İçeriğe atla

Kuzey Makedonya tarihi

Kuzey Makedonya'nın sınırları

Kuzey Makedonya'nın hükmettiği topraklar önceleri Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti'nin en güney kısımlarıydı. Günümüzdeki sınırları II. Dünya Savaşı'ndan sonra çizildi.

Kuzey Makedonya'nın tarihi, modern Kuzey Makedonya devletinin topraklarının tarihini kapsar. Kuzey Makedonya tarihinin nasıl çalışılacağı ve sunulacağı konusunda çok çeşitli görüşler olduğu için Kuzey Makedonya'daki tarih yazımı tartışmalı olarak ele alınır. Çünkü bu görüşler, çeşitli kişi ve grupların siyasal ve ideolojik bakışlarından etkilenebilir.

Eski Tarih

Tarih öncesi dönem

Antik dönem

Paeonyalılar ve diğer kabileler

Antik çağ döneminde, şu anda Kuzey Makedonya Cumhuriyeti olan toprakların tamamına yakını, Trakya kökenli bir halk olan Paeonyalılar tarafından doldurulan Paeonya Krallığına dahil edildi[1] ve aynı zamanda eski İlirya'nın bir parçası oldu.[2][3] Antik Makedonlar güneyde, diğer birçok kabile ve Dardanya arasında yaşayan,[4] çeşitli İliryalı halkların[5][6] ve Linkestis ve Pelagonya'nın (eski Yunan) Molosyen[7] kabilelerinin yaşadığı bölgeyi doldurdu. Bunların hiçbirinin sabit sınırları yoktu; bazen Makedon krallarına tabi oldular, bazen de onlardan koptular.

Ayrıca, Bugün Makedonya Cumhuriyeti olarak belirlenen topraklar önceleri çok sayıda devlet ve eski imparatorlukların bulunduğu bir alandı. Topraklar üzerindeki ilk resmî devlet Paeonya Thraco-Illyrian krallığıydı.[]

Toprakların bir kısmı eski Makedon (bugünkü Yunanistan Makedonyası),[8] Roma Cumhuriyeti, Roma İmparatorluğu, Doğu Roma İmparatorluğu, Sırp İmparatorluğu ve Osmanlı İmparatorluğu'nun silsilevi bir geçiş yoludur.

Pers egemenliği

M.Ö. altıncı yüzyılın sonlarında, Büyük Darius yönetimindeki Akameniş Persleri, Paeonya'yı fethetti ve bugünün Kuzey Makedonyası'nı oluşturan toprakları, kendi yönetimindeki topraklarına dahil etti. M.Ö. 479'da Yunanistan'ın İkinci Pers işgalindeki kaybın ardından Persler, sonunda bugün Kuzey Makedonya olan bölge de dahil olmak üzere Avrupa topraklarından çekildiler.

Makedonlar ve Romalılar

M.Ö. 336'da Makedon II. Philip, kuzey kısmı da dahil olmak üzere ve güney Paeonya da dahil olarak, Yukarı Makedonya'yı tamamen ilhak etti.[9] Philip'in oğlu Büyük İskender, bölgenin geri kalanının çoğunu ele geçirdi ve Dardanya'yı hariç tutarak imparatorluğuna dahil etti. Romalılar Cumhuriyetin çoğunu kendi eyaletleri olan Makedonya'ya dahil ettiler, ancak en kuzeydeki kısımlar (Dardanya) Moesya'daydı; Diocletianus zamanında, bunlar alt bölümlere ayrılmıştı ve Cumhuriyet, Makedonya, Salutaris ve Moesia prima arasında bölünmüştü.[10] M.S. 5. yüzyıldan önce Slavlar hakkında ise çok az şey biliniyor.

II. Dünya Savaşı Sonrası

II. Dünya Savaşı sonrasında Yugoslavya, Tito’nun Yugoslavya Komünist Partisi liderliğinde bir federal devlet olarak kuruldu. Federal devlet öncesinde var olan Vardar bölgesi topraklarının büyük kısmı, yeni özerk Makedonya cumhuriyetine, küçük kısmı Sırbistan cumhuriyetine dâhil edildi.

1946 yılında yeni cumhuriyet Makedonya Halk Cumhuriyeti olarak Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti içinde federal özerk bir cumhuriyet oldu. 1963 yılında Yugoslavya Anayasası, cumhuriyetin adını “Sosyalist Makedonya Cumhuriyeti” olarak kaydetti.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Bauer, Susan Wise: The History of the Ancient World: From the Earliest Accounts to the Fall of Rome (2007), 0-393-05974-X, sayfa 518: "... Italy); to the north, Thracian tribes known collectively as the Paeonians." (İngilizce)
  2. ^ Wilkes, John: The Illyrians 28 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Wiley-Blackwell, 1996, 0-631-19807-5, s. 49. (İngilizce)
  3. ^ Sealey, Raphael, A history of the Greek city states, ca. 700-338 B.C. 11 Nisan 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., sayfa 442. University of California Press, 1976. 0-520-03177-6. (İngilizce)
  4. ^ Evans, Thammy, Macedonia 11 Nisan 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Bradt Travel Guides, 2007, 1-84162-186-2, s. 13 (İngilizce)
  5. ^ Borza, Eugene N., In the shadow of Olympus: the emergence of Macedon 11 Nisan 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Princeton University Press, 1992, 0-691-00880-9, sayfa 74-75. (İngilizce)
  6. ^ Lewis, D.M. et al. (ed.), The Cambridge ancient history: The fourth century B.C. 30 Mayıs 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Cambridge University Press, 2000, 0-521-23348-8, sayfa 723-724. (İngilizce)
  7. ^ The Cambridge Ancient History Volume 3, Part 3: The Expansion of the Greek World, Eighth to Sixth Centuries BC by John Boardman and N. G. L. Hammond, 1982, 0-521-23447-6, sayfa 284 (İngilizce)
  8. ^ "www.cs.indiana.edu". 11 Kasım 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2007. 
  9. ^ Poulton, Hugh, Who are the Macedonians? 11 Nisan 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. C. Hurst & Co. Publishers, 2000, 1-85065-534-0, sayfa 14. (İngilizce)
  10. ^ Encyclopædia Britannica — Scopje 26 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Makedonya</span> Balkanlarda bir ülke

Kuzey Makedonya, resmî adıyla Kuzey Makedonya Cumhuriyeti, Balkanlar'da denize kıyısı olmayan bir ülkedir. 1991'de Yugoslavya'dan ayrılarak bağımsız olmuştur. Kuzeyde Sırbistan ve Kosova, batıda Arnavutluk, güneyde Yunanistan, doğuda Bulgaristan ile komşudur. Makedonya'nın kuzeyden üçte birlik bölümünü kaplamaktadır. Nüfusu yaklaşık 2 milyondur. Başkenti ve en büyük şehri Üsküp'tür ve nüfusun dörtte biri bu şehirde yaşar. Ülkedeki en büyük etnik grup Güney Slavlarına dâhil olan Makedonlardır. Arnavutlar nüfusun %25'ini oluşturur ve en büyük azınlıktır. Türkler, Çingeneler, Sırplar, Boşnaklar ve Ulahlar diğer etnik gruplardır.

<span class="mw-page-title-main">Probiştip</span>

Probiştip, Kuzey Makedonya'nın kuzeydoğusunda bulunan kasaba ve belediye merkezidir. Probiştip'te akümülatör fabrikası, Türk firmalarının yatırımlarından biri olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Vinitsa</span> Kuzey Makedonyanın doğusunda bir köy

Vinitsa Kuzey Makedonya'nın doğusunda yer alan bir kasaba ve belediye merkezidir. Kasabada tarihî bir Roma kalesi bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Negotin, Kuzey Makedonya</span>

Negotin Kuzey Makedonya'nın orta kesiminde yer alan bir kasaba ve belediye merkezidir. Makedonya'nın en iyi şarap ve rakıları Negotin'de imal edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Demir Kapı</span>

Demir Kapı Kuzey Makedonya'nın güneydoğusunda yer alan bir kasaba ve belediye merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Plasnitsa</span>

Plasnitsa veya Plasniça Kuzey Makedonya'da bir köy ve belediye merkezidir. Kuzey Makedonya'da nüfusunun tamamına yakınını Türklerin oluşturduğu yerleşim yerlerinden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Makedonska Kamenitsa</span> Kasaba ve belediye merkezi

Makedonska Kamenitsa Kuzey Makedonya'nın doğusunda, Bulgaristan sınırı yakınlarında yer alan bir kasaba ve belediye merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Gevgeli</span>

Gevgili veya Gevgelü, Kuzey Makedonya'nın Yunanistan sınırında bulunan kasabalarından biridir. Selanik'e 70 km, Üsküp'e 165 km uzaklıktadır.

<span class="mw-page-title-main">Bogdantsi</span>

Bogdanci Kuzey Makedonya'nın Gevgelija ile beraber, Yunanistan sınırına yakın bulunan kasabalarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Delçevo</span> Kuzey Makedonya Kasabası

Delčevo Kuzey Makedonya'nın doğusunda, Bulgaristan sınırına yakın bir kasaba ve belediye merkezidir. Şu anki ismini Osmanlı İmparatorluğu devri sonlarında yaşamış devrimcilerden biri olan Goce Delčev'den almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kırçova</span>

Kırçova Kuzey Makedonya'nın batı kesiminde bir kasaba ve belediye merkezi. Kırçova, Makedonya’nın batı kesimindeki ana kara yolu hattı üzerinde yer alır. Bu ulaşım güzergâhı üzerindeki büyük yerleşim yerleri kuzeyden güneye doğru Üsküp-Kalkandelen-Gostivar-Kırçova-Ohri şeklindedir.

<span class="mw-page-title-main">Kruşevo</span> kasaba

Kruşevo veya Kırşova Kuzey Makedonya'nın orta batısında kasaba ve belediye merkezidir. Kruşevo'nun tarihten beri süregelen karışık etnik yapısı ve bu yapıya ait çeşitli kültür zenginliği vardır. Kasaba için Türkçe literatürde Kruşova/Kuruşova imlaları da kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Pehçevo</span>

Pehçevo, Kuzey Makedonya'nın doğusunda, Bulgaristan sınırı yakınlarında bulunan kasaba ve belediye merkezidir. Kuzey Makedonya'nın başkenti Üsküp'e, Bulgaristan'ın başkenti Sofya'dan daha uzak bir konumda yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Kiliseli</span>

Kiliseli Kuzey Makedonya'nın orta kesiminde yer alan bir kasaba ve belediye merkezidir. Kuzey Makedonya'da en çok kilise bulunan yerleşim yerlerinden biri olarak belirtilir. İştip'in kuzeyinde yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Merkez Jupa</span>

Merkez Jupa Kuzey Makedonya'nın batısında bir köy ve belediye merkezidir. Kuzey Makedonya’da nüfusunun büyük kısmı Türklerden oluşan yerlerden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Konçe</span>

Konçe Kuzey Makedonya'nın güneydoğusunda bir köy ve belediye merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Rostuşa</span> Makedonyanın batısında, Arnavutluk sınırı yakınlarında bir köy ve belediye merkezi

Rostuşa Kuzey Makedonya'nın batısında, Arnavutluk sınırı yakınlarında bir köy ve belediye merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Tearçe</span>

Tearçe Kuzey Makedonya'nın kuzeybatısında, Kosova sınırı yakınlarında bir köy ve belediye merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Oslomey</span>

Oslomey Kuzey Makedonya'nın batısında bir köy ve belediye merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Makedonya Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Makedonya Sosyalist Cumhuriyeti Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti’ni oluşturmuş olan anayasal-federal cumhuriyettir. 1963 yılına dek “Makedonya Halk Cumhuriyeti” olan cumhuriyetin adı, 1963 tarihinde Makedonya Sosyalist Cumhuriyeti olarak değiştirilmiştir.