İçeriğe atla

Kuşatma

Kuşatma ya da muhasara, bir şehrin, bir ülkenin ya da bir bölgenin abluka altına alınıp dış dünya ile ilişkisinin kesilmesidir. Kuşatma diplomasi, casusluk ve muharebe gibi pek çok aşamayı içeren bir süreçtir. Bu yollarla tahkimatın ele geçirilmesi planlanır.

Amaç

Kuşatmaların amacı değişkenlik gösterir: bu bir grup isyancıyı bastırmak veya siyasi ve ekonomik taviz elde etmek olabilirdi.[1]

Diplomasi ve moral

Bir tahkimat sadece güç kullanılarak ele geçirilmezdi. Kalenin teslim olması için bir antlaşmaya varılabilir, savunanların moralini kırmak için tecavüz ve katliama başvurulabilir veya savunanların kendi aralarındaki kavgalardan faydalanarak ayrılıkçılarla antlaşmaya varılabilirdi.[1]

Casusluk faaliyetleri

Savaşan taraflar kılık değiştirerek birbirlerinin tarafında sızarak avantaj elde etmeye çalışabilirdi. Orta Çağ'da savunmacıların arasına sızan bir casus gizlice kale kapısını açıp kuşatanların kaleye akın etmesini sağlayabilirdi. Sürpriz saldırılar kuşatmalarda önemli bir yere sahipti.[1]

Muharebe

Lojistik ve yıpratma savaşı

Kuşatan taraf kalenin etrafını sararak savunmacıların iletişim ve ikmal hatlarını keserek kaleye giriş çıkışı önlerdi. Bu yüzden savunmacıların bir kuşatma durumunda her türlü levazım ve erzağı depolamaları gerekirdi. Lojistik saldıran taraf için de önemliydi. Askerlerini besleyemeyen bir ordu başarılı bir kuşatma yapamazdı. Kuşatanların tahkimat içindekileri açlığa ve hastalığa mahkûm ederek teslimiyete zorlamasına yıpratma savaşı denirdi.[1]

Bombardıman ve lağımcılık

Kuşatanlar kaleyi zapt edebilmek için surlarda zayıf noktalar oluşturmaya çalışırlardı. Koçbaşları surlara ve kapılara zarar vermekte kullanılırdı. Askerler, kuleleri, ahşap metrisleri, barbatayı, surları ve hatta kalenin içindeki binaları topa tutarlardı. İlk bombardıman araçları mancınık ve trebüşelerdi. Bunlar bombardıman özelliklerinin yanı sıra hayvan cesetleri fırlatarak şehirde salgın hastalık çıkarmakta da kullanılırdı. Daha sonra top gibi ateş gücü daha yüksek olan toplar kullanılmaya başlandı.[1]

Başka bir taktik ise duvarlara yaklaşıp altlarından tünel kazmaktı. Askerler bu çukurlar aracılığıyla surların köküne varırlar ve duvarları buradan çökertmeye çalışırlardı. Bu taktiğe lağımcılık adı verilirdi.[1]

Taarruz

Kuşatanlar tahkimatta saldırmak için uygun noktaların, yani gediklerin, oluştuğunu düşündüklerinde var güçleriyle saldırıya geçerek kaleyi ele geçirmeye çalışırlardı. Surlara tırmanmak için merdivenler ve kuşatma kuleleri kullanılabilirdi. Savunanlar da bu noktaları korumaya çalışırdı. Taarruz başarısız olursa savunmacılar surlardaki gedikleri kapatmaya çalışırlardı, eğer başarılı olursa, bir iç kale gibi, ikincil savunma hatlarına çekilerek direnişlerine orada devam ederdi.[1]

Tarihçe

Galeri

Kaynakça

Özel

  1. ^ a b c d e f g Denis & Lepage 2002, s. 91-105.

Genel

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İstanbul'un Fethi</span> Osmanlıların Bizansın başkentini ele geçirmesi ve Bizans İmparatorluğunun yıkılması

İstanbul'un Fethi, Kostantiniyye'nin Fethi veya Batı dünyasındaki adıyla Konstantinopolis'in Düşüşü, 6 Nisan – 29 Mayıs 1453 tarihleri arasında, 53 gün süren yoğun bir kuşatmanın sonucunda Osmanlı padişahı II. Mehmed komutasındaki Osmanlı ordusunun Bizans İmparatorluğu'nun başkenti olan Konstantinopolis'i ele geçirmesidir. Olayın sonucunda, bin yılı aşkın bir süredir varlığını sürdürmüş olan Doğu Roma İmparatorluğu yıkılmış ve Osmanlı Devleti bir imparatorluk hâline gelmiştir. Bu fetih, bazı modern tarihçiler tarafından Orta Çağ'ı sona erdirip Yeni Çağ'ı başlatan olaylardan biri kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Şato</span>

Şato, bir lorda veya krala ait konut görevi gören bir tahkimat türüdür. Şatolar bulundukları bölgenin ekonomik, siyasi ve idari merkeziydi. İçinde saray halkının ikamet etmesinin yönüyle kaleden, bir savunma yapısı olması yönüyle saraydan farklıydı ve de bir müstahkem şehirden farklı olarak kamuya ait bir savunma değildi.

<span class="mw-page-title-main">Konstantinopolis Surları</span> Konstantinopolisin surları (modern İstanbul, Türkiye)

Konstantinopolis Surları, günümüzde İstanbul sınırları dahilinde olan Konstantinopolis'i çevreleyen ve Doğu Roma zamanında yapılmış şehir surlarıdır. Şehri çeviren surlar tarihte 5. yüzyıldan başlayarak inşa edilmiş, yıkılmalar ve yeniden yapmalarla dört defa elden geçmiştir. Son yapımı MS 408'den sonradır. II. Theodosius (408-450) zamanında İstanbul surları Sarayburnu'ndan Haliç kıyısı boyunca Ayvansaray'a bu taraftan ve Marmara kıyısı boyunca Yedikule'ye, Yedikule'den Topkapı'ya, Topkapı'dan Ayvansaray'a uzanıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Zigetvar Kuşatması</span> 1566da Zigetvar Kalesinin Osmanlı güçlerince fethedilmesiyle sonuçlanan kuşatma

Zigetvar Kuşatması, 1566 yılında Zigetvar kalesinin Osmanlı güçlerince fethedilmesiyle sonuçlanan kuşatma ve Kanuni Sultan Süleyman'ın son seferidir.

Lağımcılık, en basit anlamıyla, her türlü tahkimatı aşmak için kuşatmalarda kullanılan bir tekniktir. Bu teknikte lağımcılar, ucu tahkimata yönelen tüneller kazmak suretiyle ulaşırlar ve çoğu uygulamada patlayıcı madde kullanarak tahkimatta gedik açmaya çalışırlar. Zaman zaman da bu tüneller tahkimatın hemen önüne ya da hemen gerisine, değişen büyüklükte birlik aktarmak için kullanılır. Bu teknik günümüzde de savaşlarda kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kale</span> Orta Çağ boyunca Avrupa, Asya ve Orta Doğuda soylular tarafından inşa edilen müstahkem yapı

Kale ya da kermen, düşmanın gelişinin beklendiği yollar üzerine, stratejik öneme sahip olan şehirlere, geçit ve dar boğazlara savunma amaçlı olarak inşa edilen ordusal yapı. Bu tür tahkimatlar antik çağlardan beri kullanılmıştır. ve askerî işlevlerinin yanı sıra idari, siyasi ve ekonomik merkez olarak iş görmüştür. Kimi kaleler saray halkına konaklama imkanı sağlardı. Kalelerde kuleler ve surlar gibi farklı özelliklere sahip bölümler bulunurdu. 15. yüzyılda topların yaygınlaşmasıyla Orta Çağ kaleleri işlevlerini yitirdi ve yerini İtalyan tarzı kalelere bıraktı.

Askerî Devrim, Avrupa ordularında Erken Modern Dönem'de gözlemlenen köklü değişiklikleri ifade eder. Kavram, Michael Roberts tarafından 1955 yılının ocak ayında Belfast Queen's University'deki bir konferansın açılış konuşmasında ortaya sürdüğü teze dayanmaktadır. Gerçekte Askeri Devrim kavramını ilk ortaya atan Roberts değildi. İngiliz Orta Çağ savaş tarihçisi Charles Orman, 1924 yılındaki bir çalışmasında "16. yüzyıl askeri devrimi"nden sözetmiştir. Ancak, Askeri Devrim'in isim babası Roberts olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Königsberg Kuşatması</span> Taarruz harekâtı

Königsberg Kuşatması, II. Dünya Savaşı sırasında Sovyet kuvvetlerinin giriştiği Doğu Prusya Taarruzu'nun son harekâtıdır. Sovyet kaynaklarının da dahil olduğu bazı kaynaklarda Königsberg Taarruzu olarak geçmektedir. Sovyet 3. Belarus Cephesi kuvvetleri, kente taarruzun ardından dört gün süren sert çatışmaların ardından, bugün adı Kaliningrad olan kente kontrolü sağladılar. Kentin Sovyet birliklerince kuşatılması 1945 yılının Ocak ayı sonlarında başlamıştı. Königsberg ile Pillau limanı arasındaki kara köprüsünü elde tutmak / ele geçirmek için şiddetli çatışmalar yapıldı. Fakat 1945 yılının Mart ayına gelindiğinde Königsberg, artık esas cephe hattının yüzlerce kilometre gerisinde kalmıştı. Sovyet birlikleri üç gün süren taarruzlarıyla Alman mevzilerini savunulamaz duruma düşürünce, 9 Nisan 1945'te Alman birlikleri teslim oldu ve bölgedeki çatışmalar sona erdi.

<span class="mw-page-title-main">Tahkimat</span> savunma savaşı ve üsler için tasarlanan savunma yapıları

Tahkimat veya istihkâm, savaşlarda kullanılmak üzere savunma amaçlı inşa edilmiş askerî yapılar ve binaları tanımlar. İnsanoğlu binlerce yıllık uygarlık tarihinde çok çeşitli şekillerde savunma amaçlı yapı inşa etmiştir.

Yıldız kale, ilk olarak 15. yüzyılda İtalya'da görülen, Orta Çağ'da özellikle barutun ve topun muharebe alanlarına girmesiyle birlikte yapılmaya başlanan kale türevi bir tahkimattır.

<span class="mw-page-title-main">Lefkoşa Surları</span> Lefkoşayı çevreleyen bir dizi savunma duvarıdır.

Lefkoşa surları, Kıbrıs'ın başkenti Lefkoşa'yı çevreleyen bir dizi savunma duvarıdır. İlk şehir surları Orta Çağ'da inşa edilmiş ancak 16. yüzyıl ortalarında Venedik Cumhuriyeti tarafından tamamen yeniden inşa edilmiştir. Venedikli mühendis Guilio Savorgnan'nun bir sanat eseri olarak görülen surlar 4,8 kilometre (3,0 mi) uzunluğunda olup on bir burç ile üç giriş kapısına sahiptir. Günümüzde büyük ölçüde bozulmamış bir hâlde olan surlar, Doğu Akdeniz'deki en iyi korunmuş Rönesans surları arasındadır. Önemli bir turistik cazibe merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Kuşatma makinesi</span> kuşatma savaşında şehir surlarını ve diğer surları yıkmak veya atlatmak için tasarlanmış makina

Kuşatma makinesi kuşatmalarda ağır kale kapılarını, kalın şehir surlarını ve diğer tahkimatları yıkmak veya üzerinden atlamak için tasarlanmış bir cihazdır. Bazıları sabittir, uzaktan düşman tahkimatlarına saldırmak için inşa edilirken diğerleri düşman tahkimatına ilerlemek için tekerleklere sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Kotor'un Tahkimatı</span>

Kotor surları, surlar, kuleler, hisarlar, kapılar, burçlar, tahkimatlar, sarnıçlar, bir kale ve yardımcı binalar ve yapıları içeren Orta Çağ Kotor kentini koruyan entegre bir tarihi sur sistemidir. Askeri yapıları ağırlıklı olarak Venedik'in, bunun yanı sıra İlirya, Bizantion ve Avusturya'nın da mimari sistemlerini içermektedir. Eski şehir ve doğal çevresi ile birlikte, surlar 1979'da Kotor'un Doğal ve Kültürel-Tarihi Bölgesi Dünya Mirası olarak listelenmiştir ve Karadağ'daki bu tür kültürel öneme sahip tek bölgeyi temsil etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Güvercinada</span> Aydın, Türkiyede bir ada

Güvercinada, Türkiye'nin Aydın ilinde bulunan bir adadır.

<span class="mw-page-title-main">Mağusa Kuşatması</span>

Mağusa Kuşatması, 1570-1573 Osmanlı-Venedik Savaşı sırasındaki en büyük iki askerî harekâttan biri olan Kıbrıs Seferi'nde bir evre. Fiilen 12 Mayıs 1571'de başlayan kuşatmanın 82. gününde kale Osmanlı ordusunca fethedildi.

<span class="mw-page-title-main">Modon Kuşatması (1500)</span>

Modon Kuşatması, 1499-1503 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda bir evre. 20 Haziran-9 Ağustos 1500 arasında Mora'nın ucundaki bu stratejik Venedik kalesini karadan ve denizden kuşatan Osmanlı ordusu ve donanması 51 günlük kuşatmadan sonra kaleyi fethetti.

<span class="mw-page-title-main">Rodos Kuşatması (1480)</span>

1480 yılında Rodos'daki Hospitalier Şövalyelerine ait küçük bir garnizon, Osmanlı İmparatorluğu'nun yaptığı bir saldırıya direnmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Budin Kuşatması (1598)</span>

Budin Kuşatması, 1593-1606 Osmanlı-Kutsal Roma İmpratorluğu Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">1677 Stettin Kuşatması</span>

Stettin Kuşatması, 1674'ten 1679'a kadar süren Kuzey Savaşı'nda Brandenburg-Danimarka-Lüneburg ordusunun 25 Haziran 1677'den 15 Aralık 1677'ye kadar İsveç-Pomeranya şehri Stettin'i kuşatması ve fethetmesidir.

<span class="mw-page-title-main">Korfu Kuşatması (1716)</span>

1716 Korfu Kuşatması, Osmanlı İmparatorluğu ile Venedik Cumhuriyeti arasında gerçekleşen önemli bir deniz savaşıdır. 7 Temmuz - 22 Ağustos 1716 tarihleri arasında gerçekleşen bu kuşatma, Osmanlı'nın Venedik'e karşı başlattığı 1714-1718 Osmanlı-Venedik Savaşı'nın bir parçasıdır.