İçeriğe atla

Kuzey Kafkasya ekonomik bölgesi

Kuzey Kafkasya ekonomik bölgesi
Се́веро-Кавка́зский экономи́ческий райо́н
(Severo-Kavkazsky ekonomichesky rayon)
Ekonomik bölge
Kuzey Kafkasya ekonomik bölgesinin Rusya'daki konumu.
Kuzey Kafkasya ekonomik bölgesinin Rusya'daki konumu.

Kuzey Kafkasya ekonomik bölgesi (RusçaСе́веро-Кавка́зский экономи́ческий райо́н, Severo-Kavkazskiy ekonomiçeksiy rayon), Rusya Federasyonu'nun 12 ekonomik bölgesinin bir tanesi.

Bu alanda, Kafkas Dağları'ndan kuzeye doğru inen düz bir alana yaygın, zengin bir şekilde petrol, doğal gaz ve kömür yatakları bulunur. Büyük şehirleri Rostov-na-Donu, Krasnodar, Grozni, Vladikavkaz ve Novorossiysk'dir. Soçi en meşhur tatil şehridir. Tarım makineleri, kömür, petrol ve doğal gaz başlıca ürünleridir. Kuban Nehri'nin bulunduğu alan çernezyomunda olmasıyla Rusya'nın tahıl ambarı olarak nitelendirilir. Buğday, şeker, pancar, tütün, pirinç ve ayçiçeği, hayvancılık olarak sığır yetiştirilir. Don, Kuma ve Terek ve Volga-Don Kanalı önemli ulaşım rotalarıdır.[1]

Federal Bölgeleri

Sosyo-Ekonomik göstergeleri

Bölge Rusya Federasyonu'nun en sorunlu bölümünü (Çeçenistan Cumhuriyeti'ni) kapsar. Bölgenin diğer cumhuriyetlerinde de etnik sorunlar fazladır. Ekonomik kapasite ülkenin ortalama kapasitesinden açık ara düşüktür. GSYİH, federasyonun ortalamasının ancak yarısı kadardır. Ayrıca maaş ve üretim de düşüktür. Tarımda çalışan insan sayısı ise ülkenin ortalamasından yüksektir.

Yaşam beklentisi erkek ve kadınlar için de federasyonun ortalaması ile aynıdır. Ancak nüfusun göçü, okuma oranı, iş için başka bir yere gitmek ve yüksek işsizlik oranları sorunun işaretleridir.[2]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Rusya Ekonomisi 3 Kasım 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The Columbia Electronic Encyclopedia, 2001-07, Columbia University Press.
  2. ^ Rusya'nın Bölgeleri 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tataristan</span> Doğu Avrupa ve Kuzey Asyada yer alan federe yapı

Tataristan Cumhuriyeti, Rusya'ya bağlı ve Volga Federal Bölgesi'nin coğrafi sınırları içinde bulunan federal yapıdır. Rusya Federasyonu 2010 yılı nüfus sayımına göre 3.786.488 nüfusu ve 67.836 km2 alanı olan petrol ve maden zengini devlettir.

<span class="mw-page-title-main">Kafkasya</span> Karadeniz ve Hazar denizi arasında yer alan, Avrupa ve Asyanın sınırında bulunan bölge

Kafkasya, Karadeniz ve Hazar denizi arasında yer alan, Avrupa ve Asya'nın sınırında bulunan bölgenin ismi. Kafkas sıradağlarında, Avrupa'nın en yüksek dağı olan ve Kafkas halklarının sözlü edebiyatını oluşturan Elbruz Dağı bu bölgede bulunmaktadır. Kafkasya bölgesi siyasi ve coğrafi olarak Kuzey Kafkasya ve Güney Kafkasya olmak üzere ikiye ayrılır. Güney Kafkasya, bağımsız ve egemen devletlerden oluşmaktadır. Kuzey Kafkasya ise Rusya içinde bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Dağıstan</span> Rusyaya bağlı özerk ülke

Dağıstan, resmî adıyla Dağıstan Cumhuriyeti, Doğu Avrupa'nın Kuzey Kafkasya kısmında, Hazar Denizi kıyısında bulunan Rusya'ya bağlı, özerk bir cumhuriyettir. Kuzey Kafkasya Federal bölgesinin bir parçasıdır ve Büyük Kafkas Dağları'nın kuzeyinde konumlanır. Rusya'nın en güneyinde yer alan Dağıstan, güney ve güneybatıda Gürcistan ve Azerbaycan ile, batı ve kuzeyde Rusya'ya bağlı cumhuriyetler olan Çeçenistan ve Kalmukya ile kuzeybatıda ise Stavrapol Krayı ile sınır komşusudur. Mahaçkale, başkenti ve en büyük kentidir. Diğer büyük kentleri ise Derbent, Kizlyar, İzberbaş, Kaspiysk, Buynaksk'tır.

<span class="mw-page-title-main">Şapsığlar</span> Çerkes boyu

Şapsığlar, Kuzey Kafkasya'nın yerli halklarından olan Batı Çerkeslerine mensup topluluklardan biridir. Tarihi Şapsığya bölgesinde yaşıyorlardı. Bugün çoğunluğu, Krasnodar Krayı Tuapse rayonu ve Soçi'nin Lazarevsk rayonunda ve Rusya'ya bağlı Adıgey Cumhuriyeti’nde yaşar. Dilleri olan Şapsığca 1945 yılına kadar yazı ve edebiyat dili olmuştur. Eskiden onlardan ayrı olan Hakuçlar günümüzde resmî olarak Şapsığlardan kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Krasnodar Krayı</span> Rusyada bir idarî bölge

Krasnodar Krayı, tarihi Çerkes topraklarının %60'lık kuzeybatı kısmını kapsar. Krasnodarskiy kray), Kuzey Kafkasya'da, Rusya (RF) ve Güney okrugu içerisinde federal bir yönetim birimi. Kuzeyde Rostov Oblastı, doğusunda Stavropol Kray ve Karaçay-Çerkes Cumhuriyeti, güneyinde Kafkas Dağları ve Gürcistan'dan tek yanlı ayrılıp bağımsızlık kararı alan Abhazya Cumhuriyeti ile çevrilidir. Batısında Azak Denizi, Kerç Boğazı ve Karadeniz bulunur. Ayrıca Kray topraklarının güney orta bölümünde, bir iç cep biçiminde, RF üyesi Adıgey Cumhuriyeti yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Kafkasya</span>

Kuzey Kafkasya, Avrupa kıtasında olup Asya ile sınırı olan bir bölgedir. Bölgenin tamamı, Rusya sınırları içindedir.

<span class="mw-page-title-main">Rostov Oblastı</span>

Rostov Oblastı, Rusya'nın Güney Federal Bölgesi'nde bulunan oblast. Oblastın idarî merkezi Rostov-na-Donu'dur. Ayrıca Rostov-na-Donu, 2002'den beri Güney Federal Bölgesi'nin de merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Başkurdistan</span> Rusyaya bağlı federal bir bölge

Başkurdistan Cumhuriyeti, Rusya'ya bağlı federal bir cumhuriyettir. İdil Nehri ile Ural Dağları arasında yer alır. Başkenti Ufa şehridir. 2010 nüfus sayımı itibarıyla 4.072.292 nüfusa sahip Başkurdistan, Rusya'nın en kalabalık cumhuriyetlerinden biridir. Başkurdistan'da 2010'da yapılan nüfus sayımına göre 1.584.554 Başkurt yaşamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Rusya'nın ekonomik bölgeleri</span>

Rusya on iki tane "ekonomik bölge" 'ye bölünmektedir. Bu ekonomik bölgeler, ekonomik ve istatistiksel gereksinmeler için Rusya'nın federal yapılarının yeniden bir araya getirilmeleridir. Bu ekonomik bölgelere bölünme, ülkenin federal bölgelere bölünmesinden değişiktir, çünkü federal bölgelerinin tek amacı idareciliktir.

<span class="mw-page-title-main">Moskova Saati</span>

Moskova Saati (UTC+3), Moskova Coğrafik konumuyla 4 saat diliminde bulunur, yani 37,5 meridyenin doğusunda. Halk Komiserleri Kurulu kararıyla 16 Haziran 1930 yılından itibarıyla Rusya toprakların üzerinde kararlaştırılmış zaman uygulaması uygulanarak saat ibreleri 1 saat ileri alındı. Moskova zamanı Rusya için standart, bütün yerel Rusya'nın zaman dilimleri Moskova Saat Diliminden sayılır. Moskova Zamanı ayrıca bütün ülkenin tren tarifesi saatinde kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Tuapse</span>

Tuapse, Rusya'da bir şehir ve Krasnodar Krayının Tuapse rayonunun merkezi. Nüfusu 63.058 kişidir (2016).

<span class="mw-page-title-main">Doğu Çerkesleri</span>

Doğu Çerkesleri ya da Doğu Adığeleri, Çerkeslerin doğu kolu olup Doğu Çerkesçesini konuşan ve Rusya'ya bağlı Karaçay-Çerkesya ile Kabartay-Balkarya Cumhuriyetlerinde yaşayan ve Çerkes Sürgünü'nde Çarlık Rusyası döneminde Kafkasya'dan Osmanlı İmparatorluğu topraklarına sürülüp tehcir ettirilen ve bugün Türkiye'de diasporayı (хэхэс) oluşturan Kuzey Kafkas halkı. Günümüzde Kafkasya'daki Çerkeslerin çoğu Doğu Çerkesleri azı Batı Çerkesleri iken, diasporada bunun tam tersidir. Kafkasya'da Kuzey Osetya’nın Mozdok bölgesinde yaşayan 3 bin kişilik bir Hristiyan Kabardey topluluk dışında Çerkeslerin tamamı Sünni Hanefi Müslümandır.

<span class="mw-page-title-main">Dünya enerji tüketimi</span> Küresel enerji üretimi ve tüketimi

Dünya enerji tüketimi‭ ‬bütün insan‭ ‬uygarlığı‭ ‬tarafından kullanılan toplam‭ ‬enerji‭yi ‬ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">Kuban</span>

Kuban, Güney Rusya'da Kuban Nehri çevresinde, Karadeniz kıyısında Don Stepleri, Volga Deltası ve Kafkasya arasında ve Kırım Yarımadası'ndan Kerç Boğazı ile ayrılmış olan bir coğrafî bölgedir. Krasnodar Krayı hem resmen hem gayriresmî olarak sıkça Kuban olarak belirtilse de, Kuban sadece burayı içermez, ayrıca Adıge, Karaçay-Çerkesya Cumhuriyetlerini ve kısmen Stavropol Krayını da içerir.

<span class="mw-page-title-main">Rostov-na-Donu</span> Rusyanın Rostov Oblastında Don Nehrinin sağ sahlinde bulunan bir kenti

Rostov-na-Donu, bir liman kenti ve Rostov Oblastı ve Rusya'nın Güney Federal Bölgesi'nin idari merkezidir. Doğu Avrupa Platosu'nun güneydoğu kesiminde, Don Nehri üzerinde, Kuzey Kafkasya'nın kuzeyindeki Azak Denizi'nden 32 kilometre (20 mi) uzakta yer alır. Şehrin güneybatı banliyöleri Don Nehri deltasına bitişiktir. Nüfusu bir milyonun üzerindedir (1.125.000). Rostov, 2018 FIFA Dünya Kupası'nın ev sahibi şehirlerinden biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Petrol endüstrisi</span>

Petrol endüstrisi, petrol sanayi veya petrol ve doğal gaz endüstrisi, küresel olarak petrol ve petrol ürünlerinin aranması, çıkarılması, rafine edilmesi, taşınması ve pazarlanması süreçlerini kapsayan terimdir. Sektörün en büyük hacme sahip ürünleri arasında mazot ve benzin bulunmaktadır. Petrol ayrıca ilaçlar, solventler, gübre, pestisit ve plastik gibi birçok kimyasal ürün içinde ham madde niteliği taşımaktadır. Petrol endüstrisi upstream, midstream ve downstream şeklinde üç ana bileşene ayrılmaktadır. Midstream yani orta kısım işlemler genellikle downstream kategorisine dahil edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan'da enerji</span>

Kazakistan'da enerji Kazakistan'da enerjiyi ve elektrik üretimi, tüketimi ve ithalatını açıklar. Kazakistan enerji politikası enerji ile ilgili Kazakistan siyasetini anlatır.

<span class="mw-page-title-main">Enerji güvencesi</span> Enerji mevcudiyetine ilişkin ulusal güvenlik değerlendirmeleri

Enerji güvencesi ulusal güvenlik ile enerji tüketimi için doğal kaynakların bulunabilirliği arasındaki ilişkidir. (Nispeten) ucuz enerjiye erişim, modern ekonomilerin işleyişi için zorunlu hale gelmiştir. Bununla birlikte, enerji kaynaklarının ülkeler arasında eşit olmayan dağılımı, ciddi kırılganlıklara neden olmuştur. Uluslararası enerji ilişkileri, hem enerji güvenliği hem de enerji kırılganlığına yol açan dünyanın küreselleşmesine katkıda bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Rusya'da enerji</span>

Rusya'da enerji, Rusya'daki enerji ve elektriğin üretim, tüketim ve ihracatını açıklar. Rusya'nın enerji politikası, Rusya siyasetindeki enerji politikasını daha ayrıntılı olarak açıklamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Kafkasya Demiryolu</span> Rusya Demiryollarının yan kuruluşlarından biri

Kuzey Kafkasya Demiryolu, Rusya'nın güney batısındaki demiryolu hatlarını işleten Rusya Demiryolları'na bağlı yan kuruluştur.