İçeriğe atla

Kurlandiya Kuşatması

Viyana Taarruzu
Doğu Cephesi II. Dünya Savaşı
Tarih25 Ocak - 8 Mayıs 1945
Bölge
SonuçSovyetler Birliği kazandı.
Taraflar
Nazi Almanyası AlmanyaSovyetler Birliği SSCB
Komutanlar ve liderler
Nazi Almanyası Ferdinand Schörner
Nazi Almanyası Lothar Rendulic
Nazi Almanyası Carl Hilpert
Sovyetler Birliği Leonid Govorov
Güçler
Kurland Ordular Grubu Leningrad Cephesi
Kayıplar
? ?

Kurlandiya Kuşatması,[1] II. Dünya Savaşı Doğu Cephesi'nde Mihver kuvvetlerinin Kurlandiya Yarımadası'nda Kızıl Ordu birliklerince aylarca süren kuşatılmasıdır.

Buradaki kuşatma, Kızıl Ordu'nun Baltık Stratejik Taarruz Harekâtı sırasında oluşmuştur. Bu stratejik taarruzun bir alt harekâtı olan Memel Taarruz Harekâtı sırasında, Sovyet 1. Baltık Cephesi kuvvetlerinin Baltık Denizi'ne ulaşmasıyla bölgedeki Alman birliklerinin, diğer Alman birlikleriyle kara bağlantısı kesilmiş oldu. Bu harekât Alman Kuzey Ordular Grubu'nu, Litvanya'da Tukums ve Liepaja arasında, diğer Alman kuvvetlerinden ayırdı. Bu bölgede kuşatılan birlikler hemen sonra Kurland Ordular Grubu olarak adlandırılmıştır. Bu birlikler, kuşatıldıkları 25 Ocak 1945 tarihinden Almanya'nın kayıtsız şartsız teslim olmasından sonra, 8 Mayıs 1945'te, Üst Komutanlık'tan aldıkları emir üzerine Sovyet Komutanlığı'na teslim olmuşlardır.

Harekât öncesi

Kurlandiya ile birlikte Baltık Denizi'nin doğu kıyıları ve adalar, 1941 yılında Alman Kuzey Ordular Grubu tarafından işgal edilmişti. Kuzey Ordular Grubu, izleyen iki yıl boyunca Leningrad'ı düşürmek için kuşatma altında tuttu. Ancak kuşatma, kentin düşmesini sağlamadı ve 1944 yılının Ocak ayında Sovyet orduları kuşatmayı kaldırmayı başardı.

Bagration Harekâtı

STAVKA, 22 Haziran 1944 tarihinde, Bagration Harekâtı'nı (kapalı adıyla Belarus Stratejik Taarruzu) başlattı. Strateji taarruzunu sonunda Belarus, Alman işgalinden geri alınmış oldu. Bagration Harekâtı'nın aşamaları son derece başarılı gelişti ve sonuçta Alman Merkez Ordular Grubu, harekâtın sona erdiği 29 Ağustos 1944'te neredeyse tümüyle muharebe yeteneğini yitirmişti. Sağ kalanlar ve kurtarılabilinen malzeme, dağınık bir şekilde geri çekilmek zorunda kalmıştır. Harekâtın son evresi içinde yer alan Kaunas Taarruzu ve Shyaulyay Taarruzu harekâtları ile Sovyet kuvvetleri Baltık kıyıları yönünde derin bir girme yaparak Merkez Ordular Grubu ile Kuzey Ordular Grubu arasındaki bağlantıları kesmişlerdir.

Bagration Harekâtı'nın sona ermesinden sonra Sovyet kuvvetleri Baltık kıyılarını Alman kuvvetlerinden temizleme harekâtlarına devam ettiler. Bu arada Alman kuvvetleri, Doppelkopf Harekâtı ile cepheyi yeniden kurma girişiminde bulunmuştu. Harekât, Alman kuvvetlerine sınırlı bir kazanç sağlamıştır. Kızıl Ordu'nun Memel Taarruzu, bir yandan Memel'i kontrol altına almasını sağlarken diğer yandan Kuzey Ordular Grubu'nun tecrit edilmesini sağlamıştır.

Kurlandiya Köprübaşı Muharebesi

Sovyet kuvvetleri 9 Ekim 1944 günü, Memel yakınlarında Baltık Denizi'ne ulaştılar ve bu arada 3. Panzer Ordusu Karargah'ını da ele geçirdiler. Sonuçta Kuzey Ordular Grubu, Doğu Prusya'dan atılmış oldu. Üst rütbeli Alman subayları, özellikle de o tarihlerdeki Alman Kara Kuvvetleri (OKH) Kurmay Başkanı olan Heinz Guderian, bölgedeki askeri unsurların tahliye edilerek Polonya cephesinde kullanılması yönünde Hitler'e baskı yapmaktaydılar. Hitler hala savaşın kazanılabileceğine inanıyordu. Amiral Karl Dönitz'in yeni Tip 21 U-boat denizaltı teknolojisiyle Kuzey Atlantik Cephesi'nde, İngiltere ve Amerika karşısında zaferin Almanya'nın olacağını umuyordu. Bu bakış tarzı Alman kuvvetlerinin Doğu Cephesi'ne yönelmelerine olanak sağladı. Kurlandiya kuşatma bölgesini yeni bir taarruz için sıçrama tahtası olarak kullanacaklardı.[2]

Hitler'in tahliye önerilerini geri çevirmesi, Alman 16. Ordu'su ve 18. Ordu'suna bağlı 200 binden fazla askerin kuşatılmasına yol açmıştır. Bu kuşatma Alman kaynaklarında "Kurlandiya Köprübaşı" olarak bilinir. General Schörner'in 33 tümeni Prusya'dan geri atıldı. Tümenler, Riga'dan Liepaja'ya kadar uzanan bir hatta yayıldılar, Riga'yı terk ederek daha iyi savunulabilir olan Kurlandiya mevzilerine çekildiler.[3]

Sovyet kuvvetleri Kurlandiya kuşatma bölgesindeki Alman ve Litvanya birliklerine karşı 15 Ekim 1944'ten 4 Nisan 1945'e kadar altı genel taarruz düzenlediler.[3]

Kızıl Ordu, Riga Taarruzu'nu 15 Ekim 1944 günü saat 10:00'da, ağır bir topçu ateşi ardından başlattı. Bu taarruz harekâtı 22 Ekim'e kadar sürdü. Hitler, Ordular Grup Komutanı General Schörner'e Riga'yı tahliye etme iznini 11 Ekim'de verdi. Sovyet 3. Baltık Cephesi, 13 Ekim 1944'te Riga'yı ele geçirdi.[4] Alman Kuzey Ordular Grubu'nun ana kalıntısının yarımadada tecrit edilmesiyle cephe sabitlenmiş oldu.

Kızıl Ordu, 27 Ekim - 25 Kasım 1944 tarihleri arasında Alman cephesini yarmak için bir taarruz geliştirdi. Aynı zamanda 52. Tümen de Saldus ve Skrunde'ye eşzamanlı taarruzlara girişti.[5]

Kuzey kanattan 2. Baltık Cephesi, güney kanattan da 1. Baltık Cephesi, Kurlandiya çevresindeki Alman savunmasını ablukaya aldı ve girişilen taarruzlarla kuşatma bölgesi daraltıldı.

2. Baltık Cephesi'nin 22. Ordusu ile birlikte hizmet veren iki tümenli Litvanya 130. Piyade Kolordusu, yine büyük kısmı Litvanya'lı gönüllülerden oluşan Litvanya 19. Waffen SS Tümeni ile mücadele edecektir.

Alman Kuzey Ordular Grubu 15 Ocak 1945 tarihinde, Kurland Ordular Grubu olarak adlandırıldı. Komutaya, General Lothar Rendulik atandı. Kurland Ordular Grubu savaşın sonuna kadar, Litvanya'lılar tümeni de dahil olmak üzere Kurlandiya yarımadasında tecrit edilmiş olarak kaldı.

Yeni Almanya'nın Devlet Başkanı Karl Dönitz, 8 Mayıs 1945 tarihinde, Kurland Ordular Grubu'nun o dönemdeki komutanı olan General Carl Hilpert'e teslim olması için emir verdi. General Hilpert, kendi kurmayı ve üç Alman ordusunun kurmayları, Sovyet Leningrad Cephesi Komutanı General Leonid Govorov'a teslim oldular. Bu sıralarda Ordular Grubu, yirmi yedi tümenden ve bir tugaydan oluşuyordu.[6]

General Rauser, 8 Mayıs'ta Sovyet Komutanlığı'ndan daha iyi koşullarda teslim konusunda anlaşmayı başardı.[7] Peilei'daki Sovyet Komisyonu 9 Mayıs'ta tutsak Alman subayları sorgulamaya ve tüm personeli teslim almaya başladı.

Bölgedeki yaklaşık 135 bin Alman askeri 12 Mayıs'ta eslim olmuştu. Tüm Alman askerî personelinin Sovyet Komutanlığı'nca teslim alınması 23 Mayıs'ta tamamlandı. Tüm Baltık bölgesinde Sovyet Komutanlıklarına teslim olan Alman askeri sayısı 180 bin civarındadır. Savaş esirlerinin büyük bölümü başlangıçta Valdai Hills Kampında tutuldu.

Farklı değerlendirmeler

Batılı ve Sovyet tarihçilerin Kurlandiya'daki savaşın niteliği ve Sovyet kuvvetlerinin stratejik niyetleri konularında oldukça farklı anlatımları vardır.

Sovyet kaynaklarında

Sovyet anlatımında, Alman Kuzey Ordular Grubu tecrit edildikten sonra bölgenin stratejik yönden önemsiz duruma geldiği, bu nedenle Kurland Ordular Grubu'nun ablukaya alındığı ifade edilmektedir. Asıl stratejik hedef, kayıpları gereksiz yere arttırmadan Vistül-Oder Taarruzu ve Berlin Harekâtı harekâtlarını başlatmaktır. Bu açıklama, Grigori Krivoşiyev'in yakın tarihli araştırma sonuçlarıyla uyumludur. Bu araştırmaya göre 16 Şubat - 8 Mayıs 1945 tarihleri arasındaki kayıplar 30.501 ölü ve 130.447 yaralı olmak üzere toplam 160.948'dir.[8] Bu açıklamalara göre Sovyet kuvvetlerinin Kurlandiya'daki harekâtları, savunma ablukası harekâtlarıdır. Bu bağlamda Sovyet kaynaklarına göre çatışmalar, Alman kuvvetlerinin giriştiği kuşatmadan çıkma harekâtları (huruç) sırasında gerçekleşti. Sovyet kuvvetleri, kuşatma bölgesini ortadan kaldırmak için bir çaba harcamadı.

Batılı kaynaklar

Bazı batılı kaynaklar Sovyet komutanlığının Kurlandiya'yı kontrol altına almaya büyük önem verdiğini ileri sürmektedir. Özellikle Litvanya önemliydi, çünkü bu bölge I. Dünya Savaşı'nda kaybedilmişti.[5] Dolayısıyla Sovyet kuvvetleri, Alman Kurland Ordular Grubu'nu bölgeden tasfiye etmek için geniş çaplı altı taarruz geliştirmişti.[3][5] Kurlandiya Harekâtı süresince büyük kayıplara karşın Sovyet kuvvetleri hiçbir yerde 40 – 41 km.den fazla ilerleme sağlayamadı ve taarruz çıkış mevzilerini birkaç kilometreden fazla ileri taşıyamadı.[3]

Stalin, ağır kayıplara aldırmadan taarruzların yenilenmesini emretmiştir.[3] Alman Kurland Ordular Grubu'nun 16 Mart 1945 tarihli bir bildirisine göre,[5] Sovyet kayıpları 320 bin asker (ölü, yaralı ve esir), 2.388 tank, 659 uçak, 900 top ve 1.440 makineli tüfek olarak gösterilmiştir. Bu rakamlar, savaşın ilk beş aylık dönemine ilişkindir.[5] Sovyet kayıtlarına göre ise ölü ve yaralı olarak asker kaybı 74 bin olarak gösterilmektedir.[5]

Sonuç

Sovyet kayıtlarına göre Kurlandiya'daki muharebelerin sonunda 146 bin Alman askerinin esir alındığı belirtilmektedir. Bu rakamın içinde 28 general 5.083 üst rütbeli subay bulunmaktadır.[5] Bu askerler yıllarca Sovyetler Birliği'nin iç kesimlerindeki kamlarda tutuldu.[3] Sovyet Hükûmeti, 16 - 60 yaş arası askerleri alıkoyarak geniş ormanlık alanlarında ağaç kesiminde ve geniş orman yolları açılmasında çalıştırdı.[5] Daha yeni araştırmalar komutanları General Hipert'le birlikte 181 bin Alman askerinin teslim olduğunu ortaya koymaktadır.[3]

Alman askerleriyle birlikte teslim olan ya da teslim alınan Litvanya Lejyonu (Waffen-SS) askerleri, Litvanya'nın Sovyetler Birliği'nin bir parçası olması nedeniyle vatan haini muamelesi görerek derhal idam edildiler. Bazı Litvanyalı savaşçılar kaçmayı başardı ve Sovyet yönetimine karşı Orman Kardeşleri teşkilatı bünyesinde direniş geliştirdi.[3]

Kaynakça

  1. ^ Rusçaблокада Курляндской группировки войск (Blockade of the Courland army group), AlmancaKurland-Brückenkopf (Courland Bridgehead), LetoncaKurzemes katls (Courland Cauldron) or Kurzemes cietoksnis (Courland Fortress).
  2. ^ Gerhard L. Weinberg, Germany, Hitler, and World War II: Essays in Modern German and World History, Cambridge University Press, 1995, ISBN 0-521-56626-6, Sh: 290
  3. ^ a b c d e f g h McAteer, Sean. 500 Days: The War in Eastern Europe, 1944-1945 21 Eylül 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Dorrance Publishing Co., 2009.
  4. ^ Mitcham, S. German Defeat in the East, Stackpole, 2007, ISBN 0-8117-3371-8, Sh: 152
  5. ^ a b c d e f g h Latvju Enciklopēdija Sh: 3 v
  6. ^ Great Patriotic War encyclopaedia, 1941-1945, M.M. Kozlov, Sh: 442
  7. ^ Jürgen Thorwald, Fred Wieck, Flight in the Winter: Russia Conquers, January to May 1945, Pantheon 1951, Sh: 64
  8. ^ Soviet Casualties and Combat Losses in the Twentieth Century - Grigoriy Krivosheev

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Barbarossa Harekâtı</span> Nazi Almanyasının 1941de Sovyetler Birliğini işgal harekâtı

Barbarossa Harekâtı, Alman Silahlı Kuvvetleri'nin 22 Haziran 1941 günü başlayan Sovyetler Birliği'nin işgali harekâtına Alman kaynaklarında verilmiş olan kapalı addır. Aynı zamanda II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'ni açan harekâttır. Tarihin en geniş çaplı askerî harekâtı olarak nitelendirilir.

<span class="mw-page-title-main">Küçük Satürn Harekâtı</span>

Küçük Satürn Harekâtı, II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'nde, Stavka'nın gerçekleştirdiği bir karşı taarruzdur.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Cephesi (II. Dünya Savaşı)</span>

II. Dünya Savaşı'nda Doğu Cephesi (Almanca: Die Ostfront 1941-1945, der Rußlandfeldzug 1941-1945 veya der Ostfeldzug 1941-1945 Rusça: Великая Отечественная война Avrupalı Mihver Devletleri ve Finlandiya'nın Sovyetler Birliği, Polonya ve diğer Müttefik Devletlere karşı verdikleri savaşı anlatır. Nazi propagandası savaşa Bolşevizme karşı haçlı seferi anlamı yüklemiş, Sovyetlere karşı savaşmak üzere Avrupa'nın neredeyse tamamından gönüllüleri Waffen SS birliklerine dahil etmiştir. Savaş 22 Haziran 1941 - 9 Mayıs 1945 tarihleri arasında orta, doğu, kuzeydoğu ve güneydoğu Avrupa topraklarında gerçekleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Berlin Muharebesi</span> Avrupada II. Dünya Savaşının son büyük muharebesi

Berlin Muharebesi, Sovyetler Birliği'nin II. Dünya Savaşı sonlarında düzenlediği genel taarruzlardan biri olan Berlin Stratejik Taarruz Harekâtı sonunda gerçekleşen muharebedir. Avrupa Cephesi'ndeki son genel taarruz olmamakla birlikte, Almanya'nın kayıtsız şartsız teslimiyle sonuçlandığı için savaşı bitiren muharebe olarak kabul edilmektedir. Berlin Harekâtı, sadece Berlin'i almak için girişilen bir harekât değildi. Esas olarak üç Sovyet cephesi kuvvetlerinin, hâlen Alman kontrolünde olan Elbe Nehri'nin doğusundaki Alman topraklarının işgalini amaçlıyordu. Elbe, Alman topraklarını kuzeyden güneye kabaca ikiye bölmektedir. Berlin Muharebesi ise, kentin Kızıl Ordu birliklerince ele geçirilmesi içindi, çatışmalar kent sınırları içinde gerçekleşti ve Avrupa cephelerinde savaşın sonunu getirdi.

<span class="mw-page-title-main">Lvov-Sandomierz Taarruzu</span>

Lvov-Sandomierz Taarruzu ya da Lvov-Sandomierz Stratejik Taarruz Harekâtı, Kızıl Ordu'nun 1944 yılı Temmuz ayı ortalarında başladığı ve Alman kuvvetlerini Ukrayna'dan ve Doğu Polonya'dan atmayı amaçlayan genel taarruzudur. Bir aydan uzun bir süre devam eden Sovyet taarruzları, belirlenen hedeflerine ulaşmıştır. Lvov-Sandomierz Stratejik Taarruz Harekâtı, üç taarruz harekâtından oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Bagration Harekâtı</span> Harekât

Bagration Harekâtı, II. Dünya Savaşı sırasında Kızıl Ordu'nun yürüttüğü Beyaz Rusya Stratejik Taarruz Harekâtı'nın kapalı adıdır. Harekât, 22 Haziran ve 19 Ağustos 1944 tarihleri arasında icra edilmiş olup sonuçta Alman kuvvetleri Beyaz Rusya'dan ve Doğu Polonya'dan çıkartılmıştır. Harekâta verilen Bagration kapalı adı, 18. ve 19. yüzyıllarda yaşamış ve Borodino Muharebesi sırasında ölümcül bir yara almış olan Çarlık generali, prens Pyotr Bagration'a dayanmaktadır.

Doğu Prusya Taarruzu, II. Dünya Savaşı Doğu Cephesi'nde, Kızıl Ordu'nun Alman kuvvetlerine karşı yürüttüğü bir stratejik taarruzdur. Sovyet genel taarruzu 13 Ocak 1945 tarihinde başlamış, bazı Alman birlikleri 9 Mayıs 1945'e kadar çatışmaya devam ettiyse de 25 Nisan 1945 tarihinde hedeflerine ulaşmıştı. Kızıl Ordu'nun parlak bir zaferiyle sonuçlanan Köninsberg Kuşatması, genel taarruzun önemli bir bölümüdür. Alman tarihçiler, Doğu Prusya Taarruzunu 2. Doğu Prusya Taarruzu olarak adlandırırlar. Gumbinnen Harekâtı olarak da bilinen 1.Doğu Prusya Taarruzu, esasen 1. Baltık Cephesi'nin Memel Taarruzu'nun bir bölümü olarak General Çernyahovski komutasındaki 3. Belarus Cephesi kuvvetlerince 16 - 27 Ekim 1944 tarihleri arasında gerçekleştirilmiş bir harekâttır. Bu harekâtta Sovyet birlikleri Doğu Prusya ve Polonya'da 30 – 60 km derinlikte bir girme sağladılar ama ağır da kayıplara uğradılar. Bu durumda taarruz, daha geniş ihtiyatlar cephe hattında toplanıncaya kadar ertelendi.

<span class="mw-page-title-main">Dinyeper-Karpatlar Taarruzu</span>

Dinyeper-Karpat Taarruzu, 24 Aralık 1943 - 14 Nisan 1944 tarihleri arasında, II. Dünya Savaşı sırasında Doğu Cephesi'nde 1., 2., 3. ve 4 Ukrayna Cepheleri ile 1. Belarus Cephesi tarafından yürütülen bir stratejik taarruz harekâtıdır. Bu harekât, Alman Merkez ve Güney ordu gruplarına karşı, Ukrayna'nın tümünü ve Moldova'yı Alman işgalinden geri almayı hedeflemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kamenets-Podolski kuşatma halkası</span>

Kamenets-Podolski kuşatma halkası veya Hube Halkası, II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'ndeki bir dizi muharebedir. Sovyet 1. Ukrayna Cephesi ve 2. Ukrayna Cephesi kuvvetleri, 1944 yılının Mart ve Nisan aylarında giriştikleri Proskurov-Çernovtsi ve Uman-Botoşani Taarruzları sırasında Hans-Valentin Hube komutasındaki 1. Panzer Ordusu'nu Dinyester nehrinin kuzey kesiminde kuşatma altına almışlardı. 1. Panzer Ordusu personelinin büyük kısmı, Nisan ayında kuşatmadan kurtulmayı başarmıştır.

Şyaulyay Taarruzu, Kızıl Ordu'nun 1. Baltık Cephesi kuvvetlerince girişilmiş bir taarruzdur ve genellikler Bagration Harekâtı olarak bilinir. Taarruz, Belarus Stratejik Taarruz Harekâtı'nın üçüncü evresinde girişilen bir harekâttır ve ana taktik hedefi Şyaulyay kenti olarak, Alman kuvvetlerinin Litvanya'dan çıkarılmasını amaçlamaktadır.

Vilnüs Taarruzu, Kızıl Ordu'nun 1944 yaz genel taarruzu olan Bagration Harekâtı'nın üçüncü evresinde gerçekleşmiş olan bir taarruz harekâtıdır. Harekât, 5 - 13 Temmuz tarihleri arasında gerçekleşti ve Sovyet zaferiyle sonuçlandı.

<span class="mw-page-title-main">Vistül-Oder Taarruzu</span> II. Dünya Savaşının Doğu Cephesinde başarılı bir Kızıl Ordu taarruzu

Vistül-Oder Taarruzu, II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'nde başarılı bir Kızıl Ordu taarruzudur. Taarruz Harekâtı 12 Ocak - 2 Şubat 1945 tarihleri arasında icra edilmiştir. Bu taarruzla Sovyet kuvvetleri, Doğu Polonya'da Vistül Nehri üzerindeki taarruz çıkış hatlarından Alman toprakları içlerine kadar ilerlediler. Ulaştıkları hat, Alman başkenti Berlin'e 70 km. mesafede olan Oder Nehri kıyılarıydı.

<span class="mw-page-title-main">Balaton Gölü Harekâtı</span> Harekât

Balaton Gölü Harekâtı, II. Dünya Savaşı sırasında Doğu Cephesi'nde gerçekleşen son Alman taarruz harekâtıdır. Harekât, Macaristan topraklarının güneybatı kesiminde 6 - 16 Mart 1945 tarihleri arasında icra edilmiştir. Harekât, Almancada Plattensee Taarruzu, Rusçada Balaton Savunma Harekâtı ve İngilizcede Balaton Gölü Taarruzu olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Pomeranya Taarruzu</span>

Doğu Pomeranya Taarruzu ya da Doğu Pomeranya Stratejik Taarruz Harekâtı, II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'nde Kızıl Ordu'nun Pomeranya ve Batı Prusya'daki Wehmacht kuvvetlerine karşı giriştiği ve 10 Şubat - 4 Nisan 1945 tarihleri arasında gerçekleşmiş bir genel taarruz harekâtıdır. Harekât, Sovyet kaynaklarında birbirini izleyen alt operasyonlar olarak değerlendirilmektedir.

Konitz-Köslin Taarruz Harekâtı 10 Şubat - 6 Mart 1945
Danzig Taarruz Harekâtı 7 - 31 Mart 1945
Arnswalde-Kolberg Taarruz Harekâtı 1 - 18 Mart 1945
Altdamm Taarruz Harekâtı 18 Mart - 4 Nisan 1945

Yukarı Silezya Taarruz Harekâtı II. Dünya Savaşı Doğu Cephesi'nde Mareşal Konev kuvvetlerinin giriştiği bir genel taarruz harekâtıdır. Bu Sovyet taarruzu, Alman kuvvetlerinin Yukarı Silezya'nın büyük bir bölümünden geri çekilmelerine yol açmıştır.

Gün Dönümü Harekâtı, II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesinde gerçekleşen son Alman tank taarruz harekâtıdır. Harekât, bazı kaynaklarda "Stargard Tank Muharebesi" olarak geçmektedir. Alman plânlamasında geniş kapsamlı bir taarruz olarak ele alınmıştı, fakat uygulamada daha dar kapsamlı olarak hayata geçirildi. Alman saldırısı Kızıl Ordu tarafından püskürtüldü. Fakat yine de Sovyet Yüksek Komutanlığı'nı (STAVKA), Berlin Harekâtı'nı ertelemeye yöneltmiştir.

Memel Kuşatması ya da Memel Muharebesi, II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'nde, Sovyet kuvvetlerinin 1944 yılı sonlarında başlattıkları Memel Taarruz Harekâtı'dır. Memel, Klaipėda'nın Almanca adıdır. Sovyet taarruzu, Memel'in küçük bir kesiminde ve limanında Alman kuvvetlerinin üç ay boyunca kuşatma altında tutulmasına yol açmıştır.

Riga Taarruzu ya da Sovyet resmi tarihinde Riga Taarruz Harekâtı, II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'nde, STAVKA'nın geliştirdiği Baltık Taarruzu'nun bir alt harekâtıdır. Harekât, 1944 yılının sonlarında gerçekleşmiş olup Alman kuvvetlerini Riga kentinden çıkartmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Raseiniai Muharebesi</span>

Raseiniai Muharebesi, II. Dünya Savaşı Doğu Cephesi'nde, Litvanya sınırının 75 km. kuzeybatısındaki Kaunas civarında 23 - 27 Haziran 1941 tarihleri arasında gerçekleşmiş olan bir tank muharebesidir. Muharebe, General Erich Hoepner komutasındaki 4. Panzer Grubu karşısında General Kurkin komutasındaki 3. Motorize Kolordu ve General Şestapolov komutasındaki 12. Mekanize Kolordu arasında gerçekleşmiştir. Bu iki Sovyet mekanize kolordusu, Sovyet Kuzeybatı Cephesi Komutanı General Fiodor Kuznetsov'un, Wehrmacht kuvvetlerinin Neman Nehri geçişlerini engellemekle görevlendirdiği kuvvetlerdir. Muharebenin sonucunda Sovyet kolorduları hemen hemen tümüyle imha edildiler. Aynı zamanda Sovyet Kuzeybatı Cephesi'nin tüm zırhlı kuvvetleri de imha edilmiş oldu. Alman kuvvetlerinin önünde Daugava Nehri yönündeki hat açılmış oldu. Sovyet resmi tarihinde 22 - 27 Haziran arası tarihlerde, cephenin kuzey kesimindeki savaşlar, Baltık Stratejik Savunma Harekâtı'nın bir bölümü olan Sınır Savunma Savaşları olarak geçmektedir. Raseiniai Muharebesi de bu savaşlar çerçevesinde gerçekleşen en geniş kapsamlı muharebelerden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Smolensk Muharebesi (1941)</span> 2. Dünya Savaşında bir muharebe

Smolensk Muharebesi, Alman Merkez Ordular Grubu emrindeki, General Heinz Guderian komutasındaki 2. Panzer Grubu ile General Hermann Hoth'un 3. Panzer Grubu'nun Sovyet kuvvetlerine karşı II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'nde giriştiği başarılı bir kuşatma operasyonudur. Alman birliklerinin kuşatmaya aldığı Sovyet birlikleri dört Sovyet Cephesine bağlı bazı kuvvetlerdir. Bu muharebe içinde yer alan Sovyet kuvvetleri, Mareşal Semyon Timoşenko'nun Batı Cephesi, General Georgi Jukov'un Sovyet İhtiyat Cephesi, General Fyodor Kuznetsov'un Merkez Cephesi ve General Andrey Yeryomenko'nun Bryansk Cephesi kuvvetleridir. Harekâtın devamında Sovyet 16. Ordu'su, 19. Ordu'su ve 20. Ordu'su Smolensk'in hemen güneyinde kuşatıldı. Ancak 19. Ordu'nun büyük bir kısmı kuşatmadan sıyrılmayı başarmıştır. Sovyet askerlerinin büyük bir bölümünün çemberden kurtulması nedeniyle Hitler, Sovyetler Birliği'ni yenilgiye uğratmanın esas yönetimi olarak yürütülen kuşatma harekâtını durdurmuştur. Bunun yerine Sovyetler Birliği'ne ekonomik yönden ağır bir darbe vurmayı daha uygun bulmuştur.