İçeriğe atla

Kumanova

Kumanova
Куманово
Şehir
Kumanovo
Kumanova bayrağı
Bayrak
Kumanova arması
Arma
Makedonya üzerinde Kumanova
Kumanova
Kumanova
Kumanova’nın Kuzey Makedonya'daki konumu
Ülke Kuzey Makedonya
BölgeKuzeydoğu
BelediyeKumanova
İdare
 • Belediye başkanıZoran Damjanovski
Yüzölçümü
 • Toplam509.48 km²
Rakım330 m
Nüfus
(2002)[1]
 • Toplam105.484
Zaman dilimiUTC+01.00 (OAS)
 • Yaz (YSU)UTC+02.00 (OAYS)
Alan kodu(+389) 031
Plaka koduKU

Kumanova (Makedonca: Куманово Kumanovo; Arnavutça: Kumanova / Kumanovë), Kuzey Makedonya'nın Sırbistan sınırına yakın bulunan bir şehir ve belediye merkezidir. Şehir, Üsküp ve Manastır şehirleri ile birlikte ülkenin üç büyük şehrinden biridir.

Yer Adı

Şehrin adı, bölgede 11. ve 12. yüzyıllarda yerleşmiş, egemenlik kurmuş Türk kavmi Kumanlardan gelmektedir.[A]

Coğrafya

Yunanistan sınırından Kumanova’dan geçip Sırbistan sınırına uzanan M1 Otoyolu

Kuzey Makedonya'nın kuzey kesiminde, Kosova ve Sırbistan'a yakın bir konumda yer alır. Ayrıca, Bulgaristan hududu yolunun Makedonya kısmındaki ilk şehirdir. Ülkenin idari bölge dağılımında Kuzeydoğu bölgesi sınırları içindedir. Belediye yüzölçümü 509.48 kilometrekare olup denizden yüksekliği (rakım) 330 metredir.

Kumanova, Yunanistan sınırındaki Gevgeli'de başlayan uluslararası otoyolun (M1 Otoyolu) kavşaklarından birisidir. Bu otoyol Kumanova'dan devam edip Sırbistan'a çıkar. Yine otoyola burada doğu yönünden bağlanan karayolu ile Bulgaristan'a ulaşılır. Ayrıca, Üsküp'ü Kumanova ve Sırbistan demiryolu hattı da vardır.

İklim

Kumanova sıcak bir iklime sahiptir. Şehrin Üsküp hava alanına yakınlığı turizmine katkı sağlamaktadır.

Tarih

Osmanlı İmparatorluğu Dönemi

Kumanova ilk olarak 1519 yılında Osmanlı İmparatorluğu tarafından hazırlanmış bir Türkçe ev evrakında anılmıştır. Bu evrak İstanbul arşivlerindedir.

Kumanova hakkındaki en sağlam, gelişkin bilgiye 1660-61 yılında seyyah Evliya Çelebi Seyahatname'sinde vermektedir. Seyahatname'deki kısım şöyledir:

“Kumanova yerleşimi Üsküp Sancağı’nın sınırları içinde yer alır ve bir idari alanı belirtir. Şehir birçok dere ve kiremit çatılı 600 evle süslenmiştir. Şehir merkezinde bulunan cami çok güzeldir. Burada tekke, medrese, hamam, çok sayıda dükkân, değirmenler bulunur. İklimi keyif verici ve hoştur. Muhtelif sayıda üzüm bağı ve bahçeler de vardır.”

Şehir II. Viyana Kuşatması sonrası 1689 yılında Osmanlı İmparatorluğu'nun elinden çıkmışsa da kısa sürede geri alınmıştır. Balkan Savaşları sırasında 23 – 24 Ekim 1912 tarihleri arasında Osmanlı İmparatorluğu ile Sırbistan Krallığı arasında gerçekleştirilen Kumanova Muharebesi Kumanova şehrinin bulunduğu bölgede gerçekleşmiştir. Balkan Savaşları sonrasında Osmanlı İmparatorluğu bölgede hâkimiyetini yitirmiştir.

Yugoslavya Krallığı Dönemi

Osmanlı İmparatorluğu dönemi sonrasında, küçüklü büyüklü birçok muharebe sonrasında Kumanova bölgesi, Sırp, Hırvat ve Sloven Krallığı egemenliğine girmiştir. 1918 sonrasında Yugoslavya Krallığı olarak 1943 yılına dek egemenlik sürmüştür.

Yugoslavya Dönemi

1943 yılı ile beraber Yugoslavya Krallığı ortadan kalkmış, yerine Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti kurulmuştur. Kumanova'nın da dâhil olduğu bölge, bu kez de sosyalist Yugoslavya idaresine girmiştir.

Makedonya Cumhuriyeti Dönemi

Şehirde bir kavşak
Meydan

1991 yılında Makedonya'nın Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti'nden bağımsızlığını ilan etmesiyle Kumanova, bağımsız Makedonya Cumhuriyeti içinde bugününe gelmiştir.

Kumanova modern şehir görüntüsüne II. Dünya Savaşı'ndan sonra hızla gelişerek kavuştu. Bugün Üsküp ile şehir arasında 40 kilometrelik otoyol bulunmaktadır.

Kültür

Şehrin 30 km. kuzeydoğusunda bulunan yaklaşık 4000 yıllık antik şehir ve uluslararası folklor festivali ve komedi günleri festivali bölgeye turistleri çekmeye devam etmektedir. Bunun dışında Staro Nagoričane köyünde bulunan Bizans dönemine ait, daha sonraları Sırp imparatoru Milutin tarafından yenilenmiş Aziz Georgij Kilisesi bölgenin inanç turizmine katkısı olan önemli yerlerden biridir.

Nüfus

2002 sayımlarına göre Kumanova Belediyesi'nin toplam nüfusu 105.484 kişidir. Bu nüfusun etnik dağılımı şu şekildedir: Makedonlar 63.746; Arnavutlar 27.290; Sırplar 9.062; Romanlar 4.256; Türkler 292 ve diğerleri…[1]

Kardeş Şehirler

Kumanova Belediyesi'nin aşağıdaki şehirlerle kardeş şehir anlaşması vardır:[2]

Dış bağlantılar

Notlar

A. ^ Çeşitli kaynaklarda şehrin adına kaynak olarak “Kuman” ismi verilir. Kumanların bölgedeki egemenlik tarihleri “1094”, “12. yüzyıl” gibi çeşitli şekillerde belirtilmiştir.

Kaynakça

  1. ^ a b 2002 nüfus sayımı sonuçları 22 Eylül 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Makedonya Cumhuriyeti Devlet İstatistik Enstitüsü (Makedonca) (İngilizce)
  2. ^ Листа На Збратимени Градови Со Општина Куманово[] Kumanova Belediyesi resmî internet sitesi (Makedonca)
  3. ^ Kardeş Belediyeler 29 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Lefkoşa Türk Belediyesi resmî internet sitesi

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İştip</span>

İştip, Kuzey Makedonya'nın orta kesiminin doğusunda bulunan bir kentsel alandır.

<span class="mw-page-title-main">Köprülü, Kuzey Makedonya</span> Makedonyada şehir

Köprülü, Vardar Nehri üzerinde Kuzey Makedonya'nın orta kısmında bulunan şehir.

<span class="mw-page-title-main">Probiştip</span>

Probiştip, Kuzey Makedonya'nın kuzeydoğusunda bulunan kasaba ve belediye merkezidir. Probiştip'te akümülatör fabrikası, Türk firmalarının yatırımlarından biri olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Berova</span>

Berova, Kuzey Makedonya'nın doğu sınırında bulunan bir belediye merkezidir. Maleşevo Dağları'nın eteklerinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Negotin, Kuzey Makedonya</span>

Negotin Kuzey Makedonya'nın orta kesiminde yer alan bir kasaba ve belediye merkezidir. Makedonya'nın en iyi şarap ve rakıları Negotin'de imal edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Demir Kapı</span>

Demir Kapı Kuzey Makedonya'nın güneydoğusunda yer alan bir kasaba ve belediye merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Kratova</span>

Kratova, eskiden Karatova, Kuzey Makedonya'nın kuzeydoğusunda kasaba ve belediye merkezidir. Şehirde Osmanlı döneminden kalma köprüler bulunmaktadır. Şehrin tarihî dokusunu korumak amacıyla Kuzey Makedonya hükûmetinin, Avrupa Birliği nezdinde çalışmaları mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">Debre, Kuzey Makedonya</span>

Debre, Kuzey Makedonya'nın batısında, Arnavutluk sınırında bulunan bir belediye merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Makedonska Kamenitsa</span> Kasaba ve belediye merkezi

Makedonska Kamenitsa Kuzey Makedonya'nın doğusunda, Bulgaristan sınırı yakınlarında yer alan bir kasaba ve belediye merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Koçana</span>

Koçana, Kuzey Makedonya'nın doğu kesiminde bir kasaba ve belediye merkezi. Kuzey Makedonya'da bulunduğu coğrafyada, genel Kuzey Makedonya kara yolu ağı içinde konumlanan bir yerdir.

<span class="mw-page-title-main">Gevgeli</span>

Gevgili veya Gevgelü, Kuzey Makedonya'nın Yunanistan sınırında bulunan kasabalarından biridir. Selanik'e 70 km, Üsküp'e 165 km uzaklıktadır.

<span class="mw-page-title-main">Bogdantsi</span>

Bogdanci Kuzey Makedonya'nın Gevgelija ile beraber, Yunanistan sınırına yakın bulunan kasabalarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Delçevo</span> Kuzey Makedonya Kasabası

Delčevo Kuzey Makedonya'nın doğusunda, Bulgaristan sınırına yakın bir kasaba ve belediye merkezidir. Şu anki ismini Osmanlı İmparatorluğu devri sonlarında yaşamış devrimcilerden biri olan Goce Delčev'den almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kırçova</span>

Kırçova Kuzey Makedonya'nın batı kesiminde bir kasaba ve belediye merkezi. Kırçova, Makedonya’nın batı kesimindeki ana kara yolu hattı üzerinde yer alır. Bu ulaşım güzergâhı üzerindeki büyük yerleşim yerleri kuzeyden güneye doğru Üsküp-Kalkandelen-Gostivar-Kırçova-Ohri şeklindedir.

<span class="mw-page-title-main">Eğri Palanka</span>

Eğri Palanka Kuzey Makedonya'nın kuzeydoğusunda, Bulgaristan sınırı yakınlarında bir kasaba ve belediye merkezidir. Kasaba, tarihte ve çağdaş bazı evraklarda Eğri Dere olarak da yer alır. Eğri Dere adı aynı zamanda kasabanın Osmanlı Türkleri tarafından kurulduğunda aldığı ilk, en eski adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Pehçevo</span>

Pehçevo, Kuzey Makedonya'nın doğusunda, Bulgaristan sınırı yakınlarında bulunan kasaba ve belediye merkezidir. Kuzey Makedonya'nın başkenti Üsküp'e, Bulgaristan'ın başkenti Sofya'dan daha uzak bir konumda yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Kiliseli</span>

Kiliseli Kuzey Makedonya'nın orta kesiminde yer alan bir kasaba ve belediye merkezidir. Kuzey Makedonya'da en çok kilise bulunan yerleşim yerlerinden biri olarak belirtilir. İştip'in kuzeyinde yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Merkez Jupa</span>

Merkez Jupa Kuzey Makedonya'nın batısında bir köy ve belediye merkezidir. Kuzey Makedonya’da nüfusunun büyük kısmı Türklerden oluşan yerlerden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Tearçe</span>

Tearçe Kuzey Makedonya'nın kuzeybatısında, Kosova sınırı yakınlarında bir köy ve belediye merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Kumanova Belediyesi</span> Kuzey Makedonyada belediye (opština)

Kumanova Belediyesi Kuzey Makedonya'nın kuzeydoğusunda bulunan bir belediyedir. Belediyenin merkezi Kumanova'dır. Belediye, Kuzey Makedonya'nın idari dağılımında Kuzeydoğu Bölgesi'nde yer alır.