İçeriğe atla

Kurupınar Höyüğü

Arkeolojik Höyük
Adı:Kurupınar Höyüğü
il:Elazığ
İlçe:Keban
Köy:Fatmalı
Türü:Höyük
Tahribat:Kısmen Keban Baraj Gölü altında kalmıştır.[1]
Tescil durumu:
Tescil No ve derece:
Tescil tarihi:
Araştırma yöntemi:Yüzey araştırması

Kurupınar Höyüğü, Elazığ İl merkezinin yaklaşık 30 km kuzeybatısında, Aşvan'ın 5–6 km güneyinde, Ergüzek Köyü'nün 2,5 km kuzeydoğusunda yer alan bir höyüktür. Bugün için Keban Baraj Gölü'nden etkilenerek kısmen yok olmuştur. Tepe, kabaca 125 metre çapında ve 3 metre yüksekliktedir.[1]

Araştırmalar

Höyük, 1971 yılında David French başkanlığındaki Aşvan Höyüğü kazıları sırasında saptanmıştır.[1]

Tabakalanma

Höyükte kazı çalışması yapılmadığı için French de bu konuda bir bilgi vermemiştir.[1]

Buluntular

Yüzey araştırmalarında yalın ve boya bezemeli olmak üzere iki mal grubu belirlenmiştir. Yalın mallar, açkılı ve çok az olarak açkısız olarak iki türlüdür. Her iki tür de el yapımı olup, açkılı malların yüzey renkleri genellikle siyah olup kahverengi ve gri mallar da bulunmaktadır. Açkılı olanlar çok iyi açkılanmış olup Karaz Kültürü'ne mal edilen koyu yüzlü açkılı mal grubudur. Bu mal grubuna yakın bölgedeki Çayboyu Höyüğü'nde de rastlanmaktadır. Açkısız mallarda yüzey rengi gri ve devetüyüdür. Bunların da benzerlerine Çayboyu'nda rastlanmaktadır. Boya bezemeli mallarda ise yine iki grup görülmektedir. Bir grup devetüyü fon üzerine kırmızı ya da kahverengi boya bezemelidir. Bu mal grubunun Kuzey Irak kültürleriyle ilişkili olduğu ileri sürülmektedir. Diğer grup ise yine devetüyü fon üzerinde mat siyah-kahverengi boya bezemelidir.[1]

Değerlendirme ve tarihlendirme

Kurupınar Höyüğü yüzey buluntularına göre MÖ 6. ve 5. bin yıla tarihlendirilmektedir. Yine yüzeydeki çanak çömlek dağılımına dayanılarak bir ya da iki evreli küçük bir yerleşme olduğu sonucuna varılmıştır. Yakın civardaki Çayboyu ve Fatmalı Kalecik Höyüğü ile benzeyen buluntular ele geçmiştir.[1]

Dış bağlantılar

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

Tell Dhahab Höyüğü, Antakya İl merkezinin güneydoğusunda, Reyhanlı İlçesi'nin 1,5–2 km. güneydoğusunda, Tell el Cüdeyde Höyük'ünün güneyinde yer alan bir höyüktür. Höyük'ün günümüzdeki adı Altıntepe Höyüğü'dür. Tepe, 200 metre çapında, 10 metre yüksekliktedir. Höyük'ün en eski olarak günümüzden 9 bin yıl öncesinden, Neolitik Çağ'da yerleşim gördüğü saptanmıştır.

Salat Cami Yanı, Diyarbakır İli, Bismil İlçesi'nin yaklaşık 20 km. doğusunda, Dicle'nin bir kolu olan Salat Çayı kıyısında yer alan bir höyüktür. Höyükteki Neolitik yerleşim alanı 220 x 130 metrelik bir alana yayılmıştır. Kazı çalışmaları başlamadan önce höyükten sürekli olarak toprak alınması ve yapılaşma sonucunda tepenin büyük bir kısmı ortadan silinmişti.

Çayboyu Höyüğü, Keban Barajı yapılmadan önce Elazığ İli, Muratcık Köyü'nün 750 metre doğusunda yer alan bir höyüktü. Tepe, 100 x 80 metre boyutlarında olup 3 metre yüksekliktedir. Ancak erozyon, sulama kanalları ve tepenin doğusundan akan derenin yol açtığı tahribat nedeniyle gerçek büyüklüğü vermemektedir.

Aşvan Kale, Elazığ il merkezinden kuş uçuşu 35 km. kuzeybatıda, Keban Barajı yapılmadan önce Fırat'ın bir kolu olan Murat Nehri'nin güney yakasında, eski adı Aşvan olan Muratcık Köyü'nün hemen batısında yer alan bir höyüktü. Keban Baraj Gölü'nde su toplanmasıyla sular altında kalmıştır. Üstü düz, yamaçları dik olan tepe, tabanda 130 x 110 metre boyutlarındadır.

Taşkun Kale, Elazığ İl merkezinin kuş uçumu 31 km. kuzeybatısında, eski adı Aşvan olan Muratcık Köyü'nün 4 km. güneydoğusunda yer alan bir höyüktür. Tepe, 150 metre çapında ve 20 metre yüksekliktedir. Bazı yıllar, Keban Baraj Gölü içinde bir ada haline gelmektedir. Höyüğün üstünde bir İlhanlı kalesi bulunmaktadır. Yerleşme, tarımcı küçük bir yerleşme olarak görülmektedir.

Taşkun Mevkii, Elazığ il merkezinin kuş uçumu 30 km. kuzeybatısında, Muratcık Köyü'nün 5 km. güneydoğusunda, Taşkun Kale Höyüğü'nden 1 km. mesafede yer alan bir höyüktür. Tepe, 110 metre çapında alçak ve yayvandır. Kuzey kesiminde yüksekliği 5,6 metre iken güney kesimde 3,2 metredir. Yerleşme, MÖ 3. binyılın ilk çeyreğine tarihlenmektedir.

Çiçekdağı Höyüğü, Yozgat İl merkezinin yaklaşık olarak 42–43 km. güneybatısında, Yerköy İlçesi'nin güneybatısında yer alan bir höyüktür.

Helvacı Höyücek Höyüğü, İzmir il merkezinin kuzeybatısında, Menemen İlçesinin kuzey-kuzeybatısında, Helvacı Köyü'nün 4 km. batı-güneybatısında yer alan bir höyüktür. Çevrede Höyücek ya da Üyücek adıyla bilinmekte olup, aynı addaki yerleşmelerden ayırabilmek için bu ad verilmiştir. Bununla birlikte bazı yayınlarda Höyücek, bazı yayınlarda da Helvacı olarak geçmektedir. Aşağı Gediz Ovası'nın batı kesiminde küçük bir tepe görünümündedir. Günümüzde denizden 18 km. içerdeki yerleşmenin iskan edildiği tarihlerde Gediz Nehri'ne daha yakın ve muhtemelen deniz kenarında olduğu düşünülmektedir. Kaçak kazılar ve yol yapımıyla kısmen tahrip olmuş durumdadır.

Çakal, Adıyaman il merkezinin 11 km. güneybatısında, Çakal Köyü'nde yer alan bir düz yerleşmedir. Çakal Deresi'nin oluşturduğu dar bir vadi olan Çakal Vadisi'nin doğu yamacındadır.

Alibeyli Höyük, Manisa İl merkezinin kuzeydoğusunda, Saruhanlı İlçesi'nin doğu-güneydoğusunda, Alibeyli Köyü'nün 3 km. kuzey-kuzeybatısında yer alan bir höyüktür. Tepe, 100 x 60 metre boyutlarında olup 6 metre yüksekliktedir. Günümüzde, tarımsal faaliyetler sonucunda tahrip olmuş durumdadır.

Arpalı Höyükleri, Manisa il merkezinin kuzeydoğusunda, Saruhanlı İlçesi'nin doğusunda, Burhaniye Köyü'nün 2 km. güneyinde yer alan bir höyüktür. Yan yana iki tepe şeklindedir. Tepelerden kuzeydeki 50 metre çapında, bir metre yükseklikte, güneydeki ise 80 metre çapında ve 3 metre yüksekliktedir. Bazı kaynaklarda sadece Arpalı 2 olarak geçmektedir.

Kayışlar Höyük, Manisa İl merkezinin ve Saruhanlı İlçesi'nin kuzeydoğusunda, Kayışlar Köyü'nün yaklaşık 900 metre kuzeyinde, yerel adıyla Çayırlar Mevkii'nde yer alan bir höyüktür. Tepe, 80 x 50 metre boyutlarında olup yüksekliği 3-4 metredir. Bu ölçüleriyle küçük ve yayvan bir höyüktür.

Arpalık Tepe Höyüğü, Edirne ili İpsala İlçesi'nin 22 km. kuzeydoğusunda, Tevfikiye Köyü'nün 1 km. kuzeydoğusunda yer alan bir höyüktür. Arpa Tepe olarak da bilinmektedir. Çeltik ekim bölgesindeki höyük, tarla açmak için bütün bütün düzlenmiş ve dolgu toprağı geniş bir alana yayılmıştır. Sonuç olarak boyutları ve yüksekliği bugün için belirsizdir. Beşbin yıllık bir yerleşim olduğu öne sürülmektedir. Tüm bu tahribatların sonucunda günümüzde höyüğün ¼ kısmından azı ortadadır.

Karagöz / Demirci Höyük, Sinop il merkezinin yaklaşık olarak 13 km. güneyinde, Demirci Köyü'nün yanında yer alan bir höyüktür. Tepe, 160 x 70 metre boyutlarındadır.

Kumartepe, Şanlıurfa il merkezinin 1,5 km kuzeybatısında, Bozova İlçesi'nin kuzeydoğusunda, İğdeli Köyü'nün kuzeyinde yer alan bir düz yerleşmedir. Günümüzde Atatürk Baraj Gölü altında kalmıştır. Barajın yapımından önce Fırat'ın güney kıyısında, İncesu Vadisi ile Fırat Vadisi'nin birleştiği yerdeydi.

Aslanapa Höyüğü, Kütahya il merkezinin kuş uçumu 25 km. güneybatısında, Aslanapa İlçesi'nin 700 metre kadar güneyinde yer alan bir höyüktür. Tepe, 140 metre çapında olup günümüzde 5 metre yüksekliğindedir.

Senirce Höyüğü, Isparta il merkezinin yaklaşık olarak 15 km. kuzey – kuzeybatısında, Isparta ile Gönen İlçesi arasında, Senirce Köyü'ne 1,5 km. mesafede yer alan bir höyüktür.

Kalaycıktepe Höyüğü, Tunceli il merkezinin güneybatısında, Akçapınar köyünde, Karasu Çağı'nın doğu kıyısında yer alan bir höyüktü. Günümüzde tümüyle Keban Baraj Gölü suları altında kalmıştır. Yerleşmeye, Elazığ / Kalaycık Düz Yerleşmesi ile karışmaması için Kalaycıktepe adı verilmiştir. Arkeolojik yayınlarda Kalecik ve Kalaycık ya da Kalaycık Tepe olarak da geçmektedir. Tepe, yaklaşık olarak 260 x 180 metre boyutlarında, 32 metre yüksekliğindeydi. Russell ise höyüğün boyutlarını 130 x 70 x 20-30 metre olarak vermektedir.

Ilıcapınar Höyüğü, Konya il merkezinin kuzeydoğusunda, Cihanbeyli İlçesi'nin yaklaşık olarak 11 km. güneyinde, Ilıcapınar Köyü'nün doğusunda yer alan bir höyüktür. Yerleşme, Konya'dan Cihanbeyli'ye giden yoldan Yapalı Köyü sapağından ileride, Bolluk Gölü'nün kuzey köşesindedir.

Yazır Höyük, Eskişehir il merkezinin güneydoğusunda, Günyüzü İlçesi'nin batısında, Dutlu Köyü'nün doğusunda yer alan bir höyüktür. Höyüğün bulunduğu mevkii Örenbağları olarak bilinmektedir. Yerleşme, yakından geçen Yazır Deresi'nden 20 metre yükseklikte doğal bir yükselti üzerindedir. Çanak çömlek dağılımına göre yerleşme alanı çapı 95 metrelik bir alandır. Ankara – Sivrihisar karayolunun 6 km. güneyindedir.