İçeriğe atla

Kuban Sovyet Cumhuriyeti

Kuban Sovyet Cumhuriyeti, 13 Nisan - 30 Mayıs 1918 tarihleri arasında eski Kuban Bölgesi sınırları içinde bulunan RSFSR'nin bir parçası olarak Rusya İmparatorluğu ve Rusya İç Savaşı'nın, Sovyet Cumhuriyeti'nin çöküşü sırasında bir devlet kurumudur . Başkenti Krasnodar'dır . İç Savaş ve yabancı askerî müdahalelerin patlak vermesi sırasında kurulan Kuban Sovyet Cumhuriyeti, yaklaşık bir buçuk ay boyunca var olan Karadeniz Sovyet Cumhuriyeti ile birleşerek, kısa bir süre (bir aydan biraz daha uzun süren) Kuban-Karadeniz Sovyet Cumhuriyeti'nin bir parçası oldu. Kuban Sovyet Cumhuriyeti'nin selefi Kuban Halk Cumhuriyeti idi ve Kuban Bölgesel Konseyi ilan edildi ve Kuban Bölgesinde, Petrograd'daki silahlı ayaklanmanın sonucu olarak Geçici Hükûmetin devrilmesinden sonra iktidarı ele geçirdi. Kuban'da Sovyet iktidarının kurulması, komşu Karadeniz eyaletindeki Sovyetlerin zaferi ve Birinci Dünya Savaşı'nın cephelerinden dönen Kazaklar da dahil olmak üzere askeri birimlerde devrimci duygularla kolaylaştırıldı. Kuban hükûmetinin kendi silahlı kuvvetlerini oluşturma girişimleri özellikle başarılı değildi, ancak Krasnodar'da Sovyet gücünün kurulmasını Mart 1918 ortasına kadar gerçekleştirebildi. Bolşevikler ve Sol Sosyal Devrimciler koalisyonu tarafından yönetilen bölge topraklarının devrimci güçlerin kontrolüne geçmesinden sonra meydana gelen Kuban Bölgesi II. Sovyetler Kongresi'nde (Nisan 1918) RSFSR'nin bir parçası olarak Kuban Sovyet Cumhuriyeti'nin ilan edildi. Ancak, genişleyen bir iç savaş zemininde gerçekleşti. İlk Kuban (“Buz”) seferi sırasında Don bölgesinde gönüllü ordu kuruldu Kuban'daki Sovyet rejimini devirmeye çalıştı, fakat Krasnodar'a yapılan saldırıda yenildi ve geri çekilmek zorunda kaldı. Nisan-Mayıs 1918'de Kuban Sovyet Cumhuriyeti'nin durumunun geçici olarak istikrara kavuşturulması, Sovyet hükûmetinin sosyalist dönüşümler (millileştirme vb.), Bölgedeki ekonomik durumu iyileştirmek ve ayrıca silahlı kuvvetleri (Kuzey Kafkasya'nın gelecekteki Kızıl Ordusu) inşa etme çabalarıyla karakterize edildi. Bununla birlikte, cumhuriyetteki iç siyasi durum yine de zor kaldı ve kötüleşme eğilimindeydi, bu da hem liderlik için yaşanan çatışmaları, hem de toprak sorununu çözmedeki fazlalıklar nedeniyle yerel Kazaklar arasında artan hoşnutsuzluk ile ilişkiliydi ve yaşanan bu durumların birçoğu Sovyet karşıtı ayaklanmalarla sonuçlandı. Bölgede Sovyet iktidarının kurulması mücadelesi sırasında ortaya çıkan Kuban ve Karadeniz'in birleşmesi eğilimi ve sonraki aylarda gerçekleşen, mantıksal çözümler Mayıs 1918'in sonunda gerçekleştirilebildi. Bu zamana kadar, Kuban ve Karadeniz Sovyet cumhuriyetlerinin askeri-stratejik durumu, Gönüllü Ordu ve Sovyet karşıtı hareketlerin tehdidi nedeniyle ve aynı zamanda Brest Antlaşması'nın koşullarını ihlal eden Alman müdahalesiyle bağlantılı olarak ciddi şekilde kötüleşti. 30 Mayıs'ta Kuban Sovyet Cumhuriyeti'nin varlığı sona erdi ve Karadeniz Cumhuriyeti ile birlikte birleşik Kuban-Karadeniz Cumhuriyeti'nin bir parçası oldu.

Kuban'da Sovyet gücünün kurulması

Devrimin arifesinde ve Ekim ayından sonraki ilk aylardaki durum

Ataman A. AP Filimonov
L. L. bych
Yasama Konseyi'nin toplandığı Yekaterinodar Kış Tiyatrosu ( Krasnodar Filarmoni binasında bir tahta)

Petrograd'da silahlı bir ayaklanmanın sonucu olarak Bolşeviklerin zaferi hakkında bir mesaj alan Kuban Kazak ordusu A.P. Filimonov (12 Ekim 25, 1917'de seçilen) ve Geçici Kuban ordusu hükûmeti, Kuban bölgesi topraklarında tam güce sahip olacaklarını açıkladı. [1] Geçici Kuban Askeri Hükûmeti Nisan 1917'de Geçici Kuban Bölgesel Yürütme Komitesi üyeleri (Geçici Hükümet tarafından kontrol edilen bir yapı) ve Kuban Askeri konseyi (Kuban Bölgesi yerleşim yerlerinin yetkili temsilcilerinin kongresinden Nisan ayında düzenlenen bir kamu kuruluşu) üyelerinden oluşturulmuştur. [1] Haziran başından bu yana, bölgede Şubat Devrimi'nin başlamasından sonra ortaya çıkan yerel Konseylerin ve sivil komitelerin tasfiye süreci, Ataman yönetimi ve Astsubay yetkisi yeniden tesis edildi. [2] Temmuz krizinden sonra, bölgesel yürütme kurulu Kazakların baskısı altında kaldırıldı, Geçici Kuban askeri hükûmeti Kazak temsilcilerinin kontrolü altına girdi ve bölge Konseyi tasfiye edildi. [2] 7 Ekim - 12 Ekim 'de yapılan Kuban Ordusu II. Rada Kongresi, Yasama Radasını oluşturdu ve “Kuban Bölgesi'ndeki En Yüksek Otoriteler İçin Geçici Temel Hükümler” [К 1][1], Kazak ve diğer yerli halka (yayla ve yerli köylüler) ayrıcalık tanıyan ve işçilere ve yabancılara karşı ayrımcılık yapan bir karar aldı. Böylece, Ekim Devrimi'nin başlangıcında, Kuban'daki Kazakların aktif kısmı, bir sınıf Kazak cumhuriyeti kurulmasına yöneldi. 8 Kasımda bölgede sıkıyönetim ilan edildi, mitingler ve toplantılar yasaklandı. Krasnodar'da, askeri hükûmetin emriyle, posta ve telgraf büroları işgal edildi ve Sovyet eylemciler tutuklandı. Yaz aylarında dağılmayan Krasnodar Belediye Meclisi, iktidarın kendi eline geçtiğini açıkladı. Şimdiye kadar, Bolşevikler bunun içinde (ülke çapında gerçekleşen “Sovyetlerin Bolşevileşmesi” sürecinin bir parçası olarak) önde gelen nüfuz elde etmişlerdi. 15 Kasım'da, konsey mitinginin yürütme kurulu dağıldı. Aynı gün, bölgedeki Bolşevikler yasadışı bir konuma taşındı, 18 Kasım günü, Kızıl Muhafızların silahlı müfrezelerini eğitmek için bir yeraltı devrimci örgütü kuruldu.[1] 14-24 Kasım arasında, bir ay önce oluşturulan Kuban Yasama Konseyi'nin 1. oturumu Krasnodar'da yapıldı. Petrograd'daki iktidar değişikliği bağlamında Rada, L. L. Bych başkanlığındaki eski askeri hükûmet (adı iktidarın mülkiyet niteliğini üstlenen) yerine Kuban bölgesel hükûmetini (bölgenin tüm nüfusunun çıkarlarını temsil ettiği iddia edildi) kurdu. 14 Kasım I. Bölge sakinleri Kongresi açıldı. Bolşeviklerin temsilcileri Sovyet hükûmetini tanıma ve sıkıyönetimin kaldırılması yönünde bir karar önerdiler, ancak kongrenin büyük çoğunluğu Sosyalist Devrimciler ve Menşeviklere sempati duyarak bunu reddetti.[1] II. Yerleşik olmayan kongre 25 Aralık tarihinde açıldı ve Yasama Konseyi liderliği, çalışmalarını Rada'nın (22 Aralık tarihinde başlayan)[2] toplantıları ile birlikte organize etmeyi önerdi. Bu kongrenin amacı yerleşik olmayan nüfusu kendi tarafına çekmek ve ülkenin Bolşevikler karşısında yerel yönetimlerin sosyal tabanını güçlendirmekti.

Sovyet iktidarının kuruluşu

Sonunda Kuban bölgesinde Sovyet gücünün kurulmasına katkıda bulunan iki temel devrimci duygu kaynağı, 1917'nin sonlarında Sovyet gücünün kazandığı komşu Karadeniz eyaleti ve I. Dünya Savaşı'nın cephelerinden Kuban'a dönen askeri birimlerdir. 16 Kasım 1917'de Tuapse'de 1 Aralık 1917 'de Novorossiysk'te Sovyet gücü kuruldu. 6 Aralık'tan 8 Aralık'a kadar, Bolşeviklerin hakimiyeti ile Merkez Yürütme Komitesi'ni seçen Novorossiysk'te Karadeniz Eyaleti İşçi ve Asker Temsilcileri Sovyetleri kongresi yapıldı. Aralık ayında, Kazak birimleri cepheden Kuban bölgesinin topraklarına geri dönmeye başlarken, bölgesel hükûmet onlara umutlarını güçlerinin gelecekteki askeri desteği olarak koydu. Ancak o dönemin Kuban basında yer alan açıklamalara göre, "önden dönen tek bir askeri birlik dahi hükümete uymadı." Ayrıca, hükûmet başkanı L. L. Bych, bölgenin daha sonraki Bolşevikleşme sürecine büyük katkıda bulunan bu kısımlar olduğunu kabul etmiştir [1] [К 2] . Bu koşullar altında Kuban Yasama Konseyi, daha sonra memurlar, öğrenciler ve müreffeh Kazaklardan Komutan V.L. Pokrovsky [1] komutasına giren kendi “ Kuban Bölgesi birliklerinin ” oluşumuna başladı. Bu birimlerin ekipmanları için Korenovskaya köyünde üs kuruldu [3] . Eski Rus İmparatorluk Ordusu diğer oluşumları da cepheden Kuban'a geldi. Özellikle, 1917 sonunda Kafkasya Cephesi'nden gelen 39. Piyade Tümeni, Armavir - Kavkazskaya - Tikhoretskaya hattı boyunca tren istasyonlarında yer aldı. Bölünmüş askerler Bolşeviklere belirgin bir şekilde sempati duydular. 2 bölgenin şehirlerinden ilki olan Armavir'e katılımlarıyla Sovyet iktidarı kuruldu. Ocak boyunca Sovyetler, Temryuk, Maykop'taki Tikhoretskaya istasyonunda bir dizi köyde iktidara geldi [1] .

Kaynakça

Özel;
  1. ^ a b c d e f g h Зайцев 2008.
  2. ^ a b c Борьба за Советскую власть на Кубани 1957.
  3. ^ Кубанское казачество 1983.
Genel;
Notlar;
  1. ^ Buna göre Kuban bölgesi Kuban Bölgesi, Kuban Askeri Konseyi Bölge Konseyi oldu.
  2. ^ Kaynağa göre, gazete teklifi Volnaya Kuban gazetesinden.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ekim Devrimi</span> Sovyetler Birliğinin kurulmasının yolunu açan, Lenin ve diğer devrimcilerin önderliğinde gerçekleştirilen devrim

Ekim Devrimi, Bolşevik Devrimi, Rus Devrimi ya da Büyük Ekim Sosyalist Devrimi, ayrıca bilinen adı ile Ekim Ayaklanması, Rusya’da Jülyen takvimine göre 25 Ekim 1917’de, Petrograd’daki geçici hükûmetin devrilerek iktidarın Lenin önderliğindeki Bolşeviklere geçmesini sağlayan ve Sovyetler Birliği’nin kurulmasına yol açan olaydır.

<span class="mw-page-title-main">Rus İç Savaşı</span> 1917den 1922ye kadar süren bir iç savaş

Rus İç Savaşı, 1917 Ekim Devrimi'nden sonra 1918-1922 yılları arasında Bolşeviklerle muhalifleri arasında yaşanan savaştır. Savaş Beyaz Ordu birliklerinin 1918 baharında Beyaz Terör saldırılarıyla başladı. Ana muharebe Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlı Bolşevik Kızıl Ordusuyla komünizm karşıtlarının Beyaz Ordusu arasında geçti. Ancak savaşa Beyaz Ordu'ya finansal destek ile silah ve asker yardımında bulunan ABD, İngiltere, Fransa, Polonya ve Japonya da müdahil oldu. 1921 yılında Bolşevikler Beyaz Terör'ü ve destekçilerini yenerek tüm ülkeye hâkim oldular. 1922 yılında da Sovyetler Birliği kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti</span> 1918 - 1921 yılları arası var olmuş ülke

Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti, Gürcistan'ın 1918-1921 arasında bağımsız olduğu dönemdeki adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Lavr Kornilov</span> Rus ordu komutanı

Lavr Georgiyeviç Kornilov Rus askerî istihbarat mensubu, I. Dünya Savaşı ve ardından yaşanan Rus İç Savaşında Rus İmparatorluk Orduları komutanı, kâşif, Sibirya asıllı kazak general. Tarihte en çok Kornilov Olayı olarak bilinen ve Ağustos-Eylül 1917 tarihinde yaptığı başarısız darbe girişimiyle hatırlanır. Girişim Aleksandr Kerenski’nin geçici hükûmetini devirmek amacıyla yapılmış, sonunda Kerenski hükûmeti ile geçici bir ittifak içinde yer alan Bolşevikler'in çabalarıyla başarısız olmuş ve Kornilov, Kerenski tarafından tutuklanmıştır. Bu olay Ekim Devrimi’ne giden yolda Bolşeviklerin elini güçlendiren bir öneme sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Kuban Halk Cumhuriyeti</span>

Kuban Halk Cumhuriyeti, Rus İç Savaşı sırasında bugün Rusya'ya bağlı Kuban toprakları üzerinde kurulmuş Bolşevik karşıtı bir devlettir.

<span class="mw-page-title-main">Bakü Sovyeti</span>

Bakü Sovyeti, Rus İmparatorluğu'nda 1917 Ekim Devrimi sonucunda Bakü Guberniyasının arazisinde Bolşevik önder Stepan Şaumyan başkanlığında kurulmuş geçici hükûmet.

<span class="mw-page-title-main">Bolşeviklere karşı sol ayaklanmalar</span> bir dizi askerî karışıklıklar

Bolşeviklere karşı sol ayaklanmalar, Ekim Devrimi'ni izleyen dönemde Sovyetler Birliği henüz resmen kurulmamışken SRlar, Sol SRlar, Menşevikler ve anarşistlerce iktidardaki Bolşeviklere yönelik planlanan ve yürütülen bir dizi ayaklanma eylemidir. Bu ayaklanmaların bazıları sürmekte olan Rus İç Savaşında Bolşevik iktidarına karşı oluşturulan Beyaz Orduyu desteklerken bazıları bağımsız hareketlerdir. Bu ayaklanmalar 1918 yılında başlayacak ve 1922 yılına kadar sürecektir. Bu ayaklanmalar sonucunda o döneme kadar diğer sol grupları da iktidara dahil etmek isteyen Bolşevikler bu çabaları bir kenara bırakarak ayaklanmaları askeri kuvvetle bastırma yoluna gitmiştir. Bazı çevreler tarafından gündeme getirilen sol ve devrimci partilerin koalisyon olarak iktidarı gerçekleşmeyecek Bolşevikler tek başlarına iktidarlarını sürdüreceklerdir.

<span class="mw-page-title-main">Viktor Çernov</span> Rus Politikacı

Viktor Mihailoviç Çernov Rus devrimci, SR partisinin kurucularından. Partinin teorik hattının oluşturulmasında önemli rol oynamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Vladimir Antonov-Ovseyenko</span>

Vladimir Aleksandroviç Antonov-Ovseyenko Bolşevik lider ve Sovyet diplomat.

<span class="mw-page-title-main">Petrograd Sovyeti</span>

Petrograd Sovyeti veya tam adıyla Petrograd İşçi ve Asker Vekilleri Sovyeti, Sankt-Peterburg şehrinde 1917 Şubat Devrimi ile Çarlık Rusyasının dağılmasından sonra şehirde işçi ve cephedeki askerler tarafından kurulan temsil organı. Geçici Hükûmet ile sürekli rekabet hâlinde olmuş, Temmuz Günleri'nden sonra bastırılmış, Ekim Devrimi ile birlikte iktidar organı hâline gelmiştir.

Tüm Rusya Kurucu Meclisi, Rusya’da 1917 Ekim Devriminden sonra toplanan ve demokratik seçimlerle seçilmiş olan yasama organı. 5-6 Ocak 1918 günlerinde sadece 13 saat toplanabilmiştir. Sovyet iktidarını tanımayı reddettiği için Bolşevikler tarafından lağvedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kızıl Muhafızlar (Rusya)</span>

Kızıl Muhafızlar çoğunlukla fabrika işçileri, köylülerden oluşan paramiliter gönüllü oluşumlardı. Kazaklardan ve kısmen Sovyet iktidarının korunması için askerlerden ve denizcilerden oluşuyordu. Kızıl Muhafızlar, çökmekte olan Rus İmparatorluk Ordusu'nun geçici askerî gücü ve Ekim Devrimi sırasında ve Rus İç Savaşı'nın ilk aylarında Bolşeviklerin bir oluşumuydu. Çoğu, 1917 Rus Devrimi döneminde oluşturuldu ve bazı birimler 1918'de Kızıl Ordu olarak yeniden düzenlendi. Kızıl Muhafız oluşumları, Finlandiya, Polonya, Estonya, Ukrayna ve diğerleri gibi çağdaş Rusya Federasyonu dışındaki bölgeler de dahil olmak üzere eski Rusya İmparatorluğu'nun büyük bölümünde örgütlenmişti. Merkezileşmemişlerdi ve yerel bir siyasi partinin ve yerel Sovyet üyelerinin kararıyla oluşturulmuşlardı. Sovyetlerin gücünü korumak ve genişletmek için mücadele ederek, "tüm gücü Sovyetlere" verecek yeni bir devletin yaratılmasına yardımcı oldular.

<span class="mw-page-title-main">Kuban</span>

Kuban, Güney Rusya'da Kuban Nehri çevresinde, Karadeniz kıyısında Don Stepleri, Volga Deltası ve Kafkasya arasında ve Kırım Yarımadası'ndan Kerç Boğazı ile ayrılmış olan bir coğrafî bölgedir. Krasnodar Krayı hem resmen hem gayriresmî olarak sıkça Kuban olarak belirtilse de, Kuban sadece burayı içermez, ayrıca Adıge, Karaçay-Çerkesya Cumhuriyetlerini ve kısmen Stavropol Krayını da içerir.

Beyaz Terör, Rusya'da 1917-1922 yılları arasında gerçekleşen Rus İç Savaşı sırasında Çarlık yanlısı Beyaz Orduların Kızıllara ve kendilerine destek vermeyen sivil halka yönelik şiddet ve katliam hareketlerine verilen isimdir.

<span class="mw-page-title-main">Devlet Duması Geçici Komitesi</span>

Devlet Duması Geçici Komitesi, Rus Şubat Devriminin patlak vermesiyle 12 Mart 1917 tarihinde 4. Devlet Duması (15 Kasım 1912 – 6 Ekim 1917) milletvekilleri tarafından kurulan özel bir hükûmet yapılanmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ukrayna Bağımsızlık Savaşı</span>

Ukrayna Bağımsızlık Savaşı, 8 Kasım 1917 ile 17 Kasım 1921 yılları arasında süren, içinde çeşitli siyasi ve askerî kuvvetlerin yer aldığı ve Ukrayna'da cumhuriyetin kurulmasıyla sonuçlanan bir süreçtir. Bu cumhuriyet, daha sonra Sovyetler Birliği tarafından ilhak edilerek, Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne dönüştürülmüştür. Savaşın tarafları arasında; Ukraynalı milliyetçiler, Bolşevikler, anarşistler, İttifak Devletleri'ni oluşturan Alman ve Avusturya-Macaristan imparatorluklarının askerî kuvvetleri, Belarus Gönüllüler Ordusu ve İkinci Polonya Cumhuriyeti kuvvetleri bulunmaktaydı.

Kiev Bolşevik Ayaklanması Rusya Geçici Hükümeti'nin Ekim Devrimi yüzünden yıkılmasının ardından Kiev'in kontrolü için yaşanan askeri olaylardır. Bolşevik Parti'nin Kiev Komitesi ve Ukrayna Merkez Konseyi'nin zaferi ile sonuçlandı.

<span class="mw-page-title-main">5. Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi</span>

5. Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi veya resmî adıyla 5. Tüm-Rusya İşçi, Köylü, Asker ve Kazak Sovyetleri Kongresi, 4-10 Temmuz 1918 tarihleri arasında Bolşoy Tiyatrosu'nda toplanan üçüncü Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi'dir. Rus İç Savaşı sürerken Müttefik devletlerin iç savaşa müdahalelerinin yeni başladığı döneme tekabül eder.

<span class="mw-page-title-main">Alaş Otonomu</span>

Alaş Otonomu 1917 ile 1919 yılları arasında, bugünkü Kazakistan Cumhuriyeti topraklarında bulunan bir Kazak devletiydi. Başkenti Semey, daha sonra "Alash-qala" olarak biliniyordu.

<span class="mw-page-title-main">Kuban Kazakları</span>

Kuban Kazakları veya Kubanlar, Rusya'nın Kuban bölgesinde yaşayan Slav Kazaklarına verilen isim. Kuban Kazaklarının çoğu, 18. yüzyılın sonlarında Batı Kuzey Kafkasya'ya yerleşen farklı büyük Kazak gruplarının torunlarıdır. 1649'dan itibaren Kazak Hetmanlığı sınırlarında, 1792'den itibaren ise Karadeniz Kazakları, Ukrayna'nın Zaporojya Kazakları ile aynı bölgede yaşamaya başladı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.