İçeriğe atla

Ksenobot

Ksenobot
EndüstriTıp
Kullanımıtıp, bilimsel keşif / araştırma
Boyutlarıgenişliği 0,04 inçten daha az
Enerji kaynağıBesinler, Elektrik
BileşenlerAfrika pençeli kurbağasının kalp ve deri hücreleri
MucidiSam Kriegman, Douglas Blackiston, Michael Levin, Josh Bongard
İcat zamanı2020

Ksenobotlar (Xenobot), bir bilgisayar (evrimsel algoritma) tarafından tasarlanıp programlanan, biyolojik hücreler kullanılarak baştan inşa edilmiş kendi kendini iyileştirebilen ve adını Afrika pençeli kurbağası'ndan (Xenopus laevis) alan mikrobotlardır.[1] Ksenobot, insan vücudunun içine girecek kadar küçük, 1 milimetre (0,039 inç) genişliğindeki bir biyolojik makinedir. Kurbağa embriyolarından alınan kök hücreler, deri ve kalp hücreleriyle yapılır.[2][3] Vermont Üniversitesi ve Tufts Üniversitesi'nden bilim adamları, insan vücuduna güvenli bir şekilde ilaç gönderebilecek ve onarıcı tıp için organların nasıl oluşturulacağını anlamanın yolunu açabilecek bu canlı makineyi oluşturdular.[4][5]

Xenopus laevis, dokusu ksenobot üretimine izin veren Afrika pençeli kurbağası.

Ksenobotlar yürüyebilir, yüzebilir, haftalarca yiyeceksiz hayatta kalabilir, gruplar halinde birlikte çalışabilir ve çalışmaya devam ederken kendi başlarına iyileşebilirler.[6]

Kullanımı

Ksenobotlar potansiyel olarak radyoaktif atıkları temizlemek, okyanuslardaki mikroplastikleri toplamak, bir ilacı insan vücudunda taşımak veya insan atardamarlarındaki plağı çıkarmak için kullanılabilir. Sulu ortamlarda ilave besin maddesi olmadan haftalarca yaşayabilirler, bu durum ksenobotları ilaçların dahili uygulamaları için uygun hale getirir.[7]

Kaynakça

  1. ^ "Meet the xenobot: world's first living, self-healing robots created from frog stem cells". WREG.com (İngilizce). 14 Ocak 2020. 15 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2020. 
  2. ^ "Meet Xenobot, an Eerie New Kind of Programmable Organism". Wired (İngilizce). ISSN 1059-1028. 18 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2020. 
  3. ^ Kriegman, Sam; Blackiston, Douglas; Levin, Michael; Bongard, Josh (13 Ocak 2020). "A scalable pipeline for designing reconfigurable organisms". Proceedings of the National Academy of Sciences (İngilizce). doi:10.1073/pnas.1910837117. ISSN 0027-8424. 15 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2020. 
  4. ^ "New Living Machines Are Created in the Lab". 31 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2020. 
  5. ^ "Team Builds the First Living Robots". 20 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2020. 
  6. ^ "Scientists created a microscopic robot – and it's alive". 10NEWS. 
  7. ^ "Scientists have built the world's first living, self-healing robots". CNN. 28 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Farmakoloji</span> İlaçlarla ilgili biyoloji dalı

Farmakoloji ya da eczabilim günümüzdeki anlamıyla canlı organizmadaki ilaç etkilerini ve canlı organizmaya alınan ilaçların yapısını inceleyen bir bilim dalıdır. Yeni sentezlenmiş veya bitkilerden ayrıştırılmış maddelerin etkilerini biyolojik yapısını laboratuvar çalışmaları ile deney hayvanlarında, klinik araştırmalar ile insanlarda inceleyerek ilaç geliştirme çalışmalarına katkı veren bir tıp ve eczacılık bilimidir. Diğer bir deyişle, ilaçların yapımından, kullanıma sunulmasına, ilaçlar ile biyolojik dizgeler arasındaki etkileşimleri inceleyen bilim dalıdır. Farmakoloji, deneyleri ve canlılar üzerindeki araştırmalardan klinik uygulamaya değin uzanan bu karmaşık ve yoğun süreci birçok alt dalı ve yardımcı bilim dalları ile yakından bağlantılı yürütür.

<span class="mw-page-title-main">Ölüm</span> yaşamsal fonksiyonların kalıcı olarak durması

Ölüm, bir organizmayı ayakta tutan tüm biyolojik işlevlerin geri döndürülemez bir şekilde sona ermesidir. Beyni olan organizmalar için ölüm, beyinsapı da dahil olmak üzere tüm beynin işlevinin geri döndürülemez bir şekilde sona ermesi olarak da tanımlanabilir ve beyin ölümü bazen ölümün yasal tanımı olarak kullanılır. Eski bir organizmanın kalıntıları normalde ölümden kısa bir süre sonra çürümeye başlar. Ölüm, önünde sonunda tüm organizmalarda meydana gelen kaçınılmaz bir süreçtir. Turritopsis dohrnii gibi bazı organizmalar biyolojik olarak ölümsüzdür. Ancak yine de yaşlanma dışında başka nedenlerle de ölebilirler.

<span class="mw-page-title-main">Kanser</span> DNA hasarı sonucu hücrelerin kontrolsüz şekilde çoğalması

Kanserler (Habis tümörler, Malign tümörler), genellikle sürekli ve hızlı büyüyen tümörlerdir. Kapsülleri yoktur, büyürken sınır tanımazlar, çevresindeki dokuların ve damarların içine girerler (invazyon, infiltratif büyüme). Sıklıkla metastaz yaparlar. Tedavi edilmeyen ya da tedavisi gecikmiş kanserler ölümcüldür.

<span class="mw-page-title-main">Dopamin</span> Hem hormon hem de nörotransmitter olarak işlev gören organik kimyasal

Dopamin, hücrelerde ve canlılarda önemli rol oynayan nöromodülatör bir moleküldür. Çoğu hayvanda ve bazı bitkilerde sentezlenir. Katekolamin ve feniletilamin familyasından olan bir organik bileşiktir. Beyin ve böbreklerde sentezlenen L-DOPA molekülünden bir adet karboksil grubunun çıkarılmasıyla sentezlenen bir amindir. Dopamin, merkezi sinir sisteminde nörotransmiter olarak görev yapar. Nörotransmitterler beynin belirli bölgelerinde sentezlenir, ancak sistemsel olarak birçok bölgeyi etkilerler. Beyin, biri ödül sisteminde önemli bir rol oynayan birkaç farklı dopamin yolağı içerir. Hafıza, hareket, motivasyon, ruh hali ve dikkat süresi dahil olmak üzere birçok vücut fonksiyonunda rol oynar. Genellikle yapılması durumunda sonucunda ödül beklenen eylemler ve aktiviteler, beyindeki dopamin seviyesini artırır. Birçok bağımlılık yapan ilaç dopamin seviyelerini arttırarak çalışır.

<span class="mw-page-title-main">Yaşam</span> biyolojik süreçler gösteren canlıların bir özelliği

Yaşam veya hayat sinyalizasyon ve kendi kendini idame ettirme süreçleri gibi biyolojik süreçlere sahip olan maddeyi, bu özelliklere sahip olmayan maddeden ayıran bir niteliktir ve büyüme, uyaranlara tepki verme, metabolizma, enerji dönüşümü ve üreme kapasitesi ile tanımlanır. Bitkiler, hayvanlar, mantarlar, protistler, arkealar ve bakteriler gibi çeşitli yaşam biçimleri mevcuttur. Biyoloji, yaşamı inceleyen bilim dalıdır.

<span class="mw-page-title-main">İnsan vücudu</span> fiziksel ve kimyasal yapılardan oluşan sistemler bütünü

İnsan vücudu bir insanın tüm yapısıdır. Birlikte dokular ve ardından organları ve sonra organ sistemlerini oluşturan birçok farklı hücre türünden oluşur. Bunlar insan vücudunun homeostazisini ve canlılığını sağlar.

<span class="mw-page-title-main">İdrar</span>

İdrar, sidik veya çiş, insanda ve diğer pek çok hayvanda böbreklerde kanın filtrelenmesiyle oluşan sıvıdır. Böbreklerden üreter yoluyla idrar kesesine taşınan sıvı daha sonra üretra vasıtasıyla boşaltılır. İdrar oluşumu, vücutta mineral ve diğer maddelerin dengesinin sağlanmasında etkilidir. Vücutta olması gerekenden fazla olan veya vücuda zararlı olan maddeler idrar yolu ile dışarı atılır. İdrar, içinde erimiş ya da süspansiyon durumunda bulunan birçok maddeyi uzaklaştırır.

Encyclopedia of Life ya da kısaca EOL olarak bilinen çeşitli kullanıcılar tarafından oluşturulan, dünyadaki 1,9 milyon biyolojik tür hakkında bilgiler sunan bir ansiklopedi. Proje, ileride bilinen her tür hakkında madde, video, ses dosyaları, resimler barındırmayı hedeflemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Heparin</span> antikoagülan (kan sulandırıcı) olarak kullanılan ilaç

Heparin (C12H19NO20S3), mast hücreleri tarafından üretilen, karaciğer, akciğer ve atardamarlarında bulunan pıhtılaşma önleyici maddedir. Heparin, akciğer ambolisinin tedavisi ya da önlenmesi, böbrek hastalarına uygulanan hemodiyaliz işlemi ve açık kalp ameliyatları sırasında kan pıhtılaşmalarını önlemek için, toplardamar içine iğneyle verilerek kullanılır. Phtılaşma sürecindeki birkaç evreyi engellemektedir.

Zhong Zhong ile Hua Hua somatik hücre nükleer transferi (SCNT) yoluyla yaratılan ve yengeç yiyen özdeş makaklardır. Koyun Dolly üzerinde uygulanan klonlama tekniğinin aynısı kullanılmıştır. Bu teknikle üretilen klonlanan ilk primatlardır. Önceki maymun klonlama girişimlerinden farklı olarak bağışlanan çekirdekler embriyonik hücreler değil fetal hücrelerden gelmektedir. Primatların her ikisi de Şanghay'daki Çin Bilimler Akademisi'nin Sinir Bilimleri Enstitüsü'nde doğdu.

<span class="mw-page-title-main">Yılın Wikimedia Gönüllüsü</span> ödül

Yılın Wikimedia Gönüllüsü, Wikimedia Hareketi içindeki önemli başarılara dikkat çekmek ve Vikipedi editörleri ve Wikimedia projelerine katkıda bulunan kişileri onurlandırmak üzere Vikipedi'nin kurucu ortağı Jimmy Wales tarafından her yıl verilen bir ödüldür.

<span class="mw-page-title-main">WorldCat</span> 17.900 kütüphanenin arşivini listeleyen toplu katalog

WorldCat, OCLC küresel kooperatifine katılım sağlayan 123 ülke ve bölgeden 17.900 kütüphanenin arşivini listeleyen bir toplu katalogdur. OCLC, Inc. tarafından işletilmektedir. Dünyanın en büyük bibliyografik veritabanıdır ve üye olan kütüphaneler toplu olarak bu veritabanının bakımını üstlenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Sarah Amiri</span> BAEli bakan

Sarah bint Yousif Al Amiri, Birleşik Arap Emirlikleri Bilim İnsanları Konseyi başkanı ve Emirates Mars Görevi'nin proje müdürüdür. Birleşik Arap Emirlikleri kabinesinin İleri Bilimler bakanıdır.

<span class="mw-page-title-main">RNA aşısı</span>

RNA aşısı veya mRNA aşısı, sentetik RNA moleküllerini insan hücrelerine transfer eden yeni bir aşı türüdür. Burada genetik malzemenin nakli (transfeksiyon) söz konusudur. RNA, hücrenin içine girdikten sonra mRNA olarak çalışır ve hücreyi yeniden programlayarak, hücrenin normalde patojen veya kanser hücreleri tarafından üretilen yabancı proteini üretmesini sağlar. Ardından bu protein molekülleri vücudun uyumlayıcı bağışıklık tepkisini harekete geçirir, böylece vücut, proteinin içindeki patojenleri ya da kanser hücrelerini yok etmeyi öğrenir. Kırılgan mRNA iplikçiklerini korumak ve bunların insan hücreleri tarafından emilmesini kolaylaştırmak için mRNA molekülleri bir ilaç taşıyıcı sistemiyle kaplanır.

<span class="mw-page-title-main">Zoox (şirket)</span>

Zoox, şu anda merkezi Foster City, California, Amerika Birleşik Devletleri'nde bulunan ve San Francisco Körfez Bölgesi'nde çok sayıda operasyon ofisi bulunan bir Amerikan otonom araç şirketidir. Şirket 2014'te kuruldu, ardından 2020'de Amazon tarafından satın alındı.

<span class="mw-page-title-main">Üç boyutlu biyoyazıcı</span>

Üç boyutlu(3B) biyoyazıcılar, özellikle Doku Mühendisliği alanında kullanılan biyomalzemelerin doğal dokuları taklit ederek pek çok sorun için umut vadedici çözümler üreten ileri teknolojik biyomedikal cihazlardır. Genellikle doğal doku özelliklerini taklit etmek, doku benzeri yapılar oluşturmak için biyo-mürekkep olarak bilinen malzemeleri biriktirerek katmanlı üretim metodu kullanılır.

Moleküler onkoloji; tümörlerin moleküler düzeyde araştırıldığı ve kanser kimyası ile ilgilenen disiplinler arası bir daldır. Kanser riskinin öngörülmesinden kanserin tedavi edilmesine kadar birçok konuda önemli rol oynamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Otopsi kimyası</span>

Otopsi kimyası, nekrokimya veya ölüm kimyası, ölü bir organizmanın kimyasal yapılarının, reaksiyonlarının, süreçlerinin ve parametrelerinin araştırıldığı bir kimya alt disiplinidir. Ölüm sonrası kimya, adli patolojide önemli bir rol oynar. Camsı sıvı, beyin omurilik sıvısı, kan ve idrarın biyokimyasal analizleri ölüm nedeninin belirlenmesinde veya adli vakaların aydınlatılmasında önemlidir.

<span class="mw-page-title-main">Ardem Patapoutian</span> Amerikalı moleküler biyolog ve araştırmacı

Artem Pataputyan, Lübnan Ermenisi asıllı Amerikalı moleküler biyolog, nörobiyolog ve bilim insanı. Pataputyan, David Julius ile birlikte "ısı ve temas reseptörlerinin keşfi" nedeniyle 2021 Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'ne layık görüldü.

<span class="mw-page-title-main">Polly Matzinger</span>

Polly Celine Eveline Matzinger, bağışıklık sisteminin nasıl çalıştığına dair tehlike modeli teorisini öneren Fransız doğumlu bir immünologdur.