İçeriğe atla

Kuzey Kafkasya Emirliği

Kuzey Kafkasya Emirliği
Северо-Кавказский эмират
Severo-Kavkazskiy emirat
Kuzey Kafkasya Emirliği
1919-1920
Kuzey Kafkasya Emirliği bayrağı
Bayrak
{{{arma_açıklaması}}}
Arma
Kuzey Kafkasya Emirliği haritadaki konumu
BaşkentVedeno
Yaygın dil(ler)Çeçence · Dağıstanca
Hükûmetİslam emirliği
Emir 
• 1919–1920
Uzun-Hacı Saltinski
Tarihî dönemİki savaş arası dönem
• Kuruluşu
Eylül 1919
Mart 1920
Para birimiTümen
Öncüller
Ardıllar
Terek Oblastı
Dağ Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti

Kuzey Kafkasya Emirliği (RusçaСеверо-Кавказский эмират Severo-Kavkazskiy emirat), Eylül 1919'dan Mart 1920'ye kadar Rus İç Savaşı sırasında Çeçenistan topraklarında ve batı Dağıstan'da var olan ağırlıklı olarak Avar ve Çeçen İslam devletiydi. Emirliğin geçici başkenti Vedeno köyünde kuruldu ve lideri Uzun-Hacı Saltinski'ye (Узун-Хаджи) "Majesteleri İmam ve Kuzey Kafkasya Emirliği Emiri Şeyh Uzun Hayr Hacı Han (Узун Хаир Хаджи Хан)" unvanı verildi.

1918'in ortalarında, General Anton Denikin komutasındaki Beyaz Ordu Gönüllü Ordusu askerleri, Kuzey Kafkasya halkları ile çatışmaya başladı. Uzun Hacı, küçük bir birlik müfrezesiyle Vedeno köyünü aldı ve Denikin'e savaş ilan etti.

Eylül 1919'da Uzun Hacı; son Osmanlı Padişahı VI. Mehmed'in koruması altında Kuzey Kafkasya Emirliği'nin bağımsız bir monarşi olarak kurulduğunu duyurdu. Kabardey ve Güney Osetyalı isyancılar ve emirlik yetkililerini tanıyan Gürcistan ile bağlar kuruldu. Ancak, Gönüllü Ordu birliklerini emirlik topraklarından çıkarmayı başaramadılar ve devlet askıya alınana kadar Bolşevik yardımına bağımlı hale geldiler.

Kuzey Kafkasya Emirliği'nin 100 Rublelik banknotu.

Ocak 1920'de emirlikteki askeri ve ekonomik durum kötüleşmeye başladı ve Uzun Hacı, özerklik vaatleriyle emirliğin Rus SFSC'ye girmesine izin verdi.[]

Kısa süre sonra öldü, ancak devletin varlığı Dağ Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin kurulmasına yol açtı.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Pyotr Vrangel</span> Rus ordu generali

Pyotr Vrangel, Güney Rusya'da karşıdevrimci Beyaz Ordu'nun liderlerinden biri. Korgeneral (1917). Rusya'da 1918-1922 yılları arasında gerçekleşen, pek çok Bolşevik'in ve sivilin katledilmesine yol açan Beyaz Terör'ün en önemli komutanlarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Adige Cumhuriyeti</span> Rusyaya bağlı özerk cumhuriyet

Adige Cumhuriyeti (AC), Kuzey Kafkasya'da Rusya Federasyonu üyesi bir cumhuriyet. Kafkas Dağlarının kuzeyinde, Krasnodar Kray sınırları içinde yer alır. Cumhuriyetin yazıçeviri olarak adı Respublika Adıgeya olup Adigeya olarak da bilinir. Adige Cumhuriyeti adını, günümüzde nüfusun daha azı durumunda olan Batı Çerkeslerinden alır. Başkenti Maykop'tur. Yüzölçümü 7.600 km², nüfusu 440327 (2010). Nüfus yoğunluğu 58.8'dir. Adige Devlet Üniversitesi cumhuriyetin üniversitesidir.

<span class="mw-page-title-main">Kafkasya Cephesi</span> Osmanlı Cephesi

Kafkasya Cephesi, I. Dünya Savaşı'nda Osmanlı İmparatorluğu'nun 2. ve 3. orduları ile Rus İmparatorluğu Kafkas Ordusu'nun karşı karşıya geldikleri cephe. Kafkasya Cephesi, savaş sırasında Doğu Anadolu Bölgesi içlerine kadar genişlemiş, Trabzon, Bitlis, Muş ve Van şehirlerine kadar yayılmıştır. Kara harbi, Karadeniz Bölgesinde bulunan Osmanlı İmparatorluğu deniz gücü ve Rus donanması tarafından desteklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti</span> ilk Azerbaycan cumhuriyeti (28 Mayıs 1918-28 Nisan 1920)

Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti, Azerbaycan Halk Cumhuriyeti veya kısaca Azerbaycan Cumhuriyeti, Doğu Kafkasya'da yerleşmiş ve yüzölçümü 147.629 km2 olan, Müslüman ve Türk toplumlarında kurulan ilk laik ve demokratik devlet. Nüfusu 2 milyon kişiye ulaşan cumhuriyetin sınırları kuzeyde Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti, kuzeybatıda Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti, batıda Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti ve güneyde İran'la belirlenmiştir. Azerbaycan'da en büyük şehir olan Bakü'nün Bolşevik Bakü Sovyeti'nin kontrolünde olması nedeniyle, AHC'nin geçici başkenti Gence olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Rus İç Savaşı</span> 1917den 1922ye kadar süren bir iç savaş

Rus İç Savaşı, 1917 Ekim Devrimi'nden sonra 1918-1922 yılları arasında Bolşeviklerle muhalifleri arasında yaşanan savaştır. Savaş Beyaz Ordu birliklerinin 1918 baharında Beyaz Terör saldırılarıyla başladı. Ana muharebe Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlı Bolşevik Kızıl Ordusuyla komünizm karşıtlarının Beyaz Ordusu arasında geçti. Ancak savaşa Beyaz Ordu'ya finansal destek ile silah ve asker yardımında bulunan ABD, İngiltere, Fransa, Polonya ve Japonya da müdahil oldu. 1921 yılında Bolşevikler Beyaz Terör'ü ve destekçilerini yenerek tüm ülkeye hâkim oldular. 1922 yılında da Sovyetler Birliği kuruldu.

Litvanya Bağımsızlık Savaşları veya diğer adıyla Özgürlük Mücadeleleri Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra Litvanya'nın bağımsızlığı için yaptığı üç savaşı tanımlar. Bu savaşlar Bolşevik kuvvetlerine, Bermontiyalılara ve Polonya'ya karşı verilmiştir. Savaşlar, bağımsız Litvanya'nın uluslararası tanınmasını ve sivil kurumların oluşumunu geciktirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti</span> 1918 - 1921 yılları arası var olmuş ülke

Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti, Gürcistan'ın 1918-1921 arasında bağımsız olduğu dönemdeki adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Beyaz Ordu</span> Rus Çarlığı silahlı kuvvetleri

Beyaz hareket, bilinen adıyla Beyaz Ordu ya da Beyaz Muhafız Birlikleri ve mensup olanların ismiyle Beyazlar veya Beyaz Muhafızlar Rusya'nın askeri kuvvetlerinin bir bölümünü oluşturur. 1917 Ekim Devrimi'nden sonra Bolşeviklere karşı saldırıya geçmişler ve Rus iç savaşını başlatmışlardır. Bu dönem boyunca gerçekleşen Beyaz Terör'ün sorumlularıdır.

<span class="mw-page-title-main">Bakü Muharebesi (1918)</span> 1. Dünya Savaşı sırasında Rus ve Türk orduları arasında geçen savaş

Bakü Muharebesi, 1918 yılında Azeri ve Dağıstanlı gönüllülerle takviye edilen ve Kafkas İslam Ordusu adı verilen Osmanlı Ordusu'nun Bakü Sovyeti, Britanya İmparatorluğu, Merkezi Hazar Diktatörlüğü ve Beyaz Ordu karşısında Bakü'yü almak için giriştiği muharebe.

11. Ordu, SSCB'nin Kızıl Ordu'suna bağlı ordu.

<span class="mw-page-title-main">Kafkas İslam Ordusu</span> Askeri Birim

Kafkas İslam Ordusu, Osmanlı Devleti'nin Mart-Ağustos 1918 tarihleri arasında kurduğu Doğu Ordular Grubu'na bağlı bir askeri birim. Harbiye Nazırı Enver Paşa'nın emriyle ve tamamen Müslümanlardan oluşmuştur. I. Dünya Savaşı'nda Kafkasya Cephesi'nde yer almıştır. Kağıt üstünde "ordu" olarak adlandırılsa da üç tümenden oluşması ve bu dönemde yoğun çatışmalarla eriyen Kafkas Ordular Grubunun ve 9. Ordu ile Şark Ordular Grubu'na bağlı bir kolordu olarak yapılandırılmıştır. Üç tümenden oluşan orduya Azeri ve Dağıstanlı gönüllülerinin katılımıyla toplam 20.000 civarında bir güce erişmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Anton Denikin</span>

Anton İvanoviç Denikin, Rus İmparatorluğunda General ve Rus İç Savaşı sırasında öne çıkan Beyaz Ordu komutanlarından. 1918-1922 yılları arasında gerçekleşen Beyaz Terör'ün en önemli komutanlarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Nikolay Krılov</span>

Nikolay İvanoviç Krilov, Kızıl Ordu'nun komutanlarından biri, Sovyetler Birliği Mareşali.

<span class="mw-page-title-main">Kuban</span>

Kuban, Güney Rusya'da Kuban Nehri çevresinde, Karadeniz kıyısında Don Stepleri, Volga Deltası ve Kafkasya arasında ve Kırım Yarımadası'ndan Kerç Boğazı ile ayrılmış olan bir coğrafî bölgedir. Krasnodar Krayı hem resmen hem gayriresmî olarak sıkça Kuban olarak belirtilse de, Kuban sadece burayı içermez, ayrıca Adıge, Karaçay-Çerkesya Cumhuriyetlerini ve kısmen Stavropol Krayını da içerir.

Beyaz Terör, Rusya'da 1917-1922 yılları arasında gerçekleşen Rus İç Savaşı sırasında Çarlık yanlısı Beyaz Orduların Kızıllara ve kendilerine destek vermeyen sivil halka yönelik şiddet ve katliam hareketlerine verilen isimdir.

<span class="mw-page-title-main">Buhara Operasyonu (1920)</span>

Buhara Operasyonu (1920), RSFSC ile Genç Buharalılar karşısında Buhara Emirliği arasında askeri çatışma. Savaş 28 Ağustos ile 2 Eylül 1920 tarihleri arasında sürmüştür. Buhara Emirliği'nin yenilgisi ve RSFSC kontrollü Buhara SHC kurulması ile sonuçlanmıştır.

Azerbaycan Halk Cumhuriyeti Milli Ordusu, Azerbaycan'ın bağımsızlığından sonra 1918 yılında Azerbaycan Halk Cumhuriyeti Hükûmeti tarafından oluşturulan milli bir ordudur. Azerbaycan Halk Cumhuriyeti silahlı kuvvetlerinin teşkilatı, cumhuriyetin ilanından itibaren başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Batı Rusya Gönüllü Ordusu</span> Rus İç Savaşı sırasında Baltıktaki Rus savaş ağaları

Batı Rus Gönüllü Ordusu veya Bermontiyalılar, Rus İç Savaşı'nın 1918-20 yılları arasında eski Rus İmparatorluğu'nun Baltık vilayetlerinde bir orduydu.

<span class="mw-page-title-main">Soçi çatışması</span> Rus iç savaşı

Soçi çatışması her biri Karadeniz kenti Soçi üzerinde kontrol kurmaya çalışan karşı devrimci Rus Beyaz Ordu, Bolşevik Kızıl Ordu ve Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti arasındaki üç taraflı bir sınır çatışmasıydı. Temmuz 1918'den Mayıs 1919'a kadar değişen başarılarla süren çatışma, Rus İç Savaşı'nın bir parçasıydı ve İngiliz arabuluculuğuyla Rusya ile Gürcistan arasındaki mevcut resmi sınırın oluşması ile sonuçlandı.

<span class="mw-page-title-main">Tsaritsyn Muharebesi</span>

Tsaritsyn Muharebesi, Rus İç Savaşı sırasında Rusya'nın güneybatısındaki Volga Nehri üzerindeki önemli bir şehir ve liman olan Tsaritsyn'in kontrolü için Kızıl Ordu ile Beyaz Ordu arasındaki bir çatışmaydı.