İçeriğe atla

Kumran

Kumran
קומראן
Arapçaخربة قمران
Kumran'daki mağaralar
KonumKalya
BölgeBatı Şeria
TürYerleşim
Tarihçe
KuruluşMÖ 134–104 arasında veya sonrası
Terk edilişMÖ 68 veya sonrası
Kültür(ler)Helenistik dönem, Roma İmparatorluğu

Kumran (İbraniceקומראן; Arapçaخربة قمران Khirbet Qumran), Batı Şeria'daki İsrail'in Kumran Milli Parkı tarafından yönetilen bir arkeolojik sittir.[1] Lut Gölü'nün kuzeybatı kıyısından yaklaşık 1,5 km (1 mi) uzaklıkta kuru bir marn platosunda, İsrail yerleşiminin ve Kalya kibutzunun yakınında yer almaktadır. Helenistik dönem yerleşimi, Yohanan Hurkanus döneminde (MÖ 134-104) veya daha sonra inşa edildi ve Romalılar tarafından MÖ 68'de veya kısa bir süre sonra yıkılıncaya kadar işgal edildi. Ölü Deniz Yazmaları'nın saklandığı Kumran Mağaraları'na en yakın yerleşim olarak bilinir. Kumran'daki başlıca kazılar 1950'lerde Roland de Vaux tarafından yapıldı.

Kaynakça

  1. ^ "Qumran National Park". Israel Nature and Parks Authority. 31 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2014. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ölü Deniz Yazmaları</span>

Ölü Deniz Yazmaları bir kısmı İbranice, bir kısmı da artık ölü bir dil olan Aramice ile kâğıt, deri veya bakır plakalar üzerine kaydedilmiş kırk bin adet elyazması parçasından oluşmaktadır. Bu parçaların bir araya getirilmesiyle tam beş yüz kitap yeniden oluşturulmuştur. Hristiyanlığın ve Museviliğin bilinen en eski yazılı kaynakları sayılırlar.

Esseniler, MÖ 2. asırdan MS 1. asra kadar olan dönemde gelişmiş olan ve Yahudiliğin İkinci Tapınak Dönemi'ne denk gelen bir mezheptir. Bazı uzmanlar bu mezhebin Sadok rahiplerinden geldiğini savunmaktadır. Essenilerin sayıları Ferisilerden ve Saddukilerden azdı. Esseniler diğer mezhep mensuplarının yaşadığı kentlerde yaşıyor olmakla birlikte münzevi bir topluluktu. Bazı gruplar kendilerini riyazete, gönüllü fakirliğe, günlük gusle adamıştı. Bu gruplara toplu hâlde, uzmanlar tarafından "Esseniler" denmektedir. Josephus, eserlerinde Essenilerin kalabalık sayılarda gruplardan oluştuklarını ve Roma'nın Yahudiye eyaletinde binlercesinin ikamet ettiğini dile getirmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Yehuda Krallığı</span>

Yehuda Krallığı, Yakup'un 12 oğlundan biri olan Yehuda'nın, Güney Levant'ta kurduğu Yehuda kabilesinin gelişip monarşi sistemine dönüşmesi ile oluşmuş bir Demir Çağı krallığı. Birinci dönemde, Tevrat'a göre İsrail Krallığı'nın kralı Şaul'un ölümüyle Yehuda topraklarında bir krallık oluştu ve bu krallığın başında Yehuda kabilesinin lideri Davud geçti. Yedi yıl Yehuda'nın krallığını yaptıktan sonra İsrail Krallığını tekrar bir araya getirdi ve başkenti Kudüs yaptı. İkinci dönem ise Yehuda Krallığı dendiğinde akla ilk gelen dönemdir. MÖ 930'da Birleşik İsrail Krallığı ikiye bölündü. Davud'un torunu Rehoboam'ı kendilerine kral olarak seçmek istemeyen kuzeydeki on kabile kendi (ikinci) İsrail Krallığını oluşturdu ve güneydeki iki kabilenin krallığını yapan Rehoboam Yehuda Krallığı'nın lideri oldu. Bazen bölünmeden sonraki İsrail Krallığı'na Kuzey Krallığı Yehuda Krallığı'na da Güney Krallığı denir. Yehuda'nın varlığı MÖ 586 yılında Nebukadnezar önderliğindeki Babil İmparatorluğu'na yenik düşünce son buldu. Babillilerin bölgeyi fethiyle birinci Tapınak yıkıldı ve Yahudiler bölgeden sürüldü.

<span class="mw-page-title-main">İsrail Krallığı (birleşik monarşi)</span> Birleşik monarşili İsrail devleti

Birleşik İsrail Krallığı Tanah'ta anlatıldığı üzere İsrail topraklarında MÖ 1050 ve MÖ 930 yılları arasında var olmuş bir birleşik monarşiydi.

<span class="mw-page-title-main">İsrail Krallığı (kuzey)</span>

İsrail Krallığı Birinci İsrail Krallığı'nın MÖ 930'da yıkılmasından sonra kurulmuş iki devletten biridir. MÖ 930'da kurulan krallığın varlığı MÖ 720'de Asur İmparatorluğu'nun işgaliyle son buldu. En önemli şehirleri Şehem, Tirzah ve Samiriye idi.

<span class="mw-page-title-main">Benyamin kabilesi</span> Torada adı geçen On İki İsrail Kabilesinden birisi

Benyamin kabilesi Tora'da adı geçen On İki İsrail Kabilesi'nden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Efraim kabilesi</span>

Efraim kabilesi, Tora'da adı geçen On İki İsrail Kabilesi'nden biridir. Menaşe kabilesi ile birlikte Yosef Hanedanlığını oluştururlar.

<span class="mw-page-title-main">Ruben kabilesi</span>

Reuben kabilesi, Tora'da adı geçen On İki İsrail Kabilesi'nden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Dan kabilesi</span>

Dan kabilesi, Tora'da adı geçen On İki İsrail Kabilesi'nden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Gad kabilesi</span> Torada adı geçen On İki İsrail Kabilesinden biri

Gad kabilesi, Tora'da adı geçen On İki İsrail Kabilesi'nden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Aşer kabilesi</span>

Aşer kabilesi, Tora'da adı geçen On İki İsrail Kabilesi'nden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Rehav'am</span>

Tevrat'a göre Rehoboam önce Birinci İsrail Krallığı'nın, MÖ 931'deki bölünmeden sonra da güneydeki Yehuda Krallığı'nın kralıydı.

<span class="mw-page-title-main">I. Yarovam</span>

Jeroboam, riyb (uğraşan) ve 'am (halk) kelimelerinin birleşmesiyle oluşmuş "insanlar için uğraşan" veya "halkın haklarını savunan" anlamına gelen bir isimdir. Kuzeydeki on kabilenin Rehoboam'a karşı ayaklanıp İsrail Krallığı'ndan ayrılarak kurdukları Kuzey İsrail Krallığı'nın ilk kralıydı. Hükümdarlığı 22 yıl sürdü. Hükümdar olduğu tarihler William F. Albright'a göre MÖ 922 - MÖ 901 ve Edwin R. Thiele'ye göre MÖ 931 - MÖ 910'dur.

<span class="mw-page-title-main">Baaşa</span>

Baaşa (İbranice:בַּעְשָׁא), Başa, "Baal duyar") İkinci İsrail Krallığı'nın üçüncü kralıydı. İssakarlı Ahiya'nın oğluydu. Baaşa'nın hikâyesi 1 Krallar9 Mayıs 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. kitabında anlatılır.

<span class="mw-page-title-main">Omri</span>

Omri "Tanrı hayatımdır") İkinci İsrail Krallığının kralı ve Ahab'ın babasıydı. William F. Albright'a göre hükümdarlığı MÖ 876 - MÖ 869 arası sürerken bu E. R. Thiele'ye göre MÖ 888 - MÖ 880 arasıdır. Zimri, Elah'ı öldürüp kendini kral ederken Omri Elah'ın ordusunda komutandı. Omriyi kendilerine kral seçen birlikler Tirzah'a yürüyüp Zimri'yi sarayında kıstırdı ve Zimri öldü.

<span class="mw-page-title-main">II. Yarovam</span>

Jeroboam II Joaş'ın oğlu ve Kuzey İsrail Krallığı'nın on dördüncü kralıydı; kırk bir yıl krallık yaptı. Döneminin Yehuda Kralları Amaziah ve Uzziah'tı. Suriyelilere karşı zaferler kazanıp ülkeyi eski sınırlarına kavuşturdu: "Yarovam Levo-Hamat'tan Arava Gölü'ne kadar İsrail topraklarını yeniden ele geçirdi". William F. Albright'a göre M.Ö. 786 - M.Ö. 746, E. R. Thiele'ye göre ise M.Ö. 793 - M.Ö. 753 yılları arası krallık yaptı.

Kutsal İbranice veya klasik İbranice, İbranicenin arkaik bir formu olup, Akdeniz ile Şeria Nehri arasında kalan Kenan toprakları denen bölgede Semitik Kenan dillerinden biriydi. Ahit İbranicesi MÖ yaklaşık 10. yüzyıldan, İkinci Tapınak döneminin sonu olan MS 70 yılına kadar kullanılmıştır. Ahit İbranicesi en nihayetinde gelişip Mişna İbranicesine dönüştü ve bu dil MS 2. yüzyıla kadar devam etti. Tanah, sessiz harf iskeletinin ve Orta Çağ'da kullanılmaya başlanan sesli harf sisteminin geçirdiği evrelerin belgesel kanıtıdır. Ayrıca, kuzeydeki İsrail Krallığı ile güneydeki Yehuda Krallığı'ndaki lehçe farklılıkları da göze çarpmaktadır.

İsrail, Danimarka'nın başkenti Kopenhag'da gerçekleştirilen 2014 Eurovision Şarkı Yarışması'na katılan otuz yedi ülkeden birisidir. İsrail'i temsil eden şarkıcı Mey Fayngold, ülkenin kamusal yayın kuruluşu İsrail Yayın Kurumu (IBA) tarafından görevlendirilmiş; yarışmada söylediği şarkı "Same Heart" ise 6 Mart 2014 tarihinde gerçekleştirilen Kdam Eurovision isimli ulusal final doğrultusunda belirlenmiştir. İsrail, on beş ülkenin yarıştığı ikinci yarı finalde ilk ona giremediği için finale yükselememiştir.

İsrail, İsveç'in başkenti Stockholm'de gerçekleştirilen 2000 Eurovision Şarkı Yarışması'na katılan yirmi dört ülkeden biri idi. İsrail'i temsil eden müzik grubu PingPong, tıpkı önceki iki yılda olduğu gibi ülkenin kamusal yayın kuruluşu İsrail Yayın Kurumu (IBA) içerisinde oluşturulan on kişilik bir komite tarafından seçildi. Ahal Eden, Guy Asif, Roy Arad ve Yifat Giladi isimli dört üyeden oluşan grup "Sameyah" (Mutlu) isimli şarkı ile 7 puan toplayarak yarışmada yirmi ikinci oldu.