Kurtuba Camii
| UNESCO Dünya Mirası | |
|---|---|
 | |
| Konum |  İspanya |
| Kriter | Kültürel: i, ii, iii, iv |
| Referans | 313 |
| Tescil | 1984 (8. oturum) |
| Uzatma | 1994 |
| Bölge | Güney Avrupa |
Kurtuba Camii-Katedrali (İspanyolca: Mezquita-Catedral de Córdoba), resmî adıyla Göğe Alınan Meryem Ana Katedrali (İspanyolca: Catedral de Nuestra Señora de la Asunción), İspanya'nın Córdoba kentinde yer alan yapı. Geçmişte bir dönem cami olarak kullanıldığı için İspanyolcada Arapça mescit (مسجد) kelimesinden türemiş Mezquita adıyla da bilinir. 600'lerde kilise olarak inşa edilen yapı 786-1146 yılları arasında çeşitli eklemeler yapılarak cami olarak kullanılmış, sonrasında tekrar kilise olarak kullanılmaya devam edilmiştir.[1]
Endülüs Emevilerinin başkenti Kurtuba'da 600 cami vardır. Bu camilerin en anıtsal ve ihtişamlısı Kurtuba Camii'dir. Vadil-Kebir nehri kenarındaki caminin temelini 786'da I. Abdurrahman atmıştır. 1984 yılında Kurtuba Camii UNESCO tarafından Dünya Mirası olarak ilan edildi. On yıl sonra Dünya Mirası Alanı, eski şehrin çoğunu içerecek şekilde genişletildi.[2] Tarihi merkez, Roma, Arap ve Hristiyan zamanlarının büyük izlerini muhafaza eden zengin anıtlara sahiptir.
Caminin kare minaresinin kenarları 8,48 m'dir. Kubbe sisteminde üst üste binen kemerlerde kırmızı beyaz mermer kullanılmıştır. Cami içinde 1293 sütun vardır (Özkeçeci, 2006:247). Bu ulu cami bugün Kurtuba Katedrali'dir.
Oymalı mermer mihrabı bütün camiler içinde en güzel mihraplardandır. Duvarlarda kufi yazılar lacivert zemine altınla yazılmıştır. Minber, pek çok fildişi parçayla, değerli taşlardan altın çivilerle yapılmıştır.
İspanya'nın Córdoba (Kurtuba) şehrinde, şehrin ortasından geçen Guadalquivir (Vad'il Kebir) ırmağının kenarında bulunan Kurtuba Camii dünyanın en büyük ve en eski camilerinden biridir.
I. Abdurrahman tarafından yaptırılan ve 785 yılında inşasına başlanan caminin yapımı bir yılda tamamlanmıştır. İlk yapıldığındaki büyüklüğü 75 metre eninde ve 100 metre boyundaydı. Daha sonraki hükümdarlar camiyi çeşitli eklemelerle büyüttüler. 833 yılında, II. Abdurrahman, doğu ve batı taraflarına birer sahın ekleyerek sahınların sayısını 11'e çıkardı. 961 yılında II. Hakem, camiye 11 sahın ve 11 kemer daha ekleyerek uzunluğu 47,5 metreye çıkardı. Bu ilaveler ilk şekli bozmadan, aynı üslupta yapılmıştır.
Bu eklemelerden sonra mabet 175 metre uzunlukta, 134 metre genişlikte muazzam bir yapıya dönüştü. Caminin çevresinde 12,20 metre yükseklikte kalın bir duvar vardır.
Dünyadaki en fazla sütuna sahip olan mabet, Kurtuba Camii'dir. Sütunlardan oluşan 19 paralel yol, bu doğrultuya dik 36 adet yolu dik açıyla keser. 850 adet olan sütunların çoğu granitten, bazıları da çeşitli taşlardan yapılmıştır. Sütunlar, tuğlalardan ve beyaz taşlardan meydana gelen kemerleri destekler.
Kurtuba Camii'nin en güzel kısmı mihrabı ve minberidir. Mihrap at nalı şeklindedir. Mihrap kemerinin dayandığı sütunlar eşsiz güzelliktedir. Kurtuba Camii Kemerleri
Caminin dış süsleri çok zarar görmüş olmasına rağmen iç süsleri hala göz kamaştırıcıdır. Mabedin bir diğer özelliği de kemerlerin iki katlı olmasıdır ve bu özellik yalnız bu camide bulunmaktadır.
Kurtuba Camii, 1236'da katedrale çevrilmiştir. 1523'te çeşitli ilaveler yapılmıştır, fakat bu arada orta kısımlardan 63 adet çok güzel sütun kaldırılmıştır. Bu harika eserdeki mimari özellik, kendisinden sonraki pek çok esere örnek olmuştur.
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2020.
- ^ "Historic Centre of Cordoba". UNESCO. 11 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2013.
Konuyla ilgili yayınlar
- İlhan Özkeçeci, Doğu Işığı: XII-XIII. yüzyılda İslam Sanatı, İst. 2006
