İçeriğe atla

Kunta Kinteh Adası

Koordinatlar: 13°19′K 16°22′B / 13.317°K 16.367°B / 13.317; -16.367
James Adası
UNESCO Dünya Mirası
Konum Gambiya
KriterKültürel: iii, vi
Referans[[1] 761[1]]
Tescil2003 (27. oturum)
BölgeAfrika
Koordinatlar13°18′58″K 16°21′21″B / 13.31611°K 16.35583°B / 13.31611; -16.35583

James Adası, Gambiya'da Gambiya Nehri'nin okyanusa döküldüğü açıklıkta bulunan tarihi bir adadır. Ada, James Kalesi olarak da bilinen bir kale içerir.

Tarih

Bölgedeki ilk Avrupalı yerleşimciler, Baltık Almanlarından olan Kurlandiya ve Semigalya Dükalığı'ydı. Bölgedeki bu yerleşimciler, adayı St. Andrews Adası olarak adlandırdı. İngilizlerin yöreye gelişiyle beraber yerleşimciler Kurlandiya dükü Jacob Kettler'ın adına Jacob adında bir kale inşa ettiler ve burayı bir ticaret merkezi olarak kullandılar. 1659 yılında adayı Hollanda aldı. İki yıl sonra 1661'de de burayı İngiltere aldı. 1664'te ise tüm bölge İngiltere'nin oldu.

1755'te ada krokisi

İngilizler, adanın ismini “James Adası” olarak değiştirdi ve York Dükü James adına kaleyi “James Kalesi” olarak değiştirdi. Aynı dük sonrasında II. James olarak İngiltere kralı oldu. Bu kale fildişi ve altın ticaretinde önemli bir yer elde etti. Sonrasında ise bölge köle ticaretinde kullanıldı. 1684'te Kraliyet Afrika Birliği bölgede egemen oldu.

1695 yılında ise Fransızlar burayı kuşattı. İngilizlerle yapılan savaşların ardından yenilen Fransa, geri döndü ve 1697'de dönen ordular, 1702'de bölgeyi tekrar kuşattı. Bu dönemde kale yıkıldı ve tekrar tekrar inşa edildi. 13 Haziran 1750'de Afrika'da ticaretle uğraşan tüccarlar Gambiya'nın yönetimini ele geçirdi. 25 Mayıs 1765 - 11 Şubat 1779 döneminde Gambiya, İngiliz Senegambiyası'nın parçası oldu.

Miras

Önemli bir tarihi bölge olan James Adası, Amerika'ya giden köle ticareti yollarında kullanılan köleleri barındırmaktaydı. Ada, günümüzde çevresiyle beraber UNESCO'nun Dünya Mirası listesindedir. Ancak ada günümüzde erozyona maruz kalmaktadır. Bu nedenle eski büyüklüğünün altıda biri kadardır. Adada yıkıntıların yanında sadece bir dalgakıran ve birkaç baobab ağacı bulunmaktadır.[2] Yine Kunta Kinte adlı ünlü köle karakter, bu adadan alıkonmuştur.

Kaynakça

  1. ^ 1 http://whc.unesco.org/en/list/761 24 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 19 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 14 Şubat 2009. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Gambiya</span> Batı Afrikada bir devlet

Gambiya, resmî adı ile Gambiya Cumhuriyeti, Batı Afrika'da bir ülkedir. Yüzölçümü bakımından Afrika anakarasının en küçük ülkesidir. İsmini aldığı Gambiya Nehri'nin her iki kıyısı boyunca kurulmuş olan ülke Atlas Okyanusu kıyısı hariç, tamamen Senegal ile çevrilmiştir. Yüzölçümü 10.689 km² ve nüfusu 2013 verilerine göre 1.857.181 kişidir. Başkenti Atlas Okyanusu kıyısında bir ada üzerine kurulu olan Banjul'dur. En büyük şehirleri ise Serekunda ve Brikama'dır.

<span class="mw-page-title-main">Yeşil Burun Adaları</span> Batı Afrikada bulunan bir ada devleti

Yeşil Burun Adaları, Kabo Verde, Cabo Verde, Yeşil Burun, resmî adıyla Yeşil Burun Cumhuriyeti, orta Atlas Okyanusu’nda, Senegal ve Moritanya açıklarında bulunan bir Afrika ülkesidir. 10 volkanik ada ve 8 adacıktan oluşan bir takımada olan ülkenin yüzölçümü 4.033 km²'dir. En büyük üç ada Santiago, Santo Antao ve Boa Vista'dır. Başkenti Santiago adasındaki Praia'dır. Adalar Afrika anakarasının en batı noktası Cap-Vert'in 600 ila 850 km açıklarında yer alır. Yeşil Burun adaları; Azorlar, Kanarya Adaları, Madeira ve Selvagens Adaları ile birlikte Makaronezya ekolojik bölgesini oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Banjul</span> Gambiyanın başkenti

Banjul, Afrika kıtasında bulunan Gambiya'nın başkentidir. Atlas Okyanusu kıyısında Gambiya Nehri'nin deniz ile birleştiği noktada ada üzerine kurulu olan şehir, 2012 tahmini nüfus verilerine göre merkez nüfusu ile ülkenin en büyük altıncı şehri konumundadır.

<span class="mw-page-title-main">Sakız Adası</span> Yunanistana bağlı ada

Sakız Adası, Yunanistan'ın Ege Denizi'nde yer alan bir adasıdır. Ülkenin Kuzey Ege bölgesine bağlı olan ada, Türkiye'den Sakız Boğazı ile ayrılır. Sakız ağaçları ve bu ağaçlardan elde edilen damla sakızı ile ünlüdür. Turistik yerleri arasında Orta Çağ köyleri ve 11. yüzyıldan kalma Nea Moni Manastırı bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Amerika'nın Courland kolonileştirmesi</span>

Courland Düklüğü 1654–1659 ve sonra 1660–1689 yılları arasında Tobago'da kurduğu kısa süreli kolonisi ile Amerika'yı kolonileştiren en küçük ulus olmuştur. Courland, modern Letonya'da Polonya-Litvanya Milletler Topluluğu'nun feodal sistemi altında 1561'de düklük olarak kurulmuştur ve nüfusu 200.000'di. Baltık Alman azınlık eğitimli, yöneten ve ticaretle uğraşan sınıfı oluşturuyordu. Letonyalı çoğunluk ise köylü sınıfını oluşturmaktaydı. Dük Jacob Kettler'in yönetimi altında, düklük refah seviyesinde zirveye ulaşmıştır. Batı Avrupa'ya olan seyahatleri boyunca, Jacob ticari fikirler konusunda istekli bir hale gelmiştir ve düklük metal işçiliği ve gemi yapımı konusu daha çok gelişmeye başlamıştır. Ticaret ilişkileri sadece yakın ülkelerle değil Büyük Britanya, Fransa, Hollanda, Portekiz ve diğer ülkelerle de gelişmişti. Kettler, Windau ve Libau ana limanlarıyla Avrupa'nın en büyük ticaret filolarından birini kurmuştu.

Haiti Devrimi (1791–1804) Batı yarımküredeki en başarılı Afrikalı köle ayaklanmasıdır. Devrim sonucunda Haiti siyahlar tarafından yönetilen tarihteki ilk cumhuriyet olmuştur. Devrim sırasında Haiti'nin adı Saint-Domingue idi ve bir Fransız kolonisiydi. Devrim sürecinde Afrika kökenli halk kendisini Fransız egemenliğinden ve köleliğin boyunduruğundan kurtarmıştır. Kölelik dönemi sırasında yüzlerce köle isyanı olmuş olmasına rağmen bulunduğu ülkeyi tamamen özgürleştiren tek başarılı isyan Haiti Devrimidir.

<span class="mw-page-title-main">Kurlandiya</span> tarihi bölge

Kurlandiya, bugünkü Letonya'ya bağlı tarihi bölge. Çoğu zaman Semigalya ve Selonya adlı iki bölge ile beraber anılır.

<span class="mw-page-title-main">Gambiya Nehri</span>

Gambiya Nehri; 1130 km uzunluğunda, Afrika'nın en uzun nehirlerinden biridir. Gine'de yer alan Fouta Djallon bölgesinden doğan ve Gambiya'nın başkenti Banjul kentinden Atlas Okyanusu'na dökülen nehir, geniş alanlar için hayat kaynağıdır. Nehrin yaklaşık yarısına gemilerle ulaşılabilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Gorée</span>

Gorée Adası, Senegal'in Dakar şehrinin 19 idari bölgesinden birisidir. Ada 0.182 km² lik yüzölçümüyle Dakar ana limanının yaklaşık 2 km batısında bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Elmina Kalesi</span>

Elmina Kalesi, 1482 yılında Portekizliler tarafından São Jorge da Mina Kalesi olarak yapılmıştır. Bugün Gana sınırları içindeki Elmina kentinde yer alır. Portekiz coğrafi keşifleri kapsamında Gine'de kurulan bu kale bölgede Portekizliler tarafından inşa edilen ilk ticari üstür. Kale daha sonraları Atlantik köle ticaretinde önemli bir durak olacaktır. Kale ve civarı 1637 yılında Hollandalılar tarafından ele geçirilmiştir. Köle ticareti bölgenin 1871 yılında İngiltere denetimine geçinceye kadar sürmüş, 1957 yılında bölgenin İngiltere'den bağımsızlığını kazanmasıyla beraber günümüzdeki Gana sınırları içerisinde yer almıştır. Bugün önemli bir tarihi yer olan kale, çeşitli tarihi filmlerde kullanılmaktadır. Kale UNESCO tarafından Dünya Mirası listesine de dahil edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Azak</span> Rusyada şehir

Azak Rusya'nın Rostov Oblastı'na bağlı il ve ilin merkezi şehir. Coğrafi konumu nedeniyle değerli olan Azak Kalesi ile bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Grabusa</span>

Garabusa, Granbosa veya Kırambosa, Yunanistan'a bağlı Girit'in kuzeybatısında bulunan bir Venedik kale adası. Osmanlı hakimiyetindeyken de, Giritli isyancıların ve korsanların yatağı olmuştur. Adada üç önemli kale bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Clitheroe</span> kasaba

Clitheroe, Birleşik Krallık'a bağlı İngiltere'nin Kuzey Batı İngiltere bölgesinde idari bakımdan birinci seviyeli yerel idare olan Lancashire Kontluğu'na bağlı olan Ribble Valley (borough) ikinci seviyeli metropoliten-olmayan yerel idare bölgesinde bulunan kasabadır. Clitheroe 1972'den önce bir "Belediye Beldesi" statüsü bulunduğu için, kasabada bir "takip eden semt/köy yerel idaresi " şeklinde bir "kasaba meclisi " alt-idaresi bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Norfolk</span>

Norfolk, İngiltere'nin Doğu İngiltere bölgesinde bulunan ve shire olarak tabir edilen bir county'dir. Batı ve güneybatıda Lincolnshire ve Cambridgeshire, güneyde ise Suffolk county'leri ile sınır komşusudur. Bölge, kuzeyde ve doğuda Kuzey Denizi ile çevrilidir. Norfolk ve Lincolnshire arasında The Wash adı verilen bir tuz bataklığı da bulunmaktadır. Doğu Anglia ve İngiltere'nin adını aldığı Angllar, MS beşinci yüzyıldan itibaren buraya yerleşmiş ve daha sonra kuzey halkı ve güney halkı haline gelmiştir. Bu da "Norfolk" ve "Suffolk "un ortaya çıkmasına neden olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Nevis</span>

Nevis, Karayipler'deki Küçük Antiller'in kuzeyinde bulunan ada. Saint Kitts adasıyla birlikte Saint Kitts ve Nevis'i oluşturmaktadır. Adanın batı tarafında Karayip Denizi ve doğusu Atlas Okyanusu'na bakmaktadır. Adanın 350 km doğu-güneybatısında Puerto Rico adası ve 50 km batısında Antigua adası bulunur. Adanın alanı 93 km² olup nüfusu 2006 itibarıyla 12,106 kişidir. Adanın başkenti Charlestown kentidir.

<span class="mw-page-title-main">Üç köşeli ticaret</span> Üç liman veya bölge arasında ticaret

Üç köşeli ticaret veya üç kenarlı ticaret veya üçgen ticaret bir birinci bölgeden ihraç edilebilen mallar için ikinci bir bölgede (limanda) ithal için talep olmadığı, ama aynı zamanda bu ikinci bölgenin ihraç edebileciği mallar için birinci bölgede ithal talebi olduğu hallerde ortaya çıkar. Üç köşeli ticaret sisteminde üçüncü bir bölge bulunur ve bu bölgede gereken nitelik birinci bölgenin ihraç mallarına talep olması ve aynı zamanda ikinci bölgeye ihraç edebileceği mallar olmasıdir. Üç köşeli ticaret sistemi genel bir ticaret şekli olmakla beraber, pratikte bu tip ticarete en bariz örnek 16. yüzyıllar sonlarından 19. yüzyıl başlarına kadar olan dönemde Avrupa, Batı-Afrika, Kuzey Amerika üçgeni üzerinde olan ve Batı Afrika-Kuzey Amerika "orta pasajı"'nda ticari malın "Afrikalı köleler" olduğu ticaret sistemidir.

<span class="mw-page-title-main">Kraliyet Afrika Şirketi</span>

Royal African Company , Afrika'nın batı kıyısında ticaret yapmak üzere Stuart Hanedanı ve Londralı tüccarlar tarafından kurulmuş bir ticari şirketti. II. Charles'ın kardeşi York dükü James tarafından yönetiliyordu. Şirketin asıl hedefi Fetret döneminde Prens Rupert tarafından tespit edilen Gambiya Nehri’nin yukarılarındaki altın alanlarıydı. Şirket asıl amacın yanı sıra mal ve köle ticaretiyle de uğraştı.

<span class="mw-page-title-main">Gambiya Kolonisi ve Protektorası</span> Afrika kıtasının batısında Büyük Britanyanın 1821 ile 1965 yılları arasında idari olarak yönetiminde bulundurduğu koloni ve himaye bölgesi

Gambiya Kolonisi ve Protektorası, Afrika kıtasının batısında Büyük Britanya'nın 1821 ile 1965 yılları arasında idari olarak yönetiminde bulundurduğu koloni ve himaye bölgesi. Bölge günümüzde Gambiya devletini oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Limoniye Adası</span> Ege Denizinde Yunanistana bağlı ada

Limoniye, Yunanistan'da On İki Ada'nın parçası olan bir adadır. Ada, Rodos ve Herke adaları arasında yer almaktadır. İdari olarak Güney Ege bölgesine bağlı Herke belediyesi sınırları içerisindedir. Adanın yüzölçümü 7,4 kilometrekaredir ve 21 kilometrelik bir kıyı şeridine sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Kurlandiya'nin kolonileri</span>

Kurlandiya'nın Kolonileri ya da Kurlandiya'nın kolonizasyon girişimleri, Kurlandiya ve Semigalya Dükalığı'nın kolonizasyon çabalarını ifade eder. Küçük ama varlıklı olan Dükalık, Avrupa'nın Batı Afrika ve Karayipler'deki kolonileştirme girişimlerinde mütevazı bir rol üstlenmiştir.