İçeriğe atla

Kunu-ri Muharebesi

Koordinatlar: 39°43′13″K 126°3′47″D / 39.72028°K 126.06306°D / 39.72028; 126.06306 (Wawon)
Kunu-ri Muharebesi
Kore Savaşı

Kunu-ri Muharebesi'ndeki harekât yönleri
Tarih26 Kasım - 29 Kasım 1950
Bölge
Wawon, Kaech'ŏn, Kunu-ri, Kuzey Kore
Sonuç Taktiksel Çin zaferi. Stratejik Türk zaferi. Türk Tugayı başarılı bir şekilde geri çekildi.
Taraflar

Birleşmiş Milletler Birleşmiş Milletler

Çin Çin
Komutanlar ve liderler
Türkiye Tahsin Yazıcı
Türkiye Lütfi Bilgin (ölü)[1]
Çin Zhai Zhongyu
Güçler
Türkiye Türk Tugayı
Amerika Birleşik Devletleri 2. Piyade Tümeni
Çin 114. Tümen
Kayıplar
218 ölü
455 yaralı
94 kayıp[a][3]
başka kaynaklarda

237 ölü
387 yaralı
201 kayıp[4][5]
tahminen 3000'den fazla ölü ve yaralı[6]

Kunu-ri Muharebesi (Korece: 와원 전투, Hanja: 瓦院戰鬪, Wawon jeontu, Wawon chŏnt'u veya 군우리 전투, Hanja: 軍隅里戰鬪, gunu-ri jeontu, McCune-Reischauer: kunu-ri chŏnt'u), Kore Savaşı'nda Türk Tugayı'nın Çin Halk Kurtuluş Ordusu birliklerine karşı direndiği muharebedir.

Arka plan

Çin Halk Kurtuluş Ordusu'nun İkinci Seferi

Çin Halk Gönüllü Ordusu'nun İkinci Seferi (7 Kasım 1950 - 24 Aralık 1950) sırasında gerçekleştirilen Ch'ongch'on Nehri Muharebesi'ni gösteren harita.

Güney Kore 2. Kolordusu'nun bozgunu

Muharebeler

Türk Tugayı'nın Tokchon'a doğru ileri hareketi

26 Kasım 1950 saat 18.00'de Teğmen Hasan komutasındaki 3. Bölük silah takımı ile takviye edilmiş Üsteğmen Kamil Doğan komutasındaki keşif takımı Tokchon'a doğru hareket etti. 5 dakika sonra tugay birlikleri de yola çıktılar. 27 Kasım 1950 saat 03.00'e kadar birlikler Choyang-myon'a vardılar.[7]

27 Kasım 1950 saat 14.30 civarında ABD Kara Kuvvetleri 9. Ko­lordusu'ndan Türk Tugayı komutanlığına Tokchon'a gitmemesi ve önceki gece kamyonlardan indiği yerin 10.000 yarda doğusunda kalarak yolu kapatması için emir geldi. Ayrıca Chongsang-ni'de bir alay büyüklüğünde Çin birliğinin göründüğü bildirildi. Ancak ne 9. Kolordunun amacı ne ABD 2. Piyade Tümeni'nin du­rumu ne de Güney Kore 2. Kolordusu'nun bozgununa ait bilgi verildi.[8]

Chong-myon'a geri çekiliş

Wawon Muharebesi

27 Kasım gecesi Türk Tugayı'nın takviyeli keşif takımı, Wawon'un doğusundaki savunma pozisyonunu devraldı.[9] İlk olarak Çin Halk Gönüllü Ordusu 114. Tümeni'ne bağlı 342. Alay ile karşılaştı.[10] Daha sonra 342. Alay ile Türk Tugayı'nın ileri karakolu arasında 28 Kasım'ın tüm gün boyunca devam eden mücadelenin sonucu 400 Türk asker öldü ya da yaralandı.[11][12] 28 akşam alacakaranlık saatinde Türk Tugayı daha sağlam savunma hattı tesis etmek için batıya Sinnim-ni'ye doğru 5 km (3,1 mi) geri çekilmeyi denedi. Fakat Çin Halk Kurtuluş Ordusu 342. Alay, Türk Tugayı'nın gerisinden taarruz ederek tamamen kuşattı.[11][13] Türk Tugayı keşif takımının karargâhı ile arasındaki irtibatı kesildi.[11]

Sinnim-ni Muharebesi

28 Kasım 1950 akşamı Türk Tugayı'nın 1. ve 2. Taburu Choyang-myon'dan çekilmeden önce Sinnim-ni'nin güneydoğu ve kuzeybatı sırtlarında savunma mevzii işgal etti.

29 Kasım 1950 tarihinde 2. Tabur Sinnim-ni'de Çin Halk Kurtuluş Ordusu ile savaştı ve yarı kuşatıldı. 1. Tabur 1. ve 3. Bölükleri gece Kaechon'a ulaşabilirdiler. Fakat Sinnim-ni'de savunma mevziinde kalan 2. Bölük Çin birlikleri tarafından ku­şatıldı.

29 Kasım 1950 saat 10:00'da ABD Kara Kuvvetleri 2. Tümeni'ne bağlı 38. Piyade Alayı Komutanı'nın emrinde bir piyade taburu ve bir tank bölüğü Kaechon'a yardıma geldi.

Kunu-ri'ye geri çekiliş

Kunu-ri'de savaşan ABD 2. Piyade Tümeni'nin 2. İstihkam Savaş Taburu'na bağlı askerler.

Sunchon Boğazına taarruz

Türk birliğinin direnişi sayesinde Birleşmiş Milletler Kuvvetleri'nin çevrilmesi ve cephenin çökmesini engellenmiştir. Yan ve gerilerini koruma görevi verilen Türk Tugayı, görevini yerine getirmiş ve müttefik kuvvetlere geri çekilmek için gereken 3 günü kazandırmış, kendisi de zayiat vermesine rağmen kuşatmayı yararak imhadan kurtulmuştur. Bu muharebede tugayın toplam zayiatı 767 subay, astsubay ve erdir. (218 ölü, 455 yaralı ve 94 kayıp)[14]

Sonuçlar

Türk Tugayı'nın bu mücadeleleri esnasında kazandırdığı zaman, kuşatılmaktan kurtularak geri çekilmesini düzenli bir şekilde sağlanan 8.Ordu'ya yaradı ve Türk Tugayı daha sonra bu orduya katılmıştır. Türk Tugayı'nın Çin kuvvetleri karşısında gösterdiği direniş, Aralık başından itibaren tüm dünyada yankı uyandırmışır. Muharebe tarihe “Kunuri Muharebesi” ve tugayın muharebelerde gösterdiği başarı “Kunuri Zaferi” diye geçmiştir.[4][15]

Hakkındaki filmler

Notlar

  1. ^ Genel Kurmay Başkanlığı şehitleri 218 (10’u subay, 7’si astsubay 1’i askeri memur, 1’i sivil memur), yaralıları 455, (15’i subay, 10’u astsubay), kayıpları 94,( 7’si subay, 2’si astsubay) olarak veriyor[2]

Kaynakça

  1. ^ "Korean War: 1st Turkish Brigade's Baptism of Fire". History.net. 14 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2020. 
  2. ^ Erkilet, H. Emir (1975). Kore Harbinde Türk Silahlı Kuvvetlerinin Muharebeleri. Ankara: Genel Kurmay Harp Tarihi Başkanlığı. s. 138. 
  3. ^ (Türkçe) "Kore Savaşı". Turkish War Veterans Association. []
  4. ^ a b HAYTOĞLU, Ercan (2002). "KORE SAVAŞI VE DENİZLİ KORE ŞEHİTLERİ İLE GAZİLERİ" (PDF). Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi Y. 1 (11). ss. 76-115. 27 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 27 Kasım 2021. 
  5. ^ YAZICI, Tahsin (1963). Kore Birinci Türk Tugayında Hatıralarım (PDF). İstanbul: Ülkü Basımevi. s. 199. 17 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 27 Kasım 2021. 
  6. ^ https://ttu-ir.tdl.org/bitstream/handle/2346/60890/31295007673865.pdf?sequence=1 25 Kasım 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
  7. ^ Tahsin Yazıcı, Kore Birinci Türk Tugayında Hatıralarım, Ülkü Basımevi, 1963, s. 156.
  8. ^ Yazıcı, a.g.e., s. 159.
  9. ^ Chae, Chung & Yang 2001, s. 251
  10. ^ 中國人民解放軍軍事科學院 2000, s. 102
  11. ^ a b c Chae, Chung & Yang 2001, s. 252
  12. ^ Appleman 1989, s. 90
  13. ^ 中國人民解放軍軍事科學院 2000, s. 104
  14. ^ "Muharip Gaziler Derneği İnternet Sitesi". 4 Ekim 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2006. 
  15. ^ Toker, Metin (1991). Demokrasimizin İsmet Paşa’lı Yılları 1944-1973. Ankara: Bilgi Yayınevi. s. 100. 

Bibliyografya

  • Chae, Han Kook; Suk Kyun Chung & Yong Cho Yang, Yang, Hee Wan; Won Hyok Lim & Thomas Lee Sims et al., eds., The Korean War, vol. Volume II, Lincoln, NE: University of Nebraska Press, 2001, ISBN 978-0-8032-7795-3
  • 中国人民解放军军事科学院军事历史硏究部, 抗美援朝战争史, 第二卷, 北京: 军事科学出版社 (Çin Halk Kurtuluş Ordusu Askerî Bilim Akademisi Askerî Tarih Araştırma Bölümü, Amerika'ya Karşı Kore'ye Destek Savaşı Tarihi, 2. Cilt, Askerî Bilim Yayınevi), 2000, ISBN 0-7864-1980-6

Ayrıca bakınız

  • Kore Savaşı'nda Türkiye

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kore Savaşı</span> 1950–1953 yılları arasında Kore Yarımadasında yapılan savaş

Kore Savaşı, 1950-1953 yılları arasında yapılan, Kuzey Kore ile Güney Kore arasındaki savaştır. Soğuk Savaş'ın ilk sıcak çatışması olmuştur. Savaş, ABD ve müttefiklerinin, daha sonra da Çin'in müdahalesiyle uluslararası bir boyut kazanmıştır. Kore Savaşı sonunda Kore'nin bölünmüşlüğü korunmuş ve bugüne kadar gelen birçok sorun miras kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Türk Tugayı</span> Türk Silahlı Kuvvetlerinin bir tugayı

Türk Tugayı, Kore Savaşı sırasında 1950'den 1953'e kadar Birleşmiş Milletler Ordusunun komutası altında savaşmış olan Türk Silahlı Kuvvetleri'nin bir tugayı. Amerika Birleşik Devletleri 25. Piyade Tümeni'ne bağlı olan Türk Tugayı birçok operasyonda savaştı ve Kunu-ri Muharebesinden sonra Kore ile ABD tarafından Birlik Takdirnameleriyle ödüllendirildi. Türk Tugayı muharebe hüneri, inatçı savunması, göreve bağlılığı ve cesaretiyle ün kazandı.

<span class="mw-page-title-main">Birinci İnönü Muharebesi</span> Askeri harekât

I. İnönü Muharebesi, 6 Ocak 1921 tarihinde iki koldan taarruza geçen Yunan kuvvetleriyle İnönü mevzilerinde savunmada olan Ankara Hükümeti kuvvetleri arasında yapılan muharebedir. 6 Ocak 1921 tarihine kadar Uşak ve Bursa bölgesinde hazırlıklarını sürdüren Yunanlar, Türk-Batı Cephesi birliklerinin Çerkez Ethem Kuvvetlerinin Tenkili harekâtı ile meşgul olmasından da faydalanarak, İnönü-Eskişehir istikametinde taarruza başladılar. 6-9 Ocak 1921 tarihleri arasındaki muharebeler, örtme ve emniyet kuvvetleri harekâtı şeklinde cereyan etti. İnönü mevzilerindeki muharebeler 10 Ocak 1921 tarihinde başlamış, Yunan kuvvetlerinin taarruz çıkış hatlarına çekildiği 11 Ocak 1921 tarihine kadar sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Arıburnu Cephesi</span> Çanakkale Savaşının bir parçası olan I. Dünya Savaşı cephesi

Arıburnu Cephesi, 25 Nisan 1915 tarihindeki Arıburnu Çıkarması ile başlayan ve 6 Ağustos 1915 tarihine kadar süren çarpışmaları kapsayan, Çanakkale Savaşı'nın bir parçası olan cephedir. Bu tarihte Müttefik kuvvetlerce üçüncü bir cephe olarak açılan Anafartalar Cephesi ile birleşmiştir. Arıburnu Çıkarması, 25 Nisan 1915 günü Gelibolu Yarımadası’nın Ege Denizi sahillerinde, “Anzak Koyu” olarak bilinecek olan kumsal ve civarına Anzak Kolordusu tarafından yapılan çıkarmadır.

<span class="mw-page-title-main">Komando (Türkiye)</span> Askerî sınıf

Komando, Türk Silahlı Kuvvetleri personeli muharip sınıflara bağlı subay, astsubay ve uzman erbaşlardan eğitime seçilen ve eğitimde başarılı olanlara verilen unvandır. Kuramsal eğitimler ve karar verebilme yetilerinin yanında alınan uzun süreli sistemli eğitimlerle kazanılan yetenekler çerçevesinde düşman hedeflerinin keşfini yaparak imha hareketlerine başlayan ikmal unsurları olmasa dahi görevine devam eden en zor şartlarda savaşabilen askerdir. Komandolar düşmana ani baskınlar yaparak düşman kuvvetlerinin fiziksel taktiksel ve moral yönünden zayıflatarak dost birlik ve kuvvetlere geniş hareket alanı sağlar. Deniz Komando deniz kuvvetlerinin denizcilerine verilen unvandır.

<span class="mw-page-title-main">Alay</span>

Alay, bir albayın komutası altında üç ya da dört taburdan oluşan askeri birimdir. Bir askeri teşkilatlanma olarak çok eski tarihe dayanmaktadır. 16. yüzyıl ortalarında Fransız süvari birliklerine de alay denmekteydi. Daha sonraki yüzyıllarda alayların kendi sancak, üniforma ve armaları geliştirilmiş ve belirli alaylar belirli bir kişilik, askeri kariyer edinmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Bernard Montgomery</span> Britanyalı Mareşal

Bernard Law Montgomery, II. Dünya Savaşı'nda görev yapan Britanyalı mareşal.

<span class="mw-page-title-main">Türk Kara Kuvvetleri</span> Türk Silahlı Kuvvetlerinin kara gücü

Türk Kara Kuvvetleri, Türkiye'yi karadan gelebilecek her türlü saldırıya karşı korumakla görevlidir. Türk Silahlı Kuvvetleri komutası altındaki en büyük kuvvettir. Ayrıca asker sayısı bakımından NATO'nun ikinci ve dünyanın yedinci büyük kara kuvveti ordusudur.

Birinci Kirte Muharebesi Çanakkale Savaşı sırasında Seddülbahir Cephesi'nde İngiliz-Fransız kuvvetleriyle Osmanlı tarafı arasında gerçekleşen 28 Nisan 1915 tarihli muharebedir.

<span class="mw-page-title-main">Zimbabve Millî Ordusu</span>

Zimbabve Millî Ordusu ya da ZNA 1980'de Rodezya Ordusu'ndan oluşturulmuştur. ZANLA ve ZAPU hareketleri sonucu oluşturulmuştur. İngiliz Ordusu eğiticileri gerillalarla birleşerek tabur yapısındaki Rodezya Silahlı Kuvvetleri'ni oluşturmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Alman Kara Kuvvetleri</span>

Alman Kara Kuvvetleri, Almanya Federal Cumhuriyeti'nin kara kuvvetleridir. Geleneksel Alman Ordusu 1955 yılında yeni yapılanmaya gitti ve Batı Almanya'nın ordusu olan Bundeswehr bünyesinde kara kuvvetleri kuruldu. Daha öncesinde hava kuvvetleri ve kara kuvvetleri aynı branş içindeydi. Almanya'nın Yeniden Birleşmesi'nden sonra Doğu Almanya Ordusu Batı Almanya Ordusu'na katıldı ve bugünkü Alman Kara Kuvvetleri oluştu.

<span class="mw-page-title-main">Yunanistan Kara Kuvvetleri</span>

Yunanistan Kara Kuvvetleri, Yunanistan Silahlı Kuvvetleri'ne bağlı kara kuvvetleri.

Kumyangjang-ni Muharebesi veya Geumyangjang-ri Muharebesi, Kore Savaşı sırasında 25 - 27 Ocak 1951 tarihleri arasında Geumyangjang-ri 'da Çin Halk Gönüllü Ordusu'na bağlı 150. Tümen ile Birleşmiş Milletler Ordusu'na bağlı Türk Tugayı arasında gerçekleştirilen muharebe. Muharebe, 151. Tepe'de gerçekleştirildiği için Geumyangjang-ri ve 151. Tepe Muharebesi olarak da bilinir.

Vegas Çatışması, Kore Savaşı'nın son aşamasında Çin Halk Kurtuluş Ordusu'nun Hook Muharebesi kapsamında giriştiği taarruz sırasında Türk Tugayı'nca tutulan mevzilere karşı girişilen saldırı sonucu yaşanan bir çatışmadır. Kore Savaşı'nın siper savaşına dönüşmesi sonucunda taraflar ateşkes için görüşmelere başlamışlardı. Ancak görüşmeler uzayıp gitmekte, bir sonuç elde edilememekteydi. Çin Halk Gönüllü Ordusu, son bir taarruzla cephedeki dengeyi lehine değiştirmek ve ateşkes görüşmelerinde iradesini karşı tarafa dayatmak için hazırlıklara başladı ve 28 Mayıs 1953 tarihinde taarruza geçti. İki gün boyunca, yaklaşık otuz saat kesintisiz olarak süren kanlı çatışmaların sonunda Çin kuvvetleri taarruz gücünü yitirdi ve mevziler Türk kuvvetlerinin elinde kaldı. Cephede de bir sonuç elde edilememesi üzerine barış görüşmelerinden başka seçenek kalmamıştı.

<span class="mw-page-title-main">1. Komando Tugayı</span> Kayseride bulunan tugay

1. Komando Tugayı veya bilinen adıyla Hava İndirme Tugayı, Türk Kara Kuvvetleri'ndeki 16 komando tugayından biri ve Türkiye'nin ilk komando tugayıdır. 4. Kolordu komutası altında olup karargâhı Kayseri'dedir.

2. Kolordu, Türk Kara Kuvvetlerine bağlı 1. Ordu'nun kolordularından biridir. Komutanlığın karargâhı Gelibolu'da bulunmaktadır. Tekirdağ, Edirne, Gelibolu Yarımadası ve Gökçeada'yı dış tehditlere karşı korur.

14. Zırhlı Tugay, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti sınırları içinde yer alan Kara Kuvvetleri Komutanlığı'nın Kıbrıs Türk Barış Kuvvetleri'ne bağlı bir askeri tugayıdır. Tunç Kışlası olarak bilinen tugay karargâhı Değirmenlik ile Lefkoşa arasında yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Balkan Töresi Muharebesi</span>

20 Kasım 1912'de gerçekleşen Balkan Töresi Muharebesi(bugünkü Makaza Geçidi'nin olduğu yerde ve çevre köy ve tepelerde), Birinci Balkan Savaşı'nın bir muharebesiydi ve bunun sonucunda Bulgarlar Osmanlı birliklerini neredeyse tamamen Rodoplardan çıkardılar. Doğu Rodoplarda, bir zamanlar Osmanlı'ya tabii olan ancak savaştan hemen önce ve sonrasında Bulgar ordusuna geçen Makedon-Edirne Gönüllüleri-3. Tugayının Doğu Anadolu'dan Osmanlı'ya savaş ilanının hemen ardından gelip Bulgar ordusunda katılan Hınçak ve Taşnak çetelerine bağlı Ermeniler ve Makedon-Bulgar Komitacılar Bulgar ordusunun burada başarı kazanmasında kilit rol oynamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hırvat Savunma Konseyi</span>

Hırvat Savunma Konseyi, 1991 ve 1996 yılları arasında Bosna-Hersek'te var olan ve tanınmayan bir devlet olan Hırvat Hersek-Bosna Cumhuriyeti'nin resmi askeri oluşumuydu. HVO, Bosna-Hersek'teki Hırvatlar'ın ana askerî gücüydü.

<span class="mw-page-title-main">6. Süvari Tümeni (Alman İmparatorluğu)</span>

6. Süvari Tümeni, Alman Ordusu'nun I. Dünya Savaşı sırasında Doğu ve Batı Cephelerinde savaşan bir birliğiydi. Tümen, Ağustos 1914'te Alman Ordusu'nun seferber edilmesiyle kuruldu ve 1919'da I. Dünya Savaşı'ndan sonra Alman Ordusu'nun terhis edilmesi sırasında dağıtıldı.