İçeriğe atla

Kudüs Günü

Kudüs günü ile karıştırılmamalıdır.
Bayrakların Dansı yürüyüşü, 2007

Kudüs Günü (İbranice: יום ירושלים, Yom Yeruşalayim). Kudüs'ün ve Eski Şehir (Kudüs)'in İsrail tarafından 6 Gün Savaşı sonrası alınmasını kutlayan İsrail milli bayramıdır. Devlet tarafından resmi olarak kutlama ve anma işlemleri için belirlenmiştir . İsrail dışında yaygın olarak kutlanılmamasına[1] ve seküler İsrailliler tarafından değerini kaybetmesine rağmen[2][3][4] bu gün hala Dindar Siyonist gruplar tarafından[5][6] geçit törenleriyle ve sinagoglarda dua edilerek kutlanır. İsrail Hahambaşılığı bu günü Batı Duvarı'na erişimin sağlandığı için dini bir bayram ilan etmiştir.[1][7][8]

Tarih

Kudüs Günü 2004'te Batı Duvarı.

Birleşik Krallık Filistin Mandası'nı ikiye bölüp bir Arap ve bir Yahudi devleti kurmayı öneren 1947 Birleşmiş Milletler Paylaşım Planı'na göre Kudüs uluslararası bir bölge olarak kalacak ve daha sonra Kudüs sakinleri tarafından hangi devlete katılınacağı referandum ile karar verilecekti. Yahudi liderler uluslararası Kudüs fikri de dahil olmak üzere planı kabul ederken, Araplar bu öneriyi reddettiler.[9]

İsrail 1948'de bağımsızlığını ilan ettiğinde Arap komşuları ona saldırdı. Ürdün, Doğu Kudüs ve Eski Şehir (Kudüs)'in yönetimini ele geçirdi . İsrail Kuvvetleri onları buradan çıkartmak için bir saldırı yapsa da başarılı olamadı. 1948 Arap-İsrail Savaşı'nın sonunda bölge İsrail ve Ürdün arasında bölündü. Eski Şehir ve Doğu Kudüs, Ürdün tarafından kontrol edilmeye devam edildi ve bölgenin Yahudi yerleşimcileri çıkmaya zorlandı. Ürdün yönetimi altındaki Eski Şehir'de 58 sinagog yıkıldı ve Zeytindağı'ndaki mezarlık taşları yağmalanıp yapı malzemesi olarak kullanıldı.[10]

1967 Altı Gün Savaşı sonunda gidişat değişti. Savaş başlamadan önce, İsrail Ürdün Kralı Hüseyin'e bir mesaj gönderdi ve Ürdün tarafı sessiz kalırsa İsrail'in Batı Şeria'ya saldırmayacağını söyledi. Mısır'ın baskı ve zorlaması ile yanıltıcı istihbarat raporları nedeniyle Ürdün, İsrail'in sivil bölgelerini bombalamaya başladı[11] ve İsrail de buna 6 Haziran'da doğu cephesini açarak karşılık verdi. Ertesi gün, 7 Haziran 1967'da (28 İyar 5727), İsrail Eski Şehir'i ele geçirdi.

O günden sonra, Savunma Bakanı Moşe Dayan daha sonra Kudüs Günü kutlamalarında sıkça tekrarlanan bildirisini yayınladı.[12][13]

General Yitzhak Rabin Altı Gün Savaşı devam ederken Eski Şehir girişinde. Yanında Moşe Dayan ve Uzi Narkiss.

Savaş, 11 Haziran 1967'de ateşkes ile sona erdi.

12 Mayıs 1968'de hükûmet Kudüs Günü'nün İbrani Takvimi'nde İyar'ın 28'inde kutlanacak bir bayram olacağını duyurdu. 23 Mart 1998'de Knesset, Kudüs Günü Yasası'nı geçirerek bu günü milli bir bayram yaptı.

Kaynakça

  1. ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 7 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2016. 
  2. ^ Michael Feige (2009). "Space, Place, and Memory in Gush Emunim Ideology". Settling in the Hearts: Jewish Fundamentalism in the Occupied Territories. Wayne State University Press. s. 56. ISBN 0-8143-2750-8. 8 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2016. Although part of Israeli secular calendar, it has lost almost all meaning for most Israelis. Attempts to revive the day for the Israeli general public have failed miserably. 
  3. ^ Meron Benvenisti (2007). "Jerusalemites". Son of the Cypresses: Memories, Reflections, and Regrets from a Political Life. University of California Press. ss. 91-92. ISBN 978-0-520-93001-8. 8 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2016. It is an expression of Jewish antagonism and xenophobia, a chance to hold arcane ceremonies of allegiance and to nurture nationalistic and religious myths. As it grows more routine, the day is drowning in a deep yawn of boredom; perhaps it is no coincidence that the only secular groups that celebrate in the streets of Jerusalem – other than religious zealots on parade – are members of the "pioneer" communities, the kibbutzim and moshavim. 
  4. ^ Rabbi Adin Steinsaltz (2011). "Jerusalem Day, Nowadays". Change & Renewal: The Essence of the Jewish Holidays, Festivals & Days of Remembrance. The Toby Press/KorenPub. s. 289. ISBN 978-1-59264-322-6. 8 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2016. At its inception, Jerusalem Day was a glorious day. This feeling was to a great extent bound up with the Six Day War and its outcome, which for a while produced an exalted feeling of release from dread and anxiety to liberation, well-being, and greatness. Over the years, however, the aura of the day has dimmed. 
  5. ^ Eva Etzioni-Halevy (2002). The Divided People: Can Israel's Breakup be Stopped?. Lexington Books. s. 88. ISBN 978-0-7391-0325-8. In the first years after the 1967 war, and the reunification of Jerusalem, this was a holiday for virtually all parts of the nation. [...] Today, as Jerusalem's symbolic value for many of the secular has been flagging, this transformation has been reflected also in the celebration of this day: fewer and fewer secular people still observe the occasion, and it has turned into a festive day of symbolic significance for the religious. 
  6. ^ Judy Lash Balint (2001). Jerusalem Diaries: In Tense Times. Gefen Publishing House Ltd. s. 176. ISBN 978-965-229-271-1. Today, the day commemorating the 34th anniversary of the reunification of Jerusalem was observed by a shrinking portion of the population. [...] Yom Yerushalayim was celebrated mainly by the national religious community. This was apparent at events all over the city. [...] Clearly a majority of those taking part were observant. This was the day of the knitted kipa. It seems that secular Israelis ave tired of expressions of nationalism. 
  7. ^ Adele Berlin (2011). "Yom Yerushalayim". The Oxford Dictionary of the Jewish Religion. Oxford University Press. s. 803. ISBN 978-0-19-973004-9. 8 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2016. 
  8. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2016. 
  9. ^ "The Palestinian Academic Society for the Study of International Affairs (PASSIA)". 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2016. 
  10. ^ "A New Ruin Rising – Forward.com"". 5 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2016. 
  11. ^ Alan M. Dershowitz, The case for Israel, p.93/
  12. ^ "Prime Minister speech". 13 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2016. 
  13. ^ "Knesset speeches". 26 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2016. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kudüs</span> Orta Doğuda yer alan bir şehir

Kudüs veya Yeruşalim, Orta Doğu'nun Kenan bölgesinde, Akdeniz ile Lut Gölü arasındaki Yehuda Dağları'ndaki bir plato üzerine kurulmuş eski bir şehirdir. Üç büyük İbrahimî din olan Yahudilik, Hristiyanlık ve İslam için kutsal sayılan bir şehirdir. İsrail, başkentinin Kudüs olduğunu ilan etmiştir. Birleşmiş Milletler, bu kararı tanımadığını açıklamıştır. Aynı şekilde Filistin de tıpkı İsrail gibi kendi başkentinin Kudüs olduğunu ilan etmiştir. Günümüzde İsrail ve Filistin Kudüs'ü başkent olarak kabul eder fakat Uluslararası alanda bu kararlar tanınmamaktadır. Çoğu ülke İsrail'deki diplomatik misyonlarını ve Büyükelçiliklerini Tel Aviv'de bulundururken, Filistin'deki diplomatik misyonlar ve Büyükelçilikler ise Ramallah, Gazze Şehri, Kahire ve Şam gibi çeşitli yerlerde bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">El-Halil</span>

El-Halil (Arapça: الخليل, romanize:

<span class="mw-page-title-main">İsrail</span> Batı Asyada bulunan bir ülke

İsrail, resmî adıyla İsrail Devleti (İbranice: מְדִינַת יִשְׂרָאֵל‎,

<span class="mw-page-title-main">Irgun</span>

Irgun, 1931-1948 arasında Filistin Mandası'nda faaliyet gösteren siyonist bir milis örgütüdür. Eski ve büyük Yahudi paramiliter örgüt Haganah'ın bir koluydu. Grup Haganah'tan ayrıldıktan sonra Haganah Bet veya alternatif olarak haHaganah haLeumit ya da Hama'amad olarak tanınmaya başlandı. Irgun üyeleri, 1948 Arap-İsrail savaşının başlangıcında İsrail Silahlı Kuvvetleri'ne dahil edildi. Irgun ayrıca İbranice harflerin bir kısaltması veya IZL kısaltması Etzel olarak da bilinmektedir.

İkinci İntifada veya El Aksa İntifadası , Eylül 2000'den 2005 yılına kadar devam eden ikinci Filistin ayaklanmasıdır. İsrail ve Filistin arasındaki çatışmalar Şubat 2005 yılında Ariel Şaron ve Mahmud Abbas'ın katıldığı Sharm ek-Sheikh Zirvesi ile sona ermiş. Ayrıca Oslo Savaşı olarak da bilinir. Toplam ölü sayısı Filistin tarafında 3000 ve İsrail tarafında 1000 i buldu ve ayrıca 64 yabancı da hayatını ayaklanma sürecinde kaybetti. B’Tselem’in raporlarına göre, 30 Nisan 2008 tarihine kadar öldürülen Filistinlilerin 35.2% si ayaklanmalarda aktif bir şekilde rol aldı, 46.4% ü ayaklanmalara katılmadı ve 18.5% inin katılıp katılmadığı bilinmiyor. Yine B’Tselem raporlarına göre, İsrail tarafında ölenlerin 31.7% si güvenlik güçlerinden ve 68.3% ü sivillerdendi. Diğer yandan, İsrail Uluslararası Terörle Mücadele Enstitüsü’nün 2005 tarihli bir çalışmasına göre, Filistinliler arasında yaşamını kaybedenlerin çoğunluğu mücahitti. Enstitü, İsrailli şiddete başvuranların, 22% olduğu ve sivillerin, 78% olduğu sonucuna vardı. Bundan önceki Birinci İntifada 1987 ve 1993 yılları arasında gerçekleşti.

İyar İbrani takvimine göre resmi yılın sekizinci ayıdır ve dini yılın ikinci ayıdır. 29 gün süren bu ay Gregoryen takviminde Nisan-Mayıs aylarına düşer. Bu isim dile Babilceden girmiştir; Tanah'ta Babil Sürgününden önce bu ay için ışık veya aydınlık anlamına gelen Ziv ismi kullanıldığı görülür.

<span class="mw-page-title-main">Kudüs'ün statüsü</span>

Uluslararası platformda Kudüs'ün statüsü hakkında yasal ve diplomatik açıdan farklı görüşler görülmektedir. Devletler ve uzmanlar da aynı şekilde uluslararası kanunlar altında Kudüs'ün statüsü hakkında bölünmüşlerdir. İsrail ve Filistin Kudüs'ü başkent olarak kabul etmektedir. Fakat çoğu ülke Kudüs'ü İsrail ve Filistin'in başkenti olarak tanımamaktadır. Hatta çoğu tam anlamıyla İsrail ve Filistin'e ait olduğunu da düşünmemektedir. Birçok BM üye devleti resmi olarak bir BM önergesi olan Kudüs'ün uluslararası statüsüne sadık kalmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Kudüs</span> Kudüsün doğusu

Doğu Kudüs veya Doğu Yeruşalim ,1948 Arap-İsrail Savaşı'nda Ürdün'ün ve 1967'deki Altı Gün Savaşı'nda İsrail'in eline geçen Kudüs'ün doğusudur. İçinde, Eski Şehri ve Yahudilik, İslam ve Hristiyanlıkta kutsal yerler olan Tapınak Dağı, Ağlama Duvarı, Mescid-i Aksa, Kutsal Kabir Kilisesi gibi yerleri barındırır. "Doğu Kudüs" terimi, bazen 1949'dan 1967'ye kadar Ürdün'ün hakimiyeti altında olan fakat 1967'den sonra İsrail hakimiyeti altında Batı Kudüs ile birlikte tek bir belediye altında birleştirilen 70 km²'lik alanı bazen de 1967 öncesi bir Ürdün belediyesi olan 6.4 km²'lik alanı tasvir eder. Filistin Devleti, Doğu Kudüs'ü başkent yapmak istemektedir fakat Kudüs tamamen İsrail'in kontrolünde olduğu için şu andaki fiili başkenti Ramallah'tır. İsrail ise 30 Temmuz 1980'de Kudüs Yasası ile Batı Kudüs ve Doğu Kudüs olmak üzere Kudüs'ün tamamını ebedi başkent ilan etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Şavuot</span>

Şavuot, Sivan ayının 6. günü kutlanan bir Yahudi bayramıdır. Genelde Mayıs ya da Haziran ayının ilk yarısına denk gelir. Şavuot, Tanrı’nın Sina Dağı’nda toplanan İsrail milletine Tevrat’ı vermesinin yıl dönümünü anar. Tevrat’ta Şavuot ve Tanrı’nın Tevrat’ı göndermesi arasındaki ilişki açık olmamasına rağmen, Şavuot, üç hac festivalinden biridir. Omer’in Sayılması’nın Sefirat ha Omersonuçlandığını gösterir. Şavuot’un tarihi direkt olarak Hamursuz Bayram’ıyla bağlantılıdır. Tevrat’ın verdiği talimata göre, yedi haftalık ‘Omer’in sayılması’ Şavuot ile sonuçlanır. Günleri ve haftaları saymak olan bu davranış, Tevrat’ın gönderilmesine duyulan şevki ve beklentiyi anlatır. Hamursuz Bayramı’nda Yahudiler, Firavun’un kölesi olmaktan kurtarıldı; Şavuot’ta ise bu millet, Tevrat’la birlikte, Tanrı’ya hizmet etmeye bağlanmış bir millet oldu. Şavuot, İsrailliler tarafından oldukça bilinen ve kutlanan bir festivalken, diaspora Yahudiler, bu festivali çok bilmezler. Yahudi kanunlarına göre, İsrail’de bir gün, diasporada iki gün olarak kutlanır. Reformist cemaatler bir gün olarak kutlar

<span class="mw-page-title-main">Yahudiler</span> Orta Doğu kökenli etno–dinî grup ve antik millet

Yahudiler veya Yahudi milleti, tarihî İsrail ve Yehuda'nın İsrailoğulları ve İbranilerinden köken alan bir etno-dinî grup ve millettir. Yahudilik, Yahudi milletine özel etnik bir din olduğundan Yahudi etnisitesi, milleti ve inancı birbiriyle güçlü bir şekilde ilişki içerisindedir.

<span class="mw-page-title-main">Eski Şehir (Kudüs)</span> İsrail Devletinde yerleşim birimi

Eski Şehir, modern Kudüs şehri içerisinde 0.9 kilometrelik surlarla çevrili bir alandır. 1860'ta Yahudi mahallesi Mishkenot Sha'ananim kurulana kadar kentin tamamını kaplayan alandır. Eski şehir Müslümanlar için Kubbetü's-Sahre ve Mescid-i Aksa, Yahudiler için Tapınak Tepesi ve Ağlama Duvarı ve Hristiyanlar için Kutsal Kabir Kilisesi gibi çeşitli dinlere ait kutsal mekanlara ev sahipliği yapmaktadır. 1981'de UNESCO tarafından Dünya Mirası listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Şükür Günü</span>

Şükür Günü veya Hamd Günü CJCUC Kurucusu Rabbi Shlomo Riskin ve CJCUC Yönetici müdürü David Nekrutman tarafından başlatılan küresel bir girişimdir. Girişim, Yom Ha'atzmaut , dünya genelinden Hristiyanların Yahudilerle birlikte İsrail Devleti'nin kuruluşunu kutlamak amacıyla Hallel zikrini çekmek için çağrıldığı yıllık bir organizasyon halini almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Davud'un Kabri</span>

Kral Davud'un Kabri, 12. yüzyılda başlayan bir geleneğe göre İsrail Kralı Davud'un defin yeri olarak kabul edilen yer. Tarihçilerin ve arkeologların çoğu, siteyi Kral Davud'un gerçek defin yeri olarak görmemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Trump Barış Planı</span> Trump yönetiminin 2020de İsrail-Filistin barış önerisi

Refah İçin Barış: Genellikle Trump Barış Planı olarak bilinen Filistin ve İsrail Halkının Yaşamlarını İyileştirme Vizyonu, Trump yönetiminin İsrail-Filistin çatışmasını çözme niyetini taşıyan bir önerisidir. Donald Trump, 28 Ocak 2020'de İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu ile birlikte bir Beyaz Saray basın toplantısında planı resmen açıkladı; Filistinli temsilciler davet edilmedi.

<span class="mw-page-title-main">Batı Kudüs</span> İsrail Devletinde yerleşim birimi

Batı Kudüs veya Batı Yeruşalim, Kudüs'ün 1948 Arap-İsrail Savaşı'ndan sonra, Yeşil Hat'ın ayırdığı Ürdün kontrolünde kalmış şehrin doğu kısmının aksine, İsrail kontrolünde kalmış batı kısmını ifade eder. İngiltere gibi bazı batı ülkeleri fiilen İsrail otoritesini kabul etmekle birlikte, Kudüs'ün yasal olarak İsrail toprağı olduğunu tanımamaktadır. İsrail'in Batı Kudüs üzerindeki egemenlik iddiası Doğu Kudüs üzerindeki iddiasından daha geniş kabul görmektedir.

<span class="mw-page-title-main">İsrail yerleşim birimleri</span>

İsrail yerleşim birimleri, İsrail vatandaşlarının yaşadığı, neredeyse tamamen Yahudilerden oluşan, İsrail’in 1967 Altı Gün Savaşı’nda ele geçirdiği topraklar üzerine inşa edilmiş olan yerleşim alanlarıdır. İsrail yerleşim birimleri günümüzde, içinde Doğu Kudüs’ün de bulunduğu Batı Şeria’daki Filistin topraklarında ve Suriye sınırları içinde olan Golan Tepeleri’nde bulunmaktadır. Daha öncelerde, İsrail 2005 yılında tek taraflı çekilmeden, Gazze Şeridi’nde 21, Batı Şeria’da 4 ve 1978 Mısır-İsrail Barış Anlaşması öncesinde, Mısır sınırları dahilinde olan Sina Yarımadası’nda 18 ayrı yerleşim birimi daha vardı. İsrail, barış anlaşmasından sonra yarımadadaki birimleri boşaltıp dağıttı. Uluslararası toplum yerleşim birimlerini uluslararası hukuka aykırı bulmaktadır ve Birleşmiş Milletler ise İsrail’in yerleşim birimleri inşa etmesini Dördüncü Cenevre Sözleşmesini ihlal etme olarak görmektedir.

<span class="mw-page-title-main">İsrail'deki diplomatik temsilcilikler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

İsrail'deki diplomatik temsilcilikler listesi İsrail'deki dış büyükelçilik ve konsoloslukları kapsar. İsrail'de hâlihazırda 89 büyükelçilik bulunmaktadır; bunların 87'si Tel Aviv ve Tel Aviv Bölgesi'nde, 3'ü ise Kudüs'te bulunmaktadır. Bazı ülkeler bir büyükelçilik işletmenin yanı sıra Eilat, Hayfa ve Kudüs gibi şehirlerde konsolosluk da işletirler.

<span class="mw-page-title-main">Filistin toprakları</span> Orta Doğudaki topraklar

"Filistin toprakları" terimi, 1967'den beri İsrail'in işgal ettiği bölgeler olan, Batı Şeria ve Gazze Şeridi'ni tanımlamak için uzun yıllardır kullanılmaktadır. Uluslararası Adalet Divanı (UAD), Doğu Kudüs dahil Batı Şeria'dan "İşgal Altındaki Filistin Toprakları" olarak bahsetti ve bu terim UAD tarafından verilen Temmuz 2004'teki kararda yasal tanım olarak kullanıldı. 1999'dan bu yana, Birleşmiş Milletler (BM) resmî terminolojisinde, işgal edilmiş Filistin toprakları giderek diğer terimlerin yerini almıştır. Avrupa Birliği (AB) de bu kullanımı benimsemiştir. "İşgal Altındaki Filistin Bölgesi" terimi, BM ve diğer uluslararası kuruluşlar tarafından Ekim 1999 ile Aralık 2012 arasında Filistin Ulusal Yönetimi tarafından kontrol edilen alanlara atıfta bulunmak için kullanıldı. AB, aynı dönemde ara sıra "Filistin Yönetimi toprakları" gibi paralel bir terim de kullanmıştır.

Bağımsızlık Günü, 1948'de İsrail Bağımsızlık Bildirgesi'ni anan İsrail'in ulusal günüdür. Resmi ve resmi olmayan bazı etkinliklerle kutlanır.

<span class="mw-page-title-main">İsrail'in Doğu Kudüs'ü ilhakı</span>

İsrail'in Doğu Kudüs'ü ilhakı veya İsrail kaynaklarında anıldığı şekilde Kudüs'ün birleşmesi, İsrail'in 1967 Altı Gün Savaşı sırasında Doğu Kudüs'ü işgal etmesini ve akabinde ilhakını ifade eder.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.