İçeriğe atla

Kumanova Ayaklanması

Kumanova Ayaklanması
Büyük Doğu Buhranı
Tarih20 Ocak-20 Mayıs 1878
Bölge
Sonuç İsyan bastırıldı
Taraflar
Sırp ayaklanmacılar Osmanlı İmparatorluğu
Komutanlar ve liderler
Osmanlı İmparatorluğu Hafız Paşa
Güçler
~1,000Bilinmiyor

Kumanovo Ayaklanması, Ocak-Mayıs 1878 tarihleri arasında Osmanlı İmparatorluğu'nun Kosova Vilayeti'nin Kumanova, Eğri Palanka ve Kratova kazalarında gerçekleşen bir ayaklanmaydı. Ayaklanmanın amacı bölgeyi Osmanlı İmparatorluğu'nun elinden alarak o sırada Osmanlı ile savaşta olan Sırbistan Prensliği ile birleştirmekti. Sırp Ordusu'nun 31 Ocak 1877'de Niş'i ele geçirmesi sonrasında[1] isyan, 20 Ocak 1878'de ordunun İvraniye'ye saldırması sırasında gerilla savaşıyla başladı. Ayaklanmacılar Sırp hükûmetinden gizli yardım aldı. Ayaklanma, 20 Mayıs'ta Osmanlılar tarafından bastırılıncaya kadar dört ay sürdü.

Kaynakça

Özel
  1. ^ Cirkovic 2008, ss. 224.
Genel

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">93 Harbi</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Rus İmparatorluğu arasında 1877-1878 yılları arasında yapılmış savaş

93 Harbi ya da 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı, Osmanlı padişahı II. Abdülhamit ve Rus çarı II. Aleksandr döneminde yapılmış olan bir Osmanlı-Rus Savaşı'dır. Rumi takvime göre 1293 yılına denk geldiğinden Osmanlı tarihinde 93 Harbi olarak bilinir. Hem Osmanlı Devleti'nin batı sınırındaki Tuna (Balkan) Cephesi'nde, hem de doğu sınırındaki Kafkas Cephesi'nde savaşılmıştır. Savaşa hazırlıksız yakalanan Osmanlı Devleti, çok ağır bir yenilgi almıştır. Savaşın başlıca sebepleri; Osmanlı Devleti'nde yaşanan azınlık isyanları, Rusya ve Batı Avrupa ülkelerinde, Osmanlı Devleti'nde yaşayan Hristiyanların insan haklarının çiğnendiği konusunda oluşan tek taraflı kamuoyu, Rusya'nın Balkanlardaki genişleme siyaseti, Romanya ve Bulgaristan'ın bağımsızlık istekleri ve Panslavizm akımıdır. Avrupa'nın büyük güçleri savaşı önlemek için İstanbul'da Tersane Konferansı'nı toplamışlar, ancak Osmanlı Devleti'ne yaptıkları taleplerin reddedilmesi üzerine savaş patlak vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Bosna-Hersek</span> Balkanlarda bir ülke

Bosna-Hersek, kısa haliyle B&H, resmî adıyla Bosna ve Hersek, Balkanlar'da 51.197 km² yüz ölçümlü bir ülke. Kuzey, batı ve güneyden Hırvatistan; doğudan Sırbistan ve güneydoğusunda Karadağ ile çevrili olup Adriyatik Denizi'ne Neum şehrinin olduğu yerde yalnızca 20 km'lik limansız bir kıyısı bulunmaktadır. Ülkenin coğrafyası merkez ve güneyde dağlık, kuzeybatıda tepelik, kuzeydoğuda düzlük bir karakter sergiler. Başkent ve en büyük şehir olan Saraybosna, birçok yüksek dağla çevrelenmiştir. Ülkenin çoğunluğunu kaplayan Bosna bölgesinde karasal iklim görülür, bu bölgede yazları sıcak, kışları kar yağışlı ve soğuktur. Ülkenin güney kıyılarındaki daha küçük Hersek bölgesinde ise tipik Akdeniz iklimi görülür. Bosna-Hersek doğal kaynaklar açısından da zengin bir görünüm arz eder.

<span class="mw-page-title-main">Avusturya-Macaristan İmparatorluğu</span> 1867 ile 1918 yılları arasında Orta Avrupada var olan bir monarşi

Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, Orta Avrupa'da hüküm sürmüş ve I. Dünya Savaşı'ndan sonra yıkılmış bir imparatorluktur. Bu imparatorluğu oluşturan Avusturya İmparatorluğu ve Macaristan Krallığı aslında içişlerinde bağımsız iki ayrı ülkeydi fakat dışişleri açısından, Avrupa'nın birçok ülkesinde hüküm süren Habsburg Hanedanı'na mensup tek bir Habsburg imparatoru tarafından yönetilmekteydi. Resmî para birimi Kron'du.

<span class="mw-page-title-main">Karadağ</span> Balkanlarda bir ülke

Karadağ, Avrupa'nın güneydoğusunda Balkanların Adriyatik kıyısında bir ülkedir. Kuzeyde Bosna-Hersek, kuzeydoğuda Sırbistan, doğuda Kosova, güneydoğuda Arnavutluk, batıda ise Hırvatistan ve Adriyatik Denizi ile çevrilidir. Başkenti ve en büyük şehri Podgorica ülke topraklarının %10,4'ünü ve nüfusun %29,9'unu kapsamaktadır, Çetine kenti eski krallık başkenti statüsündedir. Ülkenin büyük çoğunluğunu Karadağlılar oluşturur, Sırplar %28,7 ile en büyük azınlıktır. Ayrıca Boşnaklar, Arnavutlar ve Hırvatlar da bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Birinci Meşrutiyet</span> Osmanlı Devletinde ilk anayasal monarşi dönemi (1876–1878)

Birinci Meşrutiyet, Osmanlı İmparatorluğu'nda 23 Aralık 1876'da II. Abdülhamid tarafından ilan edilen, anayasal monarşi rejiminin ilk dönemi. Bu dönemin anayasası Kanun-ı Esasi, yürütme organı padişah II. Abdülhamid, yasama organı ise Meclis-i Umumi'dir.

<span class="mw-page-title-main">Kara Yorgi</span>

Kara Yorgi Petroviç, Osmanlı İmparatorluğu'na karşı Birinci Sırp Ayaklanması'nın lideri ve sonradan bağımsızlığını kazanan Sırbistan'ı uzun süreler yöneten Karađorđević Hanedanı'nın atasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kosova</span> Güneydoğu Avrupada bir ülke

Kosova, resmî adıyla Kosova Cumhuriyeti, Balkanlar'da bulunan ve dünyada sınırlı tanınırlığa sahip denize kıyısı olmayan bir ülkedir. Kuzeyde ve doğuda Sırbistan, güneyde Kuzey Makedonya ve Arnavutluk, batıda ise Karadağ ile komşudur. 1999'da Birleşmiş Milletler kontrolü altına alınan Kosova, 2008'de Sırbistan'dan tek taraflı olarak bağımsızlığını ilan etti. Mart 2020 itibarıyla 97 ülke tarafından tanınmaktadır. Kosova'nın bağımsızlığını tanımayan Sırbistan, bölgeyi kendisine bağlı Kosova ve Metohiya Özerk Bölgesi olarak kabul etmektedir.

Sırbistan tarihi, bugünkü Sırbistan topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">I. Carol</span> Romanyanın İlk Kralı

I. Carol veya I. Charles, 20 Nisan 1886'dan 15 Mart 1881'e kadar Romanya domnitoru, 1881'de Romanya Krallığı'nın kurulmasından 10 Ekim 1914'deki ölümüne kadarki Romanya kralı görevini yapmış siyasetçidir. Alexandru Ioan Cuza'nın indirilmesinin ardından 20 Nisan 1886'da Eflak ve Boğdan Birleşik Prensliği'nin Domnitoru olarak seçildi. 1877'de Romanya'nın bağımsız bir ulus olduğunu ilan etti. Osmanlı İmparatorluğu'nun 93 Harbi'nde Romanya'nın bağımsızlığını güven altına aldı. 26 Mart 1881'de prenslikleri birleştirerek 1947'deki sosyalist cumhurietin ilanına kadar ülkeyi yönetecek olan Romanya Krallığı'nı ilan etti. Romanya'daki ilk Hohenzollern-Sigmaringen hanedanı kökenli kraldır.

<span class="mw-page-title-main">Bulgaristan Krallığı</span> Güneydoğu Avrupada 1908-1946 arasında hüküm sürmüş krallık

Bulgaristan Krallığı veya Bulgaristan Çarlığı, 1908-1946 yılları arasında var olmuş bir devlet. 1885'te Doğu Rumeli'yi Osmanlılardan alan Bulgaristan Prensliği'nin 5 Ekim 1908 tarihinde krallık olmasıyla kurulmuştur. Bulgaristan de jure olarak Osmanlı'ya karşı bağımsızlığını bildirmiştir.

Sırp İsyanları, 19. yüzyılın başlarında Sırpların Osmanlı Devleti'ne karşı başlattıkları ve 1878 yılında Sırbistan'ın bağımsızlığıyla sonuçlanmış isyanlardır.

<span class="mw-page-title-main">Sırbistan-Türkiye ilişkileri</span>

Bu madde, Sırbistan-Türkiye ve eskiden beri süregelen Türk-Sırp ilişkilerini içerir.

<span class="mw-page-title-main">Yugoslavya</span> Eski bir Balkan devleti

Yugoslavya, Balkanlar’ın batısında 20. yüzyılda, üç defa farklı yapı ve idari şekille kurulmuş olan bir devlet olmuştur. Bu ada sahip olan devlet, 1918-2003 yıllarında çeşitli idari yapılarda varlığını sürdürmüş bir Balkan devletidir.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı-Sırp Savaşı (1876-1877)</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Sırbistan Prensliği arasında 1876-77 yılları arasında yapılmış savaş

Osmanlı-Sırp Savaşı, Türk-Sırp Savaşı) veya Birinci Türk-Sırp Savaşı, 1876-1877 yılları arasında Osmanlı İmparatorluğu ile Sırbistan Prensliği arasında gerçekleşen savaşlardır.

<span class="mw-page-title-main">Banat İsyanı</span>

Banat İsyanı, Banat'taki Ayaklanma, Sırp Ortodoks piskoposu Vršac'lı Teodor ve Sava Temišvarac tarafından Temeşvar Eyaleti'nde Osmanlılara karşı düzenlenen ve yönetilen bir isyandı. Ayaklanma, Uzun Türk Savaşı'nın ilk aşamasında, 1594'te patlak verdi ve Osmanlı ordusu tarafından ezilmeden önce bölgedeki birçok kasabayı hızla ele geçirmeyi başaran sayıları 5.000 kadar olan yerel Sırplar tarafından savaşıldı. Osmanlılar misilleme olarak Ortodoks azizi Sava'nın naaşlarını yaktı. Kısa ömürlü olmasına rağmen gelecekteki isyanlara ilham kaynağı oldu.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı-Karadağ Savaşı (1876-1878)</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Karadağ Prensliği arasında 1876-78 yılları arasında yapılmış savaş

Osmanlı-Karadağ Savaşı, 1876-1878 yılları arasında Osmanlı İmparatorluğu ile Karadağ arasında meydana gelen savaştır. Savaş Karadağ'ın zaferiyle sonuçlandı.

Büyük Doğu Buhranı, 1875 yılında Balkanlar'da Osmanlı İmparatorluğu topraklarında başlayarak uluslararası güçlerin karışmasına yol açan çeşitli ayaklanma ve savaşlardır. Buhran, Temmuz 1878'de Berlin Antlaşması ile sona erdi.

Avrupa'da Osmanlı savaşları Osmanlı İmparatorluğu ile eski Orta Çağ'dan 20. yüzyılın başlarına kadar uzanan çeşitli Avrupa devletleri arasındaki bir dizi askeri çatışma idi. İlk çatışmalar 13. yüzyılda Bizans-Osmanlı savaşları, ardından da 14. yüzyılda Bulgar-Osmanlı savaşları ve Sırp-Osmanlı Savaşları başlamıştır. Bu devrin büyük bölümü, Osmanlı'nın Balkanlara açılmasıyla karakterize edildi. Osmanlı İmparatorluğu, 15. ve 16. yüzyıllarda Orta Avrupa'ya daha fazla girdi ve Avrupa'daki toprak taleplerinin zirvesinde kaldı.

Kosova, 1455'ten 1912'ye kadar, başlangıçta Rumeli Eyaleti'nin bir parçası olarak ve 1864'ten ayrı bir Kosova Vilayeti olarak Osmanlı İmparatorluğu'nun bir parçasıydı.

Osmanlı İmparatorluğu'nda Batılı milliyetçilik anlayışının yükselişi, Osmanlı millet anlayışının çöküşüne neden oldu. Osmanlı İmparatorluğu'nda hakim olan ve dini merkeze aldığı için mevcut millet kavramından farklı olan millet anlayışı, Osmanlı İmparatorluğu'nun gerilemesinde kilit bir faktör oldu.