İçeriğe atla

Kurabiye

Antep fıstıklı kurabiye.
Çatlak kurabiye.
Kaplumbağa ve draje kurabiye.

Kurabiye (Arapçaغريبة, Farsça قرابیه,) un, yağ, badem, fıstık, fındık, kakao gibi malzemelerle yapılan Orta Doğu ve Balkanlar'a özgü bir çeşit bisküvidir.

Etimoloji

Dil bilimci Sevan Nişanyan'ın açıklamasına göre Türkçeye Farsçadaki gulābiya (gül suyu ile yapılan küçük hamur işi) sözcüğünden türeyerek girmiştir. Arapçadaki ġurābiye / ġuraybiye sözcüğü ise Türkçe aracılığıyla geçmiştir.[1]

Tarihi

Kurabiyenin ilk kez 7. yüzyılda İran'da yapıldığı düşünülmektedir.[2] Bölgedeki şeker kullanımından kısa bir süre sonra ortaya çıkan kurabiyeye, yazılı olarak ilk defa 10. yüzyılda yazılmış Arapça yemek kitabı Kitab al-Ṭabīḫ'te rastlanmaktadır.[3] Kurabiyenin Osmanlı mutfağına 15. yüzyılda girdiği düşünülmektedir.[4]

Osmanlı mutfağındaki kurabiye çeşitleri

Basılı ilk yemek kitabı Melceü’t-Tabbâhîn'de kurabiye tarifleri vardır.[5]

Çeşitleri

Tatlı kurabiyeler

Dolgusuz kurabiyeler

  • Bademli kurabiye
    Acı badem kurabiyesi
  • Baharatlı kurabiye
  • Ballı tarçınlı kurabiye
  • Cevizli kurabiye
  • Çikolatalı kurabiye
    Bal kabaklı çikolata parçacıklı kurabiye
    Çikolatalı çatlak kurabiye
    Damla çikolatalı kurabiye
  • Fıstık ezmeli kurabiye
    Fıstık ezmeli ve çikolatalı kurabiye
    Muzlu fıstık ezmeli kurabiye
    Tahinli çikolatalı kurabiye
  • Kartopu kurabiye
  • Limonlu kurabiye
  • Lor kurabiyesi
  • Naneli çikolata parçacıklı kurabiye
  • Osmaniye kurabiyesi
  • Pastane kurabiyesi (landöşe)
  • Portakallı kurabiye
    Portakallı Şam kurabiyesi
  • Renkli drajeli kurabiye
  • Tahinli kurabiye
    Tahinli çikolatalı kurabiye
  • Un kurabiyesi
  • Üzümlü kurabiye
  • Yılbaşı kurabiyesi

Dolgulu kurabiyeler

Elma dolgulu kurabiye.

Tuzlu kurabiyeler

Dolgusuz tuzlu kurabiyeler

  • Baharatlı tuzlu kıtırlar
  • Bahçıvan kurabiyesi
  • Çatal çörek
  • Kaşarlı dilimler
  • Kurutulmuş domatesli peynirli kurabiye
  • Labne peynirli kurabiye
  • Limonlu mahlepli kurabiye
  • Lorlu lokmalar
  • Mahlepli kurabiye
  • Otlu kurabiye
  • Peynirli bisküvi
  • Peynirli kurabiye
  • Susamlı kurabiye
    Susamlı simit kurabiye
  • Temel tuzlu kurabiye
  • Tuzlu çubuklar

Dolgulu tuzlu kurabiyeler

  • Dolgulu tuzlu kurabiye (poğaça)

Kaynakça

  1. ^ "Kurabiye". 13 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2018. 
  2. ^ "History of Cookies - Cookie History". Whatscookingamerica.net. 18 Ekim 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2015. 
  3. ^ Nasrallah, Nawal (26 Kasım 2007). Annals of the Caliphs' Kitchens: Ibn Sayyār al-Warrāq's Tenth-Century Baghdadi Cookbook. BRILL. ss. 418, 569. ISBN 9789047423058. 18 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2020 – Google Books vasıtasıyla. 
  4. ^ Muhammed bin Mahmûd-ı Şirvânî (2005). 15. yüzyıl Osmanlı mutfağı. Gökkubbe. s. 259. ISBN 978-975-6223-84-0. 10 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2020. 
  5. ^ "Melceü't-Tabbâhîn" (PDF). 3 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 Mart 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Pilav</span> Pirinç temelli yemek

Pilav; pirinç, bulgur gibi taneli bitkilerin veya şehriye, kuskus gibi makarna türlerinin suda pişirilmesiyle yapılan bir yemektir.

<span class="mw-page-title-main">Sütlaç</span> Türk mutfağından sütlü bir tatlı

Sütlaç, çeşitli mutfak kültürlerinde bulunabilen bir tatlı.

<span class="mw-page-title-main">Börek</span> Türk ve Osmanlı mutfağından hamur işi

Börek, yufkanın yuvarlama, doldurma ve/veya katlama işlemleri ile hazırlanan, yapımında yaygın olarak beyaz peynir, ıspanak, kıyma, patates gibi çok değişik iç harcı kullanılan, katmanlanmış lezzetli hamur işi. Bazı yörelerde yufkasız olarak yapılan bazı yemeklere de börek denilmektedir. Örnek Afyon patlıcan böreği verilebilir. Börekler yemek menülerinde "ara sıcaklar" kategorisinde yer alır. Börek, açlığı giderme amacıyla tüketilir veya çeşitli sosyal etkinliklerde ikram edilir. İç harcına ve pişirme yöntemine göre çok fazla çeşitlilik gösterir.

<span class="mw-page-title-main">Eti (şirket)</span> Yiyecek Şirketi

Eti, Eti Gıda A.Ş. adıyla 1962 yılında Firuz Kanatlı tarafından Eskişehir'de kurulmuştur. Bisküvi, kurabiye, kek, turta, çikolata, gofret, bebek bisküvisi ve hazır gıda ürünleri alanlarında üretim yapmakta olup Eti firması, logo olarak Hitit Güneşi'ni kullanmaktadır. Ayrıca firma, Eskişehirspor'un da ana sponsoru konumundadır.

<span class="mw-page-title-main">Revani (tatlı)</span> Arap mutfağından şerbetli tatlı

Revani, Türk mutfağındaki tatlılardan biridir. Osmanlı döneminde Ermenistan'ın ve Erivan'ın fethedilmesi şerefine Saray aşçılarının icat ettikleri ve Erivan zaferi sebebiyle "Revani" adı verdikleri bir tatlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kadayıf</span>

Kadayıf Osmanlı mutfağında birçok şerbetli tatlının ortak adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Acıbadem kurabiyesi</span>

Acıbadem kurabiyesi, beze malzemelerinin içine acı badem eklenerek yapılan bir tatlıdır. Badem, şeker ve yumurta beyazı ile yapılır. Geleneksel tarife göre üstünde bir adet acı badem bulunur, ismi de buradan gelmektedir. Acıbadem her zaman bulunamadığı için onun yerine badem özü kullanılır. Bu bisküviler Türkiye'de birçok pastanede satılmaktadır. Ayrıca evlerde de yaygın şekilde yapılır.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı mutfağı</span> Osmanlıdaki mutfak, yemek ve sofra kültürü

Osmanlı mutfağı Osmanlı dönemindeki mutfak kültürüdür. Kökeni Selçuklu mutfağına dayanır. Osmanlı Mutfağı'nı, Osmanlı saray mutfağı ve Osmanlı halk mutfağı şeklinde ikiye ayırmak doğru olacaktır. Halk mutfağı, saray mutfağı kadar gösterişli olmamasına rağmen lezzet ve çeşitlilik yönünden oldukça zengin bir menüye sahip olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Klondike (dondurma)</span>

Klondike, ince bir çikolata tabakası ile kaplanmış kare şekilli vanilya aromalı bir kalıp dondurmadır.

<span class="mw-page-title-main">Talenti</span> Marka

Talenti, Amerikan dondurma, sorbet ve gelato markasıdır. Kerkezi Minneapolis, Minnesota'dır. 2003 yılında Dallas, Teksas'ta kuruldu. Talenti, gelato icat etmekle tanınan Bernardo Buontalenti'nin ismini almıştır. Aralık 2014 itibarıyla Talenti Gelato e Sorbetto, Unilever'in bir yan kuruluşu olarak faaliyet göstermektedir. Talenti, şu anda 43 çeşit gelato ve sorbets üretmekte ve 4 adet durdurulan aromaya sahiptir. Ürünler kova formalı tub paketlerde satılıyor.

<span class="mw-page-title-main">Galette</span>

Galette kırılgan ve kolay ufalanan bir hamur işidir. Pişmiş hamurun kırılgan dokusu soğuk tereyağı parçaları ile hazırlanan hamurundan geliyor. Bu hamur işi birçok mutfakta bulunur. Fransız yemek kitabı Larouse Gastronomique galette hamur işlerinin en eskisi olduğunu iddia ediyor. Neolitik cağında bal ile tatlandırılmış küçük yuvarlak kekler yapılırmış.

<span class="mw-page-title-main">Twix</span> çikolata

Twix, Mars tarafından yapılan bir çikolatalı bisküvi markasıdır. Farklı şekerleme malzemeleri ve kaplamalarla uygulanan bir bisküvi tabakasından oluşur. Twix, bir sargıda iki veya dört çubukla paketlenir. Minyatür ve diğer Twix çubuk çeşitleri de mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">Un kurabiyesi</span> tereyağı, un ve şekerle yapılan kurabiye türü

Un kurabiyesi, hamurdan yapılan bir çeşit kurabiye veya bisküvidir. Un kurabiyesi yapımında en yüksek kalitede tereyağı kullanılır. Tereyağı dışında un, yumurta ve şeker içerir. İsteğe bağlı vanilya, badem, limon, sakız, hurma veya çikolata eklenebilir.

<span class="mw-page-title-main">İzmir bombası</span>

İzmir bombası, kısaca bomba veya pralin dolgulu çikolatalı kurabiye , Türk mutfağında yer alan, çikolatalı krema ve türevlerini içeren bir bisküvi türüdür. Tatlı dış kısmında çıtır bir hamur katmanına, içerisinde ise akışkan bir krema dolgusuna sahiptir. Tatlı Türk ve Osmanlı mutfağına geleneksel olan kurabiye içine nutella konularak ilk yapılmıştır. Osmanlı mutfağındaki Murabbalı mecidiye kayısı murabbalı (marmelât) çeşididir. Türk mutfağında içi dolgulu birçok çeşit dolgulu kurabiye bulunmaktadır. Fındık ezmeli çeşidi bunlardan biridir. Kurabiye içerisinden tereyağ yerine sıvı yağın ekonomik nedenlerle eklenmesi ve yumurtanın çıkarılması ile daha ince yapılı kurabiye hamuru elde edilmiştir. Orijinal tarifinde tereyağ ve yumurta vardır. Tatlının Türkiye'de yaygınlaşmasında sosyal medyada paylaşılan fotoğrafların etkisi olduğu düşünülmektedir. Google Trendler'e göre 2020 yılında Türkiye'de aranmış en popüler 6. yemek tarifini İzmir bombasının yapımı oluşturmuştur. Bomba kurabiyesinin ilk kim tarafından yapıldığına ait medyada farklı haberler çıkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Senegal mutfağı</span>

Senegal mutfağı, Kuzey Afrika, Fransız ve Portekiz mutfağından etkilenen ve ülkenin en büyüğü Wolof olan birçok etnik gruptan türeyen bir Batı Afrika mutfağıdır. Bölgeye ilk kez 11. yüzyılda nüfuz eden İslam, mutfakta da rol oynuyor. Senegal, 1960'a kadar Fransa'nın bir kolonisiydi. Kolonizasyonundan bu yana, göçmenler Senegal mutfağını diğer birçok bölgeye getirdiler.

<span class="mw-page-title-main">Asîde</span> Yemek

Asîde( ) Arap mutfağında bulunan bir çeşit yemektir. Ayrıca asude aslı Arapça olup asîde'den bozulmuş, nişasta ile yapılan bir tür helvadır. Asîde için belgelenmiş en eski tariflerden biri, İbn Sayyar al-Warraq'ın Kitab al-Ṭabīḫ adlı onuncu yüzyıl Arapça yemek kitabında bulunur.

Basılı ilk yemek kitabı olarak bilinen Melceü't Tabbâhîn Osmanlıca olarak yazılmıştır. Mehmet Kâmil'in kaleme aldığı Melceü't Tabbâhîn, ilk olarak 1844 yılında taş baskı olarak bastırılmıştır. Yemek kitabının masrafının İsmail Paşa tarafından karşılandığı rivayet edilmektedir. İçeriğinde 284 çeşit yiyecek ve içecek tarifinin bulunduğu yemek kitabında ölçüler yoktur. Osmanlı saray mutfağı ve Türk yemek kültüründen örnekler bulunan kitap daha sonra farklı dillerde yayınlanmıştır.

Yeni Usûl Yemek Kitabı, Osmanlı döneminde yayınlanan yemek kitabıdır. 1880-81 yıllarında, kimliği belirsiz bir yazar tarafından yazılmıştır. 1924 yılında Muammer Mehri tarafından yeniden basılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Badem yemekleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu liste, birincil bileşen olarak badem kullanan ve içinde badem bulunduran yiyeceklerin ve yemeklerin bir listesidir. Badem, Orta Doğu ve Güney Asya'ya özgü bir ağaç türüdür. “Badem" aynı zamanda bu ağacın yenilebilir ve yaygın olarak yetiştirilen tohumunun adıdır. Prunus cinsi içinde, tohumu çevreleyen oluklu kabuk ile diğer alt cinslerden ayrılan Amygdalus alt cinsindeki şeftali ile sınıflandırılır. Bademin meyvesi, bir dış kabuk ve içinde tohum bulunan sert bir kabuktan oluşan bir sert çekirdekli meyvedir.

<span class="mw-page-title-main">Cranachan</span>

Cranachan geleneksel bir İskoç tatlısıdır. Başlangıçta Ağustos ayındaki ahududu hasadının ardından yapılan bir hasat kutlamasıydı. Tatlı krema, taze mevsimlik ahududu, İskoç yulafı ve İskoç viskisi ile karıştırılarak elde edilir.