İçeriğe atla

Kuru kayısı

Kuru kayısı, kayısı ağacının kurutulmuş meyvesidir.

Kayısı, Orta Asya'da antik çağlardan beri yetiştirilmektedir. Kuru kayısı ipek yolunda ticareti dönen önemli bir üründü. Uzun raf ömrü sayesinde çok uzak mesafelere taşınabiliyordu. 20. yüzyıldan önce Osmanlı, İran ve Rus imparatorluklarında yaygın olarak tüketiliyordu.

Daha yakın zamanda ABD'nin Kaliforniya Eyaleti, Malatya İli onu geçene kadar dünyanın en büyük kuru kayısı üreticisiydi.[1] Şu anda Malatya İli dünyanın toplam kuru kayısı üretiminin %95'inden sorumludur.[2]

marketlerde bulunan kayısılar normalde bütün olarak kurutulur. Daha büyük olanları yarıya kesilip çekirdekleri çıkarıldıktan sonra kurutulurlar. Akdeniz veya Türk kayısı kurutma yönteminde kayısılar bütün olarak kurutulur ve daha sonra çekirdekleri çıkarılır. Kaliforniya yönteminde ise kurutulmadan önce yarıya bölünür ve çekirdekleri çıkarılır.[3] Kuru kayısıya dayalı yöresel yiyecekler arasında Hindistan'da qubani ka meetha ve Meksika'da chamoy bulunur.

Kuru kayısı önemli bir karotenoid (A vitamini) ve potasyum kaynağıdır.[4] Türkiye'de izin verilen maksimum nem oranı %25'tir.[5]

Kaynakça

  1. ^ Smith, Andrew F., (Ed.) (2007). The Oxford companion to American food and drink. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-530796-2. 
  2. ^ Esengun, Kemal; Gündüz, Orhan; Erdal, Gülistan (Şubat 2007). "Input–output energy analysis in dry apricot production of Turkey". Energy Conversion and Management (İngilizce). 48 (2): 592-598. doi:10.1016/j.enconman.2006.06.006. 8 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2024. 
  3. ^ Booker, R. (8 Kasım 2005). "Do patients think that dry powder inhalers can be used interchangeably?". International Journal of Clinical Practice. 59: 30-32. doi:10.1111/j.1368-504x.2005.00725.x. ISSN 1368-5031. 
  4. ^ Rahimi, Ebrahim; Shakerian, Amir (2013). "Ochratoxin A in dried figs, raisings, apricots, dates on Iranian retail market". Health. 05 (12): 2077-2080. doi:10.4236/health.2013.512282. ISSN 1949-4998. 
  5. ^ Bjelic Radisic, V; Gruber, MM; Hirschmugl, B; Wadsack, C (15 Şubat 2016). "Abstract P4-08-05: Transfer of Trastuzumab® across the human placenta barrier". Cancer Research. 76 (4_Supplement): P4-08-05-P4-08-05. doi:10.1158/1538-7445.sabcs15-p4-08-05. ISSN 0008-5472. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kayısı</span> Prunus armeniaca

Kayısı, Rosaceae (gülgiller) familyasından, 2–10 m yüksekliğinde, dikensi ve tüysüz, Prunus cinsinden bir ağaçtır. Yerli yayılımı, kapsamlı tarih öncesi ekimi nedeniyle biraz belirsizdir. Genetik araştırmalar, Orta Asya'nın ana vatanı olduğunu göstermektedir. Birçok ülkede yaygın olarak yetiştirilir ve birçok yerde yabani olarak bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Çikolata</span> Kakao çekirdeklerinin işlenip içine çeşitli malzemeler katılması yoluyla hazırlanan enerji değeri yüksek besin

Çikolata, tropik kakao ağacının çekirdek denen tohumlarından yapılan yiyecektir. Çikolataya istendiğinde fıstık, fındık ve süt de katılır. Çikolata kalori değeri yüksek, enerji veren bir yiyecektir. Çikolatanın eş anlamlısı itimil sözcüğüdür.

<span class="mw-page-title-main">Nötron</span> Yüke sahip olmayan atomaltı parçacık

Nötron, sembolü n veya n⁰ olan, bir atomaltı ve nötr bir parçacıktır. Proton ile birlikte, atomun çekirdeğini meydana getirir. Bir yukarı ve iki aşağı kuark ve bunların arasındaki güçlü etkileşim sayesinde oluşur. Proton ve nötron yaklaşık olarak aynı kütleye sahiptir fakat nötron daha fazla kütleye sahiptir. Nötron ve protonun her ikisi nükleon olarak isimlendirilir. Nükleonların etkileşimleri ve özellikleri nükleer fizik tarafından açıklanır. Nötr hidrojen atomu dışında bütün atomların çekirdeklerinde nötron bulunur. Her atom farklı sayıda nötron bulundurabilir. Proton ve nötronlar, kuarklardan oluştukları için temel parçacık değildirler.

<span class="mw-page-title-main">Nükleer enerji santrali</span> Nükleer reaktör yardımıyla elde edilen enerjiyi dağıtan merkez

Nükleer santral (NPP) veya atom santrali (APS), ısı kaynağının nükleer reaktör olduğu termik santraldir. Termik santrallerde tipik olduğu gibi, ısı, elektrik üreten jeneratöre bağlı buhar türbinini çalıştıran buhar üretmek için kullanılır. Eylül 2023 itibarıyla Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu, dünya çapında 32 ülkede faaliyette olan 410 nükleer santral ve inşa halinde olan 57 nükleer santral olduğunu bildirdi.

<span class="mw-page-title-main">İklim değişikliği</span> Dünyanın ortalama sıcaklığındaki mevcut artış ve buna bağlı olarak hava modellerindeki büyük ölçekli değişimler

İklim değişikliği, küresel ısınmayı ve bunun Dünya'nın iklim sistemi üzerindeki etkilerini ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">Primat</span> memeli takımı

Primatlar veya iri beyinli yüksek memeliler, memeliler sınıfının Euarchontoglires üst takımına ait bir takımdır. Maymun adı kimi zaman bütün primatları kapsarken yalnızca simiyenler için de kullanılabilir. Primatları inceleyen bilim dalı primatolojidir.

Doğum kontrolü, geçici veya kalıcı olarak hamileliği engellemek ya da hamile kalma olasılığını azaltmak amacıyla çeşitli yöntemlerin, araç-gereçlerin ya da ilaçların kullanılmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Akçadağ</span> Malatyanın ilçesi

Akçadağ, Malatya'nın bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Izgara (yemek)</span> et ve sebze pişirme yöntemi

Izgara, yiyeceklerin yüzeyine genellikle yukarıdan, aşağıdan veya yandan uygulanan kuru ısıyla pişirme şeklidir. Izgara genellikle önemli miktarda doğrudan, radyan ısı içerir ve et ve sebzeleri hızlı bir şekilde pişirmek için kullanılır. Izgara yapılacak yiyecekler tel ızgara, döküm demir tava veya ızgara tavası kullanılarak pişirilir.

<span class="mw-page-title-main">Şeftali</span> meyve ağacı türü

Şeftali, ilk evcilleştirildiği ve ekildiği Kunlun Dağları'nın kuzey yamaçları ve Tarim Havzası arasındaki Kuzeybatı Çin bölgesine has, yerli yaprak döken bir ağaçtır.

<span class="mw-page-title-main">Baruch Samuel Blumberg</span> Amerikalı hekim (1925 – 2011)

Baruch Samuel "Barry" Blumberg Yahudi kökenli Amerikalı doktor ve 1976 yılı Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi. Nobel Ödülü'nü enfeksiyöz olduğu gösterilen ilk insan prion hastalığı olan kuru hastalığı üzerine yaptığı çalışmalarla kazanmıştır. Ayrıca 2005 yılından ölümüne kadar Amerikan Felsefe Topluluğu başkanlığını yürütmüştür.

Melvin Schwartz, Amerikalı fizikçi. 1988 yılında arkadaşları Leon Max Lederman ve Jack Steinberger ile birlikte nötrinolar üzerine yaptıkları çalışmalar ile Nobel Fizik Ödülü'ne layık görüldü.

<span class="mw-page-title-main">Kedi maması</span>

Kedi maması, kedi ve yavru kedilerin tüketmesi için üretilen evcil hayvan maması ve besindir. Kedi sağlığı'nda önemli rol oynar. Kedilerin diyetlerine uygun özel besin maddeleri vardır. Vitamin ve amino asit gibi besin maddeleri, mamaların üretim esnasında basınca ve kimyasal işleme maruz kalıp bozulacağı için üretimden sonra eklenmelidir.

Spor oyunu, exergaming veya gamercising, için kullanılan bir terimdir. Exergaming, vücut hareketini veya tepkiyi izleyen teknolojiye dayanır. Bu tür oyunlar, hareketsiz oyun klişesini hareketli bir aktiviteye çevirmek ve aktif bir yaşam tarzını teşvik etmekle itibar kazandı. Exergaming türü oyunlar, video oyunlarını daha eğlenceli hale getirmeyi amaçlayan teknolojik değişikliklerden gelişmektedir.

<i>Vitis vinifera</i>

Yaygın üzüm asması olan Vitis vinifera Akdeniz bölgesi, Orta Avrupa ve güneybatı Asya'da Fas ve Portekiz'den kuzey Almanya'ya ve doğudan kuzey İran'a kadar uzanan bir Vitis türüdür. Şu anda 5.000 ile 10.000 arasında Vitis vinifera üzüm çeşidi vardır ancak sadece birkaçının şarap ve sofralık üzüm üretimi için ticari önemi vardır.

<span class="mw-page-title-main">Sultaniye üzümü</span>

Sultaniye "beyaz", oval çekirdeksiz üzüm çeşididir aynı zamanda sultanina, Thompson çekirdeksiz, Lady de Coverly (İngiltere) ve oval meyveli Kishmish ) olarak adlandırılır. Bu çeşit İzmir çevresinde yoğun olarak yetiştirildiği için Türkiye'de İzmir üzümü olarak da bilinir. Daha sonra Osmanlı İmparatorluğu'nun bir parçası olan 'dan kaynaklandığı varsayılmaktadır. Bazı ülkelerde özellikle İngiliz Milletler Topluluğu ülkelerinde ondan veya iri çekirdeksiz üzümlerden yapılan kuru üzümlere verilen addır; bu tür çekirdeksiz kuru üzümlere genellikle sadece sultan veya sultaniye denir. Bunlar tipik olarak Zante kuş üzümü'nden daha büyüktür ve Thompson çeşidi birçok çekirdekli kuru üzümden daha küçüktür. ABD ve Kanada'da "kuru üzüm" adı tüm kuru üzümlere denir bu nedenle Avustralya, Yeni Zelanda ve Birleşik Krallık'ta "sultana kepeği" olarak bilinen kahvaltılık gevrekler Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada'da kuru üzüm kepeği olarak adlandırılır.

1957-1958 Asya gribi pandemisi, güney Çin'deki Guizhou'da ortaya çıkan küresel bir influenza A virüsü alt tipi H2N2 salgınıydı. 1957-1958 pandemisinin neden olduğu ölüm sayısının dünya çapında 1 ila 4 milyon arasında olduğu tahmin ediliyor ve bu da salgını tarihin en ölümcül pandemilerinden biri yapıyor. On yıl sonrasında, yeniden sınıflandırılan H3N2 virali, Hong Kong grip pandemisine (1968–1969) neden oldu.

1929-1930 psittakoz pandemisi veya büyük papağan ateşi salgını eşzamanlı bir dizi psittakoz hastalığı salgınına verilen isimdir.

<span class="mw-page-title-main">The North Face</span> Amerikan outdoor şirketi

The North Face Amerikan outdoor şirketidir. Şirket dış giyim ile ayakkabı üretimi üzerine kuruludur. 1968'de dağcılara tedarik ürün sağlamak için kuruldu. Şirketin logosu Yosemite Ulusal Parkı'nda yer alan Half Dome'dan esinlenilerek çizilmiştir. 1990'ların sonuna kadar şirket sokak modasına odaklanarak açık hava tutkunlarının ötesine geçmiştir. 2000'li yıllardan beri sokak giyimi tarzının sembol bir şirketi olarak kabul edilmektedir. 2000 yılında VF Corporation tarafından satın alındı.

<span class="mw-page-title-main">Stiren</span>

Stiren, kimyasal formülü C6H5CH=CH2 olan organik bir bileşiktir. Bu benzen türevi, renksiz yağlı bir sıvıdır, ancak eski numuneler sarımsı görünebilir. Bileşik kolayca buharlaşır ve tatlı bir kokuya sahiptir, ancak yüksek konsantrasyonlar daha az hoş bir kokuya sahiptir. Stiren, polistirenin ve birkaç kopolimerin öncüsüdür. 2010'da yaklaşık 25 milyon ton stiren üretildi ve bu miktar 2018'de yaklaşık 35 milyon tona yükseldi.