İçeriğe atla

Kurtuluş (film)

Kurtuluş
Deliverance
"Kurtuluş" (Deliverance) filminin Türkçe sinema afişi
YönetmenJohn Boorman
YapımcıJohn Boorman
SenaristJames Dickey (Kendi Romanından)
OyuncularJon Voight
Burt Reynolds
Ned Beatty
Ronny Cox
Görüntü yönetmeniVilmos Zsigmond
KurguTom Priestley
StüdyoWarner Bros. Pictures
DağıtıcıWarner Bros. Pictures
CinsiSinema filmi
TürüMacera, dram, gerilim
RenkRenkli (Technicolor)
Yapım yılı1972
Çıkış tarih(ler)i30 Temmuz 1972 ABD
Süre109 dakika
ÜlkeAmerika Birleşik Devletleri ABD
Dilİngilizce
Bütçe2 Milyon $
Hasılat22,6 Milyon $ (ABD sadece video gelirleri)
Diğer adlarıKurtuluş (Türkiye)
Délivrance (Fransa)
Defensa (İspanya)
Beim Sterben ist jeder der Erste (Almanya)
Un Tranquillo week-end di paura (İtalya)

Kurtuluş (Özgün adı: Deliverance), 1972 yapımı Amerikan macera gerilim filmdir.

Senaryosunu James Dickey'in 1970 tarihli aynı adlı kendi romanından uyarlayıp yazdığı filmin yönetmeni John Boorman dır. İngiliz yönetmen John Boorman Warner Bros şirketi adına filmin yapımcılığını da üstlenmiştir. Filmin başlıca rollerinde Jon Voight, Burt Reynolds, Ned Beatty ve Ronny Cox oynamışlardır. Senarist James Dickey'in filmde küçük bir de rolü var; Şerif Bullard rolünde kısa bir süre gözüküyor. Kurtuluş, Ned Beatty'nin sinemadaki ilk filmidir.

James Dickey'in romanı 1971 yılında Türkiye'de Babil Kitap tarafından Türkçe olarak yayımlanmış ve tıpkı ABD'de olduğu gibi haftalarca çok satanlar listesinde kalmıştı. Bu sırada roman henüz sinemaya aktarılmamıştı.

Filmde bir hafta sonunu vahşi doğanın içinde geçiren 4 şehirli arkadaşın güzel başlayan nehir yolculuklarının kabusa dönüşmesi, fiziksel ve ruhsal sınırlarının sonuna kadar zorlanması anlatılmaktadır. Bir 'vahşi doğaya dönüş macerası' gibi başlayan film, uygarlık dışı varlıkların yaşadığı bir cehenneme yapılan kıyamet yolculuğuna dönüşür.

1973'te 3 dalda Oscar'a aday gösterilen film ABD'de "kültürel, tarihi ve estetik olarak önemli" filmler arasına seçilerek Kongre Kütüphanesi'nin "Ulusal Film Arşivi"nde muhafaza edilmesine karar verilmiştir.[1]

Özet

ABD'nin güney eyaletlerinden Georgia ile Güney Carolina 'yı birbirinden ayıran kurgusal Cahulawassee nehri üzerine bir baraj inşa edilmek üzeredir. Kısa bir süre sonra bu nehir ortadan kalkacak yerini de yapay bir baraj gölü alacaktır. Atlanta'lı doğa tutkunu Lewis (Burt Reynolds) ve üç şehirli arkadaşı, Ed (Jon Voight) Bobby (Ned Beatty) ve Drew (Ronny Cox) nehrin doğası sonsuza dek bozulmadan önce son bir kez kano ile nehri boydan boya geçmeyi ve bir çeşit macera yaşamayı planlarlar. Bu hafta sonu tatilinin her zaman golf oynadıkları hafta sonlarından farklı olmasını istemektedirler. Nehir boyunca ormanın derinliklerine doğru ilerledikçe doğanın güzelliği ile ters orantılı olarak yöre insanlarının pek de dost canlısı olmayan davranışları ile karşılaşırlar ve yolculukları bir kabusa dönüşür.

Oyuncu kadrosu

Jon Voight Ronny Cox Ned Beatty ve Burt Reynolds.
Filmin soundtrack albümünün kapağı.
  • Jon Voight ... Ed
  • Burt Reynolds ... Lewis
  • Ned Beatty ... Bobby
  • Ronny Cox ... Drew
  • Ed Ramey ... Yaşlı adam
  • Billy Redden... Lonnie (Banjo çalan engelli çocuk)
  • Bill McKinney ... Dağlı
  • Herbert 'Cowboy' Coward ... Dişsiz adam
  • Lewis Crone ... Şerif yardımcısı
  • Ken Keener ... Şerif yardımcısı
  • Johnny Popwell ... Ambulans şoförü
  • John Fowler ... Doktor
  • Kathy Rickman ... Hemşire
  • James Dickey ... Şerif Bullard

Film hakkında notlar

  • "Deliverance" Ned Beatty 'nin ilk filmidir.
  • Burt Reynolds 'un da sinemada çıkış yaptığı film budur. Dört başrol oyuncusu arasında o gün için star olan sadece Jon Voight'ti.
  • 2 Milyon dolar gibi mütevazı bir bütçe ile çekilen filmde giderleri en az seviyede tutabilmek için prodüksiyonla ilgili hiçbir şey için sigorta yapılmamış, hatta dublör bile kullanılmamış. Aktörler tehlikeli sahneleri kendileri oynamışlardır. Ayrıca profesyonel oyuncular yerine bizzat yöre insanları kendi rollerinde oynanmışlar. Bu maliyeti azaltırken gerçekçilik duygusunu arttıran bir faktör olmuştur.
  • Filmin gösterime girmesinin ardından filme özenip filmin çekildiği nehirde aynı yolculuğu tekrarlamayı deneyenlerden 31 kişi boğularak can vermiş.
  • Film en çok hafızalara kazınmış iki sahnesi ile hatırlanır. Bunlardan ilki Drew (Ronny Cox) ve Lonnie (Billy Redden)'nin gitar ve banjo çalarak düet yapmalarıdır. İkincisi ise Bobby (Ned Beatty) 'nin Hillbilly olarak adlandırılan dağ köylüleri tarafından cinsel tacize uğradığı sahnedir.
  • Hillbilly özellikle ABD 'nin güney eyaletlerinde ıssız, dağlık bölgelerde yaşayan kırsal insanları için kullanılan biraz da aşağılayıcı bir terimdir. Bu terim popüler kültürde biraz daha çarpıtılmış ve şehirde yaşayan kaba saba eğitimsiz insanlar için de zaman zaman kullanılmıştır, örneğin konusu Chicago 'da geçen Married… with Children (Evli ve Çocuklu) adlı TV sitcom dizisinde bu ima yapılmıştır. Country müziği eskiden Hillbilly Müziği olarak adlandırılırken 1950'lerden sonra bu terim aşağılayıcı bulunup terkedilmiştir.[2] Hillbilly'lerin popüler kültürde en geniş biçimde yer almış bir örneği de Kentucky'li bir aileyi anlatan satirik çizgi roman Li'l Abner'dır. Al Capp'ın yazıp çizdiği bu öyküler Türkiye'de gazetelerde Hoş Memo adıyla yayımlanmıştı.[3][4][5]

Filmin müziği

  • Filmde Drew (Ronny Cox) 'un banjo çalan engelli çocuk Lonnie (Billy Redden) ile gitarı aracılığı ile iletişim kurması ve ikisinin karşılıklı olarak 'düello' kıvamında döktürdükleri sahnede çalınan müzik parçası "Duelling Banjos" un aranjmanını Eric Weissberg yapmış ve Steve Mandel le birlikte seslendirmişler.Bu parça 1974 yılında enstrümantal country kategorisinde Grammy ödülü kazanmıştı.[6].Parça ilk kez 1955 yılında Arthur "Guitar Boogie" Smith ve Don Reno tarafından Feuding Banjos (Dövüşen banjolar) adı ile bestelenmişti.
  • Diğer önemli parça ise "Moonshiner" 'dır ve Bob Dylan'a aittir.
    • Filmin Soundtrack albümünde şu parçalar yer almaktadır;
  • 1.Dueling Banjos
  • 2.Little Maggie
  • 3.Shuckin' The Corn
  • 4.Pony Express
  • 5.Old Joe Clark
  • 6.Eight More Miles To Louisville
  • 7.Farewell Blues
  • 8.Earl's Breakdown
  • 9.End Of A Dream
  • 10.Buffalo Gals
  • 11.Reuben's Train
  • 12.Riding The Waves
  • 13.Fire On The Mountain
  • 14.Eighth Of January
  • 15.Bugle Call Rag
  • 16.Hard, Ain't It Hard
  • 17.Mountain Dew
  • 18.Rawhide

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2009. 
  2. ^ en:Hillbilly Filmdeki yöre insanları hakkında bilgi
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2009. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Kasım 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2009. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 31 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2009. 
  6. ^ en:Deliverance

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Birleşik Krallık</span> Kuzeybatı Avrupadaki devlet

Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı veya yaygın adıyla Birleşik Krallık, Avrupa anakarasının kuzeybatı kıyılarında, Kuzeybatı Avrupa'da egemen bir ülkedir.

<span class="mw-page-title-main">İngiltere</span> Batı Avrupadaki bir Birleşik Krallık ülkesi

İngiltere, Birleşik Krallık'ı meydana getiren dört ülkeden biridir. Ülke, kabaca %62'sini kapladığı Büyük Britanya adasında ve 100'den fazla küçük bitişik adada yer almaktadır. Kuzeyde İskoçya ve batıda Galler ile kara sınırı bulunmaktadır ve doğuda Kuzey Denizi, güneyde Manş Denizi, güneybatıda Kelt Denizi ve batıda İrlanda Denizi ile çevrilidir. Kıta Avrupası güneydoğuda, İrlanda ise batıda yer alır. Başkenti ve en büyük şehri Londra'dır.

<span class="mw-page-title-main">Ted Bundy</span> Amerikalı seri katil (1946 – 1989)

Theodore Robert Bundy veya yaygın bilinen ismiyle Ted Bundy, Amerikalı seri katil ve tecavüzcüdür. 1974 ve 1978 yılları arasında, Amerika Birleşik Devletleri'nin çeşitli yerlerinde çok sayıda genç kadını kaçırmış, tecavüz etmiş ve öldürmüştür. Kurbanlarının kesin sayısı bilinmeyen Bundy, 10 yılı aşkın inkâr süreci sonunda 1989'da idam edilmeden önce, 1974 ve 1978 arasında yedi eyalette işlediği 30 cinayeti itiraf etti fakat araştırmacılar 30'dan fazla cinayet işlediğini düşünmektedir. Yargı süreci boyunca iki kere hapisten kaçmayı başarmıştır. Kendi kendinin avukatlığını yaptığı için kütüphaneye gidiş izni alabilen Bundy, ilk kaçışını oranın penceresinden gerçekleştirmiştir. Yakalanışının ardından daha yüksek güvenlikli bir hücreye atılmasına rağmen, açtığı tünelle, oradan da kaçabilmiş ancak kısa sürede tekrar yakalanmıştır. Bundy, sıklıkla Amerikan seri katillerinin öncül örneği olarak kabul edilir. Gerçekten de seri katil terimi ilk defa onu tanımlamak için ortaya atılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Whitney Houston</span> Amerikalı sinema oyuncusu ve şarkıcı (1963 – 2012)

Whitney Elizabeth Houston, Amerikalı şarkıcı ve oyuncuydu. "Ses" lakaplı sanatçı, dünya çapında 220 milyondan fazla albüm satışıyla tüm zamanların en çok satan müzik sanatçılarından biridir. 2023 yılında Rolling Stone onu tüm zamanların en büyük ikinci şarkıcısı seçti. Popüler müzikte pek çok şarkıcıyı etkileyen Houston, güçlü ve duygulu vokalleri, vokal doğaçlama becerileri ve pop müzikte gospel şarkı söyleme tekniklerini kullanmasıyla tanınmaktadır. Billboard Hot 100 listesinde 11 tane bir numara single sahibi olan Houston, bu listede art arda yedi tane bir numara single sahibi tek sanatçıdır. Aldığı ödüller arasında 8 adet Grammy Ödülü, 16 adet Billboard Müzik Ödülü, 2 adet Emmy Ödülü ve 30 adet Guinness Dünya Rekoru bulunmaktadır.

<i>Grand Theft Auto IV</i> Rockstar Gamesin 2008 yapımlı video oyunu

Grand Theft Auto IV, Rockstar North tarafından geliştirilen ve Rockstar Games tarafından yayınlanan 2008 yapımı bir aksiyon-macera oyunudur. Bu, 2004'teki Grand Theft Auto: San Andreas'tan sonra Grand Theft Auto serisi'nin altıncı ana girişi ve genel olarak on birinci bölümdür. New York'yi temel alan kurgusal Liberty City'de geçen tek oyunculu hikâye, Doğu Avrupalı savaş gazisi Niko Bellic'in ve onun yüksek profilli suçluların baskısı altındayken geçmişinden kaçma girişimlerini konu alıyor. Açık dünya tasarımı, oyuncuların üç ana adadan oluşan Liberty City'de ve New Jersey merkezli komşu eyalet Alderney'de özgürce dolaşmasına olanak tanıyor.

<span class="mw-page-title-main">Van Morrison</span>

Sir George Ivan Morrison, 31 Ağustos 1945 doğumlu, Grammy Ödülü ve İngiliz Şövalyelik Nişanı sahibi, şarkıcı, yazar, şair, müzisyen ve şarkı yazarı. 1950'lerin sonundan beri profesyonel olarak müzikle ilgilenmektedir. Gitar, mızıka, klavye, davul ve saksafonun içinde bulunduğu pek çok enstrümanı çalabilir. Sesindeki karakteristik hırıltı sebebiyle -folk, blues, caz, kelt ve soul türlerinin bir karışımı gibidir- rock'n roll tarihinin en farklı ve etkileyici vokalistlerinden biri kabul edilir. Eleştirmen Greil Marcus daha da ileri giderek şöyle dedi: "Hiçbir beyaz adam Van Morrison gibi şarkı söyleyemez."

<span class="mw-page-title-main">Lady Gaga</span> Amerikalı şarkıcı ve oyuncu

Stefani Joanne Angelina Germanotta, bilinen adıyla Lady Gaga, Amerikalı müzisyen, şarkı yazarı ve oyuncudur. Gençlik yıllarında şarkılar yazdı, açık mikrofon toplantılarında çaldı ve lise oyunlarında performans sergiledi. Ayrıca müzik kariyerine odaklanmak için eğitimini yarıda bırakmadan önce CAP21'da öğrenim gördü. Anlaşma yaptığı Def Jam Recordings'ten çıkarıldıktan sonra Sony/ATV Music Publishing'de şarkı yazarı olarak görev aldı. Orada Gaga'nın vokal yeteneklerini beğenen şarkıcı Akon, 2007'de Gaga'nın Interscope Records ve kendi şirketi KonLive Distribution ile ortak bir anlaşma imzalamasına yardımcı oldu. Gaga, 2008'de yayımladığı ilk stüdyo albümü The Fame ve albümden çıkan "Just Dance" ve "Poker Face" gibi dünya genelindeki listelerde bir numara olan single'lar ile ünlendi. Ardından 2009 yılında yayımladığı The Fame Monster adlı EP, benzer başarılar yakaladı ve "Bad Romance", "Telephone" ve "Alejandro" single'larına yer verdi.

<i>Nehir</i> (roman) James Dickeyin 1970 yılında yayımladığı çok satan macera gerilim romanı

Nehir, Amerikalı şair ve romancı James Dickey'in 1970 yılında yayımladığı çok satan macera gerilim romanının adıdır. Özgün adı Deliverance olan roman ABD'de yayımlandıktan bir yıl sonra, 1971'de, Türkiye'de de Babil Kitap tarafından yayımlanmış ve kendi ülkesinde olduğu gibi haftalarca çok satanlar listesinde kalmıştı. Roman Türkiye'de basıldığı zaman henüz sinemaya aktarılmamıştı.

<span class="mw-page-title-main">Route 66 (şarkı)</span>

Route 66 ya da diğer adıyla Get Your Kicks On Route 66, Amerikalı müzisyen ve söz yazarı Bobby Troup tarafından 1946 yılında bestelenmiş caz ve rhythm&blues (R&B) tarzında popüler bir şarkıdır.

<span class="mw-page-title-main">2011 Grammy Ödülleri</span>

53. Grammy Ödülleri 13 Şubat 2011'de, Staples Center, Los Angeles'ta gerçekleşen ödül töreni. CBS kanalında yayınlandı ve 26.6 milyon kişi tarafından izlendi. Televizyon yayının iki gün öncesinde yapılan törende Barbra Streisand MusiCares Person of the Year ödülünü kazanarak onurlandırıldı. 1 Eylül 2009 - 30 Eylül 2010'daki müzikal çalışmalar çerçevesinde belirlenen, toplam 109 kategorideki Grammy adayları 1 Aralık 2010'da açıklandı. Ödüllerin birçoğu yayın öncesinde Staples Center'ın yanındaki Los Angeles Convention Center kazananlara verildi.

<span class="mw-page-title-main">Takson yazarı zoologlar listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Zoolog, zooloji denilen hayvan bilimi uzmanı olan bilginlerdir. Taksonomiyle ilgilenen ve takson yazarı olan zoologların adları Uluslararası Zoolojik Adlandırma Koduna (ICZN) göre keşfettikleri/tanımladıkları/adlandırdıkları takson ile birlikte kullanılır ve genellikle yayım yılı ve tam soyadı ya da bir kısaltmayla gösterilir.

En İyi Şarkı Altın Küre Ödülü, ilk kez 1962 yılında verilmeye başlanan ve 1965 yılından itibaren her yıl geleneksel olarak Hollywood Foreign Press Association tarafından verilen ödüldür. Ödül bir sinema filmi için özel olarak yazılmış şarkıların bestecilerine sunulmaktadır. Şarkıyı seslendiren sanatçı aynı zamanda besteciler arasında da yer almıyorsa ödül alamaz.

<span class="mw-page-title-main">Luke Harper</span> Amerikalı güreşçi (1979 – 2020)

Jonathan Huber, Amerikalı profesyonel güreşçi ve oyuncu. WWE ile çalıştığı dönemde Luke Harper ring adıyla çoğu kişi tarafından tanınmış olan Huber, en son All Elite Wrestling'de (AEW) Brodie Lee ring adıyla çalışmıştır.

Film yönetmenleri filmlerinde genellikle aynı oyuncular ile çalışmayı tercih edebilir. Bu çalışma yıllar boyunca devam edebilir. Bu liste, yönetmenlerin soy adına göre alfabetik olarak sık çalışan yönetmenleri ve oyuncuları içermektedir.

Paradoks şeklinde tanımlanan bir düşünce deneyi olan Schrödinger'in kedisi , Avusturyalı fizikçi Erwin Schrödinger tarafından 1935 yılında bulundu. Kuantum mekaniğinin Kopenhag yorumunun problemlerini günlük nesnelere uygulanışını göstermektedir. Düşünce deneyi önceki rastgele bir olaya bağlı olarak canlı ya da ölü bir kedi sunar. Bu deneyi geliştirme süresinde, Erwin Schrödinger bir terim buldu Verschränkung 

Aşağıdaki liste majör depresif bozukluk hastalığına yakalanmış ünlü kimselerin isimlerini içermektedir. Majör depresif bozukluk hastası olmak 1970'lere kadar utanılınan bir rahatsızlık olmuş olsa da, modern toplum, zaman ile hastalık hakkında daha açık bir hale evrilmiştir. Eski dönem ünlü kimseleri, sosyal stigma ya da teşhis/tedavi yöntemleri ile alakalı yetersiz bilgiye sahip olmaktan ötürü, çoğu kez, tedavi olmak üzere çaba göstermekten imtina etmişlerdir. Listede yer alan birtakım tarihsel kişiliklerin majör depresif bozukluk hastası olduklarına dair çıkarımlar, bu kimselerin mektup, makale, sanat eseri, aile ve arkadaş çevresinin aktardıklarının yorumlanması veya analiz edilmesi ile tahmin üzerine oluşturulmuştur.

Marvel Sinematik Evreni, Marvel Comics yayınlarında görünen karakterlere dayanan ve Marvel Studios tarafından üretilen süper kahraman filmlerine ilişkin hikâyenin geçtiği yer, bir medya imtiyazı ve paylaşılan kurgusal bir evrendir. İmtiyazın birinci evresi, dört farklı süper kahramana sahip altı film içerir ve 2012 filmi Yenilmezler'de bir almaşık kurguya yol açar. İmtiyazın ikinci evresi, birinci evre filmleri için üç devam filminin yanı sıra iki yeni film ve 2015'te piyasaya çıkan almaşık kurgu Yenilmezler: Ultron Çağı'ndan oluşmaktadır. Üçüncü evre, önceki filmlerin dört devam filmi ve dört yeni filmin yanı sıra Yenilmezler: Sonsuzluk Savaşı ve Yenilmezler: Endgame almaşık kurgu filmlerini içerir. Dördüncü evre, önceki filmlerin üç devam filmi ve üç yeni film sunmayı amaçlamaktadır.

Marvel Sinematik Evreni filmleri, Marvel Comics'in çizgi romanlarında görünen karakterlere dayanılarak Marvel Studios tarafından üretilen bir dizi Amerikan süper kahraman filmleri serisidir. MCU, tüm filmlerin geçtiği ortak bir kurgusal evrendir. Filmler 2007 yılından beri çekilmektedir ve bu süre zarfında Marvel Studios toplamda yirmi üç film yayımlamıştır. Gelecek dönemde çıkacak en az on beş film ise çeşitli geliştirilme aşamalarındadır. Sinematik evren, küresel gişede 22,5 milyar doların üzerinde hasılat kazanarak tüm zamanların en yüksek hasılat yapan film serisi olmuştur. Bu ekonomik sonuçlara, enflasyonsuz hesapla tüm zamanların en yüksek hasılat yapan ikinci filmi olan Avengers: Endgame de dâhildir. 2021 itibarıyla, en yüksek hasılatı kazandıran ilk yirmi beş filmin sekiz tanesi de Marvel Studios'a aittir.

<span class="mw-page-title-main">Herbert Coward</span> Ameriklı aktör

Herbert Lee "Cowboy" Coward, Amerikalı aktör.

<i>Görevimiz: Tehlike</i> (1966 TV dizisi)

Görevimiz: Tehlike (İngilizce: Mission: Impossible), Eylül 1966'dan Mart 1973'e kadar Amerikan TV kanalı CBS'de yayınlanan, Desilu Productions tarafından finanse edilen ve filme çekilen casusluk temalı bir Amerikan televizyon dizisidir. 1988'de ABC'de iki sezon boyunca yeniden çekildi ve daha sonra 1996'da Tom Cruise'un başrolünü oynadığı sinema filmi serisine ilham kaynağı oldu.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.