İçeriğe atla

Kuzey İrlanda Sivil Haklar Derneği

Kuzey İrlanda Sivil Haklar Derneği (İngilizce: Northern Ireland Civil Rights Association, kısaca NICRA, İrlandaca: Cumann Chearta Sibhialta Thuaisceart Éireann), 1960'ların sonunda ve 1970'lerin başında Kuzey İrlanda'da sivil haklar için kampanya yürüten bir kuruluştur. 29 Ocak 1967'da Belfast'ta kurulan derneğin ilk üyeleri arasında Birlikçi siyasetçiler de bulundu ve yönetim kurulunda Genç Birlikçi Robin Cole yer aldı. Örgütün çekirdek kadrosu ise daha evvel Ağustos 1966'da Wolfe Tone Toplumları ve İrlanda Cumhuriyet Ordusu (IRA) arasında Maghera'da düzenlenen toplantıda bir araya gelmişti. Görünürde istihdam ve konut alanlarında Roma Katoliklerine karşı ayrımcılıklar, seçim sınırlarının manipüle edilmesi, İrlanda çingenelerinin hakları ve nükleer silahsızlanma gibi konularda sosyal adalet talep etmek amacıyla oluşturuldu.

Başlıca hedefleri şunlardı:

  1. Tüm vatandaşların temel özgürlüklerini savunmak.
  2. Bireyin haklarını korumak.
  3. Tüm olası yetki suistimallerine dikkat çekmek.
  4. Konuşma, toplanma ve örgütlenme özgürlüğünün garanti altına alınmasını talep etmek.
  5. Komuoyunu kendi yasal hakları konusunda bilgilendirmek.

Örgütün bu doğrultuda ana talebi vardı:

  1. "Bir kişi bir oy" - 18 yaşın üzerinde herkesin yerel meclis seçimlerinde oy kullanabilmesi ve "işletme oyu" olarak bilinen işletme sahiplerine ait birden fazla oy hakkının kaldırılması.
  2. Birlikçilerin yapay çoğunluğu elde edebilmelerini sağlayan seçim sınırlarının manipüle edilmesini sona erdirmek.
  3. Devlet işlerinin tahsisinde ayrımcılığın önlenmesi.
  4. Belediye konutlarının tahsisinde ayrımcılığın önlenmesi.
  5. Özel Yetkiler Kanunu'nun yürürlükten kaldırılması.
  6. Ulster Özel Polis Teşkilatı'nın dağıtılması.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Feminizm</span> İdeoloji

Feminizm, kadınların haklarını tanıyarak bu hakların korunması amacıyla eşitsizliklerin ortadan kaldırılmasına yönelik çeşitli ideolojiler, toplumsal hareketler ve kitle örgütlerinden oluşan hareket. Sözcüğün köken olarak Latince "femina" ve onun Fransızca türevi olan "féminisme" sözcüğünden geldiği ve Türkçe eş anlamlısının hatunculuk olduğu belirtilmektedir. Kadın hareketi doğrudan kadınları ilgilendiren ve dolaylı olarak kültürü ilgilendiren konularda bilinç uyandırır. Feminizmin temel amaçları; eğitim, iş, çocuk bakımı, yönetim gibi konularda eşit haklara sahip olmaktan, yasal kürtaj hakkından, kadın sağlığı konusunda ilerlemelere, tacizin ve tecavüzün engellenmesinden lezbiyen haklarına kadar uzanır.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler</span> toplumsal, ekonomik ve kültürel bir iş birliği oluşturmak amacıyla kurulan bir örgüt

Birleşmiş Milletler (BM), 24 Ekim 1945'te kurulmuş; dünya barışını, güvenliğini korumak ve uluslararasında ekonomik, toplumsal ve kültürel bir iş birliği oluşturmak için kurulan uluslararası bir örgüttür. Birleşmiş Milletler kendini "adalet ve güvenliği, ekonomik kalkınma ve sosyal eşitliği uluslararasında tüm ülkelere sağlamayı amaç edinmiş küresel bir kuruluş" olarak tanımlamaktadır. Uluslararası ilişkilerde kuvvet kullanılmasını evrensel düzeyde yasaklayan ilk antlaşma 26 Haziran 1945'te 50 ülke tarafından imzalanan Birleşmiş Milletler Antlaşması'dır.

<span class="mw-page-title-main">Uluslararası Çalışma Örgütü</span>

Uluslararası Çalışma Örgütü ya da ILO, ülkelerdeki çalışma yasalarında ve bu alana ilişkin uygulamalarda standartları geliştirmek ve ileriye götürmek gibi bir amaçla kurulan kuruluştur. Merkezi İsviçre'nin Cenevre kentinde bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Martin Luther King Jr.</span> Afrikalı-Amerikalı Baptist pastör ve Amerikan yurttaş hakları hareketi önderi

Martin Luther King Jr. veya doğum adıyla Michael King Jr., 1955'ten 1968'deki suikastına kadar sivil haklar hareketinin en önde gelen liderlerinden biri olan Amerikalı Baptist papaz, aktivist ve siyaset filozofuydu. Siyahi bir kilise lideri ve ilk sivil haklar aktivisti olan papaz Martin Luther King Sr.'ın oğlu olan King, Jim Crow yasalarına ve diğer yasallaştırılmış ayrımcılık biçimlerine karşı şiddet içermeyen direniş ve şiddet içermeyen sivil itaatsizlik yöntemlerini kullanarak Amerika Birleşik Devletleri'ndeki beyaz olmayan insanların sivil haklarını geliştirdi.

<span class="mw-page-title-main">Kadınlara Yönelik Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Uluslararası Sözleşmesi</span> Uluslararası bir antlaşma

Kadına Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Yok Edilmesi Sözleşmesi ya da CEDAW, 1979'da Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından kabul edilen ve taraf devletlere kadınlara karşı ayrımcılığın tüm biçimlerini ortadan kaldırma yükümlülüğü getiren uluslararası bir sözleşmedir.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi</span> Avrupada insan haklarını ve temel özgürlükleri korumak amacıyla hazırlanan sözleşme

Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, 4 Kasım 1950'de İnsan Hakları Bildirisinde bulunan hakları topluca güvence altına almak için Avrupa Konseyi üyelerinin üzerinde anlaştıkları metindir.

<span class="mw-page-title-main">Beşinci Fransız Cumhuriyeti</span>

Beşinci Cumhuriyet, Fransa'da 4 Ekim 1958'den bu yana devam etmekte olan cumhuriyet yönetimidir.

Muhafazakâr Parti, resmî adı Muhafazakâr ve Birlikçi Parti, Tory'ler olarak da bilinirler,

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Cumhuriyeti Anayasası</span> 1982 yılından beri yürürlükte olan Türkiye Anayasası

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, 2709 Sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası veya resmî olmayan kullanımıyla 1982 Anayasası, Türkiye'nin 9 Kasım 1982'den bu yana geçerli olan anayasasıdır. 12 Eylül Darbesi sonrasında askerî yönetimin emriyle Danışma Meclisi tarafından hazırlanmış, 23 Eylül 1982 tarihinde Danışma Meclisi tarafından ve 18 Ekim 1982 tarihinde Millî Güvenlik Konseyi tarafından kabul edilmiştir. Devlet Başkanı Kenan Evren, Anayasa'nın ilk üç maddesinin "değiştirilemeyeceğini ve değiştirilmesinin teklif edilemeyeceğini" dördüncü madde olarak taslağa ekletmiştir. 7 Kasım 1982 Pazar günü yapılan halk oylaması sonucu yüzde 91,37 oranında kabul oyu ile kabul edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kadın hakları</span>

Kadın hakları, kadınların erkeklerle eşit şekilde sahip olduğu sosyoekonomik, siyasi ve yasal hakların tamamına verilen isim.

<span class="mw-page-title-main">Susan B. Anthony</span> Amerikalı kadın hakları savunucusu

Susan Brownell Anthony, ABD'de kadınlara oy hakkı tanınması için verilen mücadelenin ilk öncülerinden. 1892-1900 arasında Amerika Kadınlara Oy Hakkı Ulusal Derneği'nin başkanlığını yürütmüş, kadınlara oy hakkı tanıyan, Anayasanın 19. Ek Maddesi'ni (1920) sağlayan ortamın hazırlanmasına katkıda bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Sivil haklar hareketi</span>

Tarihsel olarak, sivil haklar hareketi dünya çapında toplumsal huzursuzlukların ve halk ayaklanmalarının yaşandığı yaklaşık yirmi yıllık (1960-1980) dönemi ifade etmektedir. Birçok ülkede yasal zeminde eşitlik arayışı hareketi uzun sürdü ve etkisiz kaldı ve hareketlerin çoğu ya etkili olamadı ya da amaçlarına tam anlamıyla ulaşamadı. Son yıllarında sivil haklar hareketleri birçok noktada radikal sola keskin bir dönüş yaptı.

Gençlik hakları, gençlerin sivil haklarını genişletme amacı güden düşünce öbeğidir. Çıkış kaynağı; gençlik birlikleri ve kuşaklararası eşitlik yoluyla savaşılan ephebiphobia, erişkincilik ve yaş ayrımcılığı gibi tutumlara karşı gösterilen tepkidir.

<span class="mw-page-title-main">Yarı askerî</span> Paramiliter

Bir yarı askerî ya da paramiliter güç, işlev ve örgütlenme olarak askerî ancak düzensiz gönüllülerden oluşan devletçe desteklenen bir tür yapı. Terim Yunanca harici anlamına gelen para ve asker anlamına gelen militer sözcüklerinden türemiştir. Paramiliter, yapısı, taktikleri, eğitimi, alt kültürü ve (çoğunlukla) işlevi profesyonel ordununkine benzeyen ancak bir ülkenin resmî veya meşru silahlı kuvvetlerinin parçası olmayan bir örgüttür. Paramiliter birimler, bir ülkenin askerî veya polis güçlerinin yerine getiremediği veya yerine getirmek istemediği görevleri yerine getirir. Diğer örgütler, silahsız olmalarına veya muharebe rolleri olmamasına rağmen, yalnızca yapıları itibarıyla da paramiliter olarak değerlendirilebilir.

<span class="mw-page-title-main">İnsan Hakları Derneği</span> Sivil toplum kuruluşu

İnsan Hakları Derneği (İHD), genel merkezi Ankara'da bulunan bir sivil toplum kuruluşudur.

Kuir Kıbrıs Derneği, cinsiyet, cinsiyet ifadesi, cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği ayrımcılıklarıyla mücadele edilmesi; homofobi, bifobi ve transfobinin engellenmesi; Lezbiyen, Gey, Biseksüel, Transcinsel ve Kuir (Queer) (LGBTQ) bireylerin Temel Evrensel Hak ve Özgürlüklerinin korunması ve bu konularda duyarlılığın artırılması yönünde çalışmalar yürüten bir sivil toplum hareketidir.

Sivil liberteryenizm, bireyin yaşamı ve seçimlerine yönelik her türlü baskı, kısıtlama veya ayrımcılığa karşı bireysel hak ve özgürlüklerin üstünlüğünü vurgulayan siyasi düşünce türüdür.

Geçici İrlanda Cumhuriyet Ordusu, Kuzey İrlanda'yı silah zoruyla ve siyasi ikna yoluyla Birleşik Krallık'tan ayırıp birleşik bir İrlanda içinde sosyalist bir cumhuriyet kurmayı amaçlayan İrlandalı cumhuriyetçi paramiliter örgüttür. İrlanda Cumhuriyet Ordusu'nun ideolojik farklılıklardan ve milliyetçi topluma karşı uygulanan şiddete verilecek tepki konusunda yaşanan fikir ayrılıklarından ötürü Aralık 1969'da bölünmesiyle oraya çıktı. Toplumun sivil hak taleplerini takip eden şiddet olayları, 1969 Kuzey İrlanda ayaklanmaları ile sonuçlandı.

Kadınlara Karşı Ayrımcılığın Önlenmesi Bildirgesi ya da DEDAW Birleşmiş Milletler'in kadın haklarına bakışını ana hatları ile çizen bir insan hakları bildirgesidir. Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından 7 Kasım 1967'de kabul edilmiştir.

Kadına Yönelik Şiddetin Ortadan Kaldırılması Bildirgesi ya da DEVAW, kadınlara yönelik şiddeti ve şiddetin ortadan kaldırılması özel olarak ele alan 1993 tarihli Birleşmiş Milletler (BM) kararıdır.