İçeriğe atla

Kuzey Fildişi Sahili'ndeki Sudan tarzı camiler

Kuzey Fildişi Sahili'ndeki Sudan tarzı camiler
UNESCO Dünya Mirası
Resmî adıKuzey Fildişi Sahili'ndeki Sudan tarzı camiler
Konum Fildişi Sahili
Kriterii, iv
Referans1648
Tescil2021 (44. oturum)
BölgeAfrika

Kuzey Fildişi Sahili'ndeki Sudan tarzı camiler, Fildişi Sahili'nde yer alan bir dizi camidir. 2021 yılında UNESCO tarafından Dünya Mirası olarak listelenmiştir.[1]

Tanım

Tengréla, Kouto, Sorobango, Samatiguila, M'Bengué, Kong ve Kaouara'da yer alan ve tuğladan yapılmış sekiz küçükcami, çıkıntılı kirişlere, seramik veya devekuşu yumurtalarıyla taçlandırılmış dikey payandalara ve yükseldikçe incelen minarelere sahiptir. Bu camiler, 14. yüzyılda altın ve tuz ticaretiyle gelişen ve Sahra Çölü'nden Kuzey Afrika'ya kadar genişleyen Mali İmparatorluğu'nun bir parçası olan Cenne şehrinde ortaya çıktığı düşünülen bir mimari tarzın temsilcileri olarak görülmektedir. Özellikle 16. yüzyıldan itibaren, bu tarzda camiler çöl bölgelerinden güneyde, Sudan savanlarında da görülmeye başlandı ve daha yağışlı iklimin bir sonucu olarak daha küçük yapılar olarak inşa edildi; bu yapılar daha sağlam payandalara sahipti. Camiler, 20. yüzyılın başlarında bölgedeki yapılar arasında en iyi korunmuş olanlardan bazılarıdır.

Batı Afrika'nın savan bölgesine özgü Sudan camilerinin kendine özgü tarzı, 17. ve 19. yüzyıllar arasında tüccarlar ve alimler Mali İmparatorluğu'ndan güneye doğru ilerledikçe, Sahra ötesi ticaret yollarını ormanlık alanlara doğru genişlettikçe gelişti. Camiler, İslam'ın ve İslam kültürünün yayılmasını kolaylaştıran Sahra-ötesi ticaretin çok önemli kanıtlarını sundukları ve İslami mimari ve yerel mimari biçimleri kaynaştırdıkları ve zaman içinde varlığını sürdüren oldukça farklı bir üslupla yansıttığı için Dünya Mirası olarak listelenmiştir.[1][2]

Camiler ve konumları

# Ad Konum Koordinatlar
1648-001 (Eski veya Küçük) Tengrela Camii Tengréla, Savanes 10°29′25.15″K 06°24′36.6″B / 10.4903194°K 6.410167°B / 10.4903194; -6.410167
1648-002 Kouto Camii Kouto, Savanes 9°53′34.98″K 06°24′51.99″B / 9.8930500°K 6.4144417°B / 9.8930500; -6.4144417
1648-003 (Küçük) Sorobango Camii Sorobango, Zanzan 08°10′22.6″K 02°42′38.49″B / 8.172944°K 2.7106917°B / 8.172944; -2.7106917
1648-004 Samatiguila Camii Samatiguila, Denguélé 09°49′07.89″K 07°33′33.8″B / 9.8188583°K 7.559389°B / 9.8188583; -7.559389
1648-005 Namboura missiri koro'daki Nambira Camii M'Bengué, Savanes 10°07′44.3″K 05°54′15.59″B / 10.128972°K 5.9043306°B / 10.128972; -5.9043306
1648-006 Kong Büyük Camii Kong, Savanes 09°08′56.99″K 04°36′34.17″B / 9.1491639°K 4.6094917°B / 9.1491639; -4.6094917
1648-007 Kong Küçük Camii Kong, Savanes 09°08′53.3″K 04°36′39.8″B / 9.148139°K 4.611056°B / 9.148139; -4.611056
1648-008 Kaouara Camii Kaouara, Savanes 10°05′24.86″K 05°11′41.49″B / 10.0902389°K 5.1948583°B / 10.0902389; -5.1948583

Kaynakça

  1. ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 27 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2022. 
  2. ^ Traduzione dal sito UNESCO dove il testo 27 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. e licenziato come CC-BY-SA.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Çöl</span> Çok az yağışın gerçekleştiği arazi alanı

Çöl, Yerküre'de yer alan ana biyom tiplerinden birisidir. Çöl, yıllık 250 mm'den az yağış alan bölgeler için kullanılan bir terimdir.

<span class="mw-page-title-main">Afrika</span> kıta

Afrika, yüzölçümü ve nüfus yoğunluğu açısından dünyanın en büyük ikinci kıtasıdır. Kendisine bitişik kabul edilen adalar ile birlikte 30,8 milyon km²'lik alanı ile dünya yüzölçümünün %6'sını ve dünya üzerindeki toprakların %24,4'ünü kapsar. 1 milyar kişilik nüfusuyla dünya nüfusunun %15'ini barındırır. Afrika, kuzeyde Akdeniz, güneyde Hint Okyanusu, batıda Atlas Okyanusu, doğuda Sina Yarımadası, Kızıldeniz ve Süveyş Kanalı ile çevrelenmiştir. Madagaskar'ı ve çeşitli takımadaları bünyesinde barındırır. Kıtada 54 adet diplomatik olarak tanınmış bağımsız devlet, dokuz bölge ve 3 adet de sınırlı tanınmış devlet bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Mali</span> Batı Afrikada bulunan denize kıyısı olmayan bir ülke

Mali, resmi adıyla Mali Cumhuriyeti, Batı Afrika'da denize kıyısı olmayan bir ülkedir. 1.240.000 km²'lik yüz ölçümüyle Afrika'nın sekizinci büyük ülkesidir. Nüfusu 19,1 milyondur ve bu nüfusun %65'ini 25 yaş altındakiler oluşturmaktadır. Başkenti Bamako'dur. Mali sekiz bölgeye ayrılmıştır, kuzey sınırları Sahra'nın derinliklerine kadar uzanır. Ülkenin güney bölümü Nijer ve Sénégal nehirlerinin geçtiği Sudan Savanı'ndadır ve nüfusun çoğunluğu bu bölümde yaşar. Mali ekonomisi tarım ve madencilik temellidir. Altın ülkenin önde gelen doğal kaynaklarındandır ve Mali Afrika'nın en büyük üçüncü altın üreticisidir. Tuz da ihraç ürünlerindendir.

<span class="mw-page-title-main">Fildişi Sahili</span> Batı Afrikada bulunan bir ülke

Fildişi Sahili ya da resmî adı ile Fildişi Sahili Cumhuriyeti(Fransızca: Côte d’Ivoire, Fransızca telaffuz: [kot diˈvwaʀ]), Afrika kıtasının batı kısmında yer alan bir ülkedir. Ülkenin sınır komşularını Mali, Burkina Faso, Gana, Liberya ve Gine oluşturmaktadır. Bunun haricinde ülkenin güneyinde Atlas Okyanusu yer almaktadır. Ülkenin başkenti Yamoussoukro'dur.

<span class="mw-page-title-main">Sahra</span> Afrikada bir çöl

Sahra ya da Büyük Sahra, Afrika'nın kuzeyinde yer alan, kıtanın ortası ile kuzeyini ayıran 9 milyon km² büyüklüğünde bir çöl. Dünyanın en büyük sıcak çölüdür. Antarktika ve Arktika'nın ardından en büyük üçüncü çöldür. Yaklaşık olarak Afrika kıtasının %30’u kadardır.

<span class="mw-page-title-main">Bedeviler</span> Tarihsel olarak Arabistan, Kuzey Afrika ve Suriye çöllerinde yaşayan göçebe Arap kabileleri

Bedeviler, geçmişte göçebe olan ve Büyük Sahra'nın Atlas Okyanusu kıyısından Batı Çölü, Sina Yarımadası ve Necef Çölü üzerinden Arap Çölü'ne kadar uzanan bölgede yaşayan Arap kabileleridir. Arap olmayan bazı kabilelerin, örneğin Kızıldeniz'in Afrika kıyısındaki Bejalar gibi, Bedevi olarak anıldıkları olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Portekiz İmparatorluğu</span> 15. Yüzyıldan 20. Yüzyıla kadar Portekiz tarafından yönetilen tüm denizaşırı bölgeler

Portekiz İmparatorluğu, denizaşırı Portekiz veya Portekiz Sömürge İmparatorluğu da denilen, denizaşırı koloniler, fabrikalar ve daha sonra Portekiz tarafından yönetilen denizaşırı topraklardan oluşuyordu.

<span class="mw-page-title-main">Bulunduğu ülkelere göre Dünya Mirasları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

2024 yılı sonu itibarıyla, 195 "Taraf Devlet"te 1.223 Dünya Mirası Alanı bulunmaktadır. 1,223 Dünya Mirası Alanının 952'si kültürel, 231'i doğal, 40'ı karma özelliktedir. Bu Dünya Mirası Alanlarının 49'u sınıraşırı alan olup, birden fazla ülke tarafından paylaşılmaktadır. Sınıraşırı alanları paylaşan toplam 72 ülke bulunmaktadır. Ülkeler Dünya Miras Komitesi tarafından Afrika, Arap Devletleri, Asya ve Pasifik, Avrupa ve Kuzey Amerika ve Latin Amerika ve Karayipler olmak üzere beş coğrafi bölgeye ayrılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Timbuktu</span> Mali İmparatorluğunun başkenti

Timbuktu Batı Afrika ülkesi Mali'nin şehri. Mali'nin 8 idari bölgesinden biri olan Timbuktu Bölgesi'nin de başkentidir. Timbuktu, dünyanın yeni yedi harikasına aday gösterilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Mansa Musa</span> Mali İmparatorluğu imparatoru

Mansa Musa, I. Musa ya da tam adıyla Mansa Kankan Musa, 14'üncü yüzyılda onuncu mansa veya Mali İmparatorluğu'nun yükseliş dönemindeki imparatoruydu. Ülkeyi mansa olarak 1312 yılından 1337 yılına kadar yönetti. Musa, en çok 1324 yılındaki hac yolculuğunda yanında taşıdığı ve sadaka olarak dağıttığı devasa miktarda altınla ve İslam dininin ve bilimin velinimeti görevini üstlenmesiyle bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Elmina Kalesi</span>

Elmina Kalesi, 1482 yılında Portekizliler tarafından São Jorge da Mina Kalesi olarak yapılmıştır. Bugün Gana sınırları içindeki Elmina kentinde yer alır. Portekiz coğrafi keşifleri kapsamında Gine'de kurulan bu kale bölgede Portekizliler tarafından inşa edilen ilk ticari üstür. Kale daha sonraları Atlantik köle ticaretinde önemli bir durak olacaktır. Kale ve civarı 1637 yılında Hollandalılar tarafından ele geçirilmiştir. Köle ticareti bölgenin 1871 yılında İngiltere denetimine geçinceye kadar sürmüş, 1957 yılında bölgenin İngiltere'den bağımsızlığını kazanmasıyla beraber günümüzdeki Gana sınırları içerisinde yer almıştır. Bugün önemli bir tarihi yer olan kale, çeşitli tarihi filmlerde kullanılmaktadır. Kale UNESCO tarafından Dünya Mirası listesine de dahil edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Askia'nın Türbesi</span>

Askia Türbesi, Mali'nin Gao bölgesinde yer almaktadır. Mezar yerinin bu bölgede olduğuna inanılan Askia Mohammed, Songhay İmparatorluğu'nun en üretken imparatorlarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Cenne</span>

Cenne, orta Mali'de, İç Nijer Delta bölgesinde bir kasaba ve kentsel komün. Kasaba, Mopti Bölgesinin sekiz alt bölgesinden biri olan Cenne Cercle'ın yönetimsel merkezi. Komün çevredeki on köyü kapsar ve nüfusu 32.944'dür. Kasaba kendine özgün kerpiç mimarisi ile ünlüdür, özellikle 1907'de daha eski bir caminin yerine yapılan Cenne Büyük Camii. Kasabanın güneyinde Sahra altı Afrika'nın en eski yerlerinden bir olan Cenne-Cenno kasabası var. Cenne ve Cenne-Cenno beraber UNESCO tarafından 1988'de Dünya Mirası listesine girmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Şinkıt</span>

Şinkıt veya Chinguetti, Moritanya'nın kuzeyinde, Atar'ın doğusundaki Adrar Yaylası'nda bulunan bir Berberi Orta Çağ ticaret merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Maramureș'teki Ahşap Kiliseler</span>

Maramureș'teki Ahşap Kiliseler, Erdel'in kuzeyindeki Maramureş bölgesinde yer alır ve farklı dönem ve bölgelerden farklı mimari tarzlarda inşa edilmiş yaklaşık yüz Ortodoks ve Yunan-Katolik kiliseleridir. Maramureş kiliseleri, binalarının batı ucunda karakteristik uzun boylu ince çan kulelerine sahip yüksek ahşap yapılardır. Kİliseler, Kuzey Romanya'nın bu dağlık alanının yöresel kültürel mimarisinin ifadesini gözler önüne sermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Mağrip mimarisi</span>

Mağrip mimarisi ya da Moresk mimari; Endülüs, Fas ve Cezayir, Tunus ve Libya'nın olmak üzere Mağrip ülkeleri ve batı İslam dünyasında tarihsel olarak gelişen bir mimari tarzdır. Kuzey Afrika'daki Berberi kültüründen, İslam öncesi İberya'dan ve İslami Orta Doğu'daki sanatsal akımlardan etkileri harmanlayarak oluşan Mağrip mimarisi, nalkemer gibi özellikleri içeren bir tarz oluşturdu. Riad bahçeleri, ahşap, sıva ve çini işçiliğinde ayrıntılı geometrik ve arabesk motifler stilin diğer özellikleri arasında yer aldı. Bu sanatsal gelişimin başlıca merkezleri, Cordoba, Kayrevan, Fes, Marakeş, Sevilla, Granada ve Tilimsan gibi bölge tarihindeki imparatorlukların ve Müslüman devletlerin başkentlerini içeriyordu.

<span class="mw-page-title-main">Ouadane, Chinguetti, Tichitt ve Oualata Antik Ksarları</span> Moritanya da bir antik yapı

Moritanya'daki Ouadane, Chinguetti, Tichitt ve Oualata Antik ksarları 1996 yılında UNESCO tarafından Dünya Mirası olarak listelenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Afrika imparatorlukları listesi</span>

Bu liste maddesinde, bilinen Afrika imparatorlukları ve bunların başkentleri listelenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Mali İmparatorluğu</span> Batı Afrikada eski bir imparatorluk (1230-1670)

Mali İmparatorluğu, Batı Afrika'da bulunan bir imparatorluktur. 1230'dan 1670'e kadar Batı Afrika'da hüküm sürmüştür. İmparatorluk, Sundiata Keita tarafından kuruldu ve yöneticilerinin zenginliği ile özellikle Musa keita zamanında ünlü oldu. İmparatorlukta Manding dili konuşulurdu.

Kuzey Fildişi Sahili'ndeki bir dizi cami, ilk olarak 14. yüzyılda Mali İmparatorluğu'nda görülen Sudan tarzında inşa edildi. "Olağanüstü evrensel değerleri" nedeniyle Dünya Mirası olarak listelenmesi önerildi. 2021 yılında bu camiler Kuzey Fildişi Sahili'ndeki Sudan tarzı camiler adı altında Dünya Mirası olarak listelendi.