İçeriğe atla

Kurgusal ülke

Oz Büyücüsü adlı kitapta geçen kurgusal Oz ülkesi
Thomas and Friends adlı öykü dizisinde geçen Sodor adası
Bin Dokuz Yüz Seksen Dört'te yer alan kurgusal ülkeler

Kurgusal ülke, gerçekte var olmayan, kurgusal öykülerde kullanılmak üzere tasarlanmış ülkedir. Yazın, film ve video oyunlarında sıkça kullanılan kurgusal ülkeler kendine gerçek yaşamda da yer bulabilmektedir. 978 ve 979 sayılı EAN "ülke" kodlarının ISBN, 977 sayılı kodun ISSN numaraları için kullanılmasına izin veren kurgusal Bookland ülkesi bu duruma örnek olarak gösterilebilir. "ZZ" adlı ISO 3166 ülke kodu da kurgusal amaçlı kullanım için ayrılmış olup İnternet alan adı olarak kullanılmamaktadır.

Kurgusal ülkeler erken dönem bilimkurguda sıkça kullanılmıştır. Genellikle Dünya'nın bir parçası olarak tasarlanan bu yapılar daha sonra yazılan öykülerde kurgusal gezegenlere taşınmıştır.

Jonathan Swift'in Lemuel Gulliver adlı baş kahramanı birçok yer dolaşmış, Edgar Rice Burroughs imzalı Tarzan öyküleriyse Afrika'nın o zaman için bilinmeyen yerlerinde tasarlanmıştır. Bu yazarların ürün verdiği dönemde büyük ilgi toplayan yaratık ve varlıklar batılı gezginlerin Dünya'nın hemen tümünü keşfettiği 19. yüzyıl itibarıyla önemini yitirmiştir. Daha sonra konu edilen ütopya ve distopyalar ise uzaydaki diğer gezegenleri temel almıştır. Kurgusal ülkeler uzak gelecekte geçen öykülerde de kullanılmaktadır.

Dünya üzerinde tasarlanan kurgusal ülkeler çizgi romanlar ve gerilim türündeki yapıtlarda da kullanılmaktadır. Bu ülkelerin büyük bölümü tek bir öykü, TV dizisi bölümü ya da çizgi roman sayısı için oluşturulmuştur.

Amaç

Kurgusal ülkeler genellikle gerçek yaşamda karşılaşılan ülkelerle benzerlikler taşımaktadır. Gerçek ülkenin adında yapılan küçük değişikliklerle oluşturulan kurgusal ülke adları yazarın neyi anlatmak istediğini açıkça ortaya koymaktadır. Yazar, olayları bir kurgusal ülke aracılığıyla anlatmakla karakter seçimi ve olay örgüsü bağlamında daha rahat davranabilmekte, okurların içli dışlı olduğu bir ortam hazırlamaktadır. Kurgusal ülke, yazarın kendini bir gerçek ülkenin tarih, siyaset ya da kültürüyle sınırlamak zorunda hissetmesini engellerken kurgusal bağımsızlığı artırmakta; bir ülke, siyasi parti ya da kişiyle ilişkiler üzerine kurulacak olası eleştirilerin de önüne geçmektedir.

Kurgusal ülkeler askeri amaçla da kullanılmaktadır.[1] Hawaii çevresindeki adaların "Blueland" ve "Orangeland" olarak adlandırılması bu duruma örnek olarak gösterilebilir.[2]

Bölgesel örnekler

Yazar, "Dış Güç" olarak tanımlanan ve genellikle arketip olarak tasarlanan bir karakter oluşturabilir. Örneğin, kurgusal bir Doğu Avrupa ülkesi eski bir Sovyet uydu devleti olarak tanımlanabilir.

Bir kurgusal Orta Doğu ülkesi genellikle Arap Yarımadası'nda yer alan, petrol geliri yüksek ve sultan tarafından yönetilen bir yeri konu almaktadır. Öte yandan, Latin Amerika'yı temel alan bir kurgusal ülke bir muz cumhuriyetini andırmakta; devrimler, askeri darbeler ve askeri diktatörlüklerle örülü bir yaşam sürmektedir. Kurgusal Afrika ülkeleri açlık ve iç savaş gibi sorunlarla boğuşurken Karayipler'de öne çıkan konu vudu olacaktır.

Çağdaş yazarlar yarattıkları öyküleri bir gerçek olarak sunmamaktadır. 18. yüzyılda yaşamış olan George Psalmanazar ise kendini Formosa (bugünkü Tayvan) prensi olarak tanıtmış ve bunu birçok kurgusal öyküyle kanıtlamaya çalışmıştır.

Dolandırıcılık amacıyla oluşturulmuş kurgusal ülkeler de bulunmaktadır. Örneğin, Gregor MacGregor adlı bir girişimcinin 1820'li yıllarda Poyais toprağını sattığı bilinmektedir. Melchizedek Dominyonu ve EnenKio Krallığı da benzer suçlamalarla yüz yüze kalmıştır.

Polonya Dışişleri Bakanının bir gafı sonucu İnternet fenomenine dönüşen San Escobar gibi mizahi amaçlı kurgusal ülkeler de söz konusudur.

Toplumsal araştırmalarda kurgusal ülkeler

Kurgusal ülkeler anketlere de konu olmuştur. Nisan 2004 tarihli bir araştırmaya göre, Britanyalıların %10'u Luvania'nın yakın gelecekte Avrupa Birliği'ne üye olacağını düşünmektedirler.[3] 1989 yılında ABD'de yapılan bir araştırma ise "Wisian" adlı kurgusal etnik grubun toplumsal statüsü üzerinedir. Ankete katılanların büyük bölümü toplumda bu tür bir etnik kökenin bulunmadığını kabul etse de, böyle bir olgunun varlığına inananlar bu etnik grubun üyelerini Meksika-Amerikalıların üstünde kabul etmiştir.[4]

Tartışmalı durumlar

Öykü ve söylencelerde geçen şu ülkelerin gerçekte var olduğuna inanan insanlar da bulunmaktadır:

Kurgusal ülkeler listesi

Kurgusal Ülkeler Listesi
Adı Kullanıldığı Yer Açıklama
Doğu Asya Bin Dokuz Yüz Seksen DörtBin Dokuz Yüz Seksen Dört romanınında sözü edilen bir ülkedir.
Okyanusya Bin Dokuz Yüz Seksen DörtBin Dokuz Yüz Seksen Dört romanınında hikâyenin geçtiği ülkedir.
Avrasya Bin Dokuz Yüz Seksen DörtBin Dokuz Yüz Seksen Dört romanınında Okyanusya'nın savaştığı ülkedir.
Wadiya DiktatörDiktatör filminde hikâyenin geçtiği ülkedir
Kekistan İnternet fenomeni Kekistan, bir internet esprisi olarak üretilmiştir.
Birleşik Gezegenler FederasyonuUzay YoluUzay Yolu evrenindeki bir ülkedir.

Konuyla ilgili yayınlar

  • Alberto Manguel & Gianni Guadalupi: The Dictionary of Imaginary Places, ISBN 0-15-626054-9
  • Brian Stableford: The Dictionary of Science Fiction Places

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Navy News - News Desk - News - HMS Edinburgh works out in the Pacific". www.navynews.co.uk. 11 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2011. 
  2. ^ "Rim of the Pacific Exercise (RIMPAC)". www.globalsecurity.org. 4 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2011. 
  3. ^ Haines, Lester (29 Nisan 2004). "Brits welcome Luvania to EU". The Register. 3 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2011. 
  4. ^ "Bias Thrives In a Vacuum". New York Times. 8 Ocak 1992. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Roman</span> bir kişi ya da bir grup insanın başından geçenleri, onların iç ve dış yaşantılarını belli bir kronolojik, mantıksal, duygusal ya da sanatsal ilişkiyi gözeterek öyküleyen uzun kurgusal anlatı

Roman, genellikle düzyazı biçiminde yazılan, kurgusal, görece uzun, insanın (ya da insan özellikleri atfedilen varlıkların) deneyimlerini bir olay örgüsü içinde aktaran ve genellikle kitap halinde basılan bir edebî tür. Uluslararası ve akademik platformlarda beşinci sanat olarak kabul gören edebiyatın bir alt türüdür.

Bilimkurgu, bilim kurgu ya da bilim-kurgu, yakın ya da uzak gelecek ile ilgili öykülerin bugün olası olmayan bilim ve teknoloji unsurlarını da kullanarak oluşturulmasıdır. Bilimkurgu bazen geçmişi de kurgulayabilir. Bilimkurgu kitap, sanat eserleri, televizyon, film, bilgisayar oyunları, tiyatro eserleri ve diğer kitle iletişim araçlarında bulunabilir. Yapısal ve pazarlama bağlamında bilimkurgu güncel gerçeklik içinde bulunmayacak kurgusal ögeler içeren yaratıcı çalışmaları tanımlamak için kullanılabilir. Bu tanımlama fantastik, korku ve ilgili türleri de içerir.

Anı, edebiyatta kişisel yaşantının bütününü veya belli bölümlerini kapsayan, bu dönemlerdeki gözlemleri dile getirmek amacıyla yazılmış metinlerdir. Otobiyografi ile karıştırılabilen anı, ondan dışsal olaylara verdiği önem ile ayrılır. Anıda kişisel yaşam izlenimlerinin yanı sıra bu izlenimlerin dış boyutları da geniş olarak yer alır. Otobiyografide yazar öncelikle kendilerini konu edinirken anı yazarları çoğunlukla çeşitli tarihsel olaylarda rol oynamış veya bu olayların yakın gözlemcisi olmuş kişilerdir.

<span class="mw-page-title-main">Hikâye</span> gerçek ya da tasarlanmış olayları ilgiyi çekecek bir biçimde anlatan, genellikle beş on sayfadan oluşan düzyazı türü

Hikâye ya da öykü, gerçek ya da gerçeğe yakın bir olayı aktaran kısa, düzyazı şeklindeki anlatıdır. Kısa oluşu, yalın bir olay örgüsüne sahip olması, genellikle önemli bir olay ya da sahne aracılığıyla tek ve yoğun bir etki uyandırması ve az sayıda karaktere yer vermesiyle roman ve diğer anlatım türlerinden ayrılır.

Rol yapma oyunu (RYO), (İngilizce: role-playing game, RPG); oyuncuların kurgusal bir sahnede farklı karakterlerin rollerini üstlendikleri oyunların genel bir ailesidir. Oyuncular, belirli kurallar çerçevesinde oluşturulan karakterleri yöneterek bir hikâyenin parçası olurlar.

<span class="mw-page-title-main">Fanzin</span>

Fanzin, İngilizce FANatic ve magaZINE kelimelerinin kısaltılmasıyla oluşturulan finansal kaynaklardan ve hiyerarşik yapılardan uzak alternatif bir basılı materyaldir. Farklı yöntemlerle çoğaltılan örnekleri olmakla beraber genellikle fotokopi aracılığı ile çoğaltılarak, satış amacı güdülmeden dağıtılan yayınlardır. Dergiden ayrı olarak, süresi belirsiz olarak çıkar ve daha amatörce hazırlanır.

Paragraf, herhangi bir yazının bir satır başından öteki satır başına kadar olan bölümüne denir. Daha geniş bir ifadeyle, paragraf "bir duyguyu, bir düşünceyi, bir isteği, bir durumu, bir öneriyi, olayın bir yönünü, yalnızca bir yönüyle anlatım tekniklerin­den ve düşünceyi geliştirme yollarından yararlanarak anlatan yazı türüdür. Kelimeler cümleleri, cümleler paragrafları, paragraflar da yazıları oluşturur. Paragraf bir yazının küçültülmüş bir örneğidir. Bu yönüyle yapı bakımından bir yazıya benzer.

<i>Húrinin Çocukları</i>

Húrin'in Çocukları, J. R. R. Tolkien'in kurgusal Orta Dünya evreninin tarihinden bir bölümü anlatan epik fantastik romandır. Yazar, kitabı 1910'larda yazmaya başlamıştır, daha sonraları birkaç defa kitabı gözden geçirmişse de 1973'te öldüğünde kitap taslak halinde kalmıştır. Yazarın oğlu Christopher Tolkien, babasının ilgili notlarını düzenleyerek tutarlı bir hikâye oluşturmuştur ve 2007'de kitap yayımlanmıştır. Christopher Tolkien, kitabı yayıma sunmadan önce babasının kitabın konusuyla ilgili taslakları üzerinde yaklaşık otuz yıl çalışma yaptı.

Latin Amerika Edebiyatı, Latin Amerika'da İspanyolca ve Portekizce yazılmış edebiyat yapıtlarını kapsar. İlk yazılı metinler Yenidünya'nın İspanyol fatihlerinin İspanya'ya gönderdikleri raporlardı. İspanyollar'ın atılganlığı ve Amerika Yerlilerinin yiğitliği pek çok yazıya ve şiire esin kaynağı olmuştur. Bunların en ünlüsü İspanyol Alonso de Ercilay Zúñiga'nın (1533-1594), Şili Yerlilerinin soylu direnişini ve şairin bu dönemdeki acılarını dile getiren La Araucanadır. 20 binin üstünde koşuktan oluşan bu şiir yeni topraklardan fışkıran ilk gerçek edebiyat ürünüdür.

<span class="mw-page-title-main">Saga</span> düz yazı türü

Saga, Orta Çağ'da Viking, Cermen ve İzlanda edebiyatında düz yazı anlatım türlerinden biridir. Geniş olarak ele alındığında "saga" terimi, her türlü düzyazı öykü veya tarihî anlatıyı kapsar. Daha dar anlamda ise yazarın, geçmişte yaşanan olayları, hayâl gücüyle yeniden kurguladığı ve okuyucularına estetik bir şekilde aktardığı tarihsel öykülerdir.

Fantastik edebiyat veya fantezi edebiyatı, gerçeğe dayalı olmayan yazılı anlatım tarzıdır. Genelde hikâye, roman, oyun ve drama gibi yazım biçimlerini içerir. Klasik fantezi edebiyatının en tanınmış örnekleri arasında masalların bir kısmıyla birlikte Alice Harikalar Diyarında gösterilebilir. Modern fantezi edebiyatının tanınmış örnekleri arasında J.R.R. Tolkien'in Hobbit, Yüzüklerin Efendisi, Ursula K. LeGuin'in Yerdeniz Büyücüsü ve C.S. Lewis'in Narnia Günlükleri gibi eserleri sayılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Tenten'in ideolojisi</span>

Tenten'in ideolojisi konusu, Belçikalı yazar ve çizer Hergé tarafından 1929 yılında yaratılan kahraman olan Tenten'in öykülerindeki ideolojik vurguları kapsar. Karakter, ilk çıkışından son macerasına kadar yaratıcısı olan Hergé'in yaşadığı siyasi ve sosyal etkilerin izlerini taşır.

Dizi sorumlusu, Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada'da televizyon dizilerinin günlük işleyişinden sorumlu olan görevli. Terim, diğer ülkelerde de benzer anlamda kullanılmaktadır. Film yapımlarında yönetmenler ön planda yer alırken, bölüm bazlı televizyon yapımlarında dizi sorumluları daha ağır basmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kurgusal evren</span>

Kurgusal evren, gerçekte var olmayan, kurgusal öykülerde kullanılmak üzere tasarlanmış bir evrendir. Edebiyat, film ve video oyunlarında sıkça kullanılan kurgusal evrenler kendine gerçek yaşamda da yer bulabilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kurgusal konum</span> sadece kurguda var olan ve gerçekte olmayan yer

Kurgusal konumlar, sadece kurguda yer alıp gerçek olmayan yerlerdir. Yazarlar bu tür konumları kurgusal çalışmalarına bir arka plan olmaları nedeniyle yaratabilir ve tasvir edebilirler. Zindanlar ve Ejderhalar gibi rol yapma oyunlarında da kullanılabilirler. Kurgusal yerler yeni sistemlerin geliştirilmesinde de kullanılabilir. Örneğin, European Article Number ülke kodları olan 978 ve 979 "Bookland" adlı bir ülkeye aittirler, böylece bu kodlar ISBN numaraları için kullanılabilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Cecil Blount DeMille</span> Amerikalı film yapımcısı ve yönetmeni; sinema oyuncusu (1881 – 1959)

Cecil Blount DeMille, Amerikalı sinema yönetmeni.

Hayattan kesitler, yaşamdan kesitler veya günlük yaşam, çeşitli eserlerde, basit yaşanmışlıkların realist bir şekilde aktarılması.

<span class="mw-page-title-main">Kurguda Dünya dışı varlıklar</span>

Dünya dışı varlıklar, modern bilimkurgunun ortak bir teması. Samsatlı Lukianos'un ikinci yüzyıl parodisi Gerçek Tarih adlı eseri gibi birçok eserde de konu olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Tlön, Uqbar, Orbis Tertius</span>

Tlön, Uqbar, Orbis Tertius, Arjantinli yazar Jorge Luis Borges'in yazdığı kısa fantastik öykü.

<span class="mw-page-title-main">Telefon numaralandırma planı</span> telefon numaraları için planlama

Telefon numaralandırma planı, telekomünikasyonda abone telefonlarına veya diğer telefon uç noktalarına telefon numaraları atamak için kullanılan bir numaralandırma şemasıdır. Telefon numaraları, bir telefon şebekesindeki katılımcıların alan kodu yönlendirme sistemi ile erişilebilen adresleridir. Telefon numaralandırma planları, kamu telefon şebekesinin (PSTN) idari bölgelerinin her birinde tanımlanmaktadır ve ayrıca özel telefon ağlarında da bulunmaktadır. Halka açık numara sistemleri için, coğrafî konum her bir telefon abonesine atanan numara katarında rol oynamaktadır.