Antik Mısır, Antik Çağ'daki medeniyetlerden biridir. Kuzeydoğu Afrika'da Nil Nehri'nin denize ulaştığı yarısı çevresinde yayılmış antik bir uygarlıktır. Uygarlığın yayıldığı bölge, bugünkü Mısır toprakları içinde yer almaktadır. MÖ 3.050 yılları civarında kuruluşundan önce, "Aşağı Mısır" ve "Yukarı Mısır" olarak ikiye ayrılmaktaydı. Uygarlık, MÖ 3.150 yılında ilk firavunun yönetimi altında Aşağı Mısır ve Yukarı Mısır'ı politik olarak birleştirdi. Bu politik birlik, izleyen 3 bin yıl boyunca sürdü.
Amon, Hermopolitan Ogdoad'ın bir üyesi olarak görünen önemli bir eski Mısır tanrısıdır.
Aramca veya Aramice, Sâmî (Semitik) dil ailesinin Kuzeybatı grubundan bir dil. Suriye ülkesinin eski adı olan Aram sözcüğüne izafeten adlandırılmıştır.
Nübye ya da Nûbe, Mısır'ın güneyinde, Nil Nehri boyunca kuzey Sudan'a uzanan bir bölgedir. Bölge Asvan'ın güneyinde yer alan Nil'in ilk akanağından, Hartum yakınlarında yer alan Mavi ve Beyaz Nil'in birleşme noktasına kadar olan alanı kapsar.
Meroe ya da Merâvi, Sudan'da Hartum'un yaklaşık 200 km kuzey doğusundaki Shendi yakınında, Kabushiya tren istasyonunun yaklaşık 6 km kuzey doğusunda ve Nil nehrinin doğu kıyısında bulunan antik kentin ismidir. Kentin yakınında Bagrawiyah ismi verilen bir grup köy bulunur. Bu şehir birkaç yüzyıl boyunca Kuş Krallığının başkenti olmuştur. Kent ismini günümüzde Butana bölgesindeki Meroe Adasına vermiştir. Butana, üç tarafı Nil, Atbarah ve Mavi Nil nehirleri ile çevrilmiş bir bölgedir. Butana bölgesinde Meroe'nin yanı sıra isimleri Musawwarat es-Sufra ve Naqa olan iki Meroitik kenti daha vardır. Kush Krallığı'na ev sahipliği yapan Meroe kenti orta Nil bölgesinde kurulan erken devletlerden birini temsil etmektedir. Sahra'nın güneyinde bulunan en eski ve en etkileyici devletlerden biridir.
Meroitik dil, Meroë ve Sudan'da Meroitik devirde konuşulmuş ve şu anda kullanılmayan bir dildir. Meroitik alfabe ile yazılmıştır. İki dilli metinlerin eksikliği nedeniyle tam olarak anlaşılamamıştır; anlamları doğrulanmış az sayıdaki kelime diğer dillerle olan genetik ilişkisinin belirlenmesinde yetersiz kalmıştır, fakat bazı dil bilimciler geçici olarak Nil-Sahra dilleri ile ilişkili olduğunu öne sürmüştür, diğerleri ise izole diller arasında saymaktadırlar.
Meroitik yazı, Meroë Krallığı'nın Meroitik dili yazmak için en azından MÖ 200 yılında kullandığı Mısır hiyeroglif ve Demotik kökenli bir alfabedir, ayrıca bir olasılıkla onu izleyen Nübye krallıklarının dilini yazmak için de kullanılmıştır. Eski Eski Nübyece daha sonraları Yunan uncial alfabesi ile yazıldığında bu alfabeye üç tane Meroitik glif (karakter) de dahil edilmiştir.
Firavun Antik Mısır'da hükümdarlara verilen isim. "Büyük Ev, Saray" anlamını taşıyan kelime daha sonraları hükümdardan bahsetmek şeklini almıştır. Firavunlar aynı zamanda tanrı Horus'un yeryüzündeki simgesi ve beşinci hanedandan sonra da güneş tanrısı Ra'nın oğlu olarak da kabul ediliyordu.
Mısır Piramitleri, Mısır'da yer alan piramit şeklinde antik yapılardır. Kasım 2008 tarihi itibarı ile tespit edilen piramitlerin sayısı 118 ile 138 arasındadır. Piramitlerin büyük çoğunluğu Eski Krallık ile Orta Krallık dönemlerinde firavunlar ve eşleri için anıt mezarlar olarak inşa edilmiştir.
Ptoleme Krallığı veya Batlamyus krallığı Mısır'daki Helenistik Dönem krallığıdır. Krallık MÖ 323'te Büyük İskender'in ölümünden sonra I. Ptolemaios Soter tarafından kurulmuş ve Ptolemaios hanedanı tarafından yönetilmiştir. Krallık VII. Kleopatra'nın ölümünden sonra MÖ 30'da Roma İmparatorluğu tarafından yıkılmıştır.
Bayuda Çölü Sudan'da modern Hartum şehrinin kuzeyinde; Kadabas'in batısında; Nübye Çölü'nun güneyinde bulunmaktadır. Sahra Çölü'nün bir parçasıdır ve bu çölün doğu kısmını oluşturmaktadır. Çöl Nil Nehrinin 4. ve 6. Kataraktları (cataract) arasında yaptığı gayet büyük kavisin içinde bulunmaktadır.
Aksum Krallığı, Günümüzde kuzey Etiyopya ve Eritre'de Tigray Bölgesi'nde yer alan kadim krallıktır. Aksum imparatorlar, güçlü krallıklardı ve kendilerini kralların kralı, Aksum, Himyar, Raydan, Saba, Salhen, Tsiyamo, Beca ve Kuş'un kralı haline getirdiler. Aksumitler tarafından yönetim M.S. 100 ile M.S. 940 yılları arasındaydı. Siyaset, Aksum kentinde yoğunlaşmıştı ve M.Ö. 4. yüzyılda ön-Aksumit Demir Çağı döneminden başlayarak büyüdü, M.S. 1. yüzyılda öne çıktı. Aksum, Roma İmparatorluğu ile Kadim Hindistan arasındaki ticari rotada önemli bir oyuncu oldu. Aksumit hükümdarlarının kendi Aksumit para birimlerini bastırmaları azalan Kuş Krallığı üzerindeki hegemonyalarını belirlemeleri yanında ticareti de kolaylaştırdı. Ayrıca Arap Yarımadası'ndaki krallık siyasetine düzenli olarak müdahil oldular ve nihayetinde bölge üzerindeki yönetimi Himyar Krallığı'nın fethi ile genişlettiler. Maniheizm peygamberi Mani Aksum'u Pers, Roma ve Çin yanında zamanının dört büyük gücünden biri olarak görüyordu.
Jebel Barkal veya Gebel Barkal, Sudan'daki Kuzey Eyaleti'ndeki Karima kasabasında, Nil Nehri'nin geniş bir kıvrım yaptığı, Nubiya adı verilen bölgede, Hartum'un yaklaşık 400 km kuzeyinde yer alan çok küçük bir dağdır. Dağ 98 m yüksekliğinde, düz bir zirveye sahiptir ve görüldüğü kadarıyla büyük nehri geçmenin daha kolay olduğu bir noktada yer aldığı için, orta Afrika, Arabistan ve Mısır arasındaki güzergahları kullanan tüccarlar tarafından bir işaret olarak kullanılmaktaydı. 2003'te dağ, UNESCO tarafından Napata'nın tarihi kenti ile birlikte Dünya Mirası olarak ilan edildi.
Sebiumeker içinde doğurma ve doğurganlık gibi kavramları taşıyan önemli bir yüce tanrıdır.
Apedemak veya Apademak, Nübye'ye yaşayan Meroitik halkların taptığı aslan başlı bir savaşçı tanrıydı. Meroe hükümdarları tarafından inşa edilen Naqa tapınağında Apedemak, üç aslan başlı ve dört kollu bir tanrı ya da aslan başlı bir yılan olarak tasvir edilmiştir. Ancak genellikle aslan başlı bir adam olarak tasvir edilir.
Ankhmakis Chaonnophris veya Ankhmakis olarak bilinir. Ankhmakis, IV.Ptolemaios ve V.Ptolemaios'in hükümdarlığı sırasında Yukarı Mısır'ın çoğunu kontrol eden isyancı hükümdar Horwennefer'in halefisiydi. Onun yönetimi MÖ 200'den 185'e kadar sürdü.
Nil'in akanaklarıAkanak, Nil Nehri'nin Hartum ve Asvan arasında, su yüzeyinin nehir yatağından çıkan birçok küçük kaya ve taş ile birlikte kayalık adacıklar tarafından kesildiği sığ uzunluklardır veya akarsu akıntılarıdır. Nil'in altı büyük akanağının hiçbiri şelale olarak tanımlanamaz ve bu birçok küçük akanağı için de aynıdır. Bazı yerlerde yüksek debili bir şekilde noktalanırlarken diğerlerinde su akışı daha yumuşaktır ancak yine de sığdır.
Elefantin Yukarı Mısır'daki Asvan şehrinin bir parçasını oluşturan Nil üzerinde bir adadır. Adadaki arkeolojik sitler, Ebu Simbel ve Filai dahil olmak üzere Yukarı Mısır mimarisinin diğer örnekleriyle birlikte 1979'da UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne dahil edilmiştir.
Sudan tarihi, 2011'de bağımsız Güney Sudan devleti haline gelen devlet de dahil olmak üzere Sudan Cumhuriyeti topraklarını ifade eder. Sudan toprakları coğrafi olarak daha geniş bir Afrika bölgesinin parçasıdır ve "Sudan bölgesi" terimiyle bilinir. Terim Arapçadan türetilmiştir "bilād as-sūdān veya "siyahların ülkesi" anlamına gelir. Bazen Batı ve Orta Afrika'nın Sahel kuşağına atıfta bulunularak kullanılmıştır.
Kandake, kadake veya kentake, genellikle Candace ana soyundan gelen ve miras nedeniyle bir sonraki varisi doğurarak ana kraliçe olan Kuş kralının kız kardeşi için kullanılan Meroitik terimdi. Çağdaş Yunan ve Roma kaynakları ismi yanlış bir şekilde ele alarak kullanmış olsalar da Candace kelimesi Yeni Ahit'ten türetilmiştir.
![Meroe piramitleri bir UNESCO Dünya Mirası'dır.[6]](https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Sudan_Meroe_Pyramids_30sep2005_2.jpg/120px-Sudan_Meroe_Pyramids_30sep2005_2.jpg)
Meroe piramitleri bir UNESCO Dünya Mirası'dır.[6]
Kuşit firavun Aspelta'nın heykeli
Meroitik alfabe ile yazılmış bir ostrakon