İçeriğe atla

Kuzey Kırım Kanalı

Kuzey Kırım Kanalı
Kanalın rotası
Havza
Ülke(ler)Ukrayna, Rusya
Bölge(ler)Kırım
Koordinatlar46°45′55″K 33°23′40″D / 46.76528°K 33.39444°D / 46.76528; 33.39444
Genel bilgiler
Bağladığı sularDinyeper nehri→ ←Sulama kanalı
Akarsu (giden)Dinyeper nehri
Uzunluk402 km (250 mi)
Yapım süresi1961-1975
1971-1976
SahibiSovyetler Birliği hükûmeti
DurumKullanımda
Wikimedia Commons
Harita

Kuzey Kırım Kanalı (Rusça; Северо-Крымский канал, Ukrayna dili;Північно-Кримський канал, Sovyetler Birliği döneminde adı: Lenin'in Ukrayna Komsomol'unun Kuzey Kırım Kanalı) Güney Ukrayna ve Kırım Yarımadası'ndaki Herson Oblast'ın su ihtiyacının giderilmesi ve sulama faaliyetlerinin yapılması için yapılmış arazi iyileştirme kanalıdır . Kanalın ayrıca Herson Oblastı ve Kırım Yarımadası boyunca birden fazla dallanması vardır.

İnşaat hazırlıkları 1957'de başlamıştır. Ana proje çalışmaları 1961 ile 1971 yılları arasında gerçekleşmiş ve üç aşamada hayata geçmiştir. İnşaat, çok hızlı inşaat projelerinde görevli olan Komsomol yolcuları (Komsomolskaya putyovka) adlı 10.000 gönüllü işçi tarafından yapılmıştır.

2014 yılında Kerç Yarımadası'ndaki Yedi Kuyu yakınlarındaki Kırım Kanalı'nın parçası

Genel bakış

Kanal, Dinyeper nehrinin beslediği Kakhovka Baraj Gölü'nün bulunduğu Tavriysk şehrinde başlamaktadır. Küçük Zelnyi Yar (Lenine Raion) köyünde sona ermektedir. Genel olarak güneydoğu yönünde uzanmakta ve boru hattı aracılığı ile Kırım Yarımadası'nın doğu ucundaki Kerç şehrine su taşımaktadır. 4.026 kilometre (2.502 mi) olan ana kanal boyunca yedi su deposu bulunmaktadır. Suyun akışında yerçekimi kullanılmakla beraber dört pompa istasyonu da görev yapmaktadır. Kırım'da, Razdolne pirinç kanalı, Azov pirinç kanalı, Krasnohvardiiske dağıtım kanalı, Uniting kanalı ve Saky kanalı dahil olmak üzere çok sayıda küçük kanal ana kanaldan ayrılmaktadır. Bu kanalllar sayesinde Simferopol şehrine de su sağlanmaktadır.[1]

Kanalın kuşbakışı görünümü

Kanalı inşa etme fikri, özellikle Rus-Fin kökenli botanikçi Christian von Steven tarafından 19. yüzyılda ortaya atılmıştır. Ancak, fikir ancak 21 Eylül 1950'de Sovyetler Birliği Komünist Partisi Merkez Komitesi ve Sovyetler Birliği Hükümeti tarafından kabul edildiği II. Dünya Savaşı sonrasında ele alınmıştır. Kararın özü Kakhovka Hidro Elektrik Santrali, Güney Ukrayna ve Kuzey Kırım kanallarını inşa edilmesi temeline dayanıyordu. 1951'de Sovyet posta servisi, Kuzey Kırım Kanalı'nın Komünizmin Büyük İnşaat Projelerinden biri olduğunu gösteren hatıra posta pulu çıkarmıştır.

Sovyetler Birliği döneminde çıkarılan pul, 1951

2014 Rusya'nın Kırım'ı ilhakından bu yana

Rusya'nın Kırım'ı ilhak etmesinden sonra, Ukraynalı yetkililer, yarımadanın kullanılan su kaynaklarına ilişkin haklarını ileri sürerek kanal yoluyla Kırım'a akan suyun hacmini büyük ölçüde azalttılar. Bu, yarımadanın sulamaya büyük ölçüde bağımlı olan tarımsal hasadının 2014 yılında son derece zayıf olmasına yol açtı.[2][3]

Kırım su kaynakları, eski Ukrayna kaynaklarına bağımlılıktan kurtulmak için Kuzey Kırım Kanalı'na bağlanmaktaydı. Burada amaç, Kerç Yarımadası'na ve Kırım'ın doğu kıyısındaki daha küçük topluluklara sulama ve kentsel kaynakları geri kazandırmaktı.[4] 2014 yılında Nyzhnohirskyi Raion bölgesindeki Novoivanovka köyü yakınlarında Doğu Kırım nehirlerinin sularını depolamak için bir rezervuar inşa edilmiştir. Kuzey Kırım Kanalı, Novoivanovka rezervuarı ile de bağlantılıdır.[5]

Resmi Rus istatistiklerine göre, Kırım tarım endüstrisi, Kuzey Kırım Kanalı'nın akış hızının azaltılması sonuçlarını tamamen aşmış ve mahsul verimi, 2016 yılında 2013'e göre 1,5 kat artmıştır.[6] Kırım'da tarımsal üretimde bildirilen hızlı büyüme, Rusya Federasyonu bütçesinden yılda 2-3 milyar ruble tutarında sübvansiyona da bağlıdır. Zira bölge Rusya'nın tarım depolarından biri hüviyetindedir.[7][8][9]

Bu resmi istatistikler, Kırım'da 2013'te 130.000 hektardan 2017'de sadece 14.000 hektara inmiş olan tarım alanı bildirimlerine tezat oluşturmaktadır.[10] Ayrıca boş kanal yapısı, yaygın su kıtlığı, kuru rezervuar bilgileri Kırım'da ekilen alanın azalmasının sebepleri olarak açıklanmaktadır.[11][12][13]

Fotoğraf Galerisi

  • Kanal hakkında bilgi panosu
    Kanal hakkında bilgi panosu
  • Boru hattı - Simferopol yakınlarındaki Kuzey Kırım Kanalı'nın kolu
    Boru hattı - Simferopol yakınlarındaki Kuzey Kırım Kanalı'nın kolu

Dalları

Herson Oblastı

  • Kakhovka Kanalı
  • Krasnoznamensky Kanalı

Kırım

  • Razdolne Pirinç Kanalı
  • Azov Pirinç Kanalı
  • Kanal Birleştirme
  • Saky Kanalı
  • Krasnohvardiyske dağıtım şubesi

Su depoları

  • Mizhhirne
  • Feodosiyske
  • Frontove
  • Leninske
  • Samarlynske
  • Starokrymske
  • Stantsiyne (Kerchenske)

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Tymchenko, Z. North Crimean Canal. History of construction 13 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Ukrayinska Pravda. May 13, 2014 (Krymskiye izvestiya. November 2012)
  2. ^ "Russia fears Crimea water shortage as supply drops". BBC News. 25 Nisan 2014. 8 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2014. 
  3. ^ "Crimea Rice Crop Fails Over Water War With Ukraine". The Moscow Times. 6 Mayıs 2014. 24 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2015. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021. 
  5. ^ "Dnepr is no longer needed (in Russian)". 25 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021. 
  6. ^ "statistics с/х" (PDF). 7 Kasım 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2019. 
  7. ^ "с/х машины Крыма" (PDF). 7 Kasım 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2019. 
  8. ^ "Государственная поддержка сельского хозяйства - Правительство Республики Крым". msh.rk.gov.ru. 7 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2017. 
  9. ^ "В Минсельхоз Крыма поступило 1200 заявок на получение субсидий на сумму более 1,5 миллиарда рублей — Министерство сельского хозяйства Республики Крым - Правительство Республики Крым". msh.rk.gov.ru. 7 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2017. 
  10. ^ "Crimea's Water Crisis Is an Impossible Problem for Putin". www.bloomberg.com. Bloomberg. 19 Mart 2021. 13 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2021. 
  11. ^ Mansur Mirovalev (4 Ocak 2017). "Dam leaves Crimea population in chronic water shortage". Al Jazeera. 21 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021. 
  12. ^ Mansur Mirovalev (21 Mayıs 2021). "The devastating human, economic costs of Crimea's annexation". Al Jazeera. 25 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021. 
  13. ^ Anton Troianovski (8 Mayıs 2021). "Where Ukrainians Are Preparing for All-Out War With Russia". The New York Times. 24 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021. 

Dış bağlantılar

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kırım Tatarcası</span> Türk dillerinin Kıpçak koluna ait bir dil

Kırım Tatarcası ya da Kırımca, Türk dillerinin Kıpçak koluna ait bir dildir. Ancak bazı Oğuz grubuna ait özelliklere de sahiptir. Romanya'nın Dobruca yöresinde konuşulan şekline Dobruca Tatarcası adı verilir.

Rusya'nın federal bölümleri, Rusya Anayasası'na göre Rusya'nın en üst düzey idari bölümleri olan kurucu varlıklardır. Rusya, 85 adet federal bölüme ayrılmakta olup bu bölümler cumhuriyetler, kraylar, oblastlar, federal şehirler, özerk oblastlar ve özerk okruglar olmak üzere altı düzeyde toplanmaktadır.

Rusya'nın federal bölgeleri, Rusya'nın federal bölümlerinin gruplandırılması sonucu oluşan bölgelerdir. Federal bölgeler, ek ya da daha yüksek düzeyde bir federal yapı olmayıp federal hükûmetin farklı federal bölümlerdeki faaliyetlerini organize etmekten sorumludurlar. Bölgelerin başında Rusya devlet başkanı tarafından atanan Rusya devlet başkanının tam yetkili temsilcileri bulunmaktadır. Bu kişiler her bir federal birimin başkanı ya da valisi üzerinde denetim yetkisine sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span> Kırım Yarımadasında Rusya SFSCsine bağlı kurulmuş özerk cumhuriyet

Kırım Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti veya Kırım ÖSSC, Kırım Yarımadası'nda Rusya SFSC'ne bağlı olarak kurulan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'dir. Cumhuriyetin başkenti Akmescit (Simferopol). Resmi dilleri Kırım Tatarcası ve Rusçadır.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Özerk Cumhuriyeti</span> Ukrayna yasalarına göre Kırım Anayasası tarafından yönetilen özerk bir cumhuriyet

Kırım Özerk Cumhuriyeti,, Ukrayna'nın özerk cumhuriyeti. Sovyetler Birliği döneminde varlık gösteren Kırım Oblastı ile aynı sınırlara sahiptir. Kırım Oblastı 1954'te Rusya SFSC'den Ukrayna SSC'ye geçti. 20 Ocak 1991'deki referandumdan sonra Ukrayna SSC içerisinde bir özerk cumhuriyet hâlini aldı. Sovyetler Birliği dağıldığında ve Ukrayna bağımsızlığını elde ettiğinde, Kırım yeni kurulan Ukrayna'nın parçası olarak kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Rusya'nın Kırım'ı ilhakı</span>

Kırım'ın ilhakı, Ukrayna'ya bağlı bir yarımada olan Kırım'ın, 18 Mart 2014'te Rusya tarafından ilhak edilmesi olayıdır. O tarihten beri yarımadada Kırım Cumhuriyeti ve Sivastopol federal şehri olmak üzere iki federal birim bulunmaktadır. Bu federal birimler 2016'ya kadar Kırım Federal Bölgesi'ni oluştururken günümüzde Güney Federal Bölgesi'nin parçasıdır. 2014 Doğu Ukrayna protestolarının bir sonucu olan ilhaktan önce, 2014 Ukrayna devriminin sonrasında Rusya'nın Kırım'a askerî müdahalesi gerçekleşti.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Köprüsü</span>

Kerç Boğazı Köprüsü veya Kırım Köprüsü, Kerç Boğazı üzerinde Kırım'daki Kerç Yarımadası ile Krasnodar Krayı'ndaki Taman Yarımadası arasında Rusya tarafından inşa edilen karayolu ve demiryolu köprüsü. İnşaatına Mayıs 2015'te başlandı ve Mayıs 2018'de otoyol bölümü açıldı. Açılışını Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin gerçekleştirdi. Rusya'nın Kırım'daki egemenliğinin sembollerinden birisi olarak kabul edilen köprü, devam eden Rusya-Ukrayna Savaşı neticesinde 8 Ekim 2022 tarihinde Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'nin düzenlediği bombalı saldırı sonucunda bir kısmı yıkılarak kullanılamaz hale geldi.

<span class="mw-page-title-main">Kırım</span> Karadenizdeki bir yarımada

Kırım, Doğu Avrupa'da, Karadeniz'in kuzey kıyısında yer alan ve Karadeniz ile Azak Denizi tarafından çevrelenen Ukrayna’da bulunan bir yarımada. Ukrayna'nın Herson Oblastı'nın güneyinde ve Rusya'nın Kuban bölgesinin batısında bulunmaktadır. Perekop Kıstağı ile Herson Oblastı'na bağlanmaktadır ve Kerç Boğazı ile Kuban'dan ayrılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Cumhuriyeti</span> Rusyanın işgalindeki Ukrayna toprakları

Kırım Cumhuriyeti, Rusya'nın Kırım Yarımadası üzerinde bulunan bir federal birimi. Cumhuriyetin başkenti ve en büyük şehri olan Simferopol, Sivastopol federal şehrinden sonra Kırım'ın ikinci büyük şehridir. 2014 itibarıyla cumhuriyetin nüfusu 1.891.465'tir.

<span class="mw-page-title-main">Yenikale (Kırım)</span>

Yenikale, Kerç şehrindeki Kerç Boğazı kıyısında yer alan kale.

Kırım statüsü referandumu, Kırım Özerk Cumhuriyeti yasama organı ve Sivastopol yerel hükûmeti tarafından 16 Mart 2014'te Kırım'ın siyasi statüsüne ilişkin tartışmalı bir oylamaydı. Referandumda yerel sakinlere Rusya'ya federal bir yapı olarak katılmak isteyip istemedikleri veya 1992 Kırım anayasasının restore edilmesini ve Kırım'ın Ukrayna'nın bir parçası olarak kalmasını isteyip istemedikleri soruldu. Kırım Özerk Cumhuriyeti'nin resmi sonucu, yüzde 83 seçmen katılımıyla bölgenin Rusya'ya bağlanması için %97 oy verildi ve Sivastopol yerel yönetimi için de %89'luk bir seçmen katılımıyla bölgenin Rusya'ya bağlanması için %97 oranında oy verildi.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Devlet Konseyi</span>

Kırım Devlet Konseyi Kırım Cumhuriyeti parlamentosudur. Önceden 'Kırım Yüksek Konseyi' olarak adlandırılmıştı ancak Mart 2014'te Ukrayna parlamentosunun Kırım Yüksek Konseyi'nin feshedilmesi için yaptığı oylamadan sonra adını değiştirdi. Parlamento, Simferopol'ün merkezindeki Parlamento binasında yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Özerk Cumhuriyeti Anayasası</span>

Kırım Özerk Cumhuriyeti Anayasası Ukrayna'nın bir parçası olan Kırım yarımadasında özerk bir bölge olan Kırım Özerk Cumhuriyeti'nin temel yasasıdır. Anayasa, cumhuriyetin Ukrayna içindeki statüsünü ve otoritesini belirler. Kırım'a bir bütçe hazırlama ve kendi bölgesini yönetme hakkı verdi. Anayasa, 2014 Kırım krizi sırasında tartışmalı bir referandumla yürürlükten kaldırılmış, ardından yarımadanın ilhakından sonra Rusya'nın federal bölgesi olarak Kırım Cumhuriyeti kurulmuştur. Ukrayna hükûmeti, Kırım'ın Rusya tarafından ilhakını tanımayı reddetti ve anayasanın hala aktif olduğunu kabul ediyor.

<span class="mw-page-title-main">Vladimir Konstantinov</span> Siyasetçi

Vladimir Andreyeviç Konstantinov Kırımlı Rus siyasetçi ve 17 Mart 2014 tarihinden beri Kırım Cumhuriyeti Devlet Konseyi başkanı olarak görev yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kırım başbakanı</span>

Kırım Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu Başkanı Kırım Cumhuriyeti hükûmet başkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kırım'ın Tatarsızlaştırılması</span>

Kırım'ın Tatarsızlaştırılması,(Kırım Tatarcası: Qırımnıñ tatarsızlaştırıluvı, Rusça: Детатаризация Крыма) Sovyetler Birliği ve Rusya'nın yerel Kırım Tatar varlığının izlerini yarımadadan kaldırmaya yönelik çabalarıdır. Tatarsızlaştırma, 1920'lerde Kırım Tatar kitaplarının yakılması gibi görece küçük olaylardan, 1944'te Kırım Tatarlarının büyük ölçekli sürgününe kadar, tarih boyunca çeşitli şekillerde kendini gösterdi.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Platformu</span> Ukraynanın Kırım üzerindeki kontrolünü geri kazanmayı amaçlayan diplomatik girişimi

Kırım Platformu, Ukrayna cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski tarafından oluşturulmuş bir diplomatik girişimdir. 2014 yılında Kırım'ın Rusya Federasyonu tarafından ilhakını tersine çevirerek Rusya-Ukrayna ilişkilerini yeniden tesis etmek için uluslararası bir koordinasyon mekanizması olarak tasarlanmıştır. Kırım Tatarlarının insan haklarının korunması, çevresel bozulma ve Karadeniz ve Azak Denizi bölgesinde ticaretin engellenmesi de zirvede tartışılan konular arasındadır. Platformun açılış zirvesi, Ukrayna'nın bağımsızlığının 30. yıldönümü arifesinde 23 Ağustos 2021'de gerçekleşti.

<span class="mw-page-title-main">Zaporijya Nükleer Santrali</span> Ukraynada nükleer santral

Zaporijya Nükleer Santrali, güneydoğu Ukrayna'daki, Avrupa'nın en büyük ve dünyanın en büyük 10 nükleer santralinden biridir. 2022 yılından bu yana Rusya'nın kontrolündedir. Sovyetler Birliği tarafından Dinyeper nehri üzerindeki Kahovka Baraj Gölü'nün güney kıyısındaki Enerhodar şehrinin yakınında inşa edilmiştir. Ukrayna'nın diğer üç nükleer santralini işleten Energoatom tarafından işletilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kahovka Baraj Gölü</span> Baraj Gölü

Kahovka Rezervuarı Ukrayna'da Dinyeper nehri üzerinde bir baraj gölüdür. 1956 yılında Kahovka Hidroelektrik Santrali inşa edildiğinde kurulmuştur.

Kakhovka Hidroelektrik İstasyonu'nun Yıkılması 1955 yılından 2023 yılına kadar hizmet vermiş, Dinyeper nehri üzerinde kurulu Ukrayna'nın Güneyinde bulunan Nova Kakhovka Şehrindeki bir nehir barajıydı olan Kakhova Barajının Rus-Ukrayna Savaşı sırasında yıkılması olayıdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.