İçeriğe atla

Kurumsal Devrimci Parti

Kurumsal Devrimci Parti
Partido Revolucionario Institucional
KısaltmaPRI
BaşkanAlejandro Moreno Cárdenas
Genel SekreterCarolina Viggiano
Kuruluş tarihi4 Mart 1929 (PNR olarak)
30 Mart 1938 (PRM olarak)
18 Ocak 1946 (PRI olarak)
MerkezAv. Insurgentes Norte 59 col. Buenavista
06359 Cuauhtémoc, Meksiko
Gazete(ler)La República
Gençlik koluGençlik Ağı x Meksika
Üyelik (2023)azalış 1,411,899[1]
İdeoloji
Siyasi pozisyonMerkez[10][11][12] ve merkez sağ
Uluslararası üyelikSosyalist Enternasyonal[13]
Resmî renkler    Yeşil, Beyaz, Kırmızı
Vekiller Meclisi
33 / 500
Cumhuriyet Senatosu
16 / 128
Eyalet Valilikleri
2 / 32
Eyalet Meclisleri
184 / 1.113
Belediyeler
464 / 2.043
İnternet sitesi

Kurumsal Devrimci Parti (İspanyolcaPartido Revolucionario Institucional, PRI) 1929'daki kuruluşundan 2000 yılına kadar Meksika'nın siyasi yaşamına egemen olmuş ve iktidarı elinde tutmuş parti. Başlangıçta Ulusal Devrimci Parti (İspanyolcaPartido Nacional Revolucionario, PNR) olarak kurulan parti, 1938 yılında Meksika Devrimci Partisi (İspanyolcaPartido de la Revolución Mexicana, PRM) adını aldıktan sonra 1946 yılında günümüzdeki adını aldı.

20. yüzyıl boyunca Meksika devletiyle olan ayrılmaz bağlantısı ve ülkenin rekabete kapalı olan siyasi yapısı nedeniyle devlet partisi olarak adlandırıldı. Partiden aday gösterilmek seçilmekle eşanlamlı olduğundan, ulusal ve yerel siyaset alanındaki bütün önemli kişileri çatısı altında toplardı.

Kuruluşu

Ülkede kilise ve çatışmaların, ordu içindeki ayaklanmaların ve ABD ile anlaşmazlıkların baş gösterdiği bir dönemde, eski devlet başkanı Plutarco Elías Calles ve yandaşlarınca kuruldu. Çok yönlü ve karışık bir reform döneminden sonra parti, çoğunlukla devrimci kisve altında olsa da daha tutucu bir gelişme ve istikrar çizgisi izledi. Yeni parti-devlet sisteminde, partinin denetimi, Ulusal Yürütme Komitesi'be verildi. Başkanı Meksika devlet başkanınca seçilen komite, başkanlık dışında seçimle gelinen bütün önemli görevler için gösterilecek adayları belirleme görevini üstlenmiştir.Görevdeki devlet başkanı, bu göreve kendinden sonra gelecek kişiyi seçer. Ulusal Yürütme Komitesi, eyalet ve federal düzeydeki görevlilerle parti içindeki değişik gruplar arasında görüş birliğini sağlamakla yükümlü kılınmıştır.

Partinin Calles önderliğindeki bir kadro tarafından kurulmuş olması, iktidarın üst düzeydeki siyasi ve askeri yöneticilerden, devlet partisi birimleriyle, asker, köylü ve işçi sektörlerine kaymasına yol açtı. Başkan Lázaro Cárdenas (1934-40), köylü sektörünün gücünü artırdı. Var olan gruplar da bir halk sektörü ile dengelendi. Halk sektörü, küçük tüccarlar, küçük çiftçiler, zanaatçılar, gençler ve kadınlar gibi farklı grupların temsil gücünü artırma işlevini yüklendiyse de, bundan en kârlı çıkanlar devlet memurları oldu.

Sonraki yıllar

1940'ların başında, askeri sektör dağıtıldı ve üyeleri halk sektörüne katılmaya özendirildi. 1943'ten bu yana halk sektörü, Temsilciler Meclisindeki üyeliklerin çoğunluğunu kazanmaktaydı. İşçi ve köylü sektörlerinin her biri de 1952'den sonra alt mecliste yaklaşık yüzde 20'lik bir temsil gücü elde etmişti. Federal düzeyde her sektörün kendi örgütü vardı. Örgütler partiye mali destek sağlar, parti örgütü için temsilcilerini seçerler. Parti örgütü, bir iletişim kanalı, siyasi karar merkezleriyle kamuoyu arasında bir aracılık kurumu olarak işlev görürdü.

1970'lerde muhalefet partilerinin Temsilciler Meclisinde birkaç sandalye kazanmasıyla, PRI'nın siyasi tekeli ciddi bir rekabetle karşılaştı.PRI çoğunluğu elinde tutmakla birlikte sonraki seçimlerde de sürekli sandalye yitirdi; 500 üyeli Temsilciler Meclisindeki üye sayısı 1988'de 261'e kadar indi.Ama 1991 seçimlerinde bu sayıyı 320'ye çıkardı.1994 ve 1997'deki seçimlerde de inişli çıkışlı oy grafiğine rağmen Temsilciler Meclisindeki üstünlüğünü devam ettirdi.

İktidardan düşüşü & muhalefet yılları

Temmuz 2000'de yapılan başkanlık seçimlerinde PRI'nin adayı Francisco Labastida, Ulusal Hareket Partisi'nin (PAN) adayı Vicente Fox karşısında yenildi, böylece PRI yaklaşık 70 yıl aradan sonra ve tarihinde ilk kez başkanlık seçimlerini ve iktidarı kaybetti.

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş Kopya". 25 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2023. 
  2. ^ José Antonio Aguilar Rivera (31 Ağustos 2016). "Nota sobre el nacionalismo claudicante". Nexos. 23 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2018. 
  3. ^ Laura Rojas (17 Ağustos 2014). "La muerte del nacionalismo revolucionario". Excélsior. 23 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2018. 
  4. ^ Juan Jose de la Cruz Arana (16 Şubat 2012). "Autoridad y Memoria: El Partido Revolucionario Institucional". Distintas Latitudes. 25 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2018. 
  5. ^ Jon Vanden Heuvel, Everette E. Dennis, (Ed.) (1995). Changing Patterns: Latin America's Vital Media: a Report of The Freedom Forum Media Studies Center at Columbia University in the City of New York. s. 20. 
  6. ^ Niko Vorobyov, (Ed.) (2019). Dopeworld: Adventures in Drug Lands. Hachette UK. ISBN 9781317755098. 1 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2022. ... Mexico spent most of the twentieth century governed by the Institutional Revolutionary Party or PRI, a bigtent, catch-all alliance that included everyone ... 
  7. ^ [1] 7 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Archived Temmuz 7, 2010 at the Wayback Machine («La Revolución Salinista»)
  8. ^ Cidob.org, Mexico. Biografía Carlos Salinas de Gortari:Salinas obtuvo de la XVI Asamblea Nacional del partido, reunida en Aguascalientes en una atmósfera de intenso debate, la inclusión del concepto de liberalismo social en el sustrato ideológico de la sexagenaria formación. (Refiriéndose al PRI).” 24 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
  9. ^ [2] 26 Aralık 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. («Democracía Neoliberal: Privatización, Antisocialismo y Salinato.»)
  10. ^ Bruhn, Kathleen (2008), Urban Protest in Mexico and Brazil, Cambridge University Press, s. 18, 14 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 7 Eylül 2018 
  11. ^ Storrs, K. Larry (2005), "Mexico-U.S. Relations", Mexico: Migration, U.S. Economic Issues and Counter Narcotic Efforts, Stanford University Press, s. 56, 3 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 7 Eylül 2018 
  12. ^ Samuels, David J.; Shugart, Matthew S. (2010), Presidents, Parties, and Prime Ministers: How the Separation of Powers Affects Party Organization and Behavior, Cambridge University Press, s. 141, 22 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 7 Eylül 2018 
  13. ^ "Full Member Parties". Sosyalist Enternasyonal. 20 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2016. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Dominik Cumhuriyeti</span> Karayiplerde bir ülke

Dominik Cumhuriyeti, Karayiplerdeki Hispanyola adasında yer alan bir ülkedir. Hispanyola, Porto Riko'nun batısında, Küba ve Jamaika'nın doğusunda yer alır. Venezuela ile deniz sınırı vardır. Adanın batı kısmında ülkenin tek kara komşusu olan Haiti bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Plutarco Elías Calles</span> 47. Meksika devlet başkanı

Plutarco Elías Calles, Meksikalı general ve siyasetçi. Calles, Meksika Devrimi sırasında general rütbesine yükseldi, Katolik isyancılarla devlet güçleri arasında 1927'de çıkan Cristero Savaşı'na yol açmasıyla tanındı. 1924-28 yıllarında devlet başkanlığı yaptı, "maximato" olarak adlandırılan 1928-35 yılları arasında ise de facto olarak ülkeyi yönetti. Ulusal Devrimci Parti'yi (PNR) kurdu. Bu parti 1946 yılında Kurumsal Devrimci Parti (PRI) adını alarak 2000'e kadar Meksika'da iktidarı elinde tuttu.

<span class="mw-page-title-main">Enrique Peña Nieto</span> 64. Meksika devlet başkanı

Enrique Peña Nieto, Meksikalı siyasetçi. Kurumsal Devrimci Parti (PRI) ve 2005 yılından 2011 yılına kadar Meksika Eyalet Valisi oldu. Meksika genel seçimlerinde, Federal Seçim Mahkemesi tarafından seçimin geçerli olduğu ilan edildi.

<span class="mw-page-title-main">Andrés Manuel López Obrador</span> 65. Meksika devlet başkanı

Andrés Manuel López Obrador, Meksikalı siyasetçi ve eski Meksika Devlet Başkanı. Temmuz 2005'te başkanlık seçimleri için istifa edene kadar, Herkesin İyiliği İçin Koalisyonu temsil ediyordu. Yurttaş Hareketi ve İşçi Partisi'ni de içerisinde bulunduran koalisyona ve Demokratik Devrim Partisi'ne liderlik ediyordu. 2012 başkanlık seçimleri için PRD koalisyonundan Yurttaş Hareketi ve İşçi Partisi'nden aday oldu. 9 Eylül 2012 tarihinde partiden istifa ettiğini açıkladı. Ayrıca Ulusal Yenilenme Hareketi (MORENA)'nin liderliğini yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Demokratik Devrim Partisi</span>

Demokratik Devrim Partisi Meksika'da sosyal demokrat bir siyasi parti olmakla birlikte Meksika'da Sosyalist Enternasyonal'a üye olan iki partiden biridir.

<span class="mw-page-title-main">İşçi Partisi (Meksika)</span> Meksikada sosyalist bir siyasi parti

İşçi Partisi, Meksika'da ulusal çapta tanınan bir siyasi partidir. 8 Aralık 1990'da kurulmuştur. Alberto Anaya partinin liderlik görevini sürdürmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Cuauhtémoc Cárdenas</span> Meksikalı siyasetçi

Cuauhtémoc Cárdenas Solórzano, Meksikalı siyasetçi. Demokratik Devrim Partisi'nin kurucularındandır ve Federal Bölge Hükûmet Başkanlığında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Ulusal Hareket Partisi</span>

Ulusal Hareket Partisi, Meksika'da muhafazakâr bir siyasi partidir.

<span class="mw-page-title-main">Marksist-Leninist Parti (Komünist yeniden inşa)</span> İspanyol siyasi parti

Marksist-Leninist Parti (İspanyolca: Partido Marxista-Leninista veya kısa ismiyle Komünist yeniden inşa, 2014 yılında İspanya'da kurulan Marksist-Leninist ve Hocaist komünist parti. İspanya Komünist Partisi'nden ayrılan ve bu partiyi revizyonizm ile itham eden gruplarca yasa dışı olarak kurulmuştur.

Brezilya Devrimci Komünist Partisi Brezilya'da güçlü Stalinist eğilimleri olan komünist ve anti-revizyonist Marksist-Leninist bir siyasi partidir. 1966'da Brezilya Komünist Partisi'nden ayrılarak kurulmuştur. Daha sonra 1981'de 8 Ekim Devrimci Hareketi ile birleşmiştir, ama 1995'te ayrılmıştır. Uluslararası alanda, yer aldığı Uluslararası Marksist-Leninist Parti ve Örgütler Konferansı, Enver Hoca ve Arnavutluk Emek Partisi çizgisinde yer alan anti-revizyonist komünist partilerin bulunduğu uluslararası bir ağdır.

<span class="mw-page-title-main">José López Portillo</span> 58. Meksika devlet başkanı

José Guillermo Abel López Portillo y Pacheco, 1976'dan 1982'ye kadar Meksika'nın 58. Başkanı olarak görev yapan Kurumsal Devrimci Parti'ye (PRI) bağlı bir Meksikalı avukat ve politikacıydı. López Portillo, 1976 Meksika Cumhurbaşkanlığı seçiminde tek aday ve Meksika tarihinde rakipsiz olarak seçim kazanan tek Cumhurbaşkanı oldu.

<span class="mw-page-title-main">Carlos Salinas de Gortari</span> 60. Meksika devlet başkanı

Carlos Salinas de Gortari Meksikalı iktisatçı ve 1988-1994 yılları arasında Meksika devlet başkanı olarak görev yapan Kurumsal Devrim Partisi'nden (PRI) bir politikacıdır. 1990'lardan beri Meksika'daki en etkili ve tartışmalı politikacı olarak kabul edilmektedir. Kariyerinin başlarında Bütçe Sekreterliği'nde çalıştı ve sonunda Sekreter oldu. 1988'de PRI başkan adayı oldu; seçim sahtekarlığı suçlamalarına rağmen 6 Temmuz 1988'de seçildi.

<span class="mw-page-title-main">Luis Echeverría</span> 57. Meksika devlet başkanı

Luis Echevarría Álvarez, Meksikalı avukat, akademisyen ve 1970 ile 1976 arasında 50. Meksika devlet başkanı olmuş Kurumsal Devrimci Partili (PRI) siyasetçi. Devlet başkanlığından önce İçişleri Bakanı (1963-1969) olarak çalışmıştı. 100 yaşında olan Álvarez yaşayan en yaşlı Meksika başkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Gustavo Díaz Ordaz</span> 56. Meksika devlet başkanı

Gustavo Díaz Ordaz Bolaños Meksikalı siyasetçi ve Kurumsal Devrimci Parti (PRI) üyesi. 1964 ile 1970 yılları arasında Meksika başkanı olarak hizmet verdi.

<span class="mw-page-title-main">Lázaro Cárdenas</span> 51. Meksika devlet başkanı

Lázaro Cárdenas del Río,, 1934 ile 1940 yılları arasında Meksika'nın devlet başkanı olarak görev yapan Meksikalı politikacı ve emekli generaldi.

<span class="mw-page-title-main">Manuel Ávila Camacho</span> 52. Meksika devlet başkanı

Manuel Ávila Camacho, 1940 ile 1946 yılları arasında Meksika Cumhurbaşkanı olarak görev yapmış siyasetçi ve askeri lider. Meksika Devrimi'ne katılmasına ve yüksek bir rütbeye ulaşmasına rağmen, General Lázaro Cárdenas ile doğrudan bağlantısı olması nedeniyle cumhurbaşkanı seçilmiştir. Meksikalılar tarafından "Kibar Cumhurbaşkanı" olarak çağrılmıştır. Cumhurbaşkanı olarak ulusal birliği, düzeni ve itidali sağlamaya yönelik politikalar izledi. Yönetimi sırasında askeri liderlikten sivil liderliğe geçişi sağladı, çatışmacı antiklerikalizmi sona erdirdi, sosyalist eğitim için yapılan baskıyı tersine çevirdi ve II. Dünya Savaşı sırasında ABD ile ticaret ilişkisini düzeltti.

<span class="mw-page-title-main">Adolfo López Mateos</span> 55. Meksika devlet başkanı

Adolfo López Mateos 1929'da muhalif olmasına rağmen sonradan Kurumsal Devrimci Parti (PRI) üyesi olmuş Meksikalı siyasetçi. Meksika devlet başkanı seçildi ve 1958 ile 1964 yılları arasında hizmet verdi.Başkanlığı sırasında elektrik şirketlerini millileştirdi, Bedava Ders Kitapları Ulusal Komisyonu'nu kurdu (1959), ABD sınırındaki Chamizal tartışmasını çözdü ve Doğa Tarihi Müzesi ve Meksiko'daki Ulusal Antropoloji Müzesi gibi önemli müzeleri açtı. Siyasi felsefesinin "Anayasa'nın solu" olduğu söyleyen López Mateos, Lázaro Cárdenas'tan beri solcu olduğunu ilan eden ilk başkan oldu. López Mateos Meksikalılar arasındaki popülerliği ile tanınır; Cárdenas ve Adolfo Ruiz Cortines ile birlikte López Mateos, Meksika'nın 20. yüzyıldaki en popüler başkanları olarak anılır. Ancak başkanlığı sırasında sendika başkanları Demetrio Vallejo ve Valentín Campa'nın tutuklanması, köylü lideri Rubén Jaramillo ve ailesinin Meksika ordusu tarafından öldürülmesi gibi baskıcı uygulamaları olmuştu.

<span class="mw-page-title-main">Adolfo Ruiz Cortines</span> 54. Meksika devlet başkanı

Adolfo Tomás Ruiz Cortines tartışmalı 1952 seçimlerini Kurumsal Devrimci Parti adayı olarak kazanıp 1952 ile 1958 yılları arasında Meksika devlet başkanlığı yapmış Meksikalı siyasetçi. Selefi Miguel Alemán Valdés ve halefi Adolfo López Mateos'un aksine Meksika Devrimi'ne katılmıştır. Meksika'nın en yaşlı devlet başkanlarından olan Ruiz Cortines kadınlara seçme ve seçilme hakkı vermesi ve Meksika Mucizesi olarak bilinen dönemde ekonomiyi büyütmesiyle hatırlanır.

Orta Amerika İşçileri Devrimci Partisi Orta Amerika'da bir siyasi partidir.

<span class="mw-page-title-main">Meksika Ekolojist Yeşiller Partisi</span>

Meksika Ekolojist Yeşilller Partisi, Meksika'da yeşil-muhafazakâr bir siyasi partidir. Parti, 2012 yasama seçimlerinde Temsilciler Meclisi'nde 34 sandalye ve Senato'da dokuz sandalye kazanmıştır. 2012 Başkanlık seçimlerinde PVEM, Kurumsal Devrimci Parti'nin (PRI) adayı olan ve seçilen Enrique Peña Nieto'yu desteklemiştir. PVEM, 2018 yılında PRI ve PANAL ile birlikte Todos por México koalisyonunu desteklemiştir. Koalisyonun adayı José Antonio Meade, %16,43 oy oranıyla dört yönlü yarışta üçüncü oldu. PVEM daha sonra Todos por Mexico'dan çekildi ve 2019'da resmi olarak Juntos Haremos Historia koalisyonuna girerek yavaş yavaş hükûmete yaklaştı. Aralık 2020'de Ulusal Yenilenme Hareketi ve İşçi Partisi ile birlikte Juntos Hacemos Historia koalisyonunu kurdu ve 2021 Meksika yasama seçimlerine onlarla birlikte katıldı.