İçeriğe atla

Kutsal Mendil

Hikayeye göre, Kral V. Abgar, Edessa'nın Resmi'ni alıyor, İsa'nın tasviri.

Kutsal Mendil (Yunanca: Άγιον Μανδήλιον; Hagion Mandylion), Hristiyan geleneğinde İsa'nın yüzünün izi çıktığına inanılan ve ilk ikona sayılan kare ya da dikdörtgen bir bez parçası. İngilizce konuşan Ortodokslukta dahil olmak üzere Doğu Ortodoks Kilisesi'nde genellikle Mandylion olarak bilinir.

Bu olayı Kayserili (Caesarea) Eusebius, Kilise'nin Tarihi (I:13) adlı eserinde bugünün Şanlıurfa'sının civarında kurulmuş Edessa Antik Kenti'nin, Süryani Kraliyet arşiv dairesinde bulunan gerçek bir dokümandan aktarmıştır. Edessa'nın hükümdarı V. Abgar'ın vücudunun her yeri cüzzamla kaplıydı. Rab tarafından gerçekleştirilen büyük mucizeler Suriye'nin her yerinde duyuldu (Matta 4:24). Abgar, Kurtarıcı'yı daha görmeden O'nun Tanrı'nın Oğlu olduğuna inandı. Gelip kendisini iyileştirmesini rica ettiği bir mektup yazdı. Bu mektubu kendi portre ressamı Hananya ile Filistin'e göndermiş ve onu İlahi Öğretmen'in suretini resmetmesi için de görevlendirmiştir.

Kutsal Mendil, Vatikan

Hananya Yeruşalim'e geldi ve Rab'bin çevresinin bir sürü insanla çevrili olduğunu gördü. Kurtarıcı'yı dinlemek için toplanan büyük kalabalık yüzünden O'na yaklaşamadı. Sonra yüksek bir kayanın üzerine çıkarak uzaktan İsa'nın portresini çizmeye çalıştı, ancak bu girişimi başarılı olmadı. Sonra Kurtarıcı onu gördü, adıyla çağırdı ve ona Abgar'ın inancını övdüğü kısa bir mektup verdi. Ayrıca, kendisini cüzzamından kurtarmak ve kurtuluşa yönlendirmek için havarilerinden birini göndereceğine söz verdi. Bu havari, İncil'i vaaz eden ve Abgar ile tüm Edessa halkını vaftiz eden Yetmişlerin Havarisi Aziz Thaddeos'du (yortusu 21 Ağustos) Sonra Rab için biraz su ve bir bez istedi. Suyla yüzünü yıkadıktan sonra yüzünü bezle sildi ve bezin (küçük havlu, mendil) üzerine İlâhî Çehresini adeta bir mühür misali bastı. Hananya bu kumaşı ve mektubu Edessa'ya getirdi. Abgar, Kutsal Mendil'i yüzüne hürmet ve hevesle bastırdı ve kısmen şifa buldu. Rab tarafından vadedilen öğrencinin gelişine kadar o korkunç ıstıraptan sadece küçük bir iz kalmıştı. Abgar Kutsal Mendil'i bir tahtaya bağlayıp incilerle süslü altın bir çerçeveye taktırdı. Sonra onu şehir kapılarının üzerindeki bir niş içine yerleştirdi. İkonanın üzerinde durduğu kapıya şu sözleri yazdı: "Ey Mesih Tanrı! Sana umut bağlayan hiç kimse utanmasın!"

Uzum zaman sonra Roma İmparatoru I.Romanos, Edessa Kilisesi'nde bulunan Kutsal Mendil'i dönemin Abbasi Halifesi Muttaki'den teslim edilmesini istedi. 942/943 yılına (Hicri 331) gerçekleştiği kabul edilen olayı Ebü'l Ferec İbnü'l İbri kronografyasında şu sözlerle anlatmıştır:

“331 yılında Roma İmparatoru, Arap Halife Müttaki'ye bir elçi göndererek mendili, yani Edessa kilisesinde bulunan bez parçasını yahut yüz örtüsünü istedi. Çünkü Mesih efendimiz bu mendil ile yüzünü silmiş ve yüzünün çizgileri onun üzerinde iz bırakmıştı. Mesih bu mendili kendisini görmek isteyen Edessa Kralı Abgar'a göndermişti. Roma İmparatoru, bu mendil verildiği takdirde nezdinde bulunan Arap esirlerinin birçoğunu serbest bırakacağını vadetti. Müttaki kendi dininin hükümlerine vâkıf olan fakihleri topladı ve böyle bir şeyi vermenin caiz olup olmadığını sordu. Bunlar da şu cevabı verdiler : " Böyle bir mendil mübarek bir şey ise de Müslümanlar aç, çıplak ve muztarip olduğu için bunu vermekte bir mahzur yoktur”. Burada anlatılan açlık ise vebanın Abbasi topraklarını ağır şekilde etkilemesidir. Müellif daha sonra kutsal mendilin akıbeti hakkında bir bilgi vermemiştir.[1][2][3]

Kutsal Mendil, Rab İsa Mesih'in Elle Yapılmamış İkonası

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Eusebius, Historia Ecclesiae 1.13.5 and .22.
  2. ^ Steven Runciman, "Some Remarks on the Image of Edessa", Cambridge Historical Journal 3.3 (1931:238-252), p. 240
  3. ^ Gregory Abu-l Farac (Bar Habreus), Abu-l Farac Tarihi, Çev. Ö. Rıza Doğrul (Türk Tarih Kurumu Basımevi,1987), s.256.

Kaynakça

  • Cameron, Averil. "The History of the Image of Edessa: The Telling of a Story." Harvard Ukrainian Studies 7 (Okeanos: Essays presented to Ihor Sevcenko on his Sixtieth Birthday by his Colleagues and Students) (1983): 80-94.
  • Dufour Bozzo, Colette (1974), Il "Sacro Volto" di Genova (İtalyanca), Ist. Nazionale di Archeologia, ISBN 88-7275-074-1 
  • Eusebius of Caesarea. Epistle of Jesus Christ to Abgarus King of Edessa Historia Ecclesiae
  • Eisenman, Robert., 1997. James the Brother of Jesus. (Viking Penguin). In part a deconstruction of the legends surrounding Agbar/Abgar.
  • Kitzinger, Ernst, "The Cult of Images in the Age before Iconoclasm", Dumbarton Oaks Papers, Vol. 8, (1954), pp. 83–150, Dumbarton Oaks, Trustees for Harvard University, JSTOR2 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • Wilson, Ian (1991), Holy Faces, Secret Places, Garden City: Doubleday, ISBN 0-385-26105-5 
  • Westerson, Jeri (2008), Veil of Lies; A Medieval Noir. (Fiction referencing the Mandyllon.), New York: Minotaur Books, ISBN 978-0312580124 
  • Nicolotti, Andrea (2014), From the Mandylion of Edessa to the Shroud of Turin. The Metamorphosis and Manipulation of a Legend, Leiden: Brill, ISBN 9789004269194 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Kutsal Mendil ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İncil</span> Nasıralı İsanın yaşamını, öğretilerini, ölümünü ve dirilişini anlatan biyografi metinleri

İncil, İsa'nın yaşamını, öğretilerini, ölümünü ve dirilişini anlatan her bir biyografidir. Matta, Markos, Luka ve Yuhanna tarafından kaleme alınmış olan ve yazarlarının adlarıyla anılan dört incil, Yeni Ahit'in ilk dört bölümünü teşkil eder. İncil sözcüğü Türkçe konuşan kimseler arasında sıklıkla Yeni Ahit anlamında kullanılır. Bu kullanıma –hatalı olsa dahi– Türkçe Hristiyan kaynaklarda da rastlanabilir. Bu kaynaklarda Müjde sözcüğü de Yeni Ahit anlamında kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Ahit</span> Kitâb-ı Mukaddesin ikinci kısmı

Yeni Ahit veya Yeni Antlaşma, Kitab-ı Mukaddes'in Eski Ahit'in ardından gelen ve Grekçe kaleme alınmış olan ikinci kısmına Hristiyanların verdiği isimdir. İnançlı Yahudilerce "Yeni Ahit" kabul edilmez. Hristiyanlarca kutsal kabul edilen 27 kitapçıktan oluşan bir kitap bütünüdür.

<span class="mw-page-title-main">İsa</span> Yahudi vaiz ve dinî lider, Hristiyanlığın merkezî figürü

İsa, 1. yüzyılda yaşamış olan bir Yahudi vaiz ve dinî lider. Günümüzde en çok mensuba sahip din olan Hristiyanlığın merkezî figürüdür. Hristiyanlar, Yeşua'nın Eski Ahit'te kehanet edilen ve beklenen Mesih, Tanrı'nın Oğlu ve Tanrı'nın enkarnasyonu olduğuna inanırlar. Yeşua'nın, Yeni Ahit'e göre Yosef (Yusuf) adında dünyevi bir babası olduğu için Yeşua, mensubu olduğu Yahudi toplumunda "Yosef'in oğlu Yeşua" olarak anılırdı.

<span class="mw-page-title-main">Balıklıgöl</span> Şanlıurfada bulunan bir göl

Balıklıgöl, Şanlıurfa şehir merkezinin güneybatısında yer alan ve İbrahim peygamberin ateşe atıldığına inanılan bu iki göl, İslam alemi için kutsal sayılan balıkları (sazangiller) ve çevrelerindeki tarihî eserler ile Şanlıurfa'nın en çok ziyaret edilen tarihî mekanlarındandır.

<span class="mw-page-title-main">Hristiyanlık</span> tek tanrılı İbrahimî bir din

Hristiyanlık, Nasıralı İsa'nın yaşamına, öğretilerine ve vaazlarına dayanan, tek Tanrılı İbrahimî bir dindir. Günümüzde Hristiyanlık, dünya nüfusunun yaklaşık %30,1'ini oluşturmaktadır ve 2,4 milyarı aşkın takipçisi ile dünyanın en kalabalık dinidir. Takipçilerine, "Mesihçi" anlamına gelen Hristiyan veya Nasıralı İsa'ya ithafen İsevi veya Nasrani denir. Kitâb-ı Mukaddes'e inanan takipçileri, Yahudi metni olan Tanah'ta kehanet edilen İsa'nın Mesih olarak gelişinin bir Yeni Ahit olduğuna inanırlar.

<span class="mw-page-title-main">Teslis</span> Baba, Oğul ve Kutsal Ruh üçlüsün­den oluşan Tanrı inancını ifâde eden kavram

Teslis, Kutsal Üçleme ya da Üçlü Birlik, tek olan Tanrı'nın Kutsal Kitap'ta kendisini bildirdiği her biri eşit yücelikte, özünde tek, ezeli ve ebedi olan üç benliğini konu edinen ve Hristiyan kiliselerinin çoğunluğu tarafından inanılan ana akım Hristiyan dininin merkezindeki inanç esasıdır. Baba Tanrı, Oğul Tanrı ve Kutsal Ruh üç farklı benlik (hipostaz) olarak aynı özü paylaşmaktadırlar (Homoousia). Tek öz Tanrı'nın birliğini üç benlik ise Tanrı'nın kimliğini anlatmaktadır ve benliklerin hem birbirinden farklılıklarını hem de özde çözülmez birliklerini ifade eder. Böylece tüm yaratım ve lütuf süreci Tanrı'nın üç ilahi benliğinin ortak eylemi olarak görülür. Her benlik, Üçlü Birlik'te kendilerine özgü nitelikleri tezahür ettirir ve böylece her şeyin "Baba'dan çıkıp gelmiş" "Oğul aracılığıyla" ve "Kutsal Ruh'un gücüyle" gerçekleştiğini kanıtlar.

<span class="mw-page-title-main">Mesih</span> kurtarıcı olarak beklenen figür

İbrahimî dinlerde mesih, bir grup insanın kurtarıcısı veya özgürlüğe kavuşturucusudur. Geleneksel Yahudilikte maşiah, mesihçilik veya Mesih Çağı gibi kavramlar, kutsal mesh yağıyla meshedilmiş bir seçkine atıfta bulunan Tanah'la ortaya çıkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Edessa</span> Helenistik dönemde kurulan antik bir şehir

Edessa, Yukarı Mezopotamya'da, Seleukos İmparatorluğu'nun kurucusu Kral Selevkos I Nicator tarafından Helenistik dönemde kurulan antik bir şehir (polis) idi. Daha sonra Osroene Krallığı'nın başkenti oldu ve Roma eyaleti Osroene'nin başkenti olarak devam etti. Geç Antik Çağ'da, Hristiyan öğreniminin önde gelen merkezi ve Edessa Katekistik Okulu'nun merkezi oldu. Haçlı Seferleri sırasında, Edessa Kontluğu'nun başkentiydi.

<span class="mw-page-title-main">Eusebios</span> IV. yüzyıl Kilise tarihçisi

Caesarealı Eusebius

<span class="mw-page-title-main">Üç Meleğin Mesajı</span>

Üç meleğin mesajı, Vahiy 14:6–12 ayetlerinde üç melek tarafından verildiği belirtilen mesajların bir yorumudur. Yedinci Gün Adventist Kilisesi bu mesajların dünyayı İsa Mesih’in ikinci gelişine hazırlamak için verildiğini öğretir ve bunları kendi misyonunun temel kısımlarından biri olarak görür.

<span class="mw-page-title-main">Galatyalılara Mektup</span> Pavlusun MS 53–54 Efeste yazdığı ve İsanın gelişiyle Musa Kanununun kullanımdan kalktığını tasdik eden Yeni Ahit mektubu

Galatyalılara Mektup ya da Pavlus'un Galatyalılara Mektubu Yunanca kutsal yazıların bir kitabıdır. Sadece Galatyalılar olarak da adlandırılmaktadır. Bu mektup elçi Pavlus'un değişik cemaatlere ya da kişilere yazdığı 14 mektubun biridir. Pavlus bu mektubu Galatya Eyaletinde yaşayan Hristiyanlara yazmıştır.

Edessalı Thaddeus İsa'nın 70 müridinden biridir ve muhtemelen İsa'nın 12 havarisinden birisi olan Yehuda Taday (Thaddeus) ile aynı kişidir.

<span class="mw-page-title-main">V. Abgar</span>

V. Abgar, başkenti Edessa olan Osroene hükümdarı. Abgar, İsa'nın kendisine gönderdiğine inanılan Kutsal Mendil hikâyesiyle bilinmekte olup aziz olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Telovani Kutsal Haç Kilisesi</span>

Telovani Kutsal Haç Kilisesi Doğu Gürcistan'ın Mtsheta-Mtianeti bölgesindeki Mtsheta belediyesinde konumlanmış bir 8-9. yüzyıl Gürcü Ortodoks kilisesidir. Kubbeli trikonç tasarımına sahip kilisenin sığınağının her iki tarafında pastoforium bulunmaktadır. İç kısımda, Kutsal Mendil'in en eski Gürcü tasvirlerinden biri de dahil olmak üzere, ağır hasarlı duvar resimleri bulunmaktadır. Kilise, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Yakup'un Mektubu</span>

Yakup'un Mektubu, Yunanca Kutsal Yazıların bir kitabıdır. Sadece Yakup olarak da adlandırılmaktadır. Bu mektup İsa'nın üvey kardeşi Yakup'un tüm Hristiyan cemaatlere yazdığı bir mektuptur. Bunun için o „katolik“ mektup olarak adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">2. Petrus</span> Katolik mektup

2. Petrus ya da Petrus'un İkinci Mektubu olarak adlandırılan bu kitap, Yeni Ahit'in katolik mektuplarından birisidir. Hristiyanlarca, On İki Havari ya da elçiden birisi olan Petrus tarafından yazıldığına inanılır. Mektubun temel odak noktası, okuyucularını yanlış öğretilerden korumak ve onları bu yönde uyarmaktır.

<span class="mw-page-title-main">Yahuda'nın Mektubu</span> Hristiyanlar tarafından kutsal yazı olarak kabul edilmemiş mektup

Yahuda'nın Mektubu Yunanca Kutsal Yazıların bir kitabıdır. Sadece Yahuda olarak da adlandırılmaktadır. Bu mektup İsa'nın üvey kardeşi Yahuda'nın tüm Hristiyan cemaatlere yazdığı bir mektuptur. Bunun için o „katolik“ mektup olarak adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">İbranilere Mektup</span>

İbranilere Mektup Yunanca Kutsal Yazıların bir kitabıdır. Sadece İbraniler olarak da adlandırılmaktadır. Bu mektup elçi Pavlus'un değişik cemaatlere ya da kişilere yazdığı 14 mektubun biridir.

<span class="mw-page-title-main">Havari Yakup, İsa'nın Kardeşi</span>

Nişanlı Adil Yusuf’un, Bakire Meryem ile nişanlanmasından önceki karısından doğmuş oğluydu. Bu nedenle onun oğlu ve de Rabbin Kardeşi olarak bilindi, tıpkı Rabbin Yusuf oğlu olarak olarak tanınması gibi. Elbette Ebedi Bakire Meryem'den değildi ama yine de Aziz Yakup’a Kutsal Yazıların deyimsel dili gereği bu bağlantıdan dolayı Rabbin Kardeşi dendi. Bu nedenle onu ‘Büyük’ diye adlandırılan Zebedi oğlu Yakup’la karıştırmamak için İncilciler tarafından ona ‘Küçük Yakup’ denmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ança ikonası</span>

İsa Mesih'in Ança İkonası, Gürcistan'da Ançishati olarak bilinen ve Orta Çağ'a tarihlenen ankostik tekniğinde yapılmış bir Gürcü ikonasıdır. Geleneksel olarak bir Keramidion olarak adlandırılan ikona, İsa Mesih'in yüzünün baskısını içerir ve görüntünün Kutsal Mendil (Mandylion) ile temas yoluyla mucizevi bir şekilde aktarıldığı kabul edilir. 6-7. yüzyıla tarihlenen ikona, kabartma işlemeli bir gümüş muhafaza ile kaplıdır ve daha sonraki yüzyıllarda kısmen yeniden boyanmıştır. 1664 yılında Tiflis'e nakledilen ikona, adını getirildiği yerden, yani bugün Türkiye topraklarında bulunan Gürcü manastırı Ança'dan almıştır. Eser, şu anda Tiflis'teki Gürcistan Ulusal Sanat Müzesi'nde muhafaza edilmektedir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.