İçeriğe atla

Kuşburnu (meyve)

Japon Gülü kuşburnu
Rosa canina

Kuşburnu veya itburnu, çeşitli gül türlerin verdiği 'yalancı' meyvedir. Tipik olarak kırmızı ila turuncu renktedir, ancak bazı türlerde koyu mordan siyaha kadar renk farklılığı olabilir. İlkbaharda veya yaz başında çiçeklerin tozlaşmasından sonra kuşburnu oluşmaya başlar ve yaz sonundan sonbahara kadar olgunlaşır.

Kullanım

Kuşburnu reçeli

Kuşburnudan reçel, jöle, marmelat, şurup, çorba, çay, şarap ve benzeri ürünle elde edilir.

Kuşburnu, çilek gibi çiğ olarak yenebilir. Tüyleri kaşıntı tozu olarak kullanılır.[1]

Belirgin, büyük, kırmızı ve şişe şeklindeki meyvelere sahip Rosa moyesii gibi birkaç gül türü bazen süs bitkisi olarak yetiştirilir.

Kuşburnu genellikle bitki çaylarında kullanılır ve genellikle ebegümeci ile harmanlanır. Tohumlardan da yağ çıkarılır. Nyponsoppa isimli kuşburnu çorbası özellikle İsveç'te popülerdir. Bir çeşit bal likörü olan rhodomel kuşburnudan yapılır.

Kuşburnu, Macaristan ve Romanya gibi ülkelerde popüler olan geleneksel Macar içkisi pálinka'yı yapmak için kullanılır. Kuşburnu aynı zamanda Slovenya'nın ulusal meşrubatı olan cockta'nın ana bileşenidir.

Kurutulmuş kuşburnu da el sanatları ve ev kokuları için kullanılmaktadır. İnyupikler kuşburnu ile yabani frenk üzümü ve yüksek çalı kızılcıklarını karıştırıp şurup haline getirir.[2]

Yabani kuşburnu meyveleri, 100 g başına 426 mg[3] oranla C vitamini açısından özellikle zengindir. Bununla birlikte, taze kuşburnu ve ticari olarak temin edilebilen birkaç ürünün RP-HPLC analizleri, %0.03 ila %1.3 arasında değişen geniş bir C vitamini içeriğini ortaya çıkardı.[4]

Kuşburnu, beta-karoten, lutein, zeaksantin ve likopen içerir.[5][6] Kuşburnunun artrit ağrısını azaltıp azaltmadığı konusunda yapılan bir araştırma küçük bir etki olduğu sonucuna varmıştır.[7] Diz kireçlenmesi için kuşburnu kullanımı etkili bir tedavi olarak görülmemektedir.[8]

Kaynakça

  1. ^ Albert MR (1998). "Novelty shop "itching powder". Australasian Journal of Dermatology. 39 (3): 188-9. doi:10.1111/j.1440-0960.1998.tb01281.x. PMID 9737050. 
  2. ^ Jones, Anore, 1983, Nauriat Niginaqtuat = Plants That We Eat, Kotzebue, Alaska. Maniilaq Association Traditional Nutrition Program, page 105
  3. ^ "Rose Hips, wild (Northern Plains Indians) per 100 g". US Department of Agriculture, National Nutrient Database, Standard Reference Release 28. 2016. 3 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2018. 
  4. ^ Ziegler SJ (1986). "Fast and Selective Assay of l-Ascorbic Acid in Rose Hips by RP-HPLC Coupled with Electrochemical and/or Spectrophotometric Detection". Planta Medica. 52 (5): 383-7. doi:10.1055/s-2007-969192. PMID 17345347. 
  5. ^ Jacoby FC (1944). "Carotene and lycopene in rose hips and other fruit". Biochem J. 38 (3): 279-82. doi:10.1042/bj0380279. PMC 1258081 $2. PMID 16747793. 
  6. ^ Horváth (2012). "Carotenoid composition and in vitro pharmacological activity of rose hips" (PDF). Acta Biochimica Polonica. 59 (1): 129-32. doi:10.18388/abp.2012_2187. PMID 22428123. 3 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 3 Ocak 2022. 
  7. ^ Christensen (2008). "Does the hip powder of Rosa canina (rosehip) reduce pain in osteoarthritis patients?--a meta-analysis of randomized controlled trials". Osteoarthritis and Cartilage. 16 (9): 965-72. doi:10.1016/j.joca.2008.03.001. PMID 18407528. 31 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2022. 
  8. ^ McAlindon (2014). "OARSI guidelines for the non-surgical management of knee osteoarthritis". Osteoarthritis and Cartilage. 22 (3): 363-88. doi:10.1016/j.joca.2014.01.003. PMID 24462672. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">C vitamini</span> turunçgillerde ve diğer gıdalarda bulunan besin maddesi

C vitamini veya askorbik asit, suda çözünebilen ve birçok görevi olan vitamin. Çoğu Hayvanlar ve bitkiler, kendi C vitaminlerini glukozdan üretebilirler. İnsanlar, bazı meyve yarasaları, hint domuzu ve insan benzeri primatlar C vitamini üretemediklerinden bunu besinlerden almak zorundadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Gül</span> gülgiller (Rosaceae) familyasının Rosa cinsinden güzel kokulu bitki

Gül, gülgiller (Rosaceae) familyasının Rosa cinsinden, odunsu çok yıllık kapalı tohumlu güzel kokulu bitki türlerine verilen ad.

<span class="mw-page-title-main">Romatoid artrit</span>

Romatoid artrit (RA), öncelikle eklemleri etkileyen uzun süreli bir otoimmün hastalıktır. Tipik olarak sıcak, şiş ve ağrılı eklemlerle sonuçlanır. Ağrı ve sertlik genellikle istirahatten sonra kötüleşir. En yaygın olarak, bilek ve eller tutulur ve aynı eklemler tipik olarak vücudun her iki tarafında tutulur. Hastalık ayrıca cilt, gözler, akciğerler, kalp, sinirler ve kan dahil olmak üzere vücudun diğer kısımlarını da etkileyebilir. Bu, düşük alyuvar sayısı, akciğer çevresinde iltihaplanma ve kalp çevresinde iltihaplanma ile sonuçlanabilir. Ateş ve düşük enerji de mevcut olabilir. Genellikle semptomlar haftalar ve aylar içinde kademeli olarak ortaya çıkar.

<span class="mw-page-title-main">B12 vitamini</span>

B12 vitamini veya kobalamin suda çözünen ve metabolik süreçlerde kullanılan bir vitamindir. B12 vitamini bir hidrojen alıcısı olarak koenzim görevi yapar ve çeşitli metabolizma faaliyetlerini yürütür. En önemli işlevlerinden biri gen kopyalanmasında koenzim olarak görev yapmasıdır. Ayrıca protein sentezi, aneminin önlenmesi, karbonhidrat ve yağ metabolizması için de gereklidir. En büyük ve kompleks yapıya sahip vitaminlerden biri olan B12 8 adet B vitamininden biridir. Siyanür zehirlenmelerinde bir antidot olarak kullanılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Üzüm</span> meyve, cins için Q191019 kullanın, türler için Q30046 kullanın

Üzüm, yaprak döken odunsu asmaların vitis cinsinden çiçekli bitki meyvesinin adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Fruktoz</span> altı karbonlu bir monosakkaritt

Fruktoz, birçok besin maddesinde bulunan altı karbonlu bir monosakkarittir. Beyaz katı bir görünüme sahip olan fruktoz, suda çok kolay çözünür. Bal, ağaç meyveleri, kavun ve karpuzun da dahil olduğu familyadaki meyveler, dutsu meyveler (berry) ve bazı kök sebzeleri, kayda değer miktarlarda fruktoz içeren sükroz içerir. Sükroz, glukoz ve fruktozun bir araya gelmesiyle meydana gelen bir disakkarittir. Dünya çapında her yıl doğal olarak 240.000 ton fruktozun ototrof canlılar aracılığıyla üretildiği tahmin edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Hünnap</span> Bitki türü

Hünnap, cehrigiller (Rhamnaceae) ailesinden bahar aylarında hoş kokulu sarı renkli çiçekler açan, dikenli bir ağaç türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Karabiber</span>

Karabiber, çiçekli bitkilerden Piperaceae familyasına ait Piper nigrum bitkisinin meyvelerinin kurutulup, baharat şeklinde kullanılmasıyla elde edilen toz şeklidir. Beyaz biber, yeşil biber gibi çeşitleri de vardır. Kökeni Hindistan olmasına karşılık, tüm sıcak iklimlerde yetiştirilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Kuşburnu</span>

Kuşburnu Avrupa, kuzeybatı Afrika ve Batı Asya'da yetişen bir tür bitki. İçi tüylüdür ve çok sayıda tohumu vardır. Sonbaharda olgunlaşır. C vitamini açısından dünyanın en zengin meyvesidir. Limondan 60 kat daha fazla C vitamini içerir. Taze olarak tüketildiği gibi kurutularak da kullanılır. Çayı ve marmelatı yapılır. Yabangülü, itburnu, itgülü, gülelması, yiric gibi adlarla da bilinir. İnsanların geçimini sağlamak için kullandıkları bir ticaret metasıdır.

<i>Sambucus</i>

Sambucus, Adoxaceae familyasına bağlı bir bitki cinsidir. Önceleri hanımeligiller (Caprifoliaceae) familyası içerisinde değerlendirilmekle birlikte son yıllarda Adoxaceae familyasıyla kesin genetik akrabalığı ortaya çıkmıştır. Dünya üzerindeki dağılımı astorpikal bölgelerde yoğunlaşmıştır. Hem kuzey hem de Güney yarımkürede yetişmesine karşın Kuzey'de daha yaygındır. Güney yarımkürede çoğunlukla Avustralya ve Güney Amerika ülkelerinde görülür.

<span class="mw-page-title-main">Şerbet</span> tatlı içecek

Şerbet, şekerli, ballı, güllü, baharatlı veya meyve aromalı ferahlatıcı içecek veya tatlı yapımında kullanılan şekerli sıvı.

Osteoartrit veya Osteoartroz, Amerika Birleşik Devletleri'nde 7 yetişkinden 1'ini etkileyen, eklem kıkırdağı ve altındaki kemiğin yıkımından kaynaklanan dejeneratif bir eklem hastalığıdır. Dünyadaki engelliliğin dördüncü önde gelen nedeni olduğuna inanılıyor. En yaygın semptomlar eklem ağrısı ve sertliğidir. Semptomlar genellikle yıllar içinde yavaşça ilerler. Diğer belirtiler arasında eklem şişmesi, hareket açıklığının azalması ve sırt etkilenmesinde kol ve bacaklarda zayıflık veya uyuşma şeklindedir. En sık tutulan eklemler, parmak uçlarına yakın iki eklem ve başparmaktaki dip eklem, diz ve kalça eklemleri ve boyun ve bel eklemleridir. Semptomlar işe ve normal günlük aktivitelere engel oluşturabilir. Diğer bazı artrit türlerinin aksine, iç organlar etkilenmez. Sıklıkla el küçük eklemlerini, diz, kalça ve omurga eklemlerini etkilemektedir. Diz eklemi tutulumu gonartroz, kalça eklemi tutulumu koksartroz olarak da adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Irwin Rose</span> Amerikalı biyolog (1926 – 2015)

Irwin A. Rose, Amerikalı biyolog. 2004 yılında "Ubikuitin-aracılı protein yıkımının keşfi" nedeniyle, Aaron Ciechanover ve Avram Hershko ile birlikte, Nobel Kimya Ödülü'nü kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mısır şurubu</span> Yiyecek Şurubu

Mısır şurubu yiyecek şurubu'dur. Mısır nişastasından elde edilir ve temelde glükozdan müteşekkildir. Yiyeceklerde dokuyu yumuşatmak, hacim kazandırmak, şekerin kristalleşmesini önlemek ve aromayı artırmak için kullanılır. Yüksek fruktoz mısır şurubundan farklıdır. Yüksek fruktoz mısır şurubu, daha yüksek düzeyde fruktoz içeren bir tatlandırıcı olmasıyla ayrılır. Aynı zamanda genel bir terim olarak glükoz şurubu adı da kullanılır çünkü glükoz şurubu çoğunlukla mısır nişastasından elde edilir. Teknik olarak glükoz şurubu buğday, pirinç ve patates gibi kaynaklardan da elde edilebilen tüm sıvı nişastalara verilen addır.

<span class="mw-page-title-main">Peter Medawar</span> İngiliz-Brezilyalı biyolog (1915 – 1987)

Sir Peter Brian Medawar, Brezilyalı/İngiliz biyolog. Graft reddi ve kazanılmış immün tolerans ile ilgili keşifleri organ nakli uygulamalarında önemli bir yer edinmiştir. 1960 yılında Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'ne Sir Frank Macfarlane Burnet ile birlikte layık görüldü.

<i>Vitis vinifera</i>

Yaygın üzüm asması olan Vitis vinifera Akdeniz bölgesi, Orta Avrupa ve güneybatı Asya'da Fas ve Portekiz'den kuzey Almanya'ya ve doğudan kuzey İran'a kadar uzanan bir Vitis türüdür. Şu anda 5.000 ile 10.000 arasında Vitis vinifera üzüm çeşidi vardır ancak sadece birkaçının şarap ve sofralık üzüm üretimi için ticari önemi vardır.

Agave şurubu ya da Maguey şurubu ve genellikle yanlış bir şekilde agave nektarı olarak bilinir. Agave tequilana ve Agave salmiana dahil olmak üzere çeşitli agave bitkisi türlerinden ticari olarak üretilen bir tatlandırıcıdır. Mavi agave şurubu, tatlandırıcı özellik sağlayan şeker olarak% 56 fruktoz içerir.

<span class="mw-page-title-main">Selekoksib</span>

Celebrex markası altında satılan Selekoksib bir COX-2 inhibitörü ve nonsteroid antiinflamatuar ilaçtır (NSAID). Osteoartrit, yetişkinlerde akut ağrı, romatoid artrit, ankilozan spondilit, ağrılı adet kanaması ve jüvenil romatoid artritte ağrı ve iltihabı tedavi etmek için kullanılır. Ailesel adenomatöz polipozisi olan kişilerde kolorektal adenom riskini azaltmak için de kullanılabilir. Ağızdan alınır. Faydalar genellikle bir saat içinde görülür.

<span class="mw-page-title-main">Nar suyu</span>

Nar suyu, nar meyvesinden yapılan meyve suyudur. Yemek pişirmede hem taze meyve suyu hem de konsantre şurup olarak kullanılır.

Kalça eklemi vücudun en fazla ağırlık taşıyan eklemlerinden biridir, osteoartritin el ve diz ekleminden sonra en sık etkilenen üçüncü eklemdir. Kalça kireçlenmesinde eklem kıkırdağının ilerleyici kaybıyla ortaya çıkan dejeneratif sürece, reaktif kemik oluşumu ve yeniden yapılanma ile onarıcı bir süreç eşlik eder. Dinamik yıkım ve onarım süreci hastalığın nihai tablosunu belirler.