İçeriğe atla

Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti

Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti
Горская республика
1917-1921
{{{arma_açıklaması}}}
Arma
  Tam kontrol   Kısmî kontrol   Hak iddiası
  Tam kontrol
  Kısmî kontrol
  Hak iddiası
BaşkentDemirhan-Şura
Yaygın dil(ler)Rusça, Çeçence, Avarca, İnguşça, Osetçe, Doğu Çerkescesi, Karaçay-Balkarca, Dağıstan dilleri
HükûmetFederal Cumhuriyet
Başbakan 
Tarihçe 
• Kuruluşu
1917
• Dağılışı
1921
Yüzölçümü
• Toplam
428264 km2
Nüfus
• Sayılan
11 221 860 (1919)[1]
Para birimiRuble
Öncüller		Ardıllar
Rusya İmparatorluğu
Dağ Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti

Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti (Aynı zamanda Dağlı Cumhuriyeti veya Kuzey Kafkasya Dağlı Cumhuriyeti olarak da bilinir) 1917 yılında Müslüman Kuzey Kafkasya Halklarının birleşmesi ile Rusya'dan bağımsızlığını ilan eden ve 1921 yılında Sovyetler Birliği ordusu tarafından işgal edilen devlet. Halen Rusya sınırları içerisinde bulunan Çeçenistan, İnguşetya, Kuzey Osetya, Kabardey Balkar Özerk Cumhuriyeti, Dağıstan ve Karaçay-Çerkes Özerk Cumhuriyeti bölgeleri bu Cumhuriyet sınırlarına dahildi.[2] Bu cumhuriyet, Osmanlı İmparatorluğu, Almanya, Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti, Ermenistan, Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti, Ukrayna, Bulgaristan Krallığı, Belarus Halk Cumhuriyeti, Letonya, Estonya, Üçüncü Fransız Cumhuriyeti, Finlandiya, Birleşik Krallık, ABD, İtalya Krallığı, Avusturya-Macaristan, İkinci Polonya Cumhuriyeti, Don Cumhuriyeti, Japonya İmparatorluğu ve Kuban Halk Cumhuriyeti tarafından resmen tanınmıştı.[3]

Dağlık Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti'nin toplam alanı 415.265 kilometrekare, nüfusu ise yaklaşık 1 milyon idi. Kurulduğu tarihteki başkenti Terekkale idi, daha sonra Nesara, en son da Demirhan-Şura şehri başkent oldu.[4]

Tarihi

Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti'nin Liderleri. Ön sırada ortada Başbakan Tapa Abdülmecit Çermoyef ve onun sağında Said Şamil.

Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti'nin kurucuları arasında Şeyh Şamil'in torunu Said Şamil, devletin başbakanı seçilen Tapa Abdülmecit Çermoyef, Şeyh Ali Hacı Akuşa ve Haydar Bamat vardı.[5]

Bu cumhuriyet, Osmanlı İmparatorluğu, Almanya, Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti, Ermenistan, Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti, Ukrayna, Bulgaristan, Belarus, Letonya, Estonya, Fransa, Finlandiya, Birleşik Krallık, ABD, İtalya, Avusturya-Macaristan, Polonya, Don Cumhuriyeti, Japonya ve Kuban Halk Cumhuriyeti tarafından resmen tanınmıştı.[3]

Mondros Mütarekesinden sonra General Anton Denikin'in Beyaz Ordusu ile Bolşevikler arasındaki cepheler

Ayrıca bakınız

Bazı hükûmet üyeleri 1917–1919

  • Tapa Abdülmecit Çermoyef — petrol sanayicisi, ilk Merkez Komitesi başkanı ve ilk Başbakan, Çeçen. 1937'de Paris'te öldü.
    Tapa Abdülmecit Çermoyef — petrol sanayicisi, ilk Merkez Komitesi başkanı ve ilk Başbakan, Çeçen. 1937'de Paris'te öldü.
  • Reşid Han Kaplanov, Merkez Komite ikinci başkanı, İçişleri Bakanı, Kumuk. Bolşevik hükûmeti tarafından 1937'de öldürüldü.
    Reşid Han Kaplanov, Merkez Komite ikinci başkanı, İçişleri Bakanı, Kumuk. Bolşevik hükûmeti tarafından 1937'de öldürüldü.
  • Pşımaho Kotse, ikinci Başbakan, Kabardey Çerkesi. 1962'de İstanbul'da öldü.
    Pşımaho Kotse, ikinci Başbakan, Kabardey Çerkesi. 1962'de İstanbul'da öldü.
  • Haydar Bammat, Dışişleri Bakanı, Kumuk. 1965'te Paris'te öldü.
    Haydar Bammat, Dışişleri Bakanı, Kumuk. 1965'te Paris'te öldü.
  • Nukh-bek Tarkovskiy, Savunma Bakanı, Kumuk. 1951'de İsviçre'de öldü.
    Nukh-bek Tarkovskiy, Savunma Bakanı, Kumuk. 1951'de İsviçre'de öldü.
  • Zibair Temirkhanov, Meclis Başkanı, Kumuk. Bolşevikler tarafından iki kez tutuklandı, 1952'de Dağıstan'da öldü.
    Zibair Temirkhanov, Meclis Başkanı, Kumuk. Bolşevikler tarafından iki kez tutuklandı, 1952'de Dağıstan'da öldü.
  • Daniyal Apashev, 1919'da Milletvekili ve Meclis Başkanı, Kumuk. 1920'de Bolşevikler tarafından öldürüldü.[6]
    Daniyal Apashev, 1919'da Milletvekili ve Meclis Başkanı, Kumuk. 1920'de Bolşevikler tarafından öldürüldü.[6]
  • İbrahim Haydar Bey, Posta ve Telgraf Bakanı,[7] Lezgi. 1949'da Ankara'da öldü.
    İbrahim Haydar Bey, Posta ve Telgraf Bakanı,[7] Lezgi. 1949'da Ankara'da öldü.
  • Adil-Gerey Daidbekov, Ulaştırma Bakanı, Kumuk. 1946'da Bakü'de öldü.[8][9]
    Adil-Gerey Daidbekov, Ulaştırma Bakanı, Kumuk. 1946'da Bakü'de öldü.[8][9]
  • Alikhan Kantemir, komşu ülkelerde (Azerbaycan, Gürcistan) resmi temsilci, Müslüman Oset. 1963'te Münih'te öldü.
    Alikhan Kantemir, komşu ülkelerde (Azerbaycan, Gürcistan) resmi temsilci, Müslüman Oset. 1963'te Münih'te öldü.
  • Taceddin Penzulayev, Adalet Bakanı, Kumuk. 1937'de Bolşevikler tarafından öldürüldü.[10] Mihail Bulgakov'un "Mulla'nın Çocukları" eserinin ortak yazarıdır.[11]
    Taceddin Penzulayev, Adalet Bakanı, Kumuk. 1937'de Bolşevikler tarafından öldürüldü.[10] Mihail Bulgakov'un "Mulla'nın Çocukları" eserinin ortak yazarıdır.[11]
  • Muhiddin Penzulayev, İletişim Bakanı, Kumuk. 1942'de öldü.[10] Taceddin Penzulayev'in kardeşi.
    Muhiddin Penzulayev, İletişim Bakanı, Kumuk. 1942'de öldü.[10] Taceddin Penzulayev'in kardeşi.
  • Tugan Alkhasov, Hükûmet üyesi, Kumuk. Ölüm koşulları bilinmiyor.[12]
    Tugan Alkhasov, Hükûmet üyesi, Kumuk. Ölüm koşulları bilinmiyor.[12]

Kaynakça

  1. ^ L'Europe orientale (Paris. 1919), N2
  2. ^ Kathleen R. Jackson, Marat Fidarov, Essays on the History of the North Caucasus, HHN Media, New York, 2009.
  3. ^ a b "Caucasian Republic Mission to the Peace Conference Appeal for Help", The Morning Post, London, Friday 4 April 1919.
  4. ^ World, Abkhaz. "Abkhazia, Georgia and the Caucasus Confederation, by Stanislav Lakoba" . Abkhaz World | History, Culture & Politics of Abkhazia. Retrieved 2020-03-08.
  5. ^ J. "Obedinennyi Kavkaz" ("Vereinigtes Kaukasien"), 1-3 (30-32), München, 1954. (in Russian)
  6. ^ Журнал «Ахульго, Журнал №6, Он служил своему народу.
  7. ^ "Гайдаров Ибрагим-бек Исаббекович". www.hrono.ru. 21 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2021. 
  8. ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2021. 
  9. ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2021. 
  10. ^ a b "Подвигами предков соткана наша история". Ёлдаш (Rusça). 22 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2021. 
  11. ^ Михаил Булгаков. Фотолетопись жизни и творчества / Юрий Кривоносов. — М. : Вече, 2017. — 480 с.
  12. ^ Первые государственные образования на Северном Кавказе, (май 1917 – март 1920 гг.), Какагасанов Г. И., Матиев Т. Х., Болдырев Ю.Ф., Назарова О. В., Вестник Ингушского научно-исследовательского института гуманитарных наук им. Ч.Э. Ахриева, 2019

Konuyla ilgili yayınlar

  • J. "Obedinennyi Kavkaz" ("Vereinigtes Kaukasien"), No: 1-3 (30-32), München, 1954 (Rusça)
  • Levan Z. Urushadze, About the history of the question of unity of the Caucasian Peoples. J. "Amirani", XIII, Montreal‐Tbilisi, 2005, pp. 72–87 (Gürcüce, İngilizce özet)
  • Baddeley, J. F., 1908, The Russian Conquest of the Caucasus, Longmans, Green, and Co., Londra.
  • Henrey, Mrs Robert, 1954, Madeleine Grown Up, J. M. Dent & Sons, Londra.
  • Caucasian Republic Mission to the Peace Conference Appeal for Help, 4 Nisan 1919 Cuma, The Morning Post, Londra.
  • Tapa Tchermoeff's Obituary The Times written by Elti Temihan.
  • Storozhenko (Ed.), 1995, Ingushetia and Chechen Republic Map, Northern Caucasian Aerogeodesic Company of Roskartografia, Rusya.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kumuklar</span> Türk etnik grubu

Kumuklar, veya Kumuk Türkleri, Dağıstan, Çeçenya ve Kuzey Osetya'nın yerlisi bir Türk halkıdır Kuzey Kafkasya'daki Türkler arasında en kalabalık olanlardır. 1930'lara kadar Kuzey Kafkasya halkları arasında Kumukça lingua franca olarak kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kabardino-Balkarya</span> Rusya Federasyonundaki özerk cumhuriyet

Kabardino-Balkarya Cumhuriyeti ya da Kabardino-Balkarya, Rusya'nın 8 bölgesinden (okrug), 7 bölgeyi (region) içeren Kuzey Kafkasya Federal Bölgesi'nde (okrug), "etnik adlar taşıyan" çokuluslu cumhuriyetlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Çerkesya</span> Kuzeybatı Kafkasyada Adige kabilelerinin birleşmesi ile kurulmuş eski bir devlet

Çerkesya, günümüzde Rusya sınırlarında kalan Kuzeybatı Kafkasya'da var olmuş tarihî ülke ve bölge. Rus-Çerkes Savaşı sonucunda Çerkesya yıkılmış ve Çerkes nüfusunun %75-90'ı topluca katledilmiş, kalan Çerkeslerin büyük kısmı da Osmanlı topraklarına sürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti , kısaca Gürcistan SSC olarak da bilinir, eski Sovyetler Birliği cumhuriyetlerinden biriydi. 25 Şubat 1921'de, Kızıl Ordu'nun Demokratik Gürcistan Cumhuriyeti'ni işgal etmesinin ardından Gürcistan SSC adıyla kuruldu. 12 Mart 1922'den 5 Ekim 1936 tarihine kadar, Ermenistan SSC ile Azerbaycan SSC ile birlikte Transkafkasya Federal Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin bir parçası olarak kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti</span> ilk Azerbaycan cumhuriyeti (28 Mayıs 1918-28 Nisan 1920)

Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti, Azerbaycan Halk Cumhuriyeti veya kısaca Azerbaycan Cumhuriyeti, Doğu Kafkasya'da yerleşmiş ve yüzölçümü 147.629 km2 olan, Müslüman ve Türk toplumlarında kurulan ilk laik ve demokratik devlet. Nüfusu 2 milyon kişiye ulaşan cumhuriyetin sınırları kuzeyde Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti, kuzeybatıda Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti, batıda Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti ve güneyde İran'la belirlenmiştir. Azerbaycan'da en büyük şehir olan Bakü'nün Bolşevik Bakü Sovyeti'nin kontrolünde olması nedeniyle, AHC'nin geçici başkenti Gence olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Dağıstan</span> Rusyaya bağlı özerk ülke

Dağıstan, resmî adıyla Dağıstan Cumhuriyeti, Doğu Avrupa'nın Kuzey Kafkasya kısmında, Hazar Denizi kıyısında bulunan Rusya'ya bağlı, özerk bir cumhuriyettir. Kuzey Kafkasya Federal bölgesinin bir parçasıdır ve Büyük Kafkas Dağları'nın kuzeyinde konumlanır. Rusya'nın en güneyinde yer alan Dağıstan, güney ve güneybatıda Gürcistan ve Azerbaycan ile, batı ve kuzeyde Rusya'ya bağlı cumhuriyetler olan Çeçenistan ve Kalmukya ile kuzeybatıda ise Stavrapol Krayı ile sınır komşusudur. Mahaçkale, başkenti ve en büyük kentidir. Diğer büyük kentleri ise Derbent, Kizlyar, İzberbaş, Kaspiysk, Buynaksk'tır.

<span class="mw-page-title-main">Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti</span> 1918 - 1921 yılları arası var olmuş ülke

Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti, Gürcistan'ın 1918-1921 arasında bağımsız olduğu dönemdeki adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kabardeyler</span> Çerkes boyu

Kabardeyler veya Kabartaylar, Kuzey Kafkasya'nın yerlisi olan Çerkesleri oluşturan 12 boydan biridir. Rusya içindeki özerk Kabardey-Balkarya Cumhuriyeti'ne adını veren halklardan biridir. Nüfuslarının bir kısmı başta Kabartay-Balkar Cumhuriyeti olmak üzere Kuzey Kafkasya ve Rusya Federasyonu içinde olmakla birlikte, büyük bir kısmı 19. yüzyıl sonunda yaşanan soykırım ve sonrasındaki Büyük Çerkes Sürgünü ile birlikte diyasporada yaşamaktadır. Türkiye, Mısır, Suriye ve Ürdün gibi Orta Doğu ülkeleri diyaspora Kabardeylerinin yoğunluk kazandığı yerler olmakla birlikte Avrupa ve Kuzey Amerika'da da önemli sayıda Kabardey nüfusu bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Abhazya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Abhazya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti veya kısaca Abhazya ÖSSC, Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlı 1931'den 1996'ya kadar varlığını sürdürmüş özerk Sovyet sosyalist cumhuriyettir.

<span class="mw-page-title-main">Bakü Muharebesi (1918)</span> 1. Dünya Savaşı sırasında Rus ve Türk orduları arasında geçen savaş

Bakü Muharebesi, 1918 yılında Azeri ve Dağıstanlı gönüllülerle takviye edilen ve Kafkas İslam Ordusu adı verilen Osmanlı Ordusu'nun Bakü Sovyeti, Britanya İmparatorluğu, Merkezi Hazar Diktatörlüğü ve Beyaz Ordu karşısında Bakü'yü almak için giriştiği muharebe.

Sovyetler Birliği Özerk Cumhuriyetleri, Sovyetler Birliği içindeki bazı halklar için oluşturulan yönetim birimleridir. Bu özerk cumhuriyetlerin statüsü ülkeyi oluşturan cumhuriyetlerden düşük olup, ülkedeki özerk oblastlardan ve özerk okruglardan daha yüksektir.

<span class="mw-page-title-main">Dağlık Ermenistan Cumhuriyeti</span> Kafkaslarda hiçbir zaman tanınmamış bir devlet (1921)

Dağlık Ermenistan Cumhuriyeti, Güney Kafkasya'da kısa süre varlığını devam ettiren ve tanınmayan bir devlet. Kabaca bugünkü Ermenistan'ın Syunik Marzını kapsamaktaydı.

11. Ordu, SSCB'nin Kızıl Ordu'suna bağlı ordu.

<span class="mw-page-title-main">Tapa Çermoyev</span>

Tapa Abdülmecid Bey Ortsa Çermoyev, 1918-1921 yılları arasında kısa süreli Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti'nin başbakanı olarak görev yapmış Çeçen asıllı siyasetçi. 1921 yılında Bolşevikler tarafından hükûmeti ile birlikte sürgüne gönderildi.

William Edward David "Bill" Allen, Güney Kafkasya tarihçisi olarak bilinen İngiliz akademisyen, politikacı ve iş insanı. Kuzey İrlanda siyasetiyle yakından ilgili olan Allen'ın faşist eğilimleri vardı.

<span class="mw-page-title-main">İbrahim Bey Haydarov</span> siyasetçi

İbrahim Bey Haydarov ya da İbrahim Haydar Bey Lezgi Müslüman mühendis, soylu, politikacı ve Kuzey Kafkas entelektüellerinden biriydi. 1918-1919'da Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti Posta ve Telgraf Bakanı olarak görev yaptı. 1919'da Paris Barış Konferansı'na katıldı.

<span class="mw-page-title-main">Haydar Bammat</span>

Haydar Bammat, Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı. Kumuk'tur.

<span class="mw-page-title-main">Reşid Han Kaplanov</span> Azerbaycanlı devlet adamı

Reşid Han Zavid oğlu Kaplanov, Reşid Han Kaplanov olarak da bilinir, Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'nin beşinci ve dördüncü kabinelerinde Maliye Bakanı ve Eğitim ve Din İşleri Bakanı olarak görev yapan Kumuk etnik kökenli Azerbaycanlı bir devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Pşımaho Kotse</span>

Pşımaho Kotse, Çerkes yazar, aktivist ve Kuzey Kafkasya Dağlık Cumhuriyeti hükûmetinin ikinci lideri. 1917-1920'de Kuzey Kafkasya'nın en önde gelen siyasî figürlerinden biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Aslan Bey Safikürdski</span>

Aslan Bey Safikürdski Ağalar Bey oğlu, bilinen adıyla Aslan Bey Safikürdlü Azerbaycanlı devlet adamı. Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Çalışma ve Adalet Bakanı ve Posta Hizmetleri ve Telgraf Bakanı olarak Azerbaycan Millî Meclisi ve daha sonra Azerbaycan Parlamentosu üyeliği yaptı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.