İçeriğe atla

Kurşun izotopları

Kurşunun (82Pb), kararlı olmayan yapay izotopları dahil toplam 43 izotopu vardır. 204Pb, 206Pb, 207Pb ve 208Pb ise kararlı izotoplarıdır.[1][2]

İzotoplar

Nüklit Tarihî adı ZNİzotop kütlesi (Da) Yarı ömürBozunma türüYavru izotopSpin ve pariteDoğal bolluk
Normal oran Değişim genişliği
178Pb 82 96 178.003830(26) 0.23(15) ms α174Hg 0+
179Pb 82 97 179.00215(21)# 3.9(1.1) ms α 175Hg (9/2-)
180Pb 82 98 179.997918(22) 4.5(11) ms α 176Hg 0+
181Pb 82 99 180.99662(10) 45(20) ms α (%98) 177Hg (9/2-)
β+ (%2) 181Tl
182Pb 82 100 181.992672(15) 60(40) ms
[55(+40-35) ms]
α (%98) 178Hg 0+
β+ (%2) 182Tl
183Pb 82 101 182.99187(3) 535(30) ms α (%94) 179Hg (3/2-)
β+ (%6) 183Tl
183mPb 94(8) keV 415(20) ms α 179Hg (13/2+)
β+ (nadir) 183Tl
184Pb 82 102 183.988142(15) 490(25) ms α 180Hg 0+
β+ (nadir) 184Tl
185Pb 82 103 184.987610(17) 6.3(4) s α 181Hg 3/2-
β+ (nadir) 185Tl
185mPb 60(40)# keV 4.07(15) s α 181Hg 13/2+
β+ (nadir) 185Tl
186Pb 82 104 185.984239(12) 4.82(3) s α (%56) 182Hg 0+
β+ (%44) 186Tl
187Pb 82 105 186.983918(9) 15.2(3) s β+187Tl (3/2-)
α 183Hg
187mPb 11(11) keV 18.3(3) s β+ (%98) 187Tl (13/2+)
α (%2) 183Hg
188Pb 82 106 187.980874(11) 25.5(1) s β+ (%91,5) 188Tl 0+
α (%8,5) 184Hg
188m1Pb 2578.2(7) keV 830(210) ns (8-)
188m2Pb 2800(50) keV 797(21) ns
189Pb 82 107 188.98081(4) 51(3) s β+189Tl (3/2-)
189m1Pb 40(30)# keV 50.5(2.1) s β+ (%99,6) 189Tl 13/2+
α (%0,4) 185Hg
189m2Pb 2475(30)# keV 26(5) µs (10)+
190Pb 82 108 189.978082(13) 71(1) s β+ (%99,1) 190Tl 0+
α (%0,9) 186Hg
190m1Pb 2614.8(8) keV 150 ns (10)+
190m2Pb 2618(20) keV 25 µs (12+)
190m3Pb 2658.2(8) keV 7.2(6) µs (11)-
191Pb 82 109 190.97827(4) 1.33(8) dk β+ (%99,987) 191Tl (3/2-)
α (%0,013) 187Hg
191mPb 20(50) keV 2.18(8) dk β+ (%99,98) 191Tl 13/2(+)
α (%0,02) 187Hg
192Pb 82 110 191.975785(14) 3.5(1) dk β+ (%99,99) 192Tl 0+
α (%0,0061) 188Hg
192m1Pb 2581.1(1) keV 164(7) ns (10)+
192m2Pb 2625.1(11) keV 1.1(5) µs (12+)
192m3Pb 2743.5(4) keV 756(21) ns (11)-
193Pb 82 111 192.97617(5) 5# dk β+193Tl (3/2-)
193m1Pb 130(80)# keV 5.8(2) dk β+193Tl 13/2(+)
193m2Pb 2612.5(5)+X keV 135(+25-15) ns (33/2+)
194Pb 82 112 193.974012(19) 12.0(5) dk β+ (%100) 194Tl 0+
α (%7,3×10−6) 190Hg
195Pb 82 113 194.974542(25) ~15 dk β+195Tl 3/2#-
195m1Pb 202.9(7) keV 15.0(12) dk β+195Tl 13/2+
195m2Pb 1759.0(7) keV 10.0(7) µs 21/2-
196Pb 82 114 195.972774(15) 37(3) dk β+196Tl 0+
α (%3×10−5) 192Hg
196m1Pb 1049.20(9) keV <100 ns 2+
196m2Pb 1738.27(12) keV <1 µs 4+
196m3Pb 1797.51(14) keV 140(14) ns 5-
196m4Pb 2693.5(5) keV 270(4) ns (12+)
197Pb 82 115 196.973431(6) 8.1(17) dk β+197Tl 3/2-
197m1Pb 319.31(11) keV 42.9(9) dk β+ (%81) 197Tl 13/2+
IT (%19) 197Pb
α (%3×10−4) 193Hg
197m2Pb 1914.10(25) keV 1.15(20) µs 21/2-
198Pb 82 116 197.972034(16) 2.4(1) sa β+198Tl 0+
198m1Pb 2141.4(4) keV 4.19(10) µs (7)-
198m2Pb 2231.4(5) keV 137(10) ns (9)-
198m3Pb 2820.5(7) keV 212(4) ns (12)+
199Pb 82 117 198.972917(28) 90(10) dk β+199Tl 3/2-
199m1Pb 429.5(27) keV 12.2(3) dk IT (%93) 199Pb (13/2+)
β+ (%7) 199Tl
199m2Pb 2563.8(27) keV 10.1(2) µs (29/2-)
200Pb 82 118 199.971827(12) 21.5(4) sa β+200Tl 0+
201Pb 82 119 200.972885(24) 9.33(3) sa EC (%99) 201Tl 5/2-
β+ (%1) 201Tl
201m1Pb 629.14(17) keV 61(2) s 13/2+
201m2Pb 2718.5+X keV 508(5) ns (29/2-)
202Pb 82 120 201.972159(9) 5.25(28)×104 y EY (%99) 202Tl 0+
α (%1) 198Hg
202m1Pb 2169.83(7) keV 3.53(1) sa IT (%90,5) 202Pb 9-
EC (%9,5) 202Tl
202m2Pb 4142.9(11) keV 110(5) ns (16+)
202m3Pb 5345.9(13) keV 107(5) ns (19-)
203Pb 82 121 202.973391(7) 51.873(9) sa EC 203Tl5/2-
203m1Pb 825.20(9) keV 6.21(8) s IT 203Pb 13/2+
203m2Pb 2949.47(22) keV 480(7) ms 29/2-
203m3Pb 2923.4+X keV 122(4) ns (25/2-)
82 122 203.9730436(13) Gözlemsel kararlı[a]0+ 0.014(1) 0.0104-0.0165
204m1Pb 1274.00(4) keV 265(10) ns 4+
204m2Pb 2185.79(5) keV 67.2(3) dk 9-
204m3Pb 2264.33(4) keV 0.45(+10-3) µs 7-
205Pb 82 123 204.9744818(13) 1.73(7)×107 y EC 205Tl5/2-
205m1Pb 2.329(7) keV 24.2(4) µs 1/2-
205m2Pb 1013.839(13) keV 5.55(2) ms 13/2+
205m3Pb 3195.7(5) keV 217(5) ns 25/2-
206Pb[b]Radium G 82 124 205.9744653(13) Gözlemsel kararlı[c]0+ 0.241(1) 0.2084-0.2748
206m1Pb 2200.14(4) keV 125(2) µs 7-
206m2Pb 4027.3(7) keV 202(3) ns 12+
207Pb[d]Actinium D 82 125 206.9758969(13) Gözlemsel kararlı[e]1/2- 0.221(1) 0.1762-0.2365
207mPb 1633.368(5) keV 806(6) ms IT 207Pb13/2+
208Pb[f]Thorium D 82 126 207.9766521(13) Gözlemsel kararlı[g]0+ 0.524(1) 0.5128-0.5621
208mPb 4895(2) keV 500(10) ns 10+
209Pb 82 127 208.9810901(19) 3.253(14) sa β-209Bi9/2+ iz[h]
210Pb Radium D
Radiolead
Radio-lead
82 128 209.9841885(16) 22.3(22) y β- (%100) 210Bi 0+ iz[i]
α (%1,9×10−6) 206Hg
210mPb 1278(5) keV 201(17) ns 8+
211Pb Actinium B 82 129 210.9887370(29) 36.1(2) dk β-211Bi 9/2+ iz[j]
212Pb Thorium B 82 130 211.9918975(24) 10.64(1) sa β-212Bi 0+ iz[k]
212mPb 1335(10) keV 6.0(0.8) µs IT 212Pb (8+)
213Pb 82 131 212.996581(8) 10.2(3) dk β-213Bi (9/2+)
214Pb Radium B 82 132 213.9998054(26) 26.8(9) dk β-214Bi 0+ iz[i]
214mPb 1420(20) keV 6.2(0.3) µs IT 212Pb 8+#
215Pb 82 133 215.004660(60) 2.34(0.19) dk β-215Bi 9/2+#
216Pb 82 134 216.008030(210)# 1.65(0.2) dk β-216Bi 0+
216mPb 1514(20) keV 400(40) ns IT 216Pb 8+#
217Pb 82 135 217.013140(320)# 20(5) s β-217Bi 9/2+#
218Pb 82 136 218.016590(320)# 15(7) s β-218Bi 0+

Notlar

  1. ^ Alfa bozunması geçirerek yarı ömrü 1,4×1020 yıldan fazla olan 200Hg'ye bozunduğu düşünülmektedir
  2. ^ 4n+2 bozunma serisinin (Uranyum serisi son bozunma ürünüdür)
  3. ^ Alfa bozunması geçirerek yarı ömrü 2,5×1021 yıldan fazla olan 202Hg'ye bozunduğu düşünülmektedir
  4. ^ 4n+3 bozunma serisinin (Aktinyum serisi son bozunma ürünüdür)
  5. ^ Alfa bozunması geçirerek yarı ömrü 1,9×1021 yıldan fazla olan 203Hg'ye bozunduğu düşünülmektedir
  6. ^ 4n bozunma serisinin (Toryum serisi son bozunma ürünüdür
  7. ^ Gözlemlenebilen kararlı nüklitlerin en ağırı olup alfa bozunması geçirerek yarı ömrü 2,6×1021 yıldan fazla olan 204Hg'ye bozunduğu düşünülmektedir
  8. ^ 237Np'nin ara bozunma ürünü
  9. ^ a b 238U'nun ara bozunma ürünü
  10. ^ 235U'nun ara bozunma ürünü
  11. ^ 232Th'nin ara bozunma ürünü

Kaynakça

  1. ^ Jeter, Hewitt W. (Mart 2000). "Determining the Ages of Recent Sediments Using Measurements of Trace Radioactivity" (PDF). Terra et Aqua (İngilizce) (78): 21-28. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2020. 
  2. ^ Takahashi, K; Boyd, R. N.; Mathews, G. J.; Yokoi, K. (Ekim 1987). "Bound-state beta decay of highly ionized atoms". Physical Review C (İngilizce). 36 (4): 1522-1528. Bibcode:1987PhRvC..36.1522T. doi:10.1103/PhysRevC.36.1522. ISSN 0556-2813. OCLC 1639677. PMID 9954244. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Radyoaktivite</span> Atom çekirdeğinin kendiliğinden parçalanması

Radyoaktivite, radyoaktiflik, ışınetkinlik veya nükleer bozunma; atom çekirdeğinin, daha küçük çekirdekler veya elektromanyetik ışımalar yayarak kendiliğinden parçalanmasıdır. Çekirdek tepkimesi sırasında veya çekirdeğin bozunması ile ortaya çıkar. En yaygın ışımalar alfa(α), beta(β) ve gamma(γ) ışımalarıdır. Bir maddenin radyoaktivitesi bekerel veya curie ile ölçülür.

<span class="mw-page-title-main">Frederick Soddy</span> İngiliz kimyacı

Frederick Soddy, İngiliz kimyacı. 1921 Nobel Kimya Ödülü sahibi. Ernest Rutherford ile birlikte yaptığı ortak çalışmayla radyoaktif bozunma kanunlarını keşfetmiştir. Ayrıca izotop kavramını ortaya atmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Fransiyum</span> sembolü Fr, atom numarası 87 olan kimyasal element

Fransiyum, sembolü Fr ve atom numarası 87 olan kimyasal element. Bilinen elementler içinde en az elektronegatifliğe sahip olan ve astatinden sonra doğada en az bulunan elementtir. Astatin, radyum ve radona bozunan fransiyumun radyoaktivitesi son derece yüksektir. Bir alkali metal olarak bir tane değerlik elektronuna sahiptir.

Astatin; simgesi At, atom numarası 85 olan radyoaktif bir elementtir. Yalnızca bazı ağır elementlerin bozunma ürünü olarak meydana gelir ve Dünya'nın yerkabuğunda doğal yollarla oluşan elementlerin en nadir olanıdır. En kararlı izotopu, 8,1 saatlik yarı ömre sahip astatin-210'dur. Kendi radyoaktivitesinin ürettiği ısı ile anında buharlaşmasından ötürü elementin saf bir örneği elde edilememiştir.

<span class="mw-page-title-main">Aktinyum</span> simgesi Ac ve atom numarası 89 olan kimyasal bir element

Aktinyum, simgesi Ac ve atom numarası 89 olan kimyasal bir elementtir. İlk olarak 1899'da Fransız kimyager André-Louis Debierne tarafından izole edilmiştir.

Küriyum aktinitlerden, plütonyum-239'un helyum çekirdekleriyle bombardımanından elde edilen, atom numarası 96, atom ağırlığı 247 olan, radyoaktif bir element.

Berkelyum, atom numarası 97, atom ağırlığı 294 olan, amerikyum veya küriyumdan elde edilen yapay element. Simgesi "Bk" şeklindedir.

<span class="mw-page-title-main">Nüklit</span>

Nüklit ya da nükleer tür; atom numarası (Z), kütle numarası (A) ve nükleer enerji durumuna göre nitelenen herhangi bir atom türüdür. Bu nitelemede; atom numarasını oluşturan proton sayısı ve proton sayısıyla birlikte kütle numarasını oluşturan nötron sayısı (N) değerlendirilirken, söz konusu enerji durumunun yarı ömrü de gözlem yapmayı sağlayacak kadar (genellikle 10-10 saniyeden) uzun olmalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Oganesson</span> Atom numarası 118 olan yapay bir element

Oganesson; simgesi Og, atom numarası 118 olan yapay bir elementtir. Periyodik tablonun p bloğunda yer alır ve 7. periyodun son elementidir. Soy gazlar olarak adlandırılan 18. grupta yer alsa da, bu gruptaki tek yapay elementtir ve diğer soy gazların aksine reaktif olduğu tahmin edilir. Keşfedilen elementler içinde en büyük atom numarasına ve atom kütlesine sahip olanıdır. Radyoaktif bir element olan oganesson, 1 milisaniyeden az yarı ömrüyle son derece kararsızdır. Önceki tahminlerin aksine gaz değil, göreli etkilerden ötürü normal koşullar altında bir katı ve ya yarı iletken ya da bir zayıf metal olduğu öngörülür. Elementin, varlığı teyit edilmiş bir izotopu ya da sentezlenmiş bir bileşiği yoktur.

Yarı ömür, genel olarak, azalmakta olan bir maddenin baştaki miktarın yarısına düşmesi için gereken zaman. Bu zaman T1/2 olarak gösterilir. Birimi zaman birimidir. Yarı ömür kavramı özellikle radyoizotop denilen izotopların bozunma hesaplarında kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Radyonüklit</span>

En basit çekirdek olan hidrojen çekirdeği hariç bütün çekirdeklerde nötron ve proton bulunur. Nötronların protonlara oranı hafif izotoplarda birebir oranındayken periyodik tablonun sonundaki ağır elementlere doğru bu oran gittikçe artmaktadır. Bu oran daha da artarak nüklitin artık kararlı olmadığı bir noktaya gelir. Daha ağır nüklitler, dışarıya verecekleri fazla enerjileri olduğundan kararsızlardır. Bunlara radyonüklit denir. Bu süreçte radyonüklid radyoaktif bozunmaya uğrar ve bu esnada gama ışını ve/veya atom altı parçacıklar yayabilir. Bu parçacıklar iyonlaştırıcı radyasyonu oluştur. Radyonüklidler doğada bulunabildikleri gibi yapay yollarla da üretilebilirler.

<span class="mw-page-title-main">Radyometrik tarihleme</span>

Radyometrik tarihleme veya radyoaktif tarihleme, taş ya da karbon gibi maddelerin oluştuğunda izini sürdüren radyoaktif kirliliklerin seçici olarak katıldığı vakit ile yaşını tayin etmek için kullanılan bir yöntemdir. Bu yöntem, maddenin içindeki tabii olarak oluşan izotopların bolluğunu, bilinen sabit bir azalım hızında oluşan bozunum ürünleri bolluğu ile karşılaştırır.

Radonun (86Rn) bilinen izotopları, 195Rn ile 229Rn aralığında ve tamamı radyoaktif olup toplamda 35 tanedir. Yarı ömrü 3.823 gün olan 222Rn en kararlı radon izotopudur. 218, 219, 220, 222Rn olmak üzere dört radon izotopu, sırasıyla doğada bulunan 218At, 223Ra, 224Ra ve 226Ra izotoplarının bozunma ürümleridir. 218Rn ve 222Rn, 238U izotopunun bozunma zincirinin ara ürünleri iken; 219Rn ile 220Rn, sırasıyla 235U ile 232Th izotoplarının bozunma zincirlerinin son ürünleridir.

Polonyum (84Po), kütle numaraları 186 ile 227 arasında değişen ve tamamı radyoaktif olan 42 izotopa sahiptir. Bunların içinden 138,376 günlük yarı ömre sahip 210Po, doğal olarak oluşan polonyumlar arasındaki en uzun yarı ömre sahip izotoptur. 209Po ise 125 yıllık yarı ömrüyle tüm polonyum izotopları arasında en uzun yarı ömre sahip olan izotop konumundadır. 209Po ile 208Po, bir siklotronda, bizmutun proton bombardımanına maruz bırakılmasıyla üretilebilmektedir.

Uranyum (92U), kararlı izotopu olmayan, doğal olarak oluşan radyoaktif bir elementtir. Uzun yarı ömürleri olan ve Dünya'nın kabuğunda kayda değer miktarda bulunan iki ilkel izotopu vardır: uranyum-238 ve uranyum-235. Uranyum-233 gibi diğer izotoplar üretken reaktörlerinde üretilmiştir. Doğada veya nükleer reaktörlerde bulunan izotoplara ek olarak, 214U ile 242U arasında çok daha kısa yarı ömre sahip birçok izotop üretilmiştir. Doğal uranyumun standart atom ağırlığı 238,02891(3)' tür.

Radon-222, radonun bir izotopudur. Yaklaşık 3,8 günlük yarı ömrü ile radon izotoplarının en kararlısıdır. İlksel uranyum-238'in bozunma zincirinde geçici olarak bulunurken radyum-226'nın birincil bozunma ürünüdür. İlk olarak 1899'da gözlemlenmiş olup birkaç yıl sonra yeni bir kimyasal elementin izotopu olarak tanımlanmıştır. 1957'de, radon-222'i tanımlamak için kullanılan radon kelimesi, elementin adı olarak belirlenmiştir. Gazlı yapısı ve görece yüksek radyoaktivitesinden ötürü radon-222, akciğer kanserini meydana getiren nedenler arasındadır.

Bizmutun (83Bi), 184Bi ile 224Bi arasında, tamamı kararlı olmayan toplam 41 izotopu vardır.

Astatinin (85At), tamamı radyoaktif olan ve kütle numaraları 191 ile 229 arasında değişen 39 bilinen izotopu vardır. Bunların yanı sıra 24 bilinen yarı kararlı uyarılmış hâli mevcuttur. Elementin en uzun yarı ömre sahip izotopu olan 210At'nin yarı ömrü 8,1 saatken doğal izotopları arasındaki en uzun yarı ömre sahip olanı ise 56 saniyeyle 219At'dir.

Polonyum-210, polonyumun bir izotopudur. 138,376 ± 0,002 günlük yarı ömrünün ardından alfa bozunması geçirerek kurşun-206'yı meydana getirir. Doğal olarak oluşan polonyum izotopları arasında en uzun yarı ömre sahip olanıdır. 1898'de, Marie ve Pierre Curie'nin, polonyumun da keşfine yol açan çalışmaları sırasında keşfedilmiştir.

Radyumun (88Ra) bilinen izotopları, 202Ra ile 234Ra aralığında ve tamamı radyoaktif olup toplamda 33 tanedir. Yarı ömrü 1600 yıl olan 226Ra en kararlı ve en yaygın bulunan radyum izotopudur.