İçeriğe atla

Kunlun Dağları

Kunlun Dağları
崑崙山
Kunlun Dağları'nın Tibet-Sincan otoyolundan görünümü
Harita
En yüksek noktası
Yükseklik7.167 m (23.514 ft)
Coğrafya
KonumTibet
Çinghay
Sincan Uygur Özerk Bölgesi

Kunlun Dağları ya da Kurum (Çince (basitleştirilmiş): 昆仑山; Çince (geleneksel): 崑崙山; pinyin: Kūnlún Shān; MoğolcaХөндлөн Уулс, Khöndlön Uuls; Uygurcaكۇئېنلۇن تاغ تىزمىسى / قۇرۇم تاغ تىزمىسى) Asya'daki en büyük dağ zincirlerinden biridir. Yaklaşık 3000 km uzunluğunda olup Tibet Platosu'nun kuzey ucunu oluşturur.

Kurum ismi yanlışlıkla Çinceden Kunkun olarak çevrilmiş ama Kurum ve Karakurum iki büyük dağdır ve asli adı Türkçedir. Kurum Koram yani kaya anlamındadır, Kaya dağ anlamına gelir, karakurum ise batı kaya dağ anlamına gelir, yanı kara batı anlamı veriyor. Günümüz Uygur Türkçesinde hala kuram taş/ قۇرام تاش diye kelime mevcuttur.

Kurum dağları Çin mitolojisinde efsanevi bitkilerin ve efsanevi yaratıkların da bulunabileceği çeşitli tanrı ve tanrıçaların yaşadığı yer. Çin mitolojisindeki birçok önemli olay Kurm dağların'a dayanıyordu.[1]

1900'lerin başında yayımlanmış bir kaynağa göre Kunlun Dağları, Altun Dağları'ndan Qilian ve Qin Dağları'na uzanan bölgede yer almakta;[2] National Geographic'e göre ise Tarım Havzası'nın güneyini oluşturmaktadır.[3]

Tacikistan'daki Pamir Dağları'ndan başlayıp Tibet ile Sincan Uygur Özerk Bölgesi arasındaki bölgeye uzanan sıradağlar Çinghay'a dek yol almaktadır.[4] Kunlun Dağları üzerindeki 70'i aşkın yanardağ konisi Kunlun Yanardağ Grubu'nu oluşturmaktadır. Bu bölgedeki en son patlama 27 Mayıs 1951'de gerçekleşmiştir.[5]

Popüler kültürde Kunlun Dağları

Kunlun Dağları Marvel Comics'in Demir Yumruk adlı çizgi romanında geçen K'un Lun kentine esin kaynağı olmuştur.[6] Battlefield 4 adlı video oyununda yer alan korumalı bir tutukevi de Kunlun Dağları'nda bulunmaktadır. Sıradağlar aynı oyunun Operation Locker adlı eşleminde de mevcuttur.[7]

Kaynakça

  1. ^ Birrell, Anne (1999). Chinese mythology : an introduction. John Hopkins paperbacks ed. Baltimore: Johns Hopkins University Press. ISBN 0-8018-6183-7. OCLC 41450453. 
  2. ^ Richard, L. (1908). Comprehensive Geography of the Chinese Empire. OCLC 2281016. 
  3. ^ National Geographic Atlas of China, 2008
  4. ^ "Kunlun Mountains" (İngilizce). Encyclopædia Britannica. 21 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2020. 
  5. ^ "Kunlun Volcanic Group" (İngilizce). Global Volcanism Program. 30 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2020. 
  6. ^ Young, Sage (16 Mart 2017). "What Is K'un-Lun In 'Iron Fist'? The "Lost City" Has A Mystical History". www.bustle.com (İngilizce). Bustle Digital Group. 19 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2020. 
  7. ^ Whitehead, Dan (31 Ekim 2013). "The Maps of Battlefield 4". Eurogamer (İngilizce). 31 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2020. 


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Erciyes</span> Türkiyede, Kayseride bir yanardağ

Erciyes, İç Anadolu Bölgesi'nde yer alan sönmüş bir yanardağ. Kayseri'nin 25 km güneybatısındaki Sultansazlığı ovaların'ın yanından yükselen büyük kütleli bir stratovolkandır.

Olimpos ya da Olympus aşağıdaki anlamlara gelebilir:

<span class="mw-page-title-main">Sincan Uygur Özerk Bölgesi</span> Çin Halk Cumhuriyetinde özerk bölge

Sincan veya Şincan Uygur Özerk Bölgesi, Türkiye Türkçesinde yazılmış resmi Çin devlet kaynaklarında Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi veya sadece Xinjiang olarak geçer, Çin'in kuzeybatısında bulunan bir özerk bölge. Güneyde Tibet Özerk Bölgesi, güney doğuda Çinghay ve Gansu eyaletleri, doğuda Moğolistan, kuzeyde Rusya, kuzeybatıda Kazakistan ve batıda Kırgızistan, Tacikistan, Afganistan, Pakistan ve Hindistan kontrolündeki Keşmir bölgesiyle komşudur. 1.664.897,17 km² yüzölçümü ile Çin Halk Cumhuriyeti'nin en geniş idari bölgesidir. Başkenti Urumçi, resmî dilleri Uygurca ve Standart Çincedir.

<span class="mw-page-title-main">Gobi Çölü</span>

Gobi Çölü, Orta Asya'da, Moğolistan Cumhuriyetinin güneyi ve Çin'e bağlı Sin-Kiang ve Kansu eyaletlerinin yakınlarındaki bölgeleri de içine alan geniş çöl. Etrafını kayalık sıradağlar çevirmiştir. Güneyde Altun Dağ, Bei ve Yin Dağları, batıda Tanrı Dağları, kuzeyde Altay ve Hangay Dağları yer alır. Çölün uzunluğu 1600 km olup, genişliği 480–965 km arasında değişir.

<span class="mw-page-title-main">Tibet</span> Asyada bir yayla bölgesi

Tibet Orta Asya'da Tibet halkının anavatanı olan bölge. Ortalama 4.900 metrelik yükseltisiyle "Dünyanın Çatısı" diye tanınır. Kuzeyinde Çin'in Sincan Uygur Özerk Bölgesi ve Qinghai, doğusunda Sichuan, güneyinde Hindistan, Nepal ve Bhutan vardır. Başkenti Lhasa'dır.

<span class="mw-page-title-main">Kırgızlar</span> Orta Asyada yaşayan bir Türk halkı

Kırgızlar, çoğunluğu Kırgızistan'da yaşayan Türk halkı. Türklerin bilinen en eski yazılı belgeleri olan Yenisey ve Orhon Yazıtları'nda Kırgızlar, tarihleri çok eskiye dayanan Türk kavimleri arasında zikredilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Çinghay</span>

Çinghay, Çin'in kuzeybatısında bir eyalettir. Tibet Platosu'nda yer alır. Kuzeybatıda Kansu, güneydoğuda Siçuan eyaletleri, kuzeybatıda Sincan Uygur Özerk Bölgesi ve güneybatıda da Tibet Özerk Bölgesi'yle çevrilidir.

<span class="mw-page-title-main">Yugurlar</span> Türk halkı

Yugurlar veya Sarı Uygurlar bir Türk etnik grubu ve Çin'in resmi olarak tanınan 56 etnik grubundan biridir, 2000 nüfus sayımına göre 16.719 kişilerdir. Yugurlar çoğunlukla Çin'in Kansu eyaletindeki Sünen Yugur Özerk bölgesinde yaşamaktadırlar. Çoğunlukla Tibet Budizmine inanmaktadırlar. Yugurların çoğu Türk dili, doğu eyaletlerinde ise Moğolca ve Çince konuşurlar.

Göç Destanı, bir Uygur destanıdır. Türeyiş Destanı’nın devamı niteliğindedir. Destanda, Türklerin kutsal taşı Çinlilere verince Tanrı tara­fından cezalandırılması, açlık ve kuraklığın başlaması ile ana vatanlarından göç etmeleri anlatılır.

<span class="mw-page-title-main">Geyik Dağları</span>

Geyik Dağları, Antalya'nın kuzey doğusunda Dedegöl dağlarının en kuzey noktasından başlayarak Taşeli Platosu'na kadar uzanan Batı Torosların Orta Toroslarla bağlandığı noktada bulunan sıradağlar. Bu sıradağların kuzeye bakan tepe yamaçlarında yaz aylarında dahi kar bulunur. Geyik dağları dizi halinde Konya, Karaman ve Antalya illeri arasında bir sınır çizgisi çizerler. Geyik Dağları'nın en yüksek tepesi Antalya'nın Gündoğmuş ilçesi'nin kuzey doğusunda bulan Geyik dağı tepesi 2877 metredir. Dikkate değer bir diğer zirvesi ise yine Antalya’nın Gazipaşa ilçesinin doğu-kuzey doğu istikametinde bulunan Sarıtaş Tepesi ise 2339 metredir.

<span class="mw-page-title-main">Çerçen İlçesi</span>

Çerçen İlçesi, Çin Sincan Uygur Özerk Bölgesinin güneyinde, Bayangolin Moğol Özerk İli'inde bir ilçedir.

<span class="mw-page-title-main">Maralbeşi İlçesi</span>

Maralbeşi İlçesi, Çinnde Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nin güneybatısında, Kaşgar İli'inde bir ilçedir.

<span class="mw-page-title-main">Taşkurgan Tacik Özerk İlçesi</span>

Taşkurgan Tacik Özerk İlçesi, Çin'de Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nin batısında, Kaşgar İli'inde bir "Tacik" özerk ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Uçturfan İlçesi</span> Çinin Sincan Uygur Özerk Bölgesinde bir ilçe

Uçturfan İlçesi, Çin'de Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nin kuzeyinde, Kırgızistan'a komşu, Aksu iline bağlı bir ilçedir.

<span class="mw-page-title-main">Karaşehir</span>

Karaşahr veya Karasahr, Karaxahr, Karaschahr, Qara-Shāhr; eski bir budist krallığıdır.

<span class="mw-page-title-main">Turfan Havzası</span>

Turfan Havzası, Çin'in Doğu Sincan Bölgesi'nde bir çökelti havzadır.

<span class="mw-page-title-main">Yanan Dağlar</span>

Yanan Dağlar, Çin'in doğu Sincan Uygur Özerk Bölgesinde Tanrı Dağlarının silsilesinde bir çorak, aşınmış, kırmızı kumtaşlı tepelerdir. Kumtaşları, başlıca kum tanesi büyüklüğünde minerallerden ya da kayaların parçalanarak ufalanmasından tortul kayaçlar oluşturmuştur.

Balkanlar'daki dağlar, bölgenin adı olan Balkanlar'ın adının anlamından anlaşıldığı şekilde bölgenin genelinde yer alır. Balkanlar sözü Türk Dil Kurumu tarafından “öz. a. Hırvatistan, Sırbistan, Karadağ, Kosova, Slovenya, Arnavutluk, Makedonya, Bosna-Hersek, Bulgaristan, Romanya, Yunanistan ve Trakya'yı içine alan bölge” şeklinde belirtilir. Kelimenin yapısında yer alan Balkan sözünün, “sarp ve ormanlık sıradağ; sık ormanla kaplı dağ; yığın, küme; sazlık, bataklık” gibi anlamları vardır.

<span class="mw-page-title-main">Şaksgam Vadisi</span>

Şaksgam Vadisi, Şaksgam Nehri'nin her iki yakasında Karakurum'dan Kunlun aralığına uzanan 9.900 km²'lik bir vadidir. Vadinin bulunduğu bölge Çin'in Sincan Uygur Özerk Bölgesi'ne bağlı Kaşgar ilinin Kağılık ilçesi ile Taşkurgan Tacik Özerk İlçesi sınırları içerisinde yer almakta olup Hindistan tarafından Cemmu ve Keşmir'in bir parçası olarak hak iddia edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Karakurum Geçidi</span>

Karakurum Geçidi, Çin'in Sincan Uygur Özerk Bölgesi ile Hindistan'ın Ladakh bölgesi arasında bulunan bir dağ geçididir. Geçit, Karakurum Dağları'nda 5.540 metre yükseklikte yer almakta olup Ladakh'ın başkenti Leh ile Tarım Havzası'ndaki Yarkent kenti arasındaki antik kervan yolunun en yüksek geçididir.