İçeriğe atla

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde ulaşım

Kuzey Kıbrıs'taki ulaşım ağının tarihi 1974'te başlayıp Türkiye'nin adadaki Kalkınma ve Ekonomik İşbirliği Ofisi üzerinden gerçekleştirdiği yatırımlarla gelişmektedir. Bu kapsamda adadaki yollar 1974'ten sonra tamir edilmiş ve yeni anayollar inşa edilmiş; deniz ve hava limanları inşa edilmiş ve yenilenmiştir.

Tarihçe

Kuzey Kıbrıs'taki ulaşım ağı, Kıbrıs Cumhuriyeti'nden devralınmıştır. Bu dönemdeki yollar özellikle köyleri birbirine bağlayan ve çoğu durumda köylerin içinden geçen yollardı; üstelik savaş sonrasında pek çoğu ateşkes hattı dolayısıyla kesildiğinden ötürü bazı yerleşim birimlerine ulaşım zorlaşmıştı. Lefkoşa Uluslararası Havalimanı'nın Ara Bölge'de kalması adayı hava ulaşımından mahrum bırakmış, adanın iki bölgesini de yeni bir havalimanı ihtiyacına itmişti.

Bu bağlamda 1970'lerin sonu ve 1980'ler genel olarak eksik kalan yol bağlantılarının sağlanmasıyla geçti ve Kırklar yakınlarındaki eski RAF pisti yenilenerek alana Ercan Havalimanı inşa edildi.

Kara Ulaşımı

Kuzey Kıbrıs'taki kara ulaşımı Türkiye'deki Devlet yolları temel alınarak modellenmiş ve inşa edilmiştir. Ülkedeki bütün çift şeritli anayollar bölünmüş yollar olup herhangi bir otoyol bulunmamaktadır. Yakın zamanda ülkedeki yollar sınıflandırılmış; en önemlilerine D kodu verilirken ara yollara ise bağlı oldukları ilçelerin harfleri (LF: Lefkoşa, GM: Gazimağusa, GR: Girne, GZ: Güzelyurt, LK: Lefke, İK, İskele) kod olarak verilmiştir.

Ana Yollar

Mevcut yol numaralandırması 2020'den sonra değiştirilmiş olup; referans amacıyla ilk verildikleri numaralar da yazılmıştır.

Kodu[1]Rotası Genişliği (Şerit sayısı) Notlar
D.100 Sadrazamköy - Kayalar - Karşıyaka - Lapta - Alsancak - Girne - Çatalköy - Esentepe - Tatlısu - Kaplıca - Yeni Erenköy - Dipkarpaz1+1 İlk olarak D.10 olarak kodlanmıştı, başlangıç noktası Çamlıbel'di. Girne'nin batısındaki kısım iki yönde çift şerit olacak şekilde genişletilmektedir.
D.200 İskele - Geçitkale - Serdarlı - Demirhan - Ercan Uluslararası Havalimanı1+1 İlk olarak D.20 olarak kodlanmıştı. D.300 ile kesiştiği kavşak ile Havalimanı arası kesim iki yönde çift şeritlidir.
D.300 Gazimağusa - Dörtyol - Kurudere - Demirhan - Haspolat - Göçmenköy - Gönyeli - Türkeli - Serhatköy - Güzelyurt - Aydınköy - Yeşilyurt - Lefke2+2 İlk olarak D.30 olarak kodlanmıştı. Doğu-Batı ekseninde kesintisiz giden anayol. Mevlevi'den Kalkanlı'ya yapılması planlanan bağlantı yolu gerçekleşmemiştir.
D.400 Ercan Uluslararası Havalimanı - Paşaköy - Vadili - Akdoğan - Güvercinlik1+1 Başta anayol olarak belirtilmediğinden pek çok LF ve GM kodlarından oluşmaktaydı. Mesarya'nın güneyindeki köyleri birbirine bağlayan anayoldur.
D.550 Güzelyurt - Kalkanlı - Tepebaşı - Çamlıbel1+1 İlk olarak D.05 olarak kodlanmıştı
D.575 Türkeli - Yılmazköy - Kılıçaslan - Özhan - Çamlıbel1+1 İlk olarak D.15 olarak kodlanmıştı
D.650 Girne - Boğazköy - Gönyeli2+2 İlk olarak D.25 olarak kodlanmıştı. Yolun St. Hilarion-Girne arası kesimine ağır vasıta girişi yasaktır.
D.750 Demirhan - Arapköy - Çatalköy1+1 İlk olarak D.35 olarak kodlanmıştı. "Dağyolu" olarak tabir edilir. Ağır vasıtalar bu yolu kullanırlar. Lefkoşa Kuzey Çevreyolu'na bağlanacak bir yol projesi kapsamında iki yönde çift şeritli olacak şekilde genişletilmektedir.
D.850 Tatlısu - Geçitkale - Dörtyol - Türkmenköy1+1 İlk olarak D.45 olarak kodlanmıştı; Dörtyol-Türkmenköy arası kesimin kodu GM.56'ydı. Geçitkale ve Dörtyol arası kesim 2013'te iki yönde çift şerit olacak şekilde genişletildi.
D.925 Kaplıca - Büyükkonuk - Çayırova1+1 İlk olarak İK.05 olarak kodlanmıştı. Yeni numaralandırma ile anayol olarak sınıflandırıldı.
D.950 Gazimağusa - İskele - Çayırova - Ziyamet - Yeni Erenköy1+1 İlk olarak D.55 olarak kodlanmıştı. Gazimağusa-İskele arası kesim iki yönde çift şerittir. Diğer kesimler de genişletilmektedir.

Ülkedeki yollar Türkiye'nin Kalkınma ve Ekonomik İşbirliği Ofisi'nin koordinasyonuyla Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından inşa edilir ve KKTC'nin Karayolları Dairesi tarafından idare edilir ve bakımı yapılır. Ancak vatandaşlar tarafından en çok yapılan şikayet söz konusu bakımın gerçekleşmemesi ve bu sebeple sıkça ölümlü kazaların yaşanmasıdır.

Deniz Ulaşımı

Adanın en önemli ulaşım ağı olan deniz ulaşımı, Kıbrıs Cumhuriyeti'nin 1975'te kuzeydeki giriş kapılarını kapattığını ilan etmesinden ötürü sekteye uğramıştır. Girne ve Gazimağusa limanları yolcu ve kargo giriş çıkışını sağlasa da uluslararası açıdan yasadışı işletildiklerinden ötürü sadece Türkiye ile deniz ulaşımı sağlanmaktadır. Bir dönem Gazimağusa'dan Lazkiye'ye yapılan gemi seferleri Suriye'de iç savaş çıkmasından ötürü artık gerçekleşmemektedir.

Hava Ulaşımı

Ana madde: Ercan Uluslararası Havalimanı

Ercan Uluslararası Havalimanı 1970'lerin sonunda Kırklar yakınındaki RAF pistinin yenilenmesiyle inşa edildi ve adaya hava yolu ile sivil ulaşımı sağlar. Havalimanı terminali 2000'lerin başında yenilemeye girdiğinden ötürü bu süre boyunca Geçitkale Havaalanı sivil kullanıma açılmış, sürecin tamamlanması ile birlikte Ercan Havalimanı faaliyetine devam etmiştir. Ekim 2016'da yeni bir terminal ve pistin inşaatına başlandı. Terminali İstanbul'daki Sabiha Gökçen Havalimanı'ndan esinlenilen yeni terminal 20 Temmuz 2023'te kullanıma açıldı ve o zamana kadar kullanılan mevcut terminal ve pist yolcu uçuşlarına kapatıldı.

Kaynakça

  1. ^ "KKTC Karayolları Haritası" (PDF). 16 Mart 2024 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti</span> Kıbrıs adasında fiili devlet

Kuzey Kıbrıs, resmî adıyla Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC), Akdeniz'deki Kıbrıs adasının kuzey kısmında yer alan, fiilî devlet. Varlığı Türkiye ve Türk Devletler Teşkilatı dışında hiçbir ülke/oluşum tarafından tanınmamaktadır. Birleşmiş Milletler ve Avrupa Birliği gibi kuruluşlar ve uluslararası toplum tarafından 1974'te Türkiye'nin gerçekleştirdiği Kıbrıs Harekâtı'ndan beri Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Türkiye işgali altındaki toprağı olarak nitelenir.

<span class="mw-page-title-main">Girne</span> Kuzey Kıbrısta şehir

Girne, Kıbrıs'ta bir liman kentidir. Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Girne kazasının ve fiili olarak parçası olduğu Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin Girne ilçesinin yönetim merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Lefkoşa</span> Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ve Kıbrıs Cumhuriyetinin başkenti

Lefkoşa, Kıbrıs adasının ortasında yer alan, Kıbrıs Cumhuriyeti ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin başkenti. Kıbrıs'ın en kalabalık kenti ve en önemli kültür, sanayi, ticaret ve ulaşım merkezidir. Lefkoşa, 35°10' kuzey, 33°21' doğuda bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Gazimağusa</span>

Gazimağusa ya da Mağusa, Kıbrıs Adası'nda bir liman kenti. Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Mağusa kazası'nın ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin Gazimağusa İlçesi'nin yönetim merkezi.

<span class="mw-page-title-main">Tokat Havalimanı</span> 1993te yapılan havalimanı

Tokat Havalimanı 1987 yılında yapımına başlanılan ilk olarak 1995 yılında Tokat'ta hizmete açılan, 2018 yılında eski havalimanının kuzeydoğusunda inşası başlanarak 25 Mart 2022 tarihinde tekrar hizmete açılan bir havalimanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Havaalanı</span> hava aracı operasyonları için genişletilmiş destek olanaklarına sahip, hava araçlarının kalktığı ve indiği yer

Havaalanı, hava meydanı veya havalimanı; hava araçlarının kalkması ve inmesi için özel olarak hazırlanmış, hava araçlarının bakım ve diğer ihtiyaçlarının karşılanmasına, yolcu ve yük alınmasına ve verilmesine ilişkin tesisleri bünyesinde bulunduran yerlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Ercan Uluslararası Havalimanı</span> Kuzey Kıbrıstaki bir havalimanı

Ercan Uluslararası Havalimanı, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin başkenti Lefkoşa'ya 23 km, Gazimağusa'ya 29 km uzaklıkta bulunan uluslararası havalimanıdır. Adını 1974 yılında yapılan Kıbrıs Barış Harekâtı'nda hayatını kaybeden Pilot Binbaşı Fehmi Ercan'ın soyadından almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Lefkoşa</span> Lefkoşanın KKTC denetimindeki kuzey bölgesi

Kuzey Lefkoşa, Lefkoşa şehrinin Kuzey Kıbrıs kısmında kalan ve ülkeye başkentlik yapan bölümüdür. Lefkoşa Türk Belediyesi tarafından yönetilen şehrin belediye başkanı Mehmet Harmancı'dır. Ayrıca Lefkoşa ilçesinin şehir merkezi konumundadır.

<span class="mw-page-title-main">Kıbrıs Türk Barış Kuvvetleri</span> Karargâhı Girnede bulunan, Türk Kara Kuvvetlerine bağlı kolordu

Kıbrıs Türk Barış Kuvvetleri (KTBK) Türk Kara Kuvvetlerinin 9 kolordusundan biri ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ndeki askerî gücüdür.

<span class="mw-page-title-main">Girne (ilçe)</span> Kuzey Kıbrıs ilçesi

Girne İlçesi, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin 6 ilçesinden biri. Yönetim merkezi Girne'dir. Yüzölçümü 690 kilometrekaredir.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin belediyeleri</span> Vikimedya liste maddesi

Bu Kuzey Kıbrıs'taki belediyelerin bir listesidir. Şu anda Kuzey Kıbrıs'ta altı ilçede on sekiz belediye bulunmaktadır. 2022 yılında gerçekleştirilen belediye reformundan önce 28 belediye bulunmaktaydı.

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin tarımsal bölgeleri, ülkenin ilçe ve bucak sınırlarından farklılık gösteren sınırlara sahiptir. Bunun sebebi, bu bölgelerin ülkenin Tarım Bakanlığı'nın teşkilatının bir parçası olmasıdır. Bu bölgeler, istatistiksel bilgilerin sınıflandırılmasında da kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Musul Havalimanı</span>

Musul Havalimanı. Irak'ın kuzeyindeki Musul şehrinde yer alan havalimanı, 1920'lerde İngilizler tarafından askeri üs olarak inşa edilmiştir. 1992'de terminal binası inşa edilerek sivil havaalanı olarak hizmet vermeye başlamıştır. Yapılan çalışmalarla uluslararası standartlara ve CAT I kategorisine ulaşan havalimanı, 2007 yılında tekrar sivil trafiğe açılmıştır.

Ercan bölgesi, Kuzey Kıbrıs'ın Lefkoşa ilçesinde Ercan Havalimanı ve etrafındaki alanları kapsayan tarımsal bölgesidir. Tarımsal araştırmalara katılan toplam alanı 147,29 kilometrekaredir. Bölgede 123.203 kilometrekare tarımsal arazi, 0.214 kilometrekare ormanlık alan, 3.604 kilometrekare hali-mera arazisi ve 20.272 kilometrekare kullanılmayan arazi vardır. Bölgede aşağıdaki yerleşim yerleri veya toprakları yer alır:

KKTC Meteoroloji Dairesi Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde Çevre ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı'na bağlı olarak 1974 yılının Ekim ayında kurulmuş, 3 Temmuz 1992 tarihli KKTC Cumhuriyet Meclisi birleşiminde kabul olunan 42/1992 sayılı Meteoroloji Dairesi Yasası ile teşkilatlandırılmıştır. Bu yasa altında daire, genel olarak devlet ve bölge sınırları içinde gerçekleşen, gerçekleşecek olan atmosferik olaylar ile meteorolojik elemanları gözlemlemek ve tahmin etmek gibi önemli bir görevi yerine getirirken ayni zamanda ülke genelinde ve Doğu Akdeniz bölgesinde sismik aktivitenin kayıt ve takip misyonunu amaç ve görev olarak üstlenmiş bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Gazimağusa Limanı</span>

Gazimağusa Limanı ya da Mağusa Limanı, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin, Gazimağusa İlçesi'nin yönetim merkezi olan Gazimağusa'da yer alan ticari limandır. Bölgedeki limanın inşasına ilk olarak 1902 yılında Britanya Kıbrısı yönetimi altında başlanmış ve ilk liman hizmeti 1904 yılında verilmeye başlanmıştır. O yıldan bu zamana liman, iki kere genişletilme, bir kere de yenilemeden geçmiştir.

Barış Plajı Uçak Pisti, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde Girne bölgesinde yer alan eski bir uçak pisti. Kıbrıs Harekâtı'nda Türk birliklerinin iniş yapabilmesi amacı ile yapıldığı tahmin edilmektedir. Günümüzde civar evlere ulaşım sağlamak amacı ile kara yolu olarak kullanılsa da Karayolları Dairesi yol ağına dahil değildir.

<span class="mw-page-title-main">L.F. Wade Uluslararası Havalimanı</span> Bermudada bir havalimanı

L.F. Wade Uluslararası Havalimanı, eski ismiyle Bermuda Uluslararası Havalimanı, Kuzey Atlas Okyanusu'ndaki Britanya Denizaşırı Toprakları'na bağlı Bermuda'da hizmet veren tek havalimanıdır. St George's kasabasında ve Bermuda'nın başkenti Hamilton'dan 6 NM kuzeydoğudadır, Hamilton. 2016 yılında L.F. Wade Uluslararası Havalimanı 402,925 yolcu taşımıştır. Havalimanında 1 yolcu terminali, 1 kargo terminali, 8 uçak standı bulunmaktadır. Şu anda yedi havayolu şirketi, Kanada, Birleşik Krallık ve Amerika Birleşik Devletleri'nden Bermuda Havalimanı'na mevsimlik veya yıl boyunca tarifeli seferler gerçekleştirmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kırklar (köy)</span>

Kırklar, hukuken Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Lefkoşa kazasının, fiilen Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin Lefkoşa ilçesine bağlı Değirmenlik-Akıncılar belediyesine bağlı bir köydür. Köy, Lefkoşa'nın 17 km doğusunda Mesarya Ovası'nda yer almaktadır. Köyün nüfusu 2011 yılı itibarı ile 284'tür.

<span class="mw-page-title-main">Kıbrıs'ın karayolları ağı</span> Vikimedya liste maddesi

1907 yılında ilk arabaların adaya gelmesinden bu yana Kıbrıs, Avrupa'nın en modern karayolu ağlarından birini geliştirmiştir. 2002 yılı istatistiklerine göre Kıbrıs'ın özgür bölgelerindeki karayolu ağı 7.206 km'lik asfaltlanmış ve 4.387 km'lik asfaltsız yollardan oluşmaktaydı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.