İçeriğe atla

Kumköprü, Akyazı

Kumköprü
Mahalle
Harita
Mahallenin haritadaki yeri
Sakarya
Sakarya
Koordinatlar: 40°45′06″N 30°37′19″E / 40.75178°K 30.62205°D / 40.75178; 30.62205
Ülke Türkiye
İlSakarya
İlçeAkyazı
Coğrafi bölgeMarmara Bölgesi
İdare
 • YöneticiMuhtar[1]
İhtiyar heyeti[1]
Nüfus
 (2023)[1]
504[2]
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
İl alan kodu0264
İl plaka kodu54
Posta kodu54400

Kumköprü, Sakarya ilinin Akyazı ilçesine bağlı bir mahalledir.

Tarihçe

Köy halkının Şeyhbızın Kürt-aşiretinin Neyranlı cemiyetinden olduğu yapılan araştırmalarla açıklanmaktadır. Son 150 senede Sakarya'dan Kandira istikametine doğru ya tekli ya birkaç kardeş ya da küçük aile seklinde İzmit'in Solaklar, Yassıbağ'in Murat ve Veyisler köylerine göçler olmuş, orada ilk zamanlar çobanlık, çiftlik sorumluluğu gibi işlerde çalışmış daha sonra o köylerden bir daha geri dönmemişlerdir, ana dillerini unutmuşlarsa da bugün Solaklar mahallesinin en büyük sülalelerinden birinin ismi Kürtler'dir.

Kumköprü mahallesinin kurucusu Şeyhbızın Aşiretinin Neyranlı cemiyetinden Muti Oğlu Hacı İbrahim Ağadır, kabri Hendek ilçesi Uzunca orman köy mezarlığındadır. Osmanlı arşif kayıtlarında köyün ismi 1316/1898 yılından itibaren gözükmektedir.[3]

Neyranlı cemaatini araştırdığımızda Neyranlı cemiyeti Şeyhbızın Aşireti içinde en büyük ve hatırı sayılır kalabalık bir Kürt ailesi olduğu görülmektedir.

Tarihçi yazar İbn-i Erzak aşiretlerden bahsederken Neyranlı Cemaatinden de bahsetmektedir. Gerek İbn-i Erzak gerekse Tarihçi yazar Şerefhan Neyranlılara övgüler yağdırır. Ünlü Molla Ahmedi Bate, Yazar ve ozan Ali Hariri ile Vezir İdris Bitlisi Neyranlıdır.

Şıhbızın Aşireti ile Reşketi Aşiretleri arasında süre gelen kavgalar ve çatışmalar sonucunda Hakkâri (Çölemerik), Bingöl (Çapağcın) ve Diyarbakır (Amed) gibi yerleşim birimlerinden ayrılarak bir kısmı Muş, Varto, Tekman, Hınıs, Erzurum dolaylarına bir kısmı da Şereflikoçhisar, Haymana (bugün en yoğun Şeyhbızın yerleşiminin olduğu yerdir) ve Zara'ya yerleşmişlerdir.

İbn-i Erzak ve Kadri Cemil gibi yazarlar Neyranlı Cemaatinin Hınıs,Varto dolaylarında (650) konut yani aile idiler çıkan aşiret kavgaları sonunda vezir olan akrabaları İdris Bitlisi tarafından batıya yerleştirilmişlerdir (1512-1520)

İbn-i Erzak Neyranlılar'ın asıl memleketlerinin Irak'ın Laleş Bölgesi olduğunu açıklamıştır. Dolayısıyla Eyyübi Devletinin Büyük Hükümdarı Selahattin Eyyübi El-Kurdi ile Akrabadırlar.

Gerek İbn-i Erzak, Kadri Cemil ve gerekse Olayların içinde yaşamış olan yazar ve tarihçi Şerefhan'ın aşiretler arasında gezerek aldığı bilgilerden anlaşıldığına göre Neyranlılar büyük Milan Aşiretinin Şıhbızın Kolunun bir cemaatidir; Şıhbızıni aşiretinden ayrılmışlar Hınıs ve Varto'ya yerleşmişler oradan da aşiretler arasında çıkan kavgalar ve kan davalarından dolayı huzursuz olmuş yakın akrabaları olan ünlü vezir İdrisi Bitlisi tarafından Adapazarı ve dolaylarına yerleştirilmişlerdir. Kumköprü köyü Adapazarı'na yerleşen Neyranlılar'dandır.

Coğrafya

Sakarya il merkezine 25 km, Akyazı ilçesine 9 km uzaklıktadır.

Nüfus

Yıllara göre mahalle nüfus verileri
2007
2000 404
1997 418

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024. Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir. 
  2. ^ "Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi". Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 10 Nisan 2024. 
  3. ^ "Hacı Ahmed Bey takımı, Tarakustan Bey taifesi ve Kumköprü Kürdlerinin Akyazı'da karye ittihaz ettikleri yerlerin zikrolunan namlarla isimlendirilmesi ve gazetelerde ilan edilmesi." BOA, DH.MKT. 2110 - 25. Tarih 09.05.1316

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Zazalar</span> Türkiyenin doğu ve güneydoğusunda yaşayan bir etnik grup

Zazalar, Hint-Avrupa dil ailesine bağlı bir dil olan Zazaca konuşup Türkiye'nin çoğunlukla Doğu Anadolu Bölgesi'nde; Bingöl, Bitlis, Elazığ, Erzincan ve Tunceli, Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde ise; Diyarbakır, Adıyaman, Şanlıurfa illerinin belirli bölgelerinde yaşayan İranî bir halktır. Yaklaşık 2-3 milyon nüfusa sahip olan Zazalar; Türkler, Kürtler ve Araplardan sonra sayısal olarak Türkiye'deki dördüncü en büyük etnik grubu oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Muş</span> Muş ilinin merkezi olan şehir

Muş, Muş ilinin merkezi olan şehir ve aynı isimli merkez ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Malazgirt Meydan Muharebesi</span> 26 Ağustos 1071 tarihinde Bizans İmparatorluğu ile Büyük Selçuklu Devleti arasında yapılan savaş

Malazgirt Meydan Muharebesi, 26 Ağustos 1071 tarihinde Büyük Selçuklu İmparatorluğu hükümdarı Alp Arslan ile Bizans İmparatorluğu hükümdarı Romen Diyojen arasında Malazgirt Ovasında gerçekleşen muharebedir. Alp Arslan'ın kesin zaferi ile sonuçlanan bu muharebe, "Türklere Anadolu'nun kapılarını açan son muharebe" olarak bilinir ve savaşın ardından pek çok Türk Anadolu'ya yerleşmeye başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Eyyûbîler</span> Orta Doğuda hüküm sürmüş olan geç dönem Orta Çağ Kürt devleti (1171–1250)

Eyyûbîler, Eyyûbîler Devleti veya Eyyûbî Sultanlığı, Zengî Devleti'nin komutanı ve daha sonradan Fâtımî Devleti'nin veziri olan Selahaddin Eyyubi'nin 1171 yılında kurduğu Eyyûbî Hanedanı'nın Mısır ve Suriye'de egemen olduğu Sünni Müslüman bir devlettir. En güçlü olduğu dönemde Mısır, Suriye, Irak, Hicaz, Filistin, Libya, Yemen ve Levant bölgelerini egemenliği altında tutmuştur. 1171'de Selahaddin Eyyubi tarafından Mısır'daki Şii Fâtımî Hâlifeliği'nin ortadan kaldırılmasının ardından doğan bir iktidar boşluğuyla tarih sahnesine çıkan devlet, 1187'de Hıttin Muharebesi ile Kudüs'ü Hristiyanlardan geri almış ve Orta Doğu'da önemli bir güç hâline gelmiştir. Hanedanlık, bölgedeki hâkimiyetini 13. yüzyılın ortalarına kadar sürdürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Solhan</span> Bingölde bir ilçe

Solhan, Bingöl iline bağlı bir ilçedir. İlçenin 2 belediyesi, 1 beldesi ve 27 köyü mevcuttur. Solhan ilçe nüfusu 2022 istatistiklerine göre 35,660 kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Hınıs</span> Erzurumun bir ilçesi

Hınıs, Erzurum ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Ahmed-i Hânî</span> Kürt edebiyatçı ve astronom

Ahmed-i Hani, 17. yüzyıl'da yaşamış Kürt edebiyatçı, astronom, şair, tarihçi ve İslam alimi.

<span class="mw-page-title-main">Şeyh Said İsyanı</span> 1925te Şeyh Said tarafından başlatılan isyan

Şeyh Said İsyanı, Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde merkezî yönetime karşı girişilen, geniş çaplı, Kürt ve Zaza aşiretlerin destek verdiği Kürt milliyetçisi ve hilâfet taraftarı ayaklanma.

<span class="mw-page-title-main">Çiğli</span> İzmirin ilçesi

Çiğli, İzmir ilinin bir ilçesidir. İlçenin kuzeyinde Menemen, doğusunda Karşıyaka ilçeleri, güneyinde ve batısında İzmir Körfezi bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Selahaddin Eyyubi</span> Eyyûbî Devletinin kurucusu (1137–1193)

Selahaddin Eyyubi, Eyyûbîler Devleti'nin kurucusu ve ilk hükümdarıdır. 1187 yılında Kutsal Topraklar'ı Haçlılardan geri almak için bir ordu kurdu ve komutasındaki ordusuyla beraber 4 Temmuz 1187 tarihinde gerçekleşen Hıttin Muharebesi ile Kudüs Kralı Lüzinyanlı Guy'ın ordusunun büyük bir bölümünü yok etti. 2 Ekim 1187'de ise Kudüs'ü Haçlı kuvvetlerinden alarak bölgedeki 88 yıl süren Katolik egemenliğine son verdi ve kenti İslam dünyasına geri kazandırdı. Avrupalı Katolik Hristiyanlar yaşadıkları bu yenilgiden sonra, Kudüs'ü tekrar hâkimiyetlerine geçirebilmek amacıyla Üçüncü Haçlı Seferi'ni düzenlediler.

<span class="mw-page-title-main">Şeyh Said</span> Nakşibendi tarikatı şeyhi ve Şeyh Said İsyanının baş lideri (1865–1925)

Şeyh Said, Zaza asıllı Kürt Nakşibendi tarikatı lideri. Şeyh Said İsyanı'nın elebaşıydı. Cumhuriyet'in ilanına ve reformlarına karşı çıkarak şeriat isteğiyle dönemin hükûmetine karşı silahlı isyanda bulunmuş, bunun üzerine 1925 yılında yargılanmış ve ardından idam edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Dunbuliler</span>

Dunbuliler, İran'ın Batı Azerbaycan eyaletinde Hoy ve Salmas çevresinde yaşayan Türk dili konuşan Türkleşmiş bir Kürt aşiretidir.

<span class="mw-page-title-main">Yusuf Ziya (1882 doğumlu siyasetçi)</span> Kürt siyasetçi

Koçzade Yusuf Ziya Bey, Birinci Meclis üyelerinden Kürt asıllı Türk siyaset adamı.

<span class="mw-page-title-main">İdris-i Bitlisî</span> Kürt asıllı Osmanlı devlet adamı (ö. 1520)

İdris-i Bitlisî veya Bitlisli İdris, devlet adamı, tarihçi ve edebiyatçı. Özellikle Yavuz Sultan Selim devrinde Osmanlı İmparatorluğu'nun doğu siyasetinde önemli rol oynadığı söylenir.

Barzani (بارزانی), Ahmed Barzani, Molla Mustafa Barzani, Mesud Barzani ve İdris Barzani'nin mensup olduğu Kuzey Irak'taki Kürt aile. Bu aile 19. yüzyılda Nakşibendi Şeyhlerinin halifeleri olarak Barzan köyüne yerleştikten kısa bir süre sonra aşiretleşti. Barzani Aşireti, Beroji, Mizorî, Şarvanî ve Dolemari olmak üzere dört aşiretten müteşekkil bir aşiret konfederasyonudur.

Alevî nüfusu, Türkiye'de üçte biri İstanbul bölgesinde yaşayan Alevîler’in daha sonra en yoğun olarak bulundukları yöreler arasında Ankara, Adana, Bursa, Antalya, Aydın Damal ve Zile şehirleriyle, Orta ve Doğu Anadolu'da yer alan Erzincan, Sivas, Malatya, Tunceli illeri gelmektedir. Türkiye'de en çok Alevî köyü ise 60'ı karışık olmak üzere toplam yaklaşık 460 adet köy olup Sivas ilinde yer almaktadır. Bunların ardından sırasıyla, Tunceli, Erzincan, Tokat, Çorum, Kahramanmaraş, Bingöl, Amasya, Erzurum, Malatya, Adıyaman, Yozgat, Hatay, Elazığ, Muş, Balıkesir, Mersin, Kars, Adana, Ankara, Eskişehir, Gaziantep, İzmir, Kırıkkale, Kütahya ve Ordu illeri gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Botan Emirliği</span> Osmanlı İmparatorluğunda bir Kürt beyliği

Botan Emirliği, 1338-1855 yılları arasında Osmanlı İmparatorluğuna bağlı Güneydoğu Anadolu'da topraklarında bulunan Kürt Emirliklerinden birisidir. Cizre, Şırnak ve Siirt'in Eruh ilçesini içine almaktadır. Emirliğin adını aldığı Bûhtî Kürtleri Orta Çağlarda günümüz Hakkâri ili ile Musul arasında yaşamışlardır. Ayrıca Bûhtî Kürtleri, bazı tarihçiler nezdinde köken olarak Mervani hanedanının kurucusu olan Humeydi Kürtleri ile ilişkilendirilmişlerdir. 16. Yüzyılda yaşamış olan Kürt tarihçi Şerefhan-ı Bitlisi kaleme aldığı Şerefname adlı eserinde; Botan Emirliğinin, isminin cesaret ve savaşçılıklarıyla tanınmış olan Bûhtî aşiretinden aldığını ifade etmektedir. Antropolog Martin van Bruinessen, Botan Emirliğinin askerî gücünün Şıllet ve Çoxsor olarak ikiye ayrıldığını söylemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ermeni-Kürt ilişkileri</span> Irklararası tarihsel ilişki

Ermeni-Kürt ilişkileri, Kürtler ve Ermeniler arasındaki tarihsel ilişkileri kapsamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Palu Beyliği</span>

Palu Beyliği, 16. yüzyıl'ın başında günümüz Türkiye sınırları içerisinde yer almakta olan doğu'da Bingöl ile Genç, kuzey'de Karakoçan ile Kiğı, Batı'da Uluova ve güney'de Akdağ ile çevrili Elazığ ilinin Palu ilçesi merkez olmak üzere kurulmuş ve yönetiminde nesep itibarıyla Abbasiler'e dayanan Sancak Beyleri tarafından 19. yüzyıl başlarına kadar yönetilmiş bir Osmanlı Hükümetidir. Osmanlı döneminde “hükümet sancak” olarak yerli hanedanlardan Cemşid Bey'e Yavuz Sultan Selim döneminde evlada intikal edecek şekilde mülkiyet üzere verilmiştir.

Eğil Beyliği veya Eğil Emirliği, Emir Mansur'un neslinden Pir Bedir tarafından, Mirdasi aşireti ile Diyarbakır yöresinde Zazalar ve bazı Kürt aşiretlerinin yardımıyla 1049 yılında kurulan ve günümüz Eğil ve çevresinde hüküm süren beyliktir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.