İçeriğe atla

Kurguda parazitler

Katrin Alvarez'den Parazitler . Tuval üzerine yağlı boya, 2011

Parazitler, on dokuzuncu yüzyılda çiçek açmasıyla birlikte, antik çağlardan itibaren biyolojiden ilham alan kurgularda sıklıkla görülür.[1] Bunlar, bilimkurgu filmlerindeki kasıtlı olarak iğrenç [2] uzaylı canavarları içerir ve genellikle doğada benzerleri vardır. Yazarlar ve senaristler bir dereceye kadar parazit biyolojisinden yararlandılar: parazitoid, davranış değiştiren parazit, kuluçka paraziti, parazit kastratör ve birçok vampir türü kitaplarda ve filmlerde bulunur.[2][3][4][5] Kont Drakula ve Alien'ın Xenomorph'ları gibi bazı kurgusal parazitler kendi başlarına iyi bilinir hale geldi.

Bağlam

Doğada parazitlik, bir türün üzerinde ya da diğerinde yaşadığı ve ona zarar verdiği biyolojik bir ilişkidir.
Daha fazla bilgi: Parasite

Evrimsel biyolojide parazitizm, bir organizmanın, parazitin başka bir organizmanın üzerinde veya içinde yaşadığı, konakçıya bir miktar zarar verdiği ve yapısal olarak bu yaşam biçimine uyarlandığı türler arasındaki biyolojik lişkidir .[6] Entomolog EO Wilson, parazitleri "birden az birim halinde av yiyen avcılar" olarak nitelendirdi.[7] İmmünolog John Playfair'e göre, 'parazit' terimi, bir parazitin "bir süngerci, tembel bir vurguncu, toplumu tüketen" olduğu ortak kullanımda belirgin bir şekilde aşağılayıcıdır.[8] Ancak fikir çok daha eski. Antik Roma'da parazit, Roma toplumunda kabul edilen bir roldü ve bir kişinin "dalkavukluk, basit hizmetler ve aşağılanmaya katlanma isteği" karşılığında başkalarının misafirperverliğiyle yaşayabileceği bir roldü.[9][10]

Motifler

On dokuzuncu yüzyıl romanları

Bela Lugosi vampir Kont Drakula rolünde, 1931

Asalaklık, on dokuzuncu yüzyılda edebi bir motif olarak tekrar tekrar öne çıktı, ancak biyolojik veya başka türlü mekanizmalar her zaman ayrıntılı olarak açıklanmıyor.[11] Örneğin, Richard Marsh'ın 1897 tarihli The Beetle'daki kitabın adını taşıyan Beetle asalaktır ve insan kahramanı sembolik olarak hadım eder.[11] Bram Stoker'ın 1897 Dracula'sı, asalak vampir doğasını açığa çıkarmadan önce, konuklarını evinde ağırlayan, görünüşte insan bir ev sahibi olarak başlar. Conan Doyle'un 1894 tarihli The Parasite adlı eserinde Parasite, Viktorya döneminin hipnotize ediciliğine benzer bir zihin kontrolü biçimi kullanır; bu yöntem bazı organizmalarda çalışır, ancak diğerlerinde çalışmaz.[12]

Bilimkurgu

Dünya dışı uzaylılar veya doğal olmayan [13] varlıklar olarak temsil edilen parazitler, bilimkurguda nahoş,[13] (karşılıklı) simbiyozun aksine ve bazen de korkunç olarak görülür.[13] Bunlardan pratik kullanımlar yapılabilir, ancak bunu yapan insanlar onlar tarafından yok edilebilir.[13] Örneğin, Mira Grant'in 2013 tarihli Parazit adlı romanı, insanların bağışıklık sistemlerinin genetiğiyle oynanmış tenyalar tarafından korunduğu bir dünya tasavvur ediyor.[14] Gary Westfahl'ın açıkladığı gibi, parazitlerin hayatta kalmak ve üremek için ev sahiplerini sömürmesi gerektiğinden, kolayca anlaşılan [13] karakterler oluştururlar.[13]

Sosyal antropolog Marika Moisseeff, Hollywood bilimkurgusunun asalaklıkları ve kaynaşma davranışları nedeniyle böcekleri kötü karakter olarak tercih ettiğini savunuyor. Bu tür filmler, diye devam ediyor, kültür ve doğa savaşını "insanlık ile üremek için insanları parazitleştirme eğiliminde olan böcek benzeri dünya dışı türler arasındaki bitmeyen bir savaş" olarak tasvir ediyor.[4]

Menzil

Pek çok kurgusal parazit türü arasında Parasite Eve'in mitokondrileri ; bunlar hayvan hücrelerinde asalak olarak tasavvur edilen enerji üreten organellerdir.

Kurgusal parazitler ve onları tanımlamak için kullanılan medya, diğer şeylerin yanı sıra edebi romanlar, bilimkurgu romanları ve filmleri, korku filmleri ve video oyunları da dahil olmak üzere on dokuzuncu yüzyıldan beri büyük ölçüde arttı.[3][5][11][15] Tablo, mümkün hale gelen çeşitli temaları ve yaklaşımları göstermektedir.

Kurgusal parazitlerin ve biyolojik benzerlerinin anlatım yelpazesine örnekler
Yazar İş Orta Tarih Parazit Etki biyolojik muadili
David CronenbergtitremeBilimkurgu vücut korku filmi1975 Genetiği değiştirilmiş Organ nakillerinde faydalıdır; dengesiz bir bilim adamı tarafından değiştirildiğinde cinsel yolla bulaşan ve afrodizyakGenetik mühendisliği ve etik sonuçları [16]
metroidVideo oyunu1986 X Paraziti ölümcül enfeksiyon ; aşılanmış insanlara yararlı enerji ve güçler verir Bakteri, virüs gibi patojenler ; aşılar [15][17]
Hideaki Sena (farmakolog) parazit HavvaBilimkurgu korku romanı1995 Mitokondri, insan hücrelerinde karşılıklılıktan kurtuldu ölümcül asalaklık Eskiden özgür yaşayan prokaryotik organizmalar olan güç üreten organeller olan mitokondri, simbiyogenez yoluyla karşılıklı hale geldi c. 2 milyar yıl önce [18][19][20]
Irvine GallerPislikRoman1998 konuşan tenya Uğursuz, komik;[21] "romandaki en çekici karakter"; sosyopatik polisin ikinci kişiliği ve daha iyi benliği olur.[22]Tenyalar, bağırsak parazitleri [22]

Kurgu ve gerçeklik

Zümrüt hamam böceği arısı (solda) felçli bir hamam böceğini yuvasına "yürüyor"

Kyle Munkittrick, Discover dergisinin web sitesinde, uzaylıların büyük çoğunluğunun, olabildiğince tuhaf olmaktan uzak, insansı olduğunu yazıyor.[23] The Washington Post'tan Ben Guarino, tüm "sinematik uzaylıların ağır groteskliğine" rağmen,[2] dünyevi parazitlerin daha korkunç [2] yaşam biçimlerine sahip olduğunu gözlemliyor. Guarino, AE Van Vogt'un 1939 tarihli " Discord in Scarlet " öyküsüne, Robert Heinlein'in 1951 tarihli romanı The Puppet Masters'a ve Ridley Scott'ın 1979 yapımı Alien filmine ilham veren canlı tırtılların içine yumurtalarını bırakan asalak eşek arılarından alıntı yapıyor.[2] İsimsiz Alien'ın "dramatik" [2] bir yaşam döngüsü vardır. Dev yumurtalar, konağın ağzını kavrayan ve onu bir embriyoyu yutmaya zorlayan yüz kucaklayıcılara dönüşür. Bağırsaklarında hızla büyür, kısa süre sonra göğsünden fışkırır ve böceğe benzeyen devasa bir yırtıcı hayvana dönüşür. Guarino, parazitolog Michael J. Smout'un "muazzam değişikliklerin" [2] mümkün olduğunu söylediğini aktararak, bir yumurtadan iribaş benzeri bir forma ve bulaşıcı bir solucana dönüşen yassı kurtlar örneğini veriyor.[2] Biyolog Claude dePamphilis de parazitlerin konakçılarından genler alabildiği konusunda hemfikirdir ve örnek olarak, konakçı bitkinin savunmasını tamamen aşarak ev sahibinden 52 kez gen alan bir süpürge otu bitkisini verir. Gelecekteki bilimkurgu filmleri için daha fazla tema öneriyorlar; hamamböceklerini emekleyebilen ancak bağımsız hareket edemeyen itaatkâr kuklalara dönüştüren zümrüt mücevher eşekarıları ; ya da yengeç konakçılarını hadım eden ya da beyinlerinde büyüyerek davranışlarını genç midyelere bakmak için değiştiren midye benzeri kabuklular.[2] Yine de, Popular Mechanics dergisi tarafından bilim adamları ve mühendisler arasında 2013 yılında yapılan bir anket, parazit temelli bilimkurgu filmleri The War of the Worlds (Byron Haskin, 1953) ve Alien'ın en sevdikleri ilk on arasında olduğunu ortaya çıkardı.[24]

Parazit türleri

Robert A. Heinlein'ın davranışını değiştiren The Puppet Masters, Galaxy Science Fiction'ın Eylül 1951 sayısının kapağında

Literatürde, biyolojide bilinenlerin bazılarına az çok karşılık gelen birkaç parazit türü bulunur.[25] Bunlar arasında aşağıda ayrıntılı olarak açıklandığı gibi hematofajik parazitler (hayali vampirler), parazitoidler, davranış değiştiren parazitler, kuluçka parazitleri, parazit kastratörler ve trofik olarak bulaşan parazitler yer alır.

Hematofajik parazit

Eski zamanlarda, bebeklerin kanıyla ziyafet çeken Lilith de dahil olmak üzere, kan içen iblislerle ilgili mitler yaygındı.[26]

Kurgusal vampirler - hematofajik parazitler - modern çağda Bram Stoker'ın 1897 tarihli gotik korku romanı Drakula'nın baş karakteri olan Kont Drakula ile başladı ve o zamandan beri korkudan bilimkurguya kadar birçok kitap ve filmde yer aldı. Türlerdeki değişimin yanı sıra , The Thing from Another World'deki "garip orkide" gibi kan içen bitkiler, The War of the Worlds'deki HG Wells'in Marslıları gibi uzaylılar da dahil olmak üzere yaşam formları ve yaşam döngüleri çeşitlendi. " Paslanmaz Çelik Sülük " ve " Marid ve Kan Yolu " gibi "siber vampirler" ve Arthur Conan Doyle'un Parazit ve Robert Wiene'nin 1920 yapımı Dr. Caligari'nin Kabini filmindeki gibi psişik kan emiciler.[12][27]

Parazitoid

Paisley Abbey'de Alien [28] 'deki bir Xenomorph [29] parazitoidine benzeyen 1990'larda bir çirkin yaratık

Alien'daki Xenomorph, insan ev sahibi için kaçınılmaz olarak ölümcül olan bir parazitoittir . Kişinin vücudunda büyüyen bir yaşam döngüsü aşaması vardır; olgunlaştığında, yırtıcı yetişkin Xenomorph patlayarak ev sahibini öldürür. Bu davranış, tam da böyle bir yaşam döngüsüne sahip olan asalak eşek arılarından esinlenmiştir.[25][30][31]

Moleküler biyolog Alex Sercel, yakın bir eşleşme olduğunu savunarak, Xenomorph biyolojisini parazitoit eşekarısı ve nematomorf solucanlarınkiyle karşılaştırır.[30] Sercel, Xenomorph'un embriyosunu yerleştirmek için bir insanın yüzünü kavrama şeklinin, parazitoit bir yaban arısının canlı bir konukçuya yumurta bırakma şekliyle karşılaştırılabilir olduğunu belirtiyor. Xenomorph yaşam döngüsünü, patlayıp onu öldürmeden önce ev sahibinin vücut boşluğunu doldurmak için büyüyen nematomorf Paragordius tricuspidatus'unkiyle karşılaştırır.[30]

Deniz biyoloğu Alistair Dove, gerçek biyolojide daha rahatsız edici yaşam döngüleri olmasına rağmen, Ksenomorflar ve parazitoidler arasında birçok paralellik olduğunu yazıyor.[32] Bir embriyonun konakçıya yerleştirilmesi; ev sahibindeki büyümesi; bunun sonucunda konağın ölümü; ve alternatif nesiller, Digenea'da (trematodlar) olduğu gibi.[32]

Davranış değiştiren parazit

Zihni kontrol eden parazitler, yirminci yüzyıl bilimkurgularında yer alır. Robert A. Heinlein'in 1951 tarihli The Puppet Masters'ında, uzaydan gelen sümüklüböcek benzeri parazitler Dünya'ya gelir, insanların sırtlarına takılır ve sinir sistemlerinin kontrolünü ele geçirerek ev sahiplerini aynı adı taşıyan kuklalar haline getirir .[1] Star Trek II: The Wrath of Khan'da Ceti yılan balığı beyne ulaşana kadar konakçısının kulağına tüneller açar. Bu, enfekte farelerin kedilerden korkmamasına neden olan Toxoplasma gondii'ye benzer davranış değiştiren bir parazittir . Bu, onları yakalamayı ve tüketmeyi kolaylaştırır ve enfekte bir fare yendiğinde, parazit daha sonra cinsel olarak üreyebileceği kesin konağı olan kediyi enfekte eder.[25] Yıldız Geçidi SG-1'deki Goa'uld, konağın boynundan girer ve konağın omurgasına dolanarak kontrolü ele alır.[25][33] The Hidden'daki Slug/Squid uzaylısı da benzer şekilde konağın vücudunu ele geçirmeden önce ağzından girer.[33]

Kuluçka paraziti

Kuluçka parazitleri, bilimkurgu romanı The Midwich Cuckoos'a ilham vererek, yetiştirmeleri için diğer kuşların yuvalarına yumurtalarını bırakırlar.

Kuluçka asalaklığı kurguda yaygın bir tema değildir. Erken bir örnek, John Wyndham'ın bir İngiliz köyünün kadınlarının bir grup uzaylı çocuğu doğurup sonra büyüttüğünü gören 1957 romanı The Midwich Cuckoos'du . Uzaylılar telepatiktir ve dünyayı ele geçirmeye niyetlidir. Doğada kuluçka asalaklığı, yumurtalarını ev sahiplerinin yuvalarına bırakan Avrupa guguk kuşu gibi kuşlarda görülür. Yavru guguk kuşları hızla yumurtadan çıkar ve ev sahibinin yumurtalarını veya civcivlerini dışarı atar; ev sahibi ebeveynler daha sonra genç guguk kuşlarını, yavrulayana kadar kendi yavrularıymış gibi beslerler. Bir olay örgüsü aracı olarak bu, uzaylıların ve insanların yakın etkileşim kurmasını sağlar.[13][34][35] Octavia E. Butler'ın 1987–1989 Lilith's Brood'unda biraz benzer bir yaklaşım benimseniyor, ancak oradaki insan anneden doğan yavru, sadece bir uzaylıdan ziyade bir uzaylı-insan melezidir.[36][37]

Asalak kastratör

Asalak bir kastratör olan (vurgulanmış) Sacculina, Philip Fracassi'nin bu adlı kısa romanına ilham kaynağı oldu.

Parazitik kastrasyon, doğada, yengeç konakçılarının gonadlarıyla beslenen ve üremeye girecek enerjiyi kullanan büyük ölçüde azaltılmış parazitlerde bulunur. Kurguda bu yaşam tarzına sahip midye benzeri kabuklular cinsinin adını taşıyan Philip Fracassibu'nun 2017 yılında yayınlanan korku romanı Sacculina'da görülür.[38][39] Bu roman evden uzakta, derinlerden gelen parazitler tarafından istila edilen kiralık bir balıkçı teknesinin hikâyesini anlatıyor.[40]

Trofik olarak bulaşan parazit

İnsan dışkısı yoluyla domuzlara bulaşan ve yetersiz pişirilmiş et yoluyla insanlara geri dönen bir bağırsak paraziti olan domuz tenyası

Mira Grant'in Parazit romanındaki genetiği değiştirilmiş tenya ve Irvine Welsh'in Filth romanındaki konuşan tenya, geleneksel bağırsak parazitlerinin kurgusal versiyonlarıdır.[14][22] Tenyalar, genellikle iki veya daha fazla farklı türden konakçıyı içeren karmaşık yaşam döngülerine sahiptir ve yumurtalar dışkıda geçirilip başka bir konakçı tarafından yenildikçe bulaşır, yalnızca konakçının yenmesi için paraziti avcıya geçirir.[41] Çekici olmayan yaşam döngüsü, roman yazarlarının okuyucularının parazitlere karşı duygusal tepkilerini kullanmalarına olanak tanır. Welsh'in romanındaki parazit, "bir tür uğursuz ama garip bir şekilde komik bir unsur" olarak tanımlandı.[21]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b The Encyclopedia of Science Fiction. 
  2. ^ a b c d e f g h i Guarino (19 Mayıs 2017). "Disgusting 'Alien' movie monster not as horrible as real things in nature". The Washington Post. 26 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2023. 
  3. ^ a b The Biology of Science Fiction Cinema. McFarland. 2005. ss. 186 ff. ISBN 978-1-4766-0822-8.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  4. ^ a b Moisseeff (23 Ocak 2014). "Aliens as an Invasive Reproductive Power in Science Fiction". HAL Archives-Ouvertes: 239. 26 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2023. 
  5. ^ a b "Behaviour, Evolutionary Games and .... Aliens". Australian Broadcasting Corporation. 27 Eylül 1997. 27 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2017. 
  6. ^ Evolutionary Ecology of Parasites. Princeton University Press. 2007. ss. 4-5. ISBN 978-0-691-12085-0.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  7. ^ The Meaning of Human Existence. W. W. Norton & Company. 2014. s. 112. ISBN 978-0-87140-480-0. Parasites, in a phrase, are predators that eat prey in units of less than one. Tolerable parasites are those that have evolved to ensure their own survival and reproduction but at the same time with minimum pain and cost to the host.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  8. ^ Living with Germs: In health and disease. Oxford University Press. 2007. s. 19. ISBN 978-0-19-157934-9.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım) Playfair is comparing the popular usage to a biologist's view of parasitism, which he calls (heading the same page) "an ancient and respectable view of life".
  9. ^ 24 Hours in Ancient Rome: A Day in the Life of the People Who Lived There. Michael O'Mara. 2017. s. 252. ISBN 978-1-78243-857-1.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  10. ^ "5". The Mask of the Parasite: A Pathology of Roman Patronage. University of Michigan Press. 1997. s. 148. ISBN 978-0-472-10760-5. A satirist seeking to portray client misery naturally focuses on the relationship with the greatest dependency, that in which a client gets his food from his patron, and for this the prefabricated persona of the parasite proved itself extremely useful. 
  11. ^ a b c The Parasite and Parasitism in Victorian Science and Literature (PDF). University of Silesia (dissertation). 2017. 12 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 10 Haziran 2018. 
  12. ^ a b Monsters and Monstrosity from the Fin de Siècle to the Millennium: New Essays. McFarland. 2015. ss. 2-12. ISBN 978-1-4766-2271-2. 
  13. ^ a b c d e f g The Greenwood Encyclopedia of Science Fiction and Fantasy: Themes, Works, and Wonders. Greenwood Publishing. 2005. ss. 586-588. ISBN 978-0-313-32952-4.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  14. ^ a b "Medical Magic Leads To Terror In 'Parasite'". National Public Radio. 30 Ekim 2013. 16 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2018. 
  15. ^ a b Vintage Game Consoles: An Inside Look at Apple, Atari, Commodore, Nintendo, and the Greatest Gaming Platforms of All Time. CRC Press. 2014. s. 191. ISBN 978-1-135-00651-8. 
  16. ^ "Invasion of the Alien Space Parasites". LiveScience. 24 Mayıs 2012. 16 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2018. 
  17. ^ "SA-Xcellent". IGN. 3 Nisan 2014. 17 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2014.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  18. ^ Timmis (2004). "Endosymbiotic gene transfer: organelle genomes forge eukaryotic chromosomes". Nature Reviews Genetics. 5 (2): 123-135. doi:10.1038/nrg1271. PMID 14735123. 
  19. ^ "The mitochondrial genome: structure, transcription, translation and replication". Biochimica et Biophysica Acta (BBA) - Bioenergetics. 1410 (2): 103-123. 1999. doi:10.1016/S0005-2728(98)00161-3. PMID 10076021.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  20. ^ "Tech Flesh 4: Mitochodrial Combustion at Club Parasite | An Interview With Hideaki Sena". Ctheory journal. 5 Eylül 2001. s. tf011. 16 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2018. 
  21. ^ a b Ford (11 Eylül 2013). "Irvine Welsh: The 'unfilmable' Filth finally makes it to the big screen". The Independent. 25 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2018. 
  22. ^ a b c Marren, Peter; Mabey, Richard (2010). Bugs Britannica. Chatto & Windus. ss. 34-36. ISBN 978-0-7011-8180-2. 28 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2023.  Yazar eksik |soyadı1= (yardım)
  23. ^ "The Only Sci-Fi Explanation of Hominid Aliens that Makes Scientific Sense". Discover Magazine. 12 Temmuz 2011. 16 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2018. 
  24. ^ "The 10 Best Sci-Fi Movies—As Chosen By Scientists". Popular Mechanics. 31 Aralık 2013. 16 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2018.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  25. ^ a b c d "5 Alien Parasites and Their Real-World Counterparts". LiveScience. 29 Mayıs 2012. 26 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2023. 
  26. ^ Gela Jacobson (trans.), (Ed.) (1992) [1980]. Lilith, the First Eve: Historical and Psychological Aspects of the Dark Feminine. Daimon Verlag. ISBN 978-3-85630-522-2.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım); r eksik |soyadı1= (yardım)
  27. ^ The Vampire in Science Fiction Film and Literature. McFarland. 2014. ss. 209-. ISBN 978-1-4766-1654-4.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  28. ^ "'Alien' gargoyle on ancient Paisley Abbey". British Broadcasting Corporation. 23 Ağustos 2013. 23 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2018. 
  29. ^ "An explanation emerges for how the 12th century Paisley Abbey in Scotland could feature a gargoyle out of the film "Alien"". The Vintage News. 10 Mart 2018. 15 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2018. 
  30. ^ a b c "Parasitism in the Alien Movies". Signal to Noise Magazine. 19 Mayıs 2017. 26 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2023. 
  31. ^ "The Making of Alien's Chestburster Scene". The Guardian. 13 Ekim 2009. 30 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2010. 
  32. ^ a b "This is clearly an important species we're dealing with". Deep Sea News. 9 Mayıs 2011. 3 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2023. 
  33. ^ a b Help! The aliens have landed and taken over my brain. Stepping Through The Stargate: Science, Archaeology And The Military In Stargate Sg1. BenBella Books. 2015. ss. 59-72. ISBN 978-1-941631-51-5. 
  34. ^ "Cuckoo chicks dupe foster parents from the moment they hatch". The Daily Telegraph. 4 Ocak 2009. 13 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2018.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  35. ^ Fromme (January 2018). "This Baby Bird Is a Mother's Nightmare". National Geographic. 17 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2018. 
  36. ^ "Science Fiction and Lilith's Brood". Slideshare.net. 2 Kasım 2017. 6 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2018. 
  37. ^ Holden, Rebecca J. (1998). "The High Costs of Cyborg Survival: Octavia Butler's Xenogenesis Trilogy". Foundation – The International Review of Science Fiction. 72 (Spring 1998): 49-57. 
  38. ^ Armand M. Kuris (2009). "Parasitic castration: the evolution and ecology of body snatchers". Trends in Parasitology. 25 (12): 564-572. doi:10.1016/j.pt.2009.09.003. PMID 19800291.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım); Yazar eksik |soyadı2= (yardım)
  39. ^ Evolutionary Ecology of Parasites. 2nd. Springer. 2007. ss. 106, 111-114. ISBN 978-0-691-12084-3.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  40. ^ "Sacculina by Philip Fracassi: A Gehenna Post Review". Gehenna and Hinnom Publishers. 28 Eylül 2017. 16 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2018. 
  41. ^ "Parasites – Taeniasis". Centers for Disease Control and Prevention. 10 Ocak 2013. 16 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2018. 

Şablon:Fictional biology

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Dört Halife</span>

Dört Halife ya da Râşid Halifeler; Sünnilik'te Râşid halifeler, doğru yola yönlendirilen ve doğru bir model olduğu kabul edilen halifelerdir. Bazıları bu kategoriye Muhammedin torunu Hasan'ın 6 aylık hilafetini de sokarlar. İslam peygamberi Muhammed'in ölümünden sonra ümmete önderlik eden ilk dört halifedir:

Cinsiyetçilik, kişinin cinsiyetine veya toplumsal cinsiyetine dayalı önyargı veya ayrımcılıktır. Cinsiyetçilik herkesi etkiler. Basmakalıplarla ve toplumsal cinsiyet rolleriyle bağlantılıdır, ve bir cinsiyetin veya toplumsal cinsiyetin doğası gereği diğerinden üstün olduğu inancını içerebilir. Aşırı cinsiyetçilik kadın düşmanlığını, cinsel tacizi, tecavüzü ve diğer cinsel şiddet biçimlerini teşvik edebilir. Cinsiyet ayrımcılığı cinsiyetçiliği kapsayabilir. Bu terim, insanlara cinsiyet kimlikleri veya toplumsal cinsiyet veya cinsiyet farklılıklarına dayalı ayrımcılık olarak tanımlanmaktadır. Cinsiyet ayrımcılığı özellikle işyeri eşitsizliği açısından tanımlanmaktadır. Sosyal veya kültürel gelenek ve normlardan ortaya çıkabilir.

<span class="mw-page-title-main">Yaratılışçılık</span> varlığın, doğaüstü bir güç tarafından yoktan meydana getirildiği inancı

Yaratılışçılık evren, Dünya, yaşam ve insanlar gibi unsurların ilahi yaratımın doğaüstü eylemlerinden kaynaklandığına dair dini inançtır. Yaratılışçılık doğal fenomenlerin kökeni ve gelişimini tanımlayan evrim gibi bilimsel açıklamaları kabul veya reddetme konusunda farklılık gösteren bir dizi dini görüşü içerir.

<span class="mw-page-title-main">Cinsel taciz</span>

Cinsel taciz, cinsel iyilik karşılığında istenmeyen ve uygunsuz ödül vaatleri dahil olmak üzere, açık veya örtülü cinsel imaların kullanılmasını içeren bir taciz türüdür. Cinsel taciz, sözlü ihlallerden cinsel istismara veya saldırıya kadar bir dizi eylemi içerir. Taciz işyeri, ev, okul veya dini kurumlar gibi birçok farklı sosyal ortamda meydana gelebilir. Tacizciler veya kurbanlar herhangi bir cinsiyetten olabilir.

<span class="mw-page-title-main">İslam'da kadın</span> İslam toplumlarında kadının yeri

Müslüman kadınların deneyimleri farklı toplumlarda ve aynı toplum içinde büyük farklılıklar gösterir. Ortak yönleri ise, hayatlarını değişen derecelerde etkileyen, aralarındaki geniş kültürel, sosyal ve ekonomik farklılıklar arasında köprü kurmaya hizmet edebilecek ortak bir kimlik veren İslam dinine bağlılıklarıdır.

Eşzamanlılık, ilk olarak analitik psikolog Carl G. Jung tarafından "anlamlı bir şekilde ilişkili görünen ancak nedensel bir bağlantıdan yoksun durumları tanımlamak için" ortaya atılan bir kavramdır. Çağdaş araştırmalarda, eşzamanlılık deneyimleri, kişinin zihnindeki olaylar ile dış dünya arasındaki tesadüflerin nedensel olarak birbiriyle ilgisiz olabileceği, ancak başka bilinmeyen bir bağlantısı olabileceğine dair kişinin öznel deneyimine atıfta bulunur. Jung, bunun insan zihninin sağlıklı, hatta gerekli bir işlevi olduğunu ve psikozda zararlı hale gelebileceğini savunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Rus kültürü</span>

Rus kültürü milletin tarihi, coğrafi konumu ve engin genişliği, dini ve sosyal gelenekleri ve Batı etkisi ile oluşturulmuştur. Rus yazarlar ve filozoflar Avrupa düşüncesinin gelişmesinde önemli bir rol oynamışlardır. Ruslar ayrıca klasik müziği, baleyi, sporu, resmi, ve sinemayı da büyük ölçüde etkilemişlerdir. Rus ulusu ayrıca bilim ve teknolojiye ve uzay araştırmalarına öncü katkılarda bulunmuştur.

<i>Tuhaf Dünya</i>

Tuhaf Dünya, Walt Disney Animation Studios tarafından üretilen ve Walt Disney Pictures tarafından yayınlanan, yaklaşmakta olan bir Amerikan bilgisayar animasyonlu bilimkurgu aksiyon macera filmidir.

Gish gallop, herhangi bir tartışmada tartışmayı yürüten kişinin argümanların tutarlılığına ve gücüne aldırış etmeksizin, birçok argüman sunarak rakibini retorik olarak alt etme girişimidir. Esas itibarıyla, kişinin argümanlarında nitelikten ziyade niceliğe bakılır. Bu terim 1994 yılında antropolog Eugenie Scott tarafından ortaya atılmıştır. Scott ortaya attığı bu terimin adını yaratılışçı Duane Gish''den esinlenerek koymuştur. Duane Gish evrimin bilimsel gerçekliği karşısında bu tekniği kullanmıştır. Bir kişinin, rakibinin ortaya atılan tüm argümanlara yanıt verememesini sağlamak amacıyla son derece hızlı konuştuğu yayılma adı verilen başka bir münazara yöntemine benzer.

II. Tuğrul, Selçuklu sultanıdır. Amcası olan Selçuklu sultanı Ahmed Sencer'in (1118-1157); desteğiyle iktidarı korudu. Hastalığa yakalandı ve Ekim/Kasım 1134'te öldü.

<span class="mw-page-title-main">Drag king</span>

"Drag king"ler çoğunlukla erkeksi drag giysileri giyen ve bireysel veya grup rutininin bir parçası olarak erkek cinsiyet klişelerini kişileştiren kadın performans sanatçılarıdır. Tipik bir drag gösterisi, dans, oyunculuk, stand-up komedi ve şarkı söylemeyi, canlı veya önceden kaydedilmiş parçalarla dudak senkronizasyonunu içerebilir. Drag kralları genellikle abartılı bir şekilde maço erkek karakterler olarak oynarlar, inşaat işçileri ve rapçiler gibi marjinalleştirilmiş erkeklikleri tasvir ederler ya da Elvis Presley, Michael Jackson ve Tim McGraw gibi erkek ünlüleri taklit ederler.

<span class="mw-page-title-main">Kahire Kuşatması</span> 1801 yılında Fransız devrim savaşları sırasında Mısırdaki kuşatma

Kahire Kuşatması, Fransız Devrim Savaşları sırasında Osmanlı kuvvetleri ile Fransız ve İngilizler arasında Mısır Seferi'nden hemen bir önce gerçekleşen bir kuşatmadır. İngiliz komutan John Hely-Hutchinson, Haziran ortasında gerçekleşen birkaç çatışmadan sonra Kahire'ye doğru ilerledi. Hutchinson'a büyük bir Osmanlı kuvveti de katıldı ve Kahire kuşatıldı. 27 Haziran'da General Augustin Daniel Belliard komutasındaki 13.000 kişilik Fransız garnizonu teslim oldu. Jacques-François Menou komutasındaki Mısır'da kalan Fransız birlikleri, bu başarısızlıktan sonra İskenderiye'ye çekildi.

<span class="mw-page-title-main">Papa XII. Pius ve Holokost</span>

XII. Pius'un papalığı 2 Mart 1939'da başladı ve 9 Ekim 1958'e kadar devam etti; II. Dünya Savaşı ve milyonlarca Yahudi ve diğerlerinin Adolf Hitler'in Almanyası tarafından katledildiği Holokost dönemini kapsadı. Kardinal Pacelli, Papa olmadan önce Almanya'da Vatikan diplomatı ve XI. Pius döneminde Vatikan Devlet Sekreteri olarak görev yapmıştır. Pacelli'nin Nazi dönemindeki rolü yakından incelenmiş ve eleştirilmiştir. Destekçileri, Pius'un savaş sırasında Nazilerin kurbanlarına yardım etmek için diplomasiyi kullandığını ve Kilisesini Yahudilere ve diğerlerine gizli yardım sağlamaya yönlendirerek yüz binlerce kişinin hayatını kurtardığını savunmaktadır. Pius, Alman Direnişi ile bağlantılarını sürdürdü ve Müttefiklerle istihbarat paylaştı. Ancak soykırımı kamuoyu önünde en güçlü şekilde kınaması Müttefik Güçler tarafından yetersiz bulunurken, Naziler de onu Vatikan'ın tarafsızlık politikasına leke süren bir Müttefik sempatizanı olarak görmüştür.

The Watcher, Ryan Murphy ve Ian Brennan tarafından Netflix için yaratılan bir Amerikan gizem gerilim televizyon dizisidir. 13 Ekim 2022'de gösterime girdi. Reeves Wiedeman tarafından New York dergisinde yayınlanan "The Cut" için 2018 yılında kaleme alınan bir makaleye dayanmaktadır. Başlangıçta bir mini dizi olarak tasarlanmasına rağmen, Kasım 2022'de dizi ikinci sezon için yenilendi.

Ortakyaşam (mutualizm), kurguda, özellikle bilimkurguda bir olay örgüsü aracı olarak görünür. Benzer bir tema olan kurgudaki asalaklıktan şu şekilde ayrılır; mutualizmde dahil olan organizmalar karşılıklı yarar sağlarken, asalaklıkta parazit ev sahibine zarar verir.

<span class="mw-page-title-main">Kurguda evrim</span>

Evrim, Charles Darwin'in zamanından önce başlamasına ve Darwin'in olduğu kadar ilerlemeci ve Lamarckist görüşleri de yansıtmasına rağmen, 19. yüzyılın sonlarınan itibaren bilimkurgudaki spekülatif evrim de dahil olmak üzere kurguda önemli bir tema olmuştur. İster insanlığın mükemmelliğe doğru nasıl evrimleşebileceği açısından iyimser olarak, ister insan doğası etkileşiminin ve hayatta kalma mücadelesinin korkunç sonuçları açısından kötümser olarak alındığında, Darwinci evrim edebiyatta yaygındır. Diğer temalar, insanlığın başka türler veya akıllı makineler tarafından değiştirilmesini içerir.

<span class="mw-page-title-main">Afrofütürizm</span>

Afrofütürizm, Afrika diasporası kültürünün bilim ve teknoloji ile kesişimini araştıran bir kültürel bir estetik ve bilim ve tarih felsefesidir. Afrika diasporasının temalarını ve endişelerini teknokültür ve spekülatif kurgu yoluyla ele alır ve Afro-diasporik deneyimlerden kaynaklanan siyah gelecekleri tasavvur etme konusunda ortak bir ilgiye sahip bir dizi medya ve sanatçıyı kapsar. Afrofütürizm en çok bilimkurgu ile ilişkilendirilirken, fantezi, alternatif tarih ve büyülü gerçekçilik gibi diğer spekülatif türleri de kapsayabilir. Terim, 1993 yılında bir Amerikan Kültür eleştirmeni olan Mark Dery tarafından icat edildi ve 1990'ların sonlarında Alondra Nelson liderliğindeki konuşmalar aracılığıyla keşfedildi.

Solgun Ateş, Vladimir Nabokov'un 1962 tarihli bir romanıdır. Roman, kurgusal şair John Shade tarafından yazılan "Pale Fire" adlı 999 satırlık bir şiir olarak Shade'in komşusu ve akademik meslektaşı Charles Kinbote tarafından yazılan bir önsöz, uzun bir yorum ve indeks ile birlikte sunulur ve bu unsurlar birlikte, her iki kurgusal yazarın da merkezi karakterler olduğu bir anlatı oluşturur. Nabokov, Pale Fire'ı 1960-61'de, Lolita'nın başarısı sayesinde finansal olarak bağımsız olarak öğretmenliği bırakıp Avrupa'ya dönmesinden sonra yazdı. Romana Nice'de başlamış ve İsviçre'nin Montreux şehrinde tamamlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sarı cüce sistemlerinin yaşanabilirliği</span>

Sarı cüce sistemlerinin yaşanabilirliği, sarı cüce yıldızlara ait ötegezegenlerin yaşama uygunluğunu tanımlar. Bu sistemler, K-tipi yıldızlara ait olanlar ile birlikte canlı organizmaları barındırmak için en uygun sistemler olarak kabul edildikleri için bilim camiasının araştırma konusudur.

<span class="mw-page-title-main">Kubbeli şehir</span>

Kubbeli bir şehir, geniş bir kentsel alanı tek bir çatı altında çevreleyen varsayımsal bir yapıdır. Çoğu tanımda, kubbe hava geçirmez ve basınçlıdır, hava sıcaklığı, bileşimi ve kalitesi için kontrol edilebilen bir habitat yaratır, tipik olarak bir veya daha fazla nedenden ötürü yerleşime elverişsiz bir dış atmosfer nedeniyle. Kubbeli şehirler 20. yüzyılın başlarından bu yana bilimkurgu ve fütürolojinin demirbaşlarından biri olmuş, potansiyel ütopyalar için ilham kaynağı olmuş ve Dünya'da, Ay'da veya başka bir gezegende yer alabilmiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.