İçeriğe atla

Kusar

Kusar
AzericeQusar, LezgiceКцlар
Azerbaycan üzerinde Kusar
Kusar
Kusar
Koordinatlar: 41°25′35″K 48°26′08″D / 41.42639°K 48.43556°D / 41.42639; 48.43556
Ülke Azerbaycan
RayonKusar Rayonu
Kuruluş1938
Rakım667 m
Nüfus
 (2012)[1]
 • Toplam17.400
Zaman dilimiUTC+04.00 (Azerbaycan Saati)
 • Yaz (YSU)UTC+05.00 (Azerbaycan Saati)
Alan kodu994 2338

Kusar (ayrıca Kusary; AzericeQusar, LezgiceКцlар) Azerbaycan'ın Kusar Rayonu'nun başkentidir. Kusar, Büyük Kafkasya'nın eteklerinde, Kuşçay Nehri üzerinde, Hudat tren istasyonunun 35 kilometre güneybatısında yer alır ve Bakü'ye 180 km uzaklıktadır.

Etimoloji

Şehrin kökeni hakkında birçok açıklama bulunur, ancak büyük olasılıkla[] Tamilla Halilova'nın görüşü[] gerçeğe en yakın olanıdır. 7. yüzyıldan sonra Güney Kafkasya'nın Araplar tarafından fethi başladı. Tarihsel verilere göre, Araplar bugünkü Kusar Rayonu topraklarına ulaştı. Tarihçilere göre nehrin adı Arapça El-Kausar'dan gelmektedir. Kuran'dan İngilizceye çeviride “El Kausar - kelime çevirisi ile suyu sütten daha ak, baldan daha tatlı olan Cennet'ten bir nehir gibi bereketli bir nehirdir. Kokusu miskten daha güzeldir ve deve boynu gibi güzel uzun boyunlu kuşlar çevresinde uçuşur."[2] Yerleşim yeri de adını nehirden almıştır - Kusar. Bazı modern tarihçiler, Kusar adının Hisar'dan geldiğini kabul etmektedir.[3]

Tarihi

Lermontov'un ziyareti

Lermontov'un evi

Mihail Lermontov, 1836'da bilim insanı-filozof Hacı Ali Efendi ile tanıştığı Kusar'ı ziyaret etti. Orada seçkin bir âşık olan Lezgi Ahmed'den “Âşık Garipdestanını duydu; daha sonra ünlü eseri “Aşık Garip”i destanın motiflerine dayanarak yazdı. Şehirde, Lermontov'un meşhur dizelerinin yazılı olduğu bir anı levhası ile şairin ev müzesi kurulmuştur:[4]

Sefalar getirdin, ak saçlı Kafkasya!
Ben senin dağlarına yabancı değilim.
O kadar sevdim ki, heybetli Kafkasya'mı
Evlatlarınızın cesur kahramanlıklarınca.

20'nci yüzyıl

1938'de Kusar yerleşimi şehir statüsü kazandı.[5]

21'inci yüzyıl

Coğrafya

Şehir, Bazardüzü, Şahdağ Dağları yakınlarında yer alır ve Rusya sınırına yakın bir konumdadır. Şehrin adını aldığı dağ nehri Kusarçay, Kusar'da akar.[6] Şehirde yapay bir göl de bulunur, Fialka.

İklim

Kusar, subtropikal iklim bölgesinde yer almaktadır ve rayonun kuzey kısmı ılıman iklim bölgesindedir. Ancak deniz seviyesinden yükseklikler ve dağların yakınlığı nedeniyle burada kış her zaman soğuktur ve yazlar sıcak değildir. Havanın sıcaklığı bir günde 15 dereceden fazla değişebilir. Yazın sıcak havalardan sonra aralıksız bir şekilde günlerce süren yağmurlar görülebilir.

Demografik bilgiler

1916 tarihli "Kafkas takvimi" ne göre, Kusar topraklarında başta Ruslar[7] olmak üzere 1203 kişi yaşıyordu. 1926'da 120 Dağ Yahudisi vardı, bu sayı 1939'da 241'e yükseldi.[5]

1959 nüfus sayımına göre, Kusar'da en az 7366 kişi[8] yaşıyordu. 1979 yılı nüfus sayımına göre şehrin nüfusu 12225 kişiydi[9][10] ve bu sayı 1989'da 14230'a ulaştı.

Nüfusun% 74'ü Lezgilerden oluşmaktadır.[][ <span title="This claim needs references to reliable sources. (May 2014)">alıntı gerekli</span> ]

Ekonomi

Kusar'ın ekonomisi kısmen tarımsal, kısmen turist temelli ve bazı endüstriyel faaliyetlere dayalıdır. Şehirde konserve gıda, süt ve asfalt fabrikaları bulunur.

Turizm ve alışveriş

Kusar, Azerbaycan'ın en büyük kayak merkezi olan Şahdağ Kış Kompleksi'ne ev sahipliği yapmaktadır.[11]

Kültür

Neriman Nerimanov Parkı'na giriş

Yerel tarih müzesi 1980 yılında kurulmuş ve 1982'de 1652 m² alana sahip bugünkü binasına taşınmıştır. Müzede 3700 sergi bulunmaktadır.[12]

Kusar Rayonu'nun Hil köyünde 1986 yılında açılan Kusar Devlet Sanat Galerisi, 1998 yılında Kusar şehrine taşınmıştır. Galeride 111 resim, 34 grafik ve 7 heykelsi olmak üzere Azerbaycanlı sanatçıların 152 eseri sergilenmektedir.[13][14]

1998 yılında Kusar'da Lezgiler Devlet Drama Tiyatrosu açıldı.[15]

Haydar Aliyev Merkezi, farklı etkinlikler düzenlemek ve gençleri çeşitli kariyer ve kişisel gelişim faaliyetlerine dahil etmek amacıyla 2012 yılında Haydar Aliyev Anıt Kompleksi'nde inşa edilmiştir. Merkezde bir anıt müzesi, kütüphane, okuma salonu, farklı konferans salonları ve dans, halı dokuma eğitim merkezleri bulunmaktadır.[16]

Parklar ve bahçeler

Kusar, çoğunlukla bakımlı birçok park ve bahçeye sahiptir. Neriman Nerimanov Parkı, kasabanın en güzel manzaralı parkıdır.

Spor Dalları

Kusar Olimpik Spor Kompleksi

Şehrin Azerbaycan Birinci Liginde oynayan Şahdağ Kusar adında bir profesyonel futbol takımı bulunmaktadır.[17]

Ulaşım

Halkın sabit seferli taksi olarak kullandığı RAF-2203 minibüsleri

Kusar'ın kentsel ulaşım sistemi Ulaştırma Bakanlığı tarafından yönetilmektedir.[][ <span title="This claim needs references to reliable sources. (August 2018)">alıntı gerekli</span> ]

Eğitim

2008 yılında şehirde biri Azerbaycan, 5'i Rusça eğitim veren okul olmak üzere 6 ortaokul faaliyet gösteriyordu. Ayrıca, devlet tarafından işletilen iki anaokulu ve bir özel anaokulu, Panda Okulu'nun yanı sıra gelecekteki Azerbaycan, İngilizce ve ilkokul öğretmenlerini eğiten Azerbaycan Devlet Pedagoji Koleji bulunmaktadır. 2016 itibarıyla şehirde üç dil okulu bulunmaktadır. En popüler olan Apex English Language School, 2013 yılından beri Kusar'da faaliyet göstermektedir.

Önemli sakinler

Gavriil İlizarov

Kaynakça

  1. ^ "The State Statistical Committee of the Azerbaijan Republic". 14 Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2020. 
  2. ^ Смысловой перевод священного Корана на русский язык Кулиева Эльмира
  3. ^ "The Ministry of Culture and Tourism of Azerbaijan: Gusar city". 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2020. 
  4. ^ Кусары 60. Azerbaijan: Communist. 1990. s. 48. 
  5. ^ a b Российская еврейская энциклопедия. 5. Российская академия естественных наук. s. 248. 
  6. ^ «Чай» на конце названия рек означает «река»: Кусарчай — «Кусарская река»
  7. ^ Кавказский календарь на 1916 год. Отдел статистический. Tiflis. s. 24. 
  8. ^ "Всесоюзная перепись населения 1959 г. Численность городского населения союзных республик (кроме РСФСР), их территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу". Демоскоп Weekly. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2020. 
  9. ^ "Arşivlenmiş kopya" (Rusça). Институт демографии Государственного университета - Высшей школы экономики. 20 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2010. 
  10. ^ "Всесоюзная перепись населения 1979 г. Численность городского населения союзных республик (кроме РСФСР), их территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу". Демоскоп Weekly. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2020. 
  11. ^ "Shahdag Tourism Complex". 3 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2011. 
  12. ^ "Qusar Local History Museum". Ministry of Culture of Azerbaijan - Khachmaz Regional Culture Office. 15 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2019. 
  13. ^ Кусарская Государственная Картинная Галерея 19 Ekim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. kycap.com
  14. ^ "Qusar State Art Gallery". Ministry of Culture of Azerbaijan - Khachmaz Regional Office. 15 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2019. 
  15. ^ "Становление независимого азербайджанского государства и этнические меньшинства". sakharov-center.ru. 3 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2020. 
  16. ^ "Heydar Aliyev Center in Qusar". Ministry of Culture of Azerbaijan - Khachmaz Regional Culture Office. 15 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2019. 
  17. ^ "Arşivlenmiş kopya". 1News.az (Rusça). 12 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2013. 
  18. ^ А. М. Бабаев. Славный боевой путь генерала Махмуда Абилова (к 110-летию со дня его рождения). Махачкалинские известия, №36 (838) 16 (in Russian). Web version 29 Kasım 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  19. ^ Кто руководил НКВД, 1934-1941: справочник. Zvenʹi︠a︡. 1999. s. 114. ISBN 9785787000320. 
  20. ^ "The Ilizarov Method: History and Scope". Limb Lengthening and Reconstruction Surgery. CRC Press. 2006. ss. 3-6. ISBN 0849340519. 10 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2020. 
  21. ^ Biography 15 Ağustos 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Sedaget Kerimova website (in Russian)

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kuba (rayon)</span>

Kuba Rayonu, Azerbaycan'da rayon olarak adlandırılan birinci derece idarî bölümlerden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Şeki (rayon)</span>

Şeki, Azerbaycan'da rayon. Merkezi Şeki şehridir.

<span class="mw-page-title-main">İlham Aliyev</span> Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı

İlham Haydar oğlu Aliyev, Azerbaycanlı siyasetçi ve iş insanıdır. 2003'ten itibaren Azerbaycan'ın dördüncü ve mevcut cumhurbaşkanıdır. Önceki Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev'in oğludur. Ayrıca Yeni Azerbaycan Partisinin genel başkanlığını yürütmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Lezgiler</span> Dağıstan ve Azerbaycanda yaşayan etnik grup

Lezgiler, Kuzeydoğu Kafkasya'da Azerbaycan'ın kuzey ve Dağıstan'ın güney kesimlerinde yerleşik halk. Kafkasya'nın yerli halklarından biridir. Konuştukları dil Lezgice olarak adlandırılır. Samurçay civarında yaşamaktadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Şuşa</span> Azerbaycanda şehir

Şuşa, Azerbaycan'ın Karabağ bölgesinde yer alan bir şehir. Azerbaycan'ın kültür başkenti. Şuşa rayonunun idarî merkezi olan yerleşim, 1992'de Ermenistan Silahlı Kuvvetleri tarafından işgal edildi ve hiçbir ülke tarafından tanınmayan Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'nin de facto yönetimi altına girdi. 8 Kasım 2020'de ise şehir Şuşa Muharebesi sonucunda Azerbaycan kuvvetlerince ele geçirildi ve 28 yıllık fiili yönetim son buldu.

<span class="mw-page-title-main">Mardakert Rayonu</span> Dağlık Karabağ Özerk Oblastına bağlı eski rayon

Ağdere Rayonu veya eski adlarıyla Cerabert Rayonu ve Mardakert Rayonu, Azerbaycan'da rayondur. 1930-1991 yılları arasında Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin Dağlık Karabağ Özerk Oblastı'na bağlı idi. 1992-2023 yılları arasında sınırları içerisinde Azerbaycan'ın Kelbecer, Terter ve Ağdam rayonları bulunmakta idi.

<span class="mw-page-title-main">Yardımlı (rayon)</span>

Yardımlı Rayonu, Azerbaycan'da rayon. Merkezi Yardımlı şehridir. İran'la sınırdır.

<span class="mw-page-title-main">Nahçıvan</span> Nahçıvan Özerk Cumhuriyetinin başkenti

Nahçıvan, Azerbaycan'da bir şehirdir. Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'nin başkentidir. Aras Nehri'nin kolu olan Nahçıvan Nehri'nin batı kıyısındadır. Babek Rayonu ile çevrili olan Nahçıvan şehri, özel bir statüye sahiptir. 2019 itibarıyla, şehir nüfusu 93.700'dür. Bakü'den uzaklığı 536 km'dir. Uluslararası havaalanı vardır.

<span class="mw-page-title-main">Füzuli</span> Azerbaycanda şehir

Füzuli, Azerbaycan Cumhuriyeti'nde bir şehirdir. Füzuli Rayonu'nun idarî merkezidir. 1993'te Ermenistan Silahlı Kuvvetleri tarafından işgal edilmiş ve Varanda (Վարանդա) adı konulmuştur. Daha sonra 2020 yılında İkinci Karabağ Savaşı ile yine Azerbaycan kontrolüne geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Buduklular</span> Kuzeydoğu Kafkasyada etnik bir topluluk.

Buduklular, Kafkasya'da Azerbaycan'ın kuzey kesimlerinde yerleşik halk. Kafkasya'nın yerli halklarından biridir. Azerbaycan'daki etnik azınlıklarından olan Şahdağ halklarından biridir. Konuştukları dil Budukça olarak adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Petergof</span>

Petergof veya Peterhof, 1944'ten 1997'ye kadar Petrodvorets olarak bilinirdi (Петродворец). Federe şehir Sankt-Peterburg'un Petrodvortsovy Rayonu'nun bir beldesidir. Finlandiya Körfezi'nin güney kıyısında yer alır. Nüfusu: 73,199 (2010), 64,791 (2002), 81,525 (1989)

<span class="mw-page-title-main">Gürlen</span>

Gürlen ; Özbekistan Cumhuriyeti'nin Harezm ili'nin Gürlen İlçesi'nde bulunan kent tipi yerleşimdir. Gürlen İlçesinin merkezi'dir.

<span class="mw-page-title-main">Mangit</span>

Mangit, Özbekistan Cumhuriyetine bağlı olan Karakalpakistan Özerk Cumhuriyeti'nde bulunan şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Kızıl-Adır</span>

Kızıl-Adır ; Kırgızistan'ın Talas İli'nin Kara-Buura İlçesindeki köy. Kara-Buura İlçesinin merkezi.

<span class="mw-page-title-main">Erivan'ın ilçeleri</span>

Erivan'ın ilçeleri, Ermenistan'ın başkenti Erivan'ın idari bölümleridir.

<span class="mw-page-title-main">Serahs, Türkmenistan</span>

Serahs, Türkmenistan'ın Ahal iline bağlı Serahs ilçesinin merkezi olan şehirdir. Şehir Ahal ilinin güneydoğusunda yer almaktadır. Şehrin nüfusu 1989 yılı itibarı ile 9,585'dır.

<span class="mw-page-title-main">Laza, Kusar</span>

Laza, Azerbaycan'ın Kusar Rayonu'nda konumlanmış bir köydür. Köy, Kuzun belediyesine bağlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kırmızı Kasaba</span>

Kırmızı Kasaba, ya da Krasnaya Sloboda, Azerbaycan'ın Kuba Rayonu'nda yer alan bir köy ve belediyedir. 3.598 kişilik bir nüfusa sahiptir ve İsrail ve Amerika Birleşik Devletleri dışında dünyanın tek Yahudi kasabası olduğuna inanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Dijital Gelişim ve Ulaşım Bakanlığı (Azerbaycan)</span> Azerbaycanda bir bakanlık

Azerbaycan Cumhuriyeti Dijital Gelişim ve Ulaşım Bakanlığı, deniz taşımacılığı ve sivil havacılık, iletişim, yüksek teknolojiler dahil olmak üzere ulaştırma alanlarında devlet politikası ve düzenlemelerini uygulayan bir bakanlıktır.

Madagiz Savaşı olarak da bilinen Madagiz Taarruzu, 2020 Dağlık Karabağ Savaşı sırasında ortaya çıkan Dağlık Karabağ Cumhuriyeti ve Ermenistan müttefiklerine karşı Azerbaycan birlikleri tarafından başlatılan savaştır. 28 Eylül tarihinde Azerbaycan birliklerinin, Terter şehirinin Talış Köyü çevresinden hareketle Ermeni cephelerine doğru ilerlemesi ile başladı. Savaş 3 Ekim tarihine kadar, Azerbaycan birlikleri tarafından Madagiz kasabasının ele geçirilmesine kadar sürdü.