Kudüs Tren İstasyonu

Kudüs Tren İstasyonu (İbranice: תחנת הרכבת ירושלים, Tahanat HaRakevet Yeruşalayim) İsrail'in Kudüs şehrinde, El Halil Yolu ile Beytüllahim Yolu arasında Alman Kolonisi'nin yakınlarında bulunan eski bir tren istasyonudur. 1998'de kapanana kadar Yafa - Kudüs demiryolu'nun bir parçasıydı. Terminalin karşısında bulunan kervansaray^[1] sebebiyle bu terminale Han İstasyonu da denir.

1892'de açılan 747 metre rakımlı terminal Yafa - Kudüs demiryolu hattının 87. kilometresinde yer alır.^[2] 1998'de kapanan bu hat her gün biraz daha çürümektedir. Bu istasyon Tel Aviv-Kudüs hattına yapılan ve 2005'te biten restorasyon çalışmalarına dahil edilmemiştir.^[3] Yafa Tren İstasyonu'nda olduğu gibi bu istasyonu bir toplantı merkezine çevirmek düşünülen planlar arasındadır.

Tarihçe

Kudüs'ü demiryoluyla liman şehri Yafa'ya bağlama fikri 19. yüzyıl'da Dr. Conrad Schick ve Moses Montefiore tarafından ortaya atıldı. Ancak demiryolu inşa etme ve işletme imtiyazını Osmanlı hükûmetinden Yosef Navon satın aldı. Fakat Navon da maddi sıkıntıları nedeniyle bu imtiyazını bir Fransız şirketine devredildi - Société du Chemin de Fer Ottoman de Jaffa à Jérusalem et Prolongements.^[4]

Nahal Sorek ve Hayalet Vadisi'nden geçen Yafa ve Kudüs arasına döşenen raylar 1892'de tamamlandı ve 26 Eylül 1892'de şehrin önde gelen Arap ve Yahudi şahısların katılımlarıyla açılış töreni yapıldı. Törende bulunan ve modern İbranice'nin yaratıcısı olarak kabul edilen Eliezer Ben-Yehuda tren için çelik at anlamına gelen Rakevet kelimesini türetmiştir.^[5]

1948'e kadar hemen hemen aralıksız devam eden Yafa-Kudüs seferleri patlak veren 1948 Arap-İsrail Savaşı nedeniyle durduruldu. Savaş sonunda Beit Safafa ve Kudüs'ün güneydoğusundaki Arap muhiti Ürdün Arap lejyonunun eline geçti. Kudüs'e erzak götürülebilmesi amacıyla 1949 Ateşkes Antlaşması ile Ürdün'ün bu bölgelerdeki demiryolları kontrolünü İsrail Demiryolları'na bırakmasına karar verildi.^[5] Sonuç olarak Kudüs'te rayların güneyindeki topraklar Ürdün'de kaldı ve demiryoluyla rayların kuzeyindeki küçük bir bölüm ise İsrail'in kontrolüne bırakıldı. 7 Ağustos 1949'da tren seferleri tekrar başladı.^[5]

1959'da raylar büyük bir renovasyondan geçti fakat zamanla yolcu sayısı azalmaya başladı. Tel Aviv ve Hayfa'ya yapılan seferler günde bire kadar düştü. 1990'larda rayların bakımsızlığı nedeniyle az hasarlı raydan çıkma olayları yaşandı.^[6] Yafa - Kudüs demiryolu üzerindeki Beit-Shemesh Tren İstasyonu ile Kudüs bağlantısı kapatıldı. 14 Ağustos 1998'de Kudüs'ten yola çıkan son trenle 15 Ağustos 1998 Kudüs Tren İstasyonu resmen kapatıldı.

İstasyon binası

Simetrik yapıyla inşa edilen binada istasyon ofisleri, bilet gişesi ve terminal salonu bulunur. Birinci katın tavanındaki, bilet gişesini yanlarındaki üçgen kemerler 1920'lerde İngilizler tarafından inşa edildi. Bina zaman içinde birçok renovasyona uğramasına rağmen 1920'de aldığı ana şeklini bozmamıştır.^[5]

Günümüz

Günümüzde başıboş bırakılmış bu bina ihmalsizlik ve vandalizmden etkilenmektedir. İstasyonun bulunduğu bölge gayri menkul yatırımlar için potansiyeli olan bir alandır. Planlardan bir tanesi bu bölgede yeni bir semt yaratmaktır. Bu plana göre binanın konumundan yol geçmesi dolayısıyla binanın 20 metre kaydırılması gerekmektedir fakat uzmanlara göre Kudüs'ün korunacak binalar listesinde bulunan 110 binadan biri olan bu istasyonun kaydırılması binanın yıkılıp yok olmasına sebep olacaktır.

Yakın geçmişte istasyonun bulunduğu bu bölge Kudüs Film Festivali, Kudüs Caz Festivali ve İsrail Festivali gibi etkinliklere sahne olmuştur.^[7]

Kaynakça

^ Bugün Kudüs Han Tiyatrosu olarak hizmet vermektedir
^ Travis, Anthony S. (2009). On Chariots with Horses of Fire and Iron. Kudüs, İsrail: Magnes Press. s. 74. ISBN 978-965-91147-0-2.
^ Ehrlich, Sybil, "New train service proves a hit in Jerusalem and Ashkelon. Capital's rail link renewed after almost seven years", Jerusalem Post Article date: Apr 11, 2005, 31 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 6 Kasım 2009
^ Glass, Yosef, "Yosef Navon Bey and his involvement in late 19th century Palestine's development", Cathedra (in Hebrew)., 62 (1992)
^ ^a ^b ^c ^d Wallach, Yair, "Nostalgia and Promise in Jerusalem's Derelict Ottoman Railway Station", The Jerusalem Quarterly, Summer 2009 (38), 25 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 6 Kasım 2009
^ Ehrlich, Sybil, "No Tel Aviv-Haifa train service today", Jerusalem Post Article date: September 1, 1995, 2 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 6 Kasım 2009
^ "Moonlight Cinema at the Old Train Station", The Jerusalemite - the Jerusalem Culture Guide - July 14 2008, 5 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 6 Kasım 2009