İçeriğe atla

Kudüs Eski Şehri Kapıları

Kapılar: 1. Yafa; 2. Zion; 3. Dung; 4. Altın (duvarlı); 5. Aslanlı; 6. Herod; 7. Şam; 8. Yeni

Aşağıdaki liste, Tapınak Tepesi Kapıları hariç , Kudüs'ün Eski Şehrinin Kapılarını listeler. Kapılar, son 1500 yılda Kudüs'ün eski haritalarının çoğunda görülebilir.

Farklı dönemlerde, şehir surları farklı ana hatları takip etti ve değişen sayıda kapıya sahipti. Örneğin, Haçlı Kudüs Krallığı döneminde, Kudüs'ün her biri bir tarafta olmak üzere dört kapısı vardı. Mevcut surlar, içerdiği altı kapı ile birlikte Kanuni Sultan Süleyman tarafından inşa edildi; Osmanlılar gelmeden önce duvarlarla çevrili olan birkaç eski kapı olduğu gibi bırakıldı. Daha önce mühürlenmiş olan Altın Kapı'ya gelince, Süleyman önce onu açıp yeniden inşa etti, ancak daha sonra tekrar duvara çevirdi. 1887'de Yeni Kapı'nın eklenmesiyle kapı sayısı yediye çıktı; Halk arasında Tabakçılar Kapısı olarak bilinen daha küçük bir sekizinci kapı 1990'larda kazılar sırasında keşfedildi ve ziyaretçilere açıldı. Mühürlü tarihi kapılar, en azından kısmen korunmuş dördü (doğu duvarındaki çift Altın Kapı ve güney duvarındaki Tek, Üçlü ve Çift Kapılar) ve arkeologlar tarafından keşfedilen ve sadece izleri kalan diğer birkaç kapıdan teşkildir (Zion Dağı'ndaki Essenes Kapısı, kalenin güneyinde Herod'un kraliyet sarayının kapısı ve 19. yüzyıl kaşiflerinin Altın Kapı'nın güneyindeki Cenaze Kapısı (Bab El-Cena'iz) veya el-Burak (Bab El-Burak) olarak tanımladıklarının belirsiz kalıntılar dahil[1]).

1887 yılına kadar her kapı gün batımından önce kapatılarak gün doğumunda açıldı.[] Aşağıdaki çizelgede belirtildiği gibi, bu kapılar farklı tarihsel dönemlerde ve farklı topluluklar tarafından kullanılan çeşitli isimlerle bilinmektedir.[]

Liste

Türkçe İbranice Arapça Diğer adlar İnşa yılı Konum Durum Görsel
Yeni KapıHaSha'ar HeHadash

השער החדש

Al-Bab al-Jedid

الباب الجديد

Hammid Kapısı 1887 Kuzey duvarının batı kısmı Açık Gate in Jerusalem
Şam KapısıSha'ar Shkhem

שער שכם

Bab al-Amoud

باب العمود

Sha'ar Damesek, Nablus Kapısı, Sütunlu Kapı 1537 Kuzey duvarının ortası Açık Gate in Jerusalem
Herod Kapısı Sha'ar HaPerachim

שער הפרחים

Bab al-Sahira

باب الساهرة

Sha'ar Hordos, Çiçek Kapısı, Koyun Kapısı 1875 Kuzey duvarının doğu kısmı Açık Gate in Jerusalem
Aslanlı Kapı Sha'ar HaArayot

שער האריות

Bab al-Asbatt

باب الأسباط

Yehoshafat Kapısı, Aziz Stephen Kapısı, Kabileler Kapısı, Bab Sittna Maryam (باب ستي مريم, "Aziz Mary Kapısı") 1538–39 Doğu duvarının kuzey kısmı Açık Gate in Jerusalem
Kazıcılar Kapısı Kazıcılar Kapısı. (Emevi sarayının doğu kapısı, Halife I. Velîd'e (705-715) atfedilir. 749 civarında bir depremle yıkıldı, Osmanlı duvarı inşa edildiğinde (1537-41) duvar örüldü, 1968'de Benjamin Mazar ve Meir Ben-Dov önderliğindeki arkeologlar tarafından yeniden açılıp yeniden inşa edildi.)[2][3]705–715, 1968 Mescid-i Aksa'nın güney duvarı Açık
Dung Kapısı Sha'ar HaAshpot

שער האשפות

Bab al-Maghariba

باب المغاربة

Silvan Kapısı, Sha'ar Hamugrabim 1538–40 Güney duvarının doğu kısmı Açık Gate in Jerusalem
Tabakçılar Kapısı Sha'ar HaBursekaim

שער הבורסקאים

12th century Güney duvarının doğu kısmı Açık Gate in Jerusalem
Zion Kapısı Sha'ar Tzion

שער ציון

Bab al-Nabi Da'oud

باب النبي داود

Yahudi Mahallesi'ne açılan kapı 1540 Güney duvarının ortası Açık Gate in Jerusalem
Yafa Kapısı Sha'ar Yafo

שער יפו

Bab al-Khalil

باب الخليل

Davut'un Dua Mabedi Kapısı, Porta Davidi 1530–40 Batı duvarının ortası Açık Gate in Jerusalem
Altın KapıSha'ar HaRahamim

שער הרחמים

Bab al-Dhahabi / al-Zahabi, "Golden Gate"

باب الذهبي

Son olarak 1541'de mühürlenmiş bir çift kapı. Arapçada Ebedi Yaşam Kapısı olarak da bilinir..[] Arapçada her kapının kendi adı vardır:
  • Merhamet Kapısı, Bab al-Rahma (باب الرحمة) – güney kapısı
  • Tövbe Kapısı, Bab al-Taubah (باب التوبة) – kuzey kapısı
6th century Doğu Yakasının kuzey üçte biri Mühürlü Gate in Jerusalem
Tek Kapı Bu kapı, Süleyman'ın Ahırları olarak bilinen Tapınak Tepesi'nin yer altı alanına gider. Hirodes dönemi Tapınak Tepesi'nin Güney DuvarıMühürlü Gate in Jerusalem
Huldah KapılarıSha'arei Chulda

שערי חולדה

İki kapı:
  • Üçlü Kapı, üç kemerden oluştuğu için. Bab en-Nebi olarak da bilinir (باب النبي, "Peygamber Kapısı")
  • Çifte Kapı, iki kemerli, Orta Çağ binası tarafından kısmen gizlenmiş
Hirodes dönemi Tapınak Tepesi'nin Güney DuvarıMühürlü Gate in Jerusalem

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Gülru Necipoğlu (2008). "The Dome of the Rock as a palimpsest: 'Abd al-Malik's grand narrative and Sultan Süleyman's glosses" (PDF). Muqarnas: An Annual on the Visual Culture of the Islamic. Leiden: Brill. 25: 20-21. ISBN 9789004173279. 27 Eylül 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2015. 
  2. ^ "The Function and Plan of the 'Palaces'". The Jerusalem Archaeological Park – Davidson Center. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2016. 
  3. ^ The Excavation Gate (18). Kudüs: East Jerusalem Development Ltd. 1987. s. 20. Thus for all intents and purposes, a ninth gate has been opened in the walls of Jerusalem. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Topkapı Sarayı</span> İstanbulda bir saray

Topkapı Sarayı, İstanbul Sarayburnu'nda, Osmanlı İmparatorluğu'nun 600 yıllık tarihinin 400 yılı boyunca, devletin idare merkezi olarak kullanılan ve Osmanlı padişahlarının yaşadığı saraydır. Bir zamanlar içinde 4.000'e yakın insan yaşamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mescid-i Aksa</span> Kudüsteki Tapınak Dağının tepesindeki İslami dini kompleks

Mescid-i Aksa, Müslümanlarca kutsal kabul edilen ve Müslümanların ilk kıblesi olduğuna inanılan 144 dönümlük alan.

<span class="mw-page-title-main">Konstantinopolis Surları</span> Konstantinopolisin surları (modern İstanbul, Türkiye)

Konstantinopolis Surları, günümüzde İstanbul sınırları dahilinde olan Konstantinopolis'i çevreleyen ve Doğu Roma zamanında yapılmış şehir surlarıdır. Şehri çeviren surlar tarihte 5. yüzyıldan başlayarak inşa edilmiş, yıkılmalar ve yeniden yapmalarla dört defa elden geçmiştir. Son yapımı MS 408'den sonradır. II. Theodosius (408-450) zamanında İstanbul surları Sarayburnu'ndan Haliç kıyısı boyunca Ayvansaray'a bu taraftan ve Marmara kıyısı boyunca Yedikule'ye, Yedikule'den Topkapı'ya, Topkapı'dan Ayvansaray'a uzanıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Kubbetü's-Sahre</span> Kudüste Emevîler tarafından inşa edilmiş İslamî tapınak

Kubbetü's-Sahre, geçmişte Ömer camii olarak bilinen yapı, Kudüs'ün Eski Şehrindeki Tapınak Dağı'nda bulunan bir ibadethanedir. İlk olarak 691-692'de Emevî Halifesi Abdülmelik'in emriyle, MS 70'te Roma'nın Kudüs Kuşatması sırasında yıkılan İkinci Yahudi Tapınağı'nın bulunduğu yerde İkinci Fitne sırasında yapıldı. Orijinal kubbe 1015'te yıkılmış ve 1022-23'te yeniden inşa edilmiştir. Kubbetü's-Sahre, kubbe iç süslemelerinde İslam inancını yansıtan ilk tarihî eser ve İslam mimarisinin günümüze ulaşmış en eski eserlerinden biri kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Süleyman Mabedi</span> antik Yeruşalimdeki bir mabet

Süleyman'ın Mabedi veya Birinci Mabet,, günümüzde Kudüs'ün Eski Şehri'deki Tapınak Dağı'nda MÖ 964'te yapımına başlanmış ve MÖ 957'de bitirilmiş devasa bir Yahudi mabediydi. Adını bizzat yapım emrini veren Yehuda ve İsrail Krallığı kralı Süleyman'dan almıştır. Fakat bu mabede Yahudiler tarafınca Süleyman'ın Mabedi değil, "Mukaddes Ev" anlamına gelen Beit HaMiqdaş denir.

<span class="mw-page-title-main">Kudüs Tapınağı</span>

Kudüs Tapınağı ya da Kutsal Tapınak, Kudüs'ün Eski Şehrindeki Moria Tepesi'nde bulunan ve Yahudilerce kutsal sayılan tapınak. Birinci Tapınak, Kral Süleyman tarafından M.Ö. 960 dolaylarında kurulmuş ve Nabukadnesar yönetimindeki Babilliler tarafından M.Ö. 586'da yıkılmıştır. İkinci Tapınak ise, M.Ö. 520 dolaylarında açılmış ve Titus tarafından yönetilen Romalılar tarafından 70'te yıkılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Şam Kapısı (Kudüs)</span>

Şam Kapısı, Kudüs'ün doğu bölümünde; Eski Kudüs denen tarihi kısmında yer alan önemli bir sur kapısıdır. Kudüs'ü çevreleyen 4 km. uzunluğundaki surlarda bulunan 7 kapıdan en büyüğüdür. Kapı, Süleyman Surları üzerinde bulunmaktadır. Kapının hemen önünde ise Sultan Süleyman Caddesi geçmektedir. Yine cadde üzerindeki bugün mesken olarak kullanılan Osmanlı yapısı Kudüs Mevlevihanesi'ne yakındır.

Humus'un Kapıları, Suriye'nin, Humus İli'nin, Humus İlçesi'nin ve nahiyesinin başkenti olan Humus Şehri'nde bulunan, bazıları yıkılan, bazılarıysa hala ayakta olup korunan, şehre giriş çıkışları sağlamış tarihi kapıları verilen isimdir. Abbasi Hanedanı yönetimi döneminde şehir, 7 kapıya sahipti. Bu kapılar;

<span class="mw-page-title-main">Eski Şehir (Kudüs)</span> İsrail Devletinde yerleşim birimi

Eski Şehir, modern Kudüs şehri içerisinde 0.9 kilometrelik surlarla çevrili bir alandır. 1860'ta Yahudi mahallesi Mishkenot Sha'ananim kurulana kadar kentin tamamını kaplayan alandır. Eski şehir Müslümanlar için Kubbetü's-Sahre ve Mescid-i Aksa, Yahudiler için Tapınak Tepesi ve Ağlama Duvarı ve Hristiyanlar için Kutsal Kabir Kilisesi gibi çeşitli dinlere ait kutsal mekanlara ev sahipliği yapmaktadır. 1981'de UNESCO tarafından Dünya Mirası listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Diyarbakır Kalesi</span> Diyarbakırın Sur ilçesini çevreleyen şehir surları

Diyarbakır Kalesi veya Diyarbakır surları, Diyarbakır'ın Sur ilçesinde yer alan tarihî bir yapı. İç kale ve dış kale olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır. Surlardaki ana girişler Dağ Kapı, Urfa Kapı, Mardin Kapı ve Yeni Kapı 'dır. Yaklaşık dokuz bin yıllık olan surlar, Çin Seddi'nin ardından dünyadaki en uzun ve geniş savunma duvarıdır. 2000'de yapıyı Dünya Mirası Geçici Listesi'ne dahil eden UNESCO, 2015'te ise Dünya Mirası olarak tescil etti. Ayrıca Diyarbakır'ın çok eski yapısı olan Keçi Burcu da Sur ilçesinde yer almaktadır. Surlar, İç ve Dış Kale olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kudüs Surları</span> Kudüsün eski Kentini çevreleyen duvarlar

Kudüs'ün Surları, Kudüs'ün Eski Kentini çevreleyen şehir duvarlarıdır. 1535'te, Kudüs Osmanlı İmparatorluğu'nun bir parçası iken, Sultan Süleyman yıkılmış surların yeniden inşa edilmesini emretti. İnşaat, 1537-1541 yılları arasında dört yıl sürdü.

<span class="mw-page-title-main">Hristiyan Mahallesi</span> İsrail Devletinde yerleşim birimi

Hristiyan Mahallesi surlarla çevrili Kudüs Eski Şehri'nin dört mahallesinden biridir, diğer üçü Yahudi Mahallesi, Müslüman Mahallesi ve Ermeni Mahallesi'dir. Hristiyan Mahallesi, Eski Şehir'in kuzeybatı köşesinde, kuzeyde Yeni Kapı'dan, Güneyde Yafa Kapısı - Batı Duvarı güzergahı boyunca, Eski Şehir'in batı duvarı boyunca Yafa Kapısına kadar uzanmaktadır Yahudi ve Ermeni Mhallesi, doğuda Şam Kapısı'na kadar, Müslüman Mahallesi ile sınır komşusudur. Hristiyan mahallesi yaklaşık 40 Hristiyan kutsal alanı içerir. Bunların arasında Hristiyanlığın en kutsal yerlerinden biri olan Kutsal Kabir Kilisesi de bulunmaktadır. Sayıları azalmasına rağmen, sakinlerinin çoğu Filistinli Hristiyanlardır.

<span class="mw-page-title-main">El Halîl Kapısı</span>

Yafa Kapısı, Kudüs'ün Eski Şehrinin yedi ana açık kapısından biridir.

<span class="mw-page-title-main">El-Burak Camii</span>

El-Burak Camii, Kudüs'ün Eski Şehrindeki Tapınak Dağı'nın güneybatı ucunda, Batı Duvarı'nın hemen yanında yer alan bir yeraltı camisidir. Küçük boyutundan ötürü el-Burak Mescidi de denir. Müslümanların inanışına göre Muhammed, Gece Yolculuğu yaptığı sırasında bindiği Burak'ı el-Aksa Camii'nde duvara çakılmış bir yüzüğe bağlar, böylece buranın ismi Burak Camii olarak isimlendirilir.

<span class="mw-page-title-main">Huldah Kapıları</span>

Huldah Kapıları ya da asıl adıyla El-Bâbu'l-Müselles olan kapıya Üçgen Kapı da denilmektedir. Kudüs surlarının güney duvarında bulunur ve günümüzde kullanıma kapalı tuğla ile örülü dört kapıdan birisidir. Her birinin üzerinde bir yay bulunan üç kapıdan oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Robinson Kemeri</span>

Robinson Kemeri, bir zamanlar Tapınak Tepesi'nin güneybatı köşesinde duran, alışılmışın dışında geniş bir taş kemerin taşıdığı abidevî merdivenin adıdır. MÖ 1. yüzyılın sonunda Hirodes tarafından başlatılan İkinci Tapınağın genişletilmesi çalışmaları kapsamında inşa edilmiştir. Son bulgulara göre ölümünden 20 yıl sonrasına kadar tamamlanmamış olduğuna işaret etmektedir. Büyük taş açıklığı, Tapınak Tepesi'nin istinat duvarları ile birlikte inşa edilmiştir. Antik Kudüs'ün Aşağı Pazar bölgesinden ve Tyropoeon caddesi üzerinden dağın kordonundaki Kraliyet Stoa kompleksine olan ulaşımı sağlamıştır. Üst geçit, tamamlanmasından yaklaşık 10-20 yıl sonra, ilk Yahudi-Romalı isyanı sırasında yıkıldı.

<span class="mw-page-title-main">Siyon Kapısı</span>

Siyon Kapısı, Arapça Bab Harat'ül Yehud veya Bab en-Nebi Davud olarak da bilinir, Kudüs'teki yedi tarihi kapıdan birisidir.

Dung Kapısı veya Silwan Kapısı, Meğaribe Kapısı olarak da bilinir, Kudüs'ün Eski Şehir Kapılarından birisidir. 16. yüzyılda Osmanlılar tarafından küçük bir kapı olarak inşa edilmiş, 1952'de Ürdünlüler tarafından ve 1985'te İsrail yetkilileri tarafından araç trafiği için genişletilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Altın Kapı (Kudüs)</span>

Altın Kapı veya Merhamet Kapısı, Tapınak Tepesi'nin doğuya açılan tek ve Kudüs'ün Eski Şehri'ne doğu kısımdan erişim sağlayan iki kapıdan birisidir.