Barbarossa Harekâtı, Alman Silahlı Kuvvetleri'nin 22 Haziran 1941 günü başlayan Sovyetler Birliği'nin işgali harekâtına Alman kaynaklarında verilmiş olan kapalı addır. Aynı zamanda II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'ni açan harekâttır. Tarihin en geniş çaplı askerî harekâtı olarak nitelendirilir.
II. Dünya Savaşı'nda Doğu Cephesi (Almanca: Die Ostfront 1941-1945, der Rußlandfeldzug 1941-1945 veya der Ostfeldzug 1941-1945 Rusça: Великая Отечественная война Avrupalı Mihver Devletleri ve Finlandiya'nın Sovyetler Birliği, Polonya ve diğer Müttefik Devletlere karşı verdikleri savaşı anlatır. Nazi propagandası savaşa Bolşevizme karşı haçlı seferi anlamı yüklemiş, Sovyetlere karşı savaşmak üzere Avrupa'nın neredeyse tamamından gönüllüleri Waffen SS birliklerine dahil etmiştir. Savaş 22 Haziran 1941 - 9 Mayıs 1945 tarihleri arasında orta, doğu, kuzeydoğu ve güneydoğu Avrupa topraklarında gerçekleşmiştir.
Leningrad Kuşatması, II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'nde yer alan bir şehir muhasarasıdır. Leningrad kenti, Mihver Devletler'e bağlı kuvvetlerce 8 Eylül 1941 tarihinde son kara bağlantısı da kesilerek kuşatılmıştır. Her ne kadar Sovyet kuvvetleri kente 18 Ocak 1943 tarihinde dar bir kara koridoru açmayı başardıysa da Alman kuşatması, 27 Ocak 1944 tarihine kadar 872 gün sürmüştür. Leningrad kuşatması, modern tarihin en uzun süreli ve en yıkıcı kent kuşatmalarından biridir ve en ağır kayıplarla sonuçlanmış üçüncü kuşatmasıdır. II. Dünya Savaşı'nın diğer en kanlı kuşatmaları, Stalingrad Muharebesi ve Berlin Muharebesi'dir.
Günaybatı Cephesi , II. Dünya Savaşı sırasında kurulan Kızıl Ordu cephelerdeninden. 28 Eylül 1942 tarihinden itibaren adı Stalingrad Cephesi olarak değiştirilmiştir. 20 Ekim 1943 tarihinden itibaren 3. Ukrayna Cephesi olarak adlandırıldı.
Merkez Cephesi , II. Dünya Savaşı sırasında kurulan Kızıl Ordu cephelerindendir.
Bryansk Cephesi, II. Dünya Savaşı sırasında kurulan Kızıl Ordu cephelerindendi.
Kiev Muharebesi, II. Dünya Savaşı'nda, Kiev civarındaki çok sayıda Kızıl Ordu kuvvetinin Alman birliklerince kuşatıldığı ve sonucunda imha edildiği bir harekâttır. Askeri tarihte en geniş birliklerin kuşatıldığı bir çevirme harekâtı olarak bilinir. Barbarossa Harekâtı'nın bir parçası olarak 23 Ağustos - 26 Kasım 1941 tarihleri arasında, cephenin güney kesimindeki başlangıç evresi içinde gerçekleşmiştir. Sovyet resmî tarihinde bu savaş Kiev Savunma Harekâtı olarak bilinmektedir ve daha değişik tarihler arasında ele alınmaktadır.
Narva Muharebesi, II. Dünya Savaşı'ın Doğu Cephesi'nde gerçekleşmiş bir muharebedir. Savaş 1944'ün 2 Şubatından 10 Ağustos'a kadar devam etmiştir.
Step Cephesi, II. Dünya Savaşı sırasında Doğu Cephesi'nde, Kızıl Ordu'ya bağlı bir askeri teşkildir. 20 Ekim 1943 tarihinden itibaren 2. Ukrayna Cephesi olarak adlandırıldı. Buradaki cephe kavramı, alışılmış cephe kavramından farklı bir anlam taşır. Sovyet askeri terminolojisinde cephe, her ne kadar coğrafi yönden belirlenmiş bir bölge kavramını da içeriyorsa da operatif bir organizasyonu ifade eder.
Krasnoye Selo-Ropşa Taarruzu, Leningrad Cephesi ile Alman 18. Ordu'su arasında, Leningrad'ın doğu yaklaşımında 14 - 30 Ocak 1944 tarihleri arasında gerçekleşen çatışmalardır. Harekât, Ocak Gökgürültüsü ya da Neva-2 Harekâtı olarak da bilinir. Taarruz sonucu 900 gün süren Leningrad Kuşatması kırılmıştır.
Sinyavin Harekâtı, Kızıl Ordu'nun Leningrad Kuşatması'nı sona erdirmek için kuşatmadaki Alman birliklerine karşı giriştiği bir harekâttır. Bu harekâtla neredeyse eşzamanlı olarak uygulamaya konulması planlanan Alman harekâtı ise "Operation Nordlicht" kapalı adıyla planlanmıştır. Sovyet harekâtı Alman kuşatmasını kırmayı, Alman harekâtı ise kenti düşürmeyi hedeflemektedir. Her iki taraf da diğerinin plan ve hazırlıkları konusunda bilgi sahibi değildi ve taraflar muharebeleri, önceden hesaplamadıkları bir tarzda sürdürdüler. İlk taarruza geçen Sovyet güçleriydi ve 19 Ağustos'ta harekâta başladılar. Bu saldırı, Alman komutanlığını taarruz için hazırlanan kuvvetlerle, savunmayı takviye etmek durumunda bıraktı. Kızıl Ordu taarruzları durdurulunca da bu kez söz konusu kuvvetler karşı taarruz için kullanıldı. Sonuçta Sovyet taarruzları, kuşatmayı yarmakta başarılı olamadı. Bununla birlikte Alman tarafı da planladıkları taarruz harekâtını uygulamaya koyamadılar.
1. Baltık Cephesi II. Dünya Savaşı sırasında Sovyet Ordusunun bir cephesiydi. Ekim-Aralık 1943'te tekrar adlandıran Kalinin Cephesi ile oluşturuldu ve özellikle 1944'ün yaz mevsiminde Bagration Harekâtı'nda ve birkaç önemli askeri çatışmada yer aldı. 1. Baltık Cephesi, 27 Ocak 1944'teki Leningrad Kuşatması'nın kaldırmakta yardım etti.
Raseiniai Muharebesi, II. Dünya Savaşı Doğu Cephesi'nde, Litvanya sınırının 75 km. kuzeybatısındaki Kaunas civarında 23 - 27 Haziran 1941 tarihleri arasında gerçekleşmiş olan bir tank muharebesidir. Muharebe, General Erich Hoepner komutasındaki 4. Panzer Grubu karşısında General Kurkin komutasındaki 3. Motorize Kolordu ve General Şestapolov komutasındaki 12. Mekanize Kolordu arasında gerçekleşmiştir. Bu iki Sovyet mekanize kolordusu, Sovyet Kuzeybatı Cephesi Komutanı General Fiodor Kuznetsov'un, Wehrmacht kuvvetlerinin Neman Nehri geçişlerini engellemekle görevlendirdiği kuvvetlerdir. Muharebenin sonucunda Sovyet kolorduları hemen hemen tümüyle imha edildiler. Aynı zamanda Sovyet Kuzeybatı Cephesi'nin tüm zırhlı kuvvetleri de imha edilmiş oldu. Alman kuvvetlerinin önünde Daugava Nehri yönündeki hat açılmış oldu. Sovyet resmi tarihinde 22 - 27 Haziran arası tarihlerde, cephenin kuzey kesimindeki savaşlar, Baltık Stratejik Savunma Harekâtı'nın bir bölümü olan Sınır Savunma Savaşları olarak geçmektedir. Raseiniai Muharebesi de bu savaşlar çerçevesinde gerçekleşen en geniş kapsamlı muharebelerden biridir.
İvan İvanoviç Fedyuninski, Sovyet askeri lideri ve Sovyetler Birliği Kahramanı'dır (1939).
Transbaykal Cephesi, Sovyetler Birliği tarafından 15 Eylül 1941 tarihinde Transbaykal Askerî Bölgesi'nde kurulmuş cephe. 17. ve 36. ordulardan oluşan cephe Ağustos 1942'de 12. Hava Ordusu'nun katılımıyla genişlemiştir, nihayet, Haziran-Temmuz 1945'te 39. ve 53. ordular, 6. Muhafızlar Tank Ordusu ve Issa Pliyev yönetimindeki Sovyet Moğol Mekanize Süvari Grubu katıldı.
2. Ukrayna Cephesi, II. Dünya Savaşı sırasında Sovyet Ordusunun oluşumudur.
1. Ukrayna Cephesi, II. Dünya Savaşı sırasında Sovyet Ordusunun oluşumudur.
Ladoga filotillası Sovyetler Birliği Silahlı Kuvvetleri bünyesindeki Sovyet Deniz Kuvvetlerine bağlı bir filotillaydı. Leningrad Oblastı sınırları içindeki Ladoga Gölü ve çevresindeki akarsularda faaliyet göstermekteydi. Filotilla, 1939-1940 dönemindeki Kış Savaşı ve 1941-1944 dönemindeki Doğu Cephesi sırasında aktif faaliyet göstermiş sonrasında 4 Kasım 1944 tarihinde lağvedilmiştir.
Luga tahkimatı, Leningrad oblastında Haziran-Ağustos 1941 döneminde inşa edilmiş 300 km uzunluğunda askeri savunma tahkimattır. Tahkimat, Narva Körfezinden başlayarak Leningrad kentine kuzeydoğudan erişimin önüne geçecek şekilde Luga-Mşaga-Şelon Nehirleri ve İlmen Gölü boyunca yapılmıştır. Tahkimat inşası 27 Haziran'da başlamış, 6 Temmuz'da hattı savunmak için General Konstantin Pavloviç Pyadışev komutasında bir görev kuvveti oluşturulmuştur. Hattın inşasından 15 gün sonra 12 Temmuz günü Plyussa nehri boyunca Nazi Almanyası Wehrmachtına bağlı 4. Panzer Ordusu saldırıya geçmiştir. Savunma hattının inşaatı tam olarak tamamlanmamış olsa da Sovyet savunması Leningrad üzerine yürüyen saldırıyı durdurmayı başarmıştır. Soltsı karşı saldırısı, Tallinn Savunması ve Smolensk Savunmasıyla beraber değerlendirildiğinde Luga hattının savunulması Alman saldırılarına karşı bir ay daha dayanılmasına yaramış, bu sırada cephe gerisinde mevziler güçlendirilmiş, yeni birlikler cepheye sevk edilebilmiştir. 8-13 Ağustos döneminde tahkim hat Novgorod ve Kingisepp bölgelerinde yaralmıştır. Staraya Russa ve Krasnogvardeyskiy bölgelerindeki Sovyet karşı saldırıları nedeniyle Nazi kuvvetleri bu bölgelere asker kaydırmak durumunda kalmış ve Leningrad üzerine ilerleyişleri daha da yavaşlamıştır. 26 Ağustos tarihinde Luga tahkimatını savunan 43 bin Kızıl Ordu askeri tamamen kuşatılmıştır, buna rağmen savaşa devam eden bölgede çatışmalar Eylül ortasına kadar sürmüştür. Yaklaşık 20 bin Kızıl Ordu askeri esir edilmiştir.
Neva Nehri köprübaşı II. Dünya Savaşı'ndaki Leningrad Kuşatması sırasında 19 Eylül 1941 - 29 Nisan 1942 ve 26 Eylül 1942 - 17 Şubat 1943 tarihleri arasında Leningrad Cephesindeki Kızıl Ordu birlikleri tarafından tutulan Neva Nehri'nin doğu yakasında, Dubrovka köyünün karşısındaki bölge. Bölge işgalci Nazi Almanyası birliklerine saldırıların gerçekleştirilip Leningrad Kuşatmasının kırılması için kullanılmıştır. Çok şiddetli ve kanlı çarpışmaların yaşandığı bölge sürekli olarak el değiştirmiştir. Dar bir bölgede çok sayıda asker hayatını kaybettiği için günümüzdeki inşaat kazılarında hala naaş kalıntılarına rastlamak mümkündür.
