İçeriğe atla

Kuzey Savaşları

Kuzey Savaşları, 16. ve 17. yüzyılda Kuzey ve Kuzeydoğu Avrupa'da yapılan bir dizi savaş için kullanılan bir terimdir. Bu savaşlar için uluslararası kabul görmüş bir isimlendirme henüz yoktur.[1] Kronolojiye göre Büyük Kuzey Savaşı genellikle Kuzey Savaşlarının sonuncusu olarak kabul edilirken, hangi savaşın Birinci Kuzey Savaşı'nı oluşturduğuna dair farklı bilimsel görüşler vardır.[2]

Başlangıç noktası için seçilen tarihe bağlı olarak Kuzey Savaşları şunlardır:

  • Rus-İsveç Savaşı (1554-1557), "Birinci Kuzey Savaşı" olarak Fin tarihçi Arvo Viljanti tarafından kabul edilir.[2]
  • Livonya Savaşı, "Birinci Kuzey Savaşı" olarak Klaus Zernack tarafından kabul edilir.[2]
  • Kuzey Yedi Yıl Savaşı, "Birinci Kuzey Savaşı" Bazı Polonyalı tarihçilere göre kabul edilir.[2]
  • 1654-1667 Lehistan-Rusya Savaşı, "Birinci Kuzey Savaşı" Bazı Rus tarihçilere göre kabul edilir.[2]
  • II. Kuzey Savaşı (1655-1660), "Birinci Kuzey Savaşı" geleneksel Anglosakson, Alman, Rus ve İskandinav tarih arşivlerine göre.
  • Scanian Savaşı (1674-1679), Alman tarihçiler tarafından "İsveç-Brandenburg Savaşı" olarak da anılır.
  • Büyük Kuzey Savaşı (1700-1721), ayrıca "İkinci Kuzey Savaşı"[3] veya "Üçüncü Kuzey Savaşı"[2] olarak bilinir.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

Dipnotlar

  1. ^ Frost (2000), s. 12–13
  2. ^ a b c d e f Frost (2000), s. 13
  3. ^ "Second Northern War". Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica, Inc. 23 Ekim 2008. 30 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2014. 

Genel

  • Frost, Robert I (2000). The Northern Wars. War, State and Society in Northeastern Europe 1558-1721. Longman. ISBN 978-0-582-06429-4. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">XII. Karl</span> İsveç kralı

XII. Karl ya da Türkçe kaynaklarda kullanılan lakabıyla Demirbaş Şarl, 5 Nisan 1697 – 30 Kasım 1718 tarihleri arasında İsveç kralı. Bağlı bulunduğu hanedan Wittelsbach Hanedanı'nın bir kolu olan "Palatina-Zweibrücken" Hanedanı idi. XII. Karl'ın babası XI. Karl ve annesi Ulrika Elanoara Danimarkalı idi. Bunların hayatta kalan tek erkek çocuğu olarak 5 Nisan 1697'de babasının ölümü üzerine XII. Karl adıyla daha 14 yaşında İsveç Krallığı kralı ve babasının hanedanının hükümdarı olduğu modern Almanya'da bulunan "Palatina-Zweibrücken Dükü" oldu ve iki hükümdarlığı 30 Kasım 1718'de daha 36 yaşında iken Fredrikshald kuşatması sırasında öldürülmesine kadar yönetti.

<span class="mw-page-title-main">I. Aleksey (Rusya)</span> Rus çarı (1629-1676; çar 1645-1676)

I. Aleksey veya tam adıyla Aleksey Mihayloviç Romanov, 1645-1676 arasında hüküm sürmüş Rus çarı. Saltanatında Polonya-Litvanya Birliği ve İsveç İmparatorluğu ile savaştı. Stenka Razin'in isyanını bastırdı. Öldüğünde Rusya sınırları yaklaşık 2.000.000.000 akre (8.100.000 km2) dönüme sahipti.

<span class="mw-page-title-main">Belarus tarihi</span>

Belarus tarihi Belarus'un tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

Estonya tarihi, bugünkü Estonya topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Letonya tarihi</span>

Letonya tarihi bugünkü Letonya topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">IV. Władysław Waza</span>

IV. Władysław Waza, 1632-1648 arasında Polonya kralı, 1610-1634 arasında Rus çarı ve 1632-1648 arasında İsveç kralıdır. Lehistan-Litvanya'nın birliği ve istikrarı yeniden sağlamış, Kuzey Avrupa'da ve Rusya'da büyük çalkantıların yaşandığı bir dönemde Polonya'nın konumunu güvence altına alarak halkın sevgisini kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Kuzey Savaşı</span> Rus Çarlığı önderliğindeki koalisyonun İsveç İmparatorluğuna karşı giriştiği çatışma

Büyük Kuzey Savaşı (1700–1721) Rusya Çarlığı önderliğindeki koalisyonun İsveç İmparatorluğu'nun Kuzey, Orta ve Doğu Avrupa'daki üstünlüğüne başarıyla karşı koyduğu çatışmaydı. İsveç karşıtı ittifakın baştaki liderleri Rusya Çarı I. Petro, Danimarka-Norveç Kralı IV. Frederik ve Polonya Kralı Güçlü II. Augustus'tu. IV. Frederik ve II. Augustus, XII. Charles komutasındaki İsveç tarafından mağlup edildi ve sırasıyla 1700 ve 1706'da ittifaktan çekildi ancak 1709'da XII. Charles'ın Poltova Muharebesi'ndeki yenilgisinden sonra yeniden katıldı. Büyük Britanya Kralı I. George ve Hanover Elektörlüğü, 1714'te Hanover ve 1717'de Britanya için ve Prusya Kralı I. Frederick William 1715'te koalisyona katıldı.

<span class="mw-page-title-main">Narva</span>

Narva, Estonya'nın üçüncü büyük şehridir. Rusya sınırında, Estonya'nın en doğusunda yer almaktadır. Peipus Gölü'nden doğan Narva Nehri buradan geçmektedir. Narva, 2023 yılı itibarıyla 53.626 kişilik nüfusa sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">II. Kuzey Savaşı</span>

İkinci Kuzey Savaşı ; İsveç ve düşmanları Polonya-Litvanya Birliği (1655-60), Rusya (1656–58), Brandenburg-Prusya (1657–1660), Habsburg Monarşisi (1657–60) ve Danimarka-Norveç ülkeleri arasında yapılan savaştır. Ayrıca Birleşik Hollanda Cumhuriyeti de sık sık İsveç karşıtı müdahalelerde bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Hotin Muharebesi (1621)</span>

Hotin Muharebesi, Hotin Savaşı veya Hotin Seferi, 2 Eylül ve 9 Ekim 1621 tarihleri arasında Lehistan-Litvanya Birliği ordusu ile Osmanlı İmparatorluğu ordusu arasında meydana gelen muharebeler serisidir.

<span class="mw-page-title-main">III. Zygmunt Waza</span> İsveç kralı (hd. 1592-1599), Litvanya ve Polonya Büyük Dükü (hd. 1587-1632)

III. Sigismund Vasa 1587'den 1632'ye kadar Polonya-Litvanya Birliği ve Litvanya Büyük Dükalığı hükümdarı, 1592'den 1599'da kadar İsveç kralı ve Finlandiya Büyük Dükü.

<span class="mw-page-title-main">1654-1667 Lehistan-Rusya Savaşı</span>

1654-1667 Lehistan-Rusya Savaşı, ayrıca Onüç Yıllık Savaş, Birinci Kuzey Savaşı, Ukrayna Savaşı veya Rus Tufanı olarak da adlandırılır. Rusya Çarlığı ile Lehistan-Litvanya Birliği arasındaki büyük bir çatışmadır. 1655 ve 1660 yılları arasında İsveç Krallığı, Lehistan-Litvanya Birliği'ni işgal etti, bu nedenle Lehistan'da "Tufan" veya İsveç Tufanı başladı. Ayrıca Rusya-İsveç Tufanı olarak adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Torstenson Muharebesi</span>

Torstenson Muharebesi veya Hannibal Savaşı(Norveççe: Hannibalsfeiden) İsveç ve Danimarka-Norveç arasında 1643'ten 1645'e kadar süren Otuz Yıl Savaşı'nın sonlarına doğru kısa bir çatışmadır. İsveçli general Lennart Torstensson ve Norveç valisi Hannibal Sehested öne çıkan isimlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Lehistan-İsveç Savaşı (1626-1629)</span>

Lehistan-İsveç savaşı (1626-1629) 17. yüzyılda İsveç İmparatorluğu ve Polonya arasındaki çatışmanın dördüncü savaşı. 1626'da başladı ve dört yıl sonra Altmark Antlaşması ile, daha sonra Stuhmsdorf'ta Stuhmsdorf Antlaşması ile sona erdi.

<span class="mw-page-title-main">Lehistan-İsveç savaşları</span>

Lehistan-İsveç savaşları, Lehistan-Litvanya Birliği ile İsveç İmparatorluğu arasında geçen savaşlar. Genel olarak yorumlandığında, bu terim 1563 ve 1721 arasındaki bir dizi savaşları yer alır. Daha özetleyici olarak, 1600 ve 1629 arasındaki belirli savaşları ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">Zygmunt'a Karşı Savaş</span>

Zygmunt'a Karşı Savaş Dük Karl, daha sonra Kral IX. Karl ile İsveç ve Polonya kralı III. Zygmunt Waza arasındaki savaş. 1598'den 1599'a kadar, aynı zamanda Zygmunt'u Tahttan İndirme Savaşı olarak da adlandırılır, çünkü çatışmaların odak noktası Zygmunt'u İsveç tahtından indirme girişimidir. Savaş sonunda III. Zygmunt'un tahtı bırakılmasıyla sonuçlandı, Dük Karl hükûmeti devraldı ve daha sonra da tahta çıktı.

<span class="mw-page-title-main">Varşova Muharebesi (1656)</span>

Varşova Muharebesi 28 Temmuz – 30 Temmuz 1656 yılında Varşova yakınlarında gerçekleşen [E.U. 18-20 Temmuz], Lehistan-Litvanya Birliği ile İsveç ve Brandenburg arasındaki çatışma. Polonya ve İsveç arasındaki II. Kuzey Savaşı'nda, Tufan olarak da bilinen 1655-1660 döneminde gerçekleşen büyük bir savaştı. Hajo Holborn'a göre, "Prusya askeri tarihinin başlangıcı" olarak tanımlandı.

<span class="mw-page-title-main">Gniew Muharebesi</span> 1626 Polonya-İsveç harbinde bir muharebe

Gniew Muharebesi veya Mewe Muharebesi Lehistan-İsveç savaşları'nın bir parçası olarak 1626-1629 savaşı içerisinde yer alan muharebe. Hem İsveç hem de Polonya ordusuna kralları - İsveç kralı II. Gustaf Adolf ve Leh kralı III. Zygmunt Waza tarafından bizzat kumanda edildiler. Savaş, İsveç İmparatorluğu zaferi ile sona erdi. Ancak, Polonya ve İsveç ordularının farklı hedefleri vardı. III. Zygmunt, Gdańsk'ı kuşatmadan korumak istedi.

<span class="mw-page-title-main">İsveç Deniz Kuvvetleri</span>

İsveç Deniz Kuvvetleri (İsveççe: Svenska marinen), İsveç Silahlı Kuvvetleri'nin deniz koludur.

<span class="mw-page-title-main">Oliva Antlaşması</span>

Oliva Antlaşması, II. Kuzey Savaşı'nı (1655-1660) sona erdiren barış antlaşmalarından biridir. İsveç İmparatorluğu; Oliva Antlaşması, aynı yıl imzalanan Kopenhag Antlaşması ve ertesi yılki Cardis Antlaşması ile en geniş sınırlarına ulaştı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.