İçeriğe atla

Kuzey Makedonya ekonomisi

Kuzey Makedonya ekonomisi
Soravia Center
Derece131. (SAGP)
Para birimiMakedon denarı (MKD)
Mali yılTakvim yılı
Ticaret organizasyonlarıDTÖ, CEFTA
İstatistikler
GSYİHartış 13 milyar $ (nominal, 2015 tah.)[1]
artış 28.89 milyar $ (SAGP, 2015 tah.)
GSYİH büyümeazalış %3.2 (reel, 2015 tah.)
Kişi başı GSYİHazalış 14,000 $ (SAGP, 2015 tah.)
Sektörel GSYİH dağılımıtarım: %10.2
endüstri: %24.9
hizmet: %64.9 (2015 tah.)
Enflasyon (TÜFE)azalış %-0.1 (CPI, 2015 tah.)
Yoksulluk sınırı
altındaki nüfus
%22.1 (2014)[2]
Gini katsayısı 43.6 (2013)
İşgücüartış 961,900 (2015 tah.)
Sektörel işgücü dağılımıtarım: %18.3; endüstri: %29.1; hizmet: %52.6 (2014 tah.)
İşsizlik %24 (2016, Q2)[3]
Ortalama gayrisafi maaş32,794 MKD / 606 $, aylık (Nisan 2016)[4]
Ortalama net maaş22,356 MKD / 413 $, aylık (Nisan. 2016)[5]
Ana endüstrilergıda işleme, içecek, tekstil, kimya, demir, çelik, çimento, enerji, ilaç
İş yapılma kolaylığı sıralaması12.[6]
Dış ticaret
İhracatartış 3.945 milyar $ (2015 tah.)
İhraç mallarıyiyecek ve içecek, tütün, tekstil, imalat ürünleri, demir, çelik, otomotiv parçaları, otobüs
Ana ihracat ortakları Almanya %33.2
 Kosova %11.5
 Bulgaristan %5.1
 Yunanistan %4.5 (2015)[7]
İthalatartış 6.212 milyar $ (2015 tah.)
İthalat mallarımakine ve ekipmanlar, otomobil, kimyasallar, yakıtlar, gıda ürünleri
Ana ithalat ortakları Almanya %15.9
 Birleşik Krallık %13.6
 Yunanistan %10.9
 Sırbistan %8.7
 Bulgaristan %6.7
 Türkiye %5.5
 İtalya %4.7 (2015)[8]
DYY sermayesiartış 6.277 milyar $ (31 Aralık 2015 tah.)
Kamu maliyesi
Kamu borçları 33.8 milyar $ (2016 tah.)
Bütçe açığıGSYİH'in %-3.7'si (2015 tah.)
Gelirlerazalış 2.709 milyar $ (2015 tah.)
Giderler3.084 milyar $ (2015 tah.)
Kredi derecelendirmeStandard & Poor's:[9]
BB-(İç)
BB-(Dış)
BB(T&C Değerlendirmesi)
Görünüm: İstikrarlı[10]
Fitch:[10]
BB+
Görünüm: İstikrarlı
Dış rezervlerazalış 2.615 milyar $ (31 Kasım 2015)
Ana veri kaynağı: CIA World Fact Book
Diğer bir bilgi verilmemiş, değerlerin tümü ABD Doları ile ifade edilmiştir.

Kuzey Makedonya ekonomisi bir serbest piyasa ekonomisidir. Altyapı eksikliği, en büyük pazarı olan Yugoslavya Federal Cumhuriyeti'ne BM tarafından uygulanan yaptırımlar[11] ve Yunanistan tarafından uygulanan ambargo 1996 yılına kadar ekonomik büyümeyi engellemiştir. Ülkenin ekonomisi 2000'li yıllarda ekonomik reformlar, özelleştirmeler, serbest ticaret ve bölgesel entegrasyon sayesinde büyümeye başlamış olup günümüzde Makedonya Avrupa'nın en hızlı büyüyen ekonomilerinden biridir.

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2016. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2016. 
  3. ^ "Active population". State Statistical Office of the Republic of Macedonia. 14 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2016. 
  4. ^ "Average monthly gross wage paid per employee". State Statistical Office of the Republic of Macedonia. 26 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2016. 
  5. ^ "Average monthly net wage paid per employee". State Statistical Office of the Republic of Macedonia. 26 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2016. 
  6. ^ "Ease of Doing Business in Macedonia". Doing Business 2016. World Bank Group. 3 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2016. 
  7. ^ "Export Partners of Republic of Macedonia". CIA World Factbook. 2015. 12 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2016. 
  8. ^ "Import Partners of Republic of Macedonia". CIA World Factbook. 2015. 6 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2016. 
  9. ^ "Sovereigns rating list". Standard & Poor's. 29 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2016. 
  10. ^ a b Rogers, Simon; Sedghi, Ami (15 Nisan 2011). "How Fitch, Moody's and S&P rate each country's credit rating". The Guardian. 25 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2016. 
  11. ^ "Doing Business in Macedonia, FYR 2013". World Bank. 23 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2016. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Makedonya</span> Balkanlarda bir ülke

Kuzey Makedonya, resmî adıyla Kuzey Makedonya Cumhuriyeti, Balkanlar'da denize kıyısı olmayan bir ülkedir. 1991'de Yugoslavya'dan ayrılarak bağımsız olmuştur. Kuzeyde Sırbistan ve Kosova, batıda Arnavutluk, güneyde Yunanistan, doğuda Bulgaristan ile komşudur. Makedonya'nın kuzeyden üçte birlik bölümünü kaplamaktadır. Nüfusu yaklaşık 2 milyondur. Başkenti ve en büyük şehri Üsküp'tür ve nüfusun dörtte biri bu şehirde yaşar. Ülkedeki en büyük etnik grup Güney Slavlarına dâhil olan Makedonlardır. Arnavutlar nüfusun %25'ini oluşturur ve en büyük azınlıktır. Türkler, Çingeneler, Sırplar, Boşnaklar ve Ulahlar diğer etnik gruplardır.

<span class="mw-page-title-main">Üsküp</span> Kuzey Makedonyanın başkenti

Üsküp, Kuzey Makedonya'nın başkenti ve en büyük kentidir. Ülkenin politik, kültürel, ekonomik ve akademik merkezi olan kent, ortasından geçen Vardar Nehri tarafından ikiye ayrılır.

<span class="mw-page-title-main">Ülkelere göre işsizlik oranı listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu liste Dünyadaki ülkelerde işsizlik oranlarını The World Fact Booka göre düzenlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Katar ekonomisi</span>

Katar ekonomisi, temel olarak petrol ve sıvılaştırılmış doğal gaz üretimine dayalı olup toplam devlet gelirlerinin %70'inden fazlasını, GSYİH'in %60'ından fazlasını ve ihracat gelirlerinin %85'inden fazlasını oluşturmaktadır. Petrol sayesinde Katar dünyanın kişi başına düşen millî geliri en yüksek ülkelerden biridir. Ülkenin 7000 km³ ile dünyanın üçüncü büyük kanıtlanmış doğalgaz rezervine sahiptir ve dünyaki toplam rezervlerinin %5'inden fazlasını oluşturur.

Yunanistan ekonomisi, 2023 yılında nominal olarak dünyanın 50. ve satınalma gücü paritesi bakımından 55. ekonomisidir.

<span class="mw-page-title-main">Malezya ekonomisi</span> Ulusal ekonomi

Malezya ekonomisi, nispeten açık ve devlet odaklı yeni sanayileşmiş piyasa ekonomisi olup nominal olarak Güneydoğu Asya'nın üçüncü ve dünyanın 35. büyük ekonomisidir.

<span class="mw-page-title-main">Kıbrıs Cumhuriyeti ekonomisi</span>

Kıbrıs Cumhuriyeti ekonomisi, hizmet tabanlı bir açık serbest piyasa ekonomisidir. Kıbrıs Cumhuriyeti gelişmiş bir ülke ve yüksek gelirli bir ekonomi olarak kabul edilmektedir. 1 Ocak 2008 tarihinde Kıbrıs Cumhuriyeti para birimi olarak lira yerine euro kullanmaya başlamıştır. Kıbrıs Cumhuriyeti ekonomisi 2010'lardan itibaren Avrupa borç krizinin de etkisiyle nedeniyle daralmaya başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kosova ekonomisi</span>

Kosova ekonomisi, bir geçiş ekonomisidir. Kosova eski Yugoslavya'nın en fakir bölgesi olup 1990'larda kötü ekonomik politikaları, uluslararası yaptırımlar, kısıtlı dış ticaret ve finans ile silahlı çatışmalar zaten zayıf olan ekonomiye ağır zarar vermiştir. Ülkenin 2008 yılında bağımsızlığını ilan etmesinden beri ekonomisi her yıl büyümeye başlamıştır. Buna karşın ülke %45'lik yoksulluk oranı ile Avrupa'nın en yoksul bölgelerinden biri olmaya devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Irak ekonomisi</span>

Irak ekonomisi, temel olarak petrol endüstrisine dayanmakta olup döviz gelirlerinin yaklaşık %95'ini oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Bulgaristan ekonomisi</span> Bulgaristan Ekonomisinin Temel Yapısı

Bulgaristan ekonomisi, büyük bir özel sektör ile daha küçük bir kamu sektörüne sahip serbest piyasa ekonomisidir. Bulgaristan son yıllarda hızlı bir ekonomik büyüme yaşanmış olup endüstrileşmiş üst orta gelirli bir ekonomi olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Bosna-Hersek ekonomisi</span>

Bosna-Hersek ekonomisi, tarım, turizm ve endüstriye sahip bir geçiş ekonomisidir. Ülke 1992-1995 yılları arasında iç savaş nedeniyle üretim %80 oranında düşmüş ve işsizlik büyük bir oranda yükselmiştir. Ülkenin ekonomisi 2000'li yıllardan itibaren yeniden büyümeye başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Pakistan ekonomisi</span>

Pakistan ekonomisi, satınalma gücü paritesi bakımından 25. büyük ve nominal olarak dünyanın 38. büyük ekonomisidir. Pakistan gelişmekte olan bir ülke olup 21. yüzyılda dünyanın en büyük ekonomilerinden biri olma potansiyeline sahip sonraki 11 ülkelerinden biridir. Bununla birlikte onlarca yıl süren çatışmalar, sosyal istikrarsızlıklar, yatırım eksikliği ve hızlı nüfus artışı ülkenin ekonomik büyümesine zarar vermiştir. Ülkenin ekonomisi yarı endüstrileşmiş olup önemli sanayi merkezleri İndus Nehri boyunca yer almaktadır. Birincil ihraç malları arasında tekstil, deri ürünleri, spor malzemeleri, kimyasallar, halı ve kilim bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Suudi Arabistan ekonomisi</span> Ulusal ekonomi

Suudi Arabistan ekonomisi, büyük ekonomik faaliyetler üzerinde güçlü bir devlet kontrolüne sahip petrole dayalı bir ekonomidir. Suudi Arabistan satın alma gücü paritesi bakımından 14. büyük ve nominal olarak dünyanın 19. büyük ekonomisidir. Suudi Arabistan dünyadaki kanıtlanmış petrol rezervlerinin %18'ine sahip olup dünyanın petrol en büyük ihracatçısıdır ve uzun yıllar OPEC'te öncü bir rol oynamıştır. Petrol sektörü neredeyse tüm hükûmet gelirlerini ve ihracat kazancını oluşturmaktadır. Özellikle de özel sektörde çalışanlarının çoğu ülkeye çalışmaya gelen yabancı işçilerden oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Mısır ekonomisi</span> Ülkenin ekonomisi

Mısır ekonomisi, ortalama bir büyüme seviyesine sahip karma bir ekonomidir. Mısır ekonomisi, Cumhurbaşkanı Cemal Abdünnasır yönetimindeki ithal ikamesine odaklanan, merkezi bir planlı ekonomi olup 1990'larda, bir dizi Uluslararası Para Fonu düzenlemeleri, Mısır'ın Körfez Savaşı koalisyonuna katılımından kaynaklanan devasa dış borç hafifletmesi ülkenin makroekonomik performansını geliştirmesine yardımcı oldu.

<span class="mw-page-title-main">Macaristan ekonomisi</span>

Macaristan ekonomisi, çok yüksek insani gelişmişlik endeksi ve vasıflı iş gücüne sahip yüksek gelirli bir karma ekonomidir. Macaristan ekonomisi, dünyanın 57. büyük ekonomisi olup satın alma gücü paritesi bakımında kişi başı gelirde 57. sıradadır. Macaristan dış ticarete ağırlık veren ihracata dayalı piyasa ekonomisidir ve dünyanın 35. en büyük ihracatçısıdır. Macaristan'ın üretkenlik kapasitesinin %80'inden fazlası ülkenin refah ekonomisine %39.1 fon sağlayan genel vergi ile özel sermayedir. Harcama tarafında, hane halkı tüketimi GSYİH'nın ana bileşenidir ve toplamının %50'sini oluştururken bunu %22 ile brüt sabit sermaye oluşumu ve %20 ile devlet harcamaları izlemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Makedonya'da turizm</span>

Kuzey Makedonya'da turizm ülke ekonomisinin büyük bir faktörüdür. Ülkenin çok sayıda doğal ve kültürel cazibe merkezi onu turizme uygun kılmaktadır.

Sırbistan ekonomisi, üçüncül sektör toplam gayri safi yurt içi hasılanın (GSYİH) üçte ikisini oluşturan ve serbest piyasa prensipleri üzerinde hizmet veren üst orta gelirli bir ekonomidir. 2020 yılında GSYİH'nın nominal olarak kişi başına 8.200 $ olmak üzere toplam 56.886 milyar $'a ulaşacağı tahmin edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Makedonya Arnavutları</span>

Kuzey Makedonya Arnavutları Kuzey Makedonya'daki en büyük ikinci etnik gruptur.

<span class="mw-page-title-main">Tayland ekonomisi</span>

Tayland ekonomisi, 2019 yılında ülkenin gayri safi yurtiçi hasılasının (GSYİH) yaklaşık %60'ını oluşturan ihracata bağlıdır. Tayland, Dünya Bankası'na göre 2018 yılı itibarı ile 16.316 trilyon baht GSYİH ile Asya'nın 8. en büyük ekonomisi olan yeni sanayileşmiş bir ülkedir. 2018 yılı itibarıyla, Tayland'ın %1,06 ortalama enflasyonu ve ülkenin GSYİH'sının %7,5'i kadar bir cari fazlası bulunmaktadır. Para birimi Tayland bahtı, 2017'de en sık kullanılan 10. para birimi olarak yer aldı.

<span class="mw-page-title-main">Tunus ekonomisi</span> Kuzey Afrikadaki bir ülkenin ekonomisi

Tunus ekonomisi, onlarca yıl ağır devlet yönetimi ve ülke ekonomisine katılımın ardından liberalleşme sürecindedir. İhtiyatlı ekonomik ve mali planlama, on yıldan fazla bir süredir ılımlı ancak sürdürülebilir bir büyüme ile sonuçlanmıştır. Tunus'un ekonomik büyümesi tarihsel olarak petrol, fosfat, tarım, otomobil parçaları imalatına ve turizme bağlıdır.