Kurşuna dizerek infaz

Kurşuna dizerek infaz ya da kısaca kurşuna dizme, özellikle savaş zamanlarında kullanılan bir idam yöntemi. İdam mangası çoğunlukla askerlerden oluşur. İnfaz, idamı gerçekleştirecek gruptaki herkesin aynı anda ateş etmesi yöntemiyle gerçekleştirilir. Böylece süreçte (tutukluk vb.) herhangi bir aksama yaşanmaz ve mahkûmların kimin silahından çıkan ateşle can verdiği bilinmez. Çoğunlukla mahkûmların gözleri bağlanır ya da başlık takılarak görmeleri engellenir. Bazı zamanlarda ise suçlulara infaz mangasına bakmak isteyip istemedikleri sorulur. İnfazlar, mahkûmlar ayakta ya da otururlarken gerçekleşebilir.

İnfaz mangası tarafından gerçekleştirilen idamlar diğer silahlı infazlardan farklıdır. Örneğin, boynun arka tarafından tek kurşunla gerçekleştirilen idamlarda tek bir infazcı ve tek bir silah vardır. Yine de eğer ilk atışta senkronizasyon problemi yaşanırsa kurşuna dizerek infazda da tek bir kurşun ve tek bir kişi ölüme sebebiyet verebilir.

Yöntem özellikle askeri mahkemeler tarafından, korkaklık, isyan, firar gibi suçlar için verilen bir cezadır. Örneğin 1945 yılında Amerika Birleşik Devletleri Ordusu'ndan kaçan er Eddie Slovik'e bu ceza uygulandı. Amerikan İç Savaşı'ndan beri firar sebebiyle infaz edilen tek Amerikan askeri Slovik oldu. Ayrıca, askerler tarafından gerçekleştirilen cinayet ya da tecavüz gibi ağır suçlarda da bu metot uygulanır. Örneğin Fransa devlet başkanı Charles de Gaulle'e suikast girişiminde bulunan Jean-Marie Bastien-Thiry de kurşuna dizilerek infaz edildi.

İdam mangaları ayrıca politik suçluları cezalandırmak için de kullanıldı. Romanya'nın komünist lideri Nicolae Ceauşescu 25 Aralık 1989 günü bu şekilde infaz edildi.

İnfazların sabah yapılması da bir gelenektir. Çoğunlukla güneş doğduktan yarım ile bir saat sonra gerçekleştirilir.^[]

Bazı durumlarda, idam mangasının bir üyesine içinde kurşun olmayan bir silah verilir. Gruptaki hiç kimseye bu kişinin kim olduğu söylenmez. İdamlarda, geri çekilip ateş etmemeyi önlediğine inanılan bu hareketle infaz işleminin daha sağlam yapılması sağlanır. Bu sayede üyelerin öldürücü darbeyi kendilerinin vurmadığı duygusu güçlenmekte ve silahları kullananların sorumluluk duygusu azalmaktadır.

Türkiye'de de kurşuna dizmek gibi bir idam yöntemi vardır.^[] Ancak bu yöntem sadece askerlere uygulanır. Osmanlı döneminde de Türk Kurtuluş Savaşı döneminde de askerîde firar, vatan hainliği, casusluk vb. suçlar için bu yöntem uygulanmıştır. Bunlardan biri de Yakup Cemildir. Ayrıca Şeyh Said İsyanı'yla bağlantıları olan Cibranlı Halit, Molla Abdurrahman, Yusuf Ziya Bey, Teğmen Ali Rıza Bey ve Faik Bey'de 14 Nisan 1925'te bu yöntemle idam edildi. 1980 darbesinden sonra Millî Güvenlik Kurulu, idamla yargılanan Alparslan Türkeş'i kurşuna dizme kararı aldı fakat Türkeş beraat etmiştir. Alparslan Türkeş 1997 yılında ölmüştür.

• Moore, William, The Thin Yellow Line, Wordsworth Editions Ltd, 1974
• Putkowski and Sykes, Shot at Dawn, Leo Cooper, 2006

• 1861 yılında çıkan bir gazetedeki kurşuna dizilerek infaz haberi
• Şafakta idam edilen Britanyalı ve Eyalet askerleri