İçeriğe atla

Kutbüddîn Mevdûd

Kutbeddin Mevdud
Musul atabegi
Kutbeddin Mevdud'un sikkeleri (1149-1170). Hicri 555 (Miladi 1159-1160) tarihli. Bir yüzünde yüzü dönük erkek büstü ve üzerinde iki kanatlı varlık; diğer yüzü etrafında tarihler ve Mevdud'un lakabını veya unvanlarını ve "ism" ve "nasab"ını veya iki nesil geriye giden soyağacını içeren dört satırlık açıklama vardır.
Hüküm süresi1149–1170
Önce gelenI. Seyfettin Gazi (ağabeyi)
Sonra gelenII. Seyfettin Gazi (oğlu)
Doğum1131
Ölüm1170 (38-39 yaşlarında)
Tam adı
El melik-ül Kutbettin Mevdud bin İmadüddin bin Aksungur el Hacib
HanedanZengi Devleti
BabasıI. İmâdüddin Zengî
DiniSünni İslam

Kutbettin Mevdud (Arapçaمودود بن عماد الدين زنكي; 1131 – 6 Eylül 1170) Zengi Devleti'nin Musul atabeyidir.[1]

Zengilerin kurucusu olan babası İmadüddin Zengi'nin 1146 yılında suikasta uğraması sonucu ülke törelere göre ikiye bölündü. Halep tarafı Sultan Nureddin Mahmud Zengi'ye, Musul tarafı Seyfettin Gazi'ye kaldı.[2]

Kutbettin Mevdud, 1149'da Musul sultanı Seyfettin ölünce yerine geçti ve burayı 1170 yılındaki ölümüne kadar yönetti.[1][3] Bazı tartışmalara rağmen küçük oğlu II. Seyfettin Gazi'yi halefi seçtikten sonra 6 Eylül 1170 yılında öldü.[1]

Mevdud, ağabeyi Nureddin Mahmud ile Haçlılara karşı birçok sefere katıldı ve seferlerde birçok başarı elde etti.[4] Kendisi Oğuzların Avşar boyundandır.[5]

Kaynakça

  1. ^ a b c "MEVDÛD b. İMÂDÜDDİN ZENGÎ". TDV İslâm Ansiklopedisi. 22 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2024. 
  2. ^ "I. Seyfeddin Gazi". Anadolu Üniversitesi. 12 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2024. 
  3. ^ "Kutbeddin Mevdûd". Anadolu Üniversitesi. 12 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2024. 
  4. ^ Runciman, Sir Steven (2008). Haçlı seferleri tarihi. Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 978-975-16-0497-2. 12 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2024. 
  5. ^ "An Overwiev Of Historical Sources Of Mongol History". 12 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ahlatşahlar Beyliği</span> Türk beyliği

Ahlatşahlar Beyliği, Şah-i Ermen veya Sökmenliler Beyliği, 1100 ve 1207 yılları arasında Ahlat merkez olmak üzere Van, Erciş, Bargiri, Tatvan, Malazgirt, Muş ve Sason civarında hüküm sürmüş birinci dönem Türk Anadolu beyliği.

<span class="mw-page-title-main">II. Kılıç Arslan</span> Altıncı Anadolu Selçuklu Sultanı

II. Kılıç Arslan (Arap alfabesiyle: عز الدين قلج أرسلان بن مسعود Türkiye Selçuklu Devleti'nin sultanıdır. Babası I. Rükneddin Mesud'un yerine tahta çıkmıştır. Anadolu Selçuklu Devleti tarihinde ilk kez altın sikke basımı onun hükümdarlığındadır.

<span class="mw-page-title-main">İkinci Haçlı Seferi</span> 1147–1149 yılları arasında gerçekleşen Haçlı seferi

İkinci Haçlı seferi, 1147-1149 yılları arasında gerçekleşen Haçlı Seferleridir.

<span class="mw-page-title-main">Artuklu Beyliği</span> Güneydoğu Anadoluda hüküm sürmüş bir Türk beyliği (1102–1409)

Artuklu Beyliği ya da diğer adıyla Artuklular, Harput, Mardin ve Hasankeyf bölgelerinde 1102-1409 yılları arasında hüküm sürmüş bir Oğuz Türkmen beyliğidir.

<span class="mw-page-title-main">Zengîler</span>

Zengîler, 12. ve 13. yüzyıllarda Mezopotamya ve Suriye'de hüküm sürmüş Türk devletidir. İlk hükümdarı İmâdüddin Zengî'dir.

<span class="mw-page-title-main">I. İmâdüddin Zengî</span> Zengi Devletiinin kurucusu ve ilk hükümdarı

I. İmâdüddin Zengî ya da Aksunguroğlu İmâdüddin Zengî Büyük Selçuklu Devleti'nin Musul ve Haleb Atabeyi ve Zengi hanedanının kurucusu.

<span class="mw-page-title-main">Nûreddin Mahmud Zengî</span>

Nûreddin Mahmud Zengî, Büyük Selçuklular'ın Haleb Atabeyi.

<span class="mw-page-title-main">Urfa Kontluğu</span>

Urfa Kontluğu veya Edessa Kontluğu, Birinci Haçlı seferi sonucu 12. yüzyılda Urfa şehri ve civarında Haçlılar tarafından kurulmuş bir devlettir. Kurucusu, daha sonra Kudüs kralı olacak olan I. Baudouin'dir.

<span class="mw-page-title-main">Antakya Prensliği</span> 1098-1268 arası Levanttaki Haçlı devleti

Antakya Prensliği, Birinci Haçlı seferi sonrasında Antakya kenti civarında Haçlılar tarafından kurulmuş bir devletti.

Kürboğa ; Büyük Selçuklu Devleti'nin Musul atabeyi ve deneyimli bir kumandandı. Bazı kaynaklarda "Kerboğa", "Kurboğa", "Gürboğa" olarak da anılmaktadır.

Mucireddin Abak, Türk asıllı altıncı Böriler Şam atabeyi. 1140-1154 arasında, Büyük Selçuklu Devleti devletine tabi Böriler Şam Atabeyliği yapan hükümdardır.

<span class="mw-page-title-main">II. Joselin</span>

II. Joselin, Urfa Kontluğu'n dördüncü ve son kontu.

<span class="mw-page-title-main">Şam Kuşatması (1148)</span>

Şam Kuşatması, İkinci Haçlı Seferi sırasında 24 ile 29 Temmuz günleri arasında gerçekleşmiştir. Mutlak haçlı yenilgisiyle sona erdi ve haçlı seferinin parçalanmasına yol açtı. Papa III. Eugenius ve Bernard de Clairvaux'ın İkinci Haçlı Seferi çağrısına yanıt olarak Kutsal Topraklar'a yürüyen iki ana Hristiyan güce, Fransa kralı VII. Louis ve Almanya kralı III. Konrad komuta etti. Her ikisi de takip eden aylarda Anadolu boyunca yürüyüşleri sırasında felaket ile karşılaştılar ve ordularının çoğu yok edildi. Haçlı seferinin asıl odağı Urfa idi, fakat Kral III. Baldwin ve Tapınak Şövalyeleri'nin tercihi Şam'dı. Akka Konsili'nde Fransa, Almanya ve Kudüs Krallığı'nın önde gelenleri Haçlıların Şam'a yönelmesine karar verdiler.

I. Seyfeddin Gazi 1146 ile 1149 yılları arasında Musul emiri. I. İmâdüddin Zengî'nin en büyük oğlu ve Nûreddin Mahmud Zengî'nin ağabeyidir.

Esâdüddîn Şirkuh bin Şadhi,, kısaca Şîrkûh el-Mansûr veya Şirkuh, Kürt askeri komutan ve Selahaddin Eyyubi'nin amcasıdır. Mısır'daki askeri ve diplomatik çabaları, Eyyubi ailesinin o ülkede eğemenlik kurmasında kilit bir faktördü. Eyyûbî ailesi önceleri Duvîn'de Şeddâdîler'in hizmetinde bulunuyordu. Bağdat şahnesi Bihrûz el-Hâdim'in yakın dostu olan Şâdî, oğulları Necmeddin Eyyûb ve Şîrkûh'la beraber onun hizmetine girdi. Bihrûz'un Tikrît'e vali tayin ettiği Şâdî'nin ölümünün ardından bu göreve oğlu Necmeddin Eyyûb getirildi. Şîrkûh da ağabeyine yardımcı olarak onunla birlikte kaldı. Bir müddet sonra Bihrûz'la araları bozulan iki kardeş 532 (1137) yılında Musul'a gidip İmâdüddin Zengî'nin hizmetine girdi ve onun Haçlılar'la mücadelesinde aktif rol oynadı. İmâdüddin Zengî'nin öldürülmesinin ardından (541/1146) Halep'te yönetimi ele geçiren Nûreddin Mahmud Zengî'nin en büyük yardımcısı Şîrkûh oldu. İmâdüddin Zengî'nin ölüm haberini alan Urfa Kontu II. Joscelin'in iç kale dışında Urfa'yı zaptetmesi üzerine Nûreddin Mahmud ve Emîr Savar ile Şîrkûh Urfa'ya gidip şehri kurtardılar. Receb 543'te Antakya yakınlarındaki Yağra'da ve Safer 544'te Azâz yakınlarındaki İnnib'de (İnab) Haçlılar'ı ve İsmâilîler'i mağlûp ettiler. Gösterdiği kahramanlıktan dolayı Nûreddin Mahmud, Artah Kalesi'ni Şîrkûh'a verdi

<span class="mw-page-title-main">Beni Münkız</span> Suriyeli Arap aile

Beni Münkız, 1081-1157 yılları arasında merkezi Şayzar olmak üzere Suriye'nin bazı şehirlerinde hüküm süren Arap hânedanıdır.

Mevdud bin Altuntegin, Büyük Selçuklular'ın Musul valisi, Türk kumandan.

<span class="mw-page-title-main">II. İmâdüddin Zengî</span>

Ebul Fetih İmadeddin el-Malik el-Adil Zengi, Sincar merkezli Zengi hanedanının emiri ve Kutbüddin Mevdud'un ilk oğludur. 1171'den 1197'ye kadar Sincar'da ve 1181-83 arasında Halep'te hüküm sürdü.

II. Seyfeddin Gazi, Musul'un Zengi Emiri. Nureddin Zengi'nin yeğeniydi.