İçeriğe atla

Kurtuluş Savaşı Destanı

Kurtuluş Savaşı Destanı
Abidin Dino çizgileri ile Bilgi yayınevi kapağı oluşturmuştur
YazarNâzım Hikmet Ran
İllüstratörAbidin Dino
ÜlkeTürkiye
DilTürkçe
Yayım1965

Kurtuluş Savaşı Destanı ya da Kuvayi Milliye Destanı, Nâzım Hikmet'in Kurtuluş Savaşı'nı bölümler halinde anlattığı destandır. Nâzım Hikmet bu destanı hapishanedeyken 1939'da yazmaya başlayıp 1941'de bitirir. Yazıldığı yer ve tarihler yapıtın sonunda "939 İstanbul Tevkifhanesi, 940 Çankırı Hapisanesi, 941 Bursa Hapisanesi" şeklinde not edilmiştir.[1]

Şair A. Kadir, Nâzım Hikmet'in İstanbul Tevkifhanesinde iken kendisini ziyarete gelenlerden istediği Gazi Mustafa Kemal'in Nutuk'unu okuyarak bu şiir üzerinde çalışmaya başladığını belirtmiştir.[1]

Türkiye'de ilk kez 1965'te Kurtuluş Savaşı Destanı adı ile Yön Yayınları tarafından yayımlanmıştır. 1968'de ise Bilgi Yayınları tarafından Kuvâyi Milliye/Destan adıyla yayımlanmıştır. Daha sonra yine Kurtuluş Savaşı Destanı adı ile 1973'te ve 1975'te yayımlanmıştır.[1]

2001 yılında kitabın yayın haklarını Yapı Kredi Yayınlarının (YKY) almasıyla yeni ilk baskısı Ocak 2002'de yapılmıştır. Önceki basımlardan farklı olarak, bu basımda Saat 21-22 Şiirleri (1965), Dört Hapisaneden (1966) ve Rubailer (1966) adlı kitaplardaki şiirler de dahil edilmiştir.

Ayrıca, tiyatro eseri olarak da sahneye konulmuştur.

Destan şu dizelerle başlayıp sona ermektedir:

Onlar ki toprakta karınca,

suda balık,

  havada kuş kadar

çokturlar;

korkak,

  cesur,

câhil,

hakîm

  ve çocukturlar

ve kahreden

yaratan ki onlardır,

destânımızda[2] yalnız onların mâceraları vardır.

Kitaptaki bazı olaylar belgelere dayandırılarak yazılmıştır.[3]

İçerik

Kurtuluş Savaşı Destanı dokuz başlıktan oluşmaktadır.

  • Başlangıç

Onlar

  • Birinci Bap

Yıl 1918 - 1919 ve Karayılan Hikâyesi

  • İkinci Bap

Yıl Yine 1919 ve İstanbul'un Hâli ve Erzurum ve Sıvas Kongreleri ve Kambur Kerim'in Hikâyesi

  • Üçüncü Bap

Yıl 1920 ve Arhaveli İsmail'in Hikâyesi

  • Dördüncü Bap

Nurettin Eşfak'ın Bir Mektubu ve Bir Şiiri

  • Beşinci Bap

920'nin 16 Martı ve Manastırlı Hamdi Efendi ve Reşadiyeli Veli Oğlu Memet'in Hikâyesi

  • Altıncı Bap

Muharebeler ve Düşman Elinde Kalanlar ve Kartallı Kâzım'ın Hikâyesi

  • Yedinci Bap

922 Ağustos Ayı ve Kadınlarımız ve 6 Ağustos Emri ve Bir Âletle Bir İnsanın Hikayesi

  • Sekizinci Bap

26 Ağustos Gecesinde Saatlar İki Otuzdan Beş Otuza kadar ve İzmir Rıhtımından Akdeniz'e Bakan Nefer

Karayılan Hikayesi

İzmir'in Selçuk ilçesindeki mermere kazılı Karayılan Destanı.

Nazım Hikmet'in Kurtuluş Savaşı Destanı'nın birinci kısmında (Birinci Bap) yer alan ve Molla Mehmet Karayılan'ı anlatan bu şiir, yapıtın kendisinden daha çok tanınmıştır.

Şiirdeki Karayılan sıradan ve korkak bir köylüdür. Bir gül fidanını kendine siper etmiş, çatışmaları izlerken yakınındaki beyaz bir taşın arkasından siyah bir yılanın kafasını kaldırdığını görür. Serseri mermilerden biri gelip yılanın kafasını uçurur. Bu olaydan korkunun ecele faydası yoktur dersini çıkaran bu köylü, saklanmak yerine savaşması gerektiğine karar verir. Bundan sonra onun Fransız işgal kuvvetlerinin üzerine karabasan gibi çöküp kahramanca savaştığını gören Antepliler ona Karayılan lakabını takarlar.

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ a b c Bezirci, Asım: Nazım Hikmet, Dört Hapisaneden, Kuvayi Milliye/Destan, Tüm Eserleri 4, Şiirleri 4, İstanbul 1978, s. 261-264.
  2. ^ Destanın sonundaki dizelerde "kitabımızda" diye geçmektedir.
  3. ^ Nâzım Hikmet (1968), Kuvâyi Milliye, Ocak 2002 İstanbul, Yapı Kredi Yayınları

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ergin Orbey</span> Türk oyuncu, yönetmen ve senarist (1936–2012)

Ergin Orbey, Türk tiyatro yönetmeni, tiyatro ve sinema oyuncusu, senarist.

Ahmet Refik Erduran, Türk oyun yazarı, yayımcı ve gazeteci.

<span class="mw-page-title-main">Ataol Behramoğlu</span> Türk şair, yazar ve çevirmen

Ataol Behramoğlu, Türk şair, yazar, çevirmen, akademisyen ve edebiyatçı.

İbrahim Balaban, Türk ressam ve yazardır.

<i>Memleketimden İnsan Manzaraları</i> Nâzım Hikmet’in 1960’ların ikinci yarısında yayımlanabilen şiir kitabı

Memleketimden İnsan Manzaraları, Nâzım Hikmet’in 1939’da yazmaya başladığı, 1960’ların ikinci yarısında yayımlanabilen şiir kitabıdır.

<span class="mw-page-title-main">Memet Fuat</span> Türk yazar ve eleştirmen

Memet Fuat , Türk eleştirmen, yazar, yayıncı ve eğitimci.

<span class="mw-page-title-main">Vâlâ Nureddin</span> Türk gazeteci ve yazar (1901 - 1967)

Ahmed Vâlâ Nûreddin, bilinen kısa adıyla Vâ-Nû, Türk gazeteci ve yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Nâzım Hikmet</span> Türk şair ve yazar (1902–1963)

Nâzım Hikmet, Türk şair ve yazardır. Şiirleri elliden fazla dile çevrilmiş ve eserleri birçok ödül almıştır. Türkiye'de serbest nazımın ilk uygulayıcısı ve çağdaş Türk şiirinin en önemli isimlerindendir. Uluslararası bir üne ulaşmıştır ve dünyada 20. yüzyılın en gözde şairleri arasında gösterilmektedir.

Destanların nazım şekli ve türünü, hem Halk Edebiyatı hem de Âşık Edebiyatı bünyesinde bulmak mümkündür.

<span class="mw-page-title-main">İspanyol gribi</span> 1918-1920 yıllarında H1N1 influenza A virüsünün neden olduğu küresel grip pandemisi

İspanyol gribi ya da İspanyol nezlesi, 1918 - 1920 yılları arasında H1N1 virüsünün ölümcül bir alt türünün yol açtığı grip salgınıdır. İspanyol gribi, 500 milyondan fazla kişiye bulaşması sonucu 18 ay içinde 50 milyon dolayında insanın ölümüne sebep olarak insanlık tarihinde bilinen en büyük salgınlardan biri olmuştur. Salgın ılımlı ilk dalga, şiddetli ikinci dalga ve artçı üçüncü dalga olmak üzere üç dalga hâlinde seyretmiştir. İspanyol gribinin bir özelliği; zayıf, yaşlı ve çocuklardan çok, sağlıklı genç erişkinleri etkilemesidir. I. Dünya Savaşı'nın son aylarında tüm dünyayı etkisi altına almış hatta kimi tarihçilere göre dört yıl süren savaşın sona ermesinde önemli bir etken olmuştur.

Avni Yalçın, Türk sinema ve dizi oyuncusudur. İstanbul Şehir Tiyatroları oyuncusu olan sanatçı, Dostlar Tiyatrosu'nda da çalışmış olup sinema ve dizi filmlerde de rol almaktadır. Hatırla Sevgili'de rol aldığı Şevket karakteri, 60'ların sonlarında kalp krizinden ölmüştür ve sanatçı diziden ayrılarak Karayılan dizisinin oyuncu kadrosuna katılmıştır. 2009 yılının başında vizyona girmiş olan Güz Sancısı filminde Yorgo karakterini canlandırmıştır. Bir dönem kendisi gibi oyuncu Ayşegül Devrim ile evli kalmıştır.

Akarçay Nehri(Eski adı Kokarçay),İç Anadolu Bölgesinde, Akarçay Havzası'na ismini veren ve Eber Gölüne dökülen bir nehirdir. Her ne kadar Hitit metinlerinde Aştarpa olarak geçen ırmağın Büyük Menderes nehrine karşılık geldiği düşünülse de bazı akademisyenler bu ırmağın bugünkü Akarçay nehrine denk düştüğünü belirtmektedir.

Uluslararası Nâzım Hikmet Şiir Ödülü, şair Nâzım Hikmet'in anısını yaşatmak, yapıtlarının yaygınlaşmasını sağlamak, çağdaş şairlerin sanata katkısını değerlendirmek amacıyla Nâzım Hikmet Vakfı tarafından iki yılda bir düzenlenen şiir yarışması sonucu verilen ödüldür.

<i>Nâzım Hikmetin "Memleketimden İnsan Manzaraları"ndan Onbir Tablo</i> (oyun)

Nâzım Hikmet'in "Memleketimden İnsan Manzaraları"ndan Onbir Tablo, Nihat Asyalı tarafından 2010 yılında, Nâzım Hikmet'in düzyazı, şiir, senaryo tekniklerini iç içe kullandığı, şiir, roman, öykü, oyun, senaryo, destan olmayan ve hepsini içeren, yaklaşık 20,000 mısradan oluşan Memleketimden İnsan Manzaraları'ndan iki bölümlük, onbir sahne olarak iki ay içerisinde yazılmıştır.

Ayşe Emel Mesçi, Türk tiyatro sanatçısıdır.

Nâzım Hikmet Kültür ve Sanat Araştırma Merkezi, Boğaziçi Üniversitesi'nin çeşitli bölümlerinden öğretim üyelerinin 2014 yılında kurdukları disiplinler arası bir uygulama araştırma (UYGAR) merkezidir.

Serbest nazım ve toplumcu şiir, 1920 – 1960 yılları arasında etkili olan şiir hareketi. Başlıca temsilcileri: Nâzım Hikmet, Rıfat Ilgaz, Aziz Nesin, Ceyhun Atuf Kansu, Ahmed Arif, Ercüment Behzat Lav, Arif Damar, Şevket Süreyya Aydemir, Vedat Nedim Tör, Enver Gökçe, Şükran Kurdakul ve Mehmet Başaran'dır.

Arhavili İsmail veya Arhaveli İsmail, Nâzım Hikmet'in Kurtuluş Savaşı Destanı isimli eserinin "Arhavili İsmail'in Hikâyesi" adlı şiirinde yer alan kurgusal bir karakterdir. Nâzım Hikmet, kendi dostu İsmail'in adını Arhavililere ithafen kullanarak, Lazların Kurtuluş Savaşı'na katkılarını onurlandırmıştır. Zülfü Livaneli'nin 1978 yılında çıkardığı Nazım Türküsü albümünde, Nâzım Hikmet'in şiirinden derlenmiş "Arhavili İsmail" adlı bir şarkı yer almaktadır.

İlhami Bekir Tez, Türk şair, romancı.

<span class="mw-page-title-main">Molla Mehmet Karayılan</span>

Molla Mehmet Karayılan ya da sadece Karayılan, Antep Kuşatması'nda savaşmış bir Türk direnişçisidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.