İçeriğe atla

Ksani Kalesi

Koordinatlar: 41°52′33″K 44°34′41″D / 41.87583°K 44.57806°D / 41.87583; 44.57806
Ksani Kalesi
ქსნის ციხე
Ksani Kalesi
Harita
Temel bilgiler
KonumTsihisdziri, Mtsheta Belediyesi, Mtsheta-Mtianeti, Gürcistan
Koordinatlar41°52′33″K 44°34′41″D / 41.87583°K 44.57806°D / 41.87583; 44.57806
Mimari
Mimari türKale

Ksani Kalesi (Gürcüce: ქსნის ციხე), ayrıca bilinen adıyla Mtkvari Kalesi (მტკვრის ციხე, mt'k'vris tsikhe), Doğu Gürcistan'daki Mtsheta Belediyesinde konumlanmış bir kaledir. Stratejik olarak Ksani ve Mtkvari (Kura) nehirlerinin kesiştiği yere bakan bir tepede konumlanmış olan kale, tarihi Muhrani bölgesinde yer almaktadır. 1512'de Muhrani Prensi I. Bagrat tarafından yaptırılmış, 1746'da ise Bagrat'ın soyundan gelenler tarafından yeniden inşa ettirilmiştir. Kale, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.[1]

Konumu ve planı

Ksani kalesi, Mtsheta-Mtianeti bölgesindeki Mtsheta Belediyesine bağlı Tsihisdziri köyünde yer almaktadır. Ksani'nin sol kıyısında yer alan kale, 600 metre yüksekliğindeki Sarkineti Dağı'nın zirvesinde konumlanmıştır. Kale, Ksani ve Mtkvari'nin kesişim noktalarına bakan, stratejik bir konumda yer almaktadır. Sadece güneybatıdan erişilebilen kale, her iki nehir vadisini de gören bir manzara sunar. Bölgeye hakim pozisyonu sayesinde, Gürcistan'ın Doğu-Batı karayolundan görülebilmektedir.[2]

Mevcut kalenin planı düzensiz birçokgendir. Orijinal bina kaldırım taşı ile inşa edilmiştir; 18. yüzyıldaki yeniden yapılanma sırasında taş ve tuğlalar da kullanılmıştır. Duvarlar, farklı boyut ve şekillerdeki burç ve kulelerle güçlendirilmiş, Mazgal korkuluk duvarıyla taçlandırılmıştır. Aynı zamanda pencere şevi ve yuvarlak raflar da eklenmiştir. Avluda bir gölet ve şarap mahzeni vardır. Su, birkaç kilometrelik uzunluğuyla dağ sırtı boyunca devam eden bir kemerli su yolu ile sağlanmaktadır.[2]

Tarihi

İç duvarlar.

Kale, erken modern tarih kayıtlarında Mtkvari (arkaik olarak Mtkuri) veya Mtveri adı altında bilinmektedir, ancak popüler ve yaygın olarak "Ksani" adı kullanılmaktadır. Kale, Prens Bagrat tarafından inşa ettirilmiştir. Bagrat, Muhrani bölgesini abisi Kral X. Davit'ten çalmış ve kendi prensliği haline getirmiştir. Kale, kısa süre sonra Kahetili Gürcü Kral II. Giorgi'nin hedefi haline gelmiştir. Bir belgeye göre, üç ay süren sonuçsuzluğun ardından, Giorgi düşman muhafızlarının açlıktan ölmek üzere olduğunu düşünmüş ve alaycı bir şekilde Bagrat'a taze şarap göndermiştir. Bagrat, buna kale havuzundan avladığı canlı somonu göndererek karşılık vermiş ve Giorgi kuşatmanın başarısız olduğunu anlamıştır.[2][3] Çatışma devam etmiş ve 1513'te Bagrat, Giorgi'yi tutuklamıştır. Sonrasında tutukladığı Giorgi'yi Ksani kalesine hapsetmiştir. Kale, Bagrat tarafından kurulan Muhrani hanedanının konutu olmaya devam etti, ancak yavaş yavaş harabeye döndü. 1746'da Muhrani Prensi III. Konstantin, kaleyi yeniden inşa ettirip kapının üzerine bir hatıra yazıtı yerleştirdi.[2]

Kaynakça

  1. ^ "List of Immovable Cultural Monuments" (PDF) (Gürcüce). National Agency for Cultural Heritage Preservation of Georgia. 12 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 Temmuz 2019. 
  2. ^ a b c d Gamkrelidze, Gela; Mindorashvili, Davit; Bragvadze, Zurab; Kvatsadze, Marine, (Ed.) (2013). "Mtkuri fortress [მტკურის ციხე]". ქართლის ცხოვრების ტოპოარქეოლოგიური ლექსიკონი [Topoarchaeological dictionary of Kartlis tskhovreba (The history of Georgia)] (PDF) (Gürcüce). Tiflis: Georgian National Museum. ss. 343-344. ISBN 978-9941-15-896-4. 29 Eylül 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2019. 
  3. ^ Rayfield, Donald (2015). "Bagrat (I) Muxranbatoni". Thomas, David; Chesworth, John A. (Ed.). Christian-Muslim Relations. A Bibliographical History. Volume 7: Central and Eastern Europe, Asia, Africa and South America (1500–1600). Brill. s. 656. ISBN 9789004298484. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Gürcistan Krallığı</span> Orta Çağda kurulmuş Gürcü krallığı

Gürcistan Krallığı ya da Gürcü İmparatorluğu, Orta Çağ'da kurulmuş olan Gürcü devleti. Gürcistan pek çok alanda, Altın Çağ olarak adlandırılan dönemi bu krallık zamanında yaşamıştır.

<span class="mw-page-title-main">İmereti Krallığı</span>

İmereti Krallığı 1258-1330 ve 1446-1810 yılları arasında Gürcistan Krallığı dağıldığında ortaya çıkan krallıktır. Gürcistan ve Kafkasların Moğollar tarafından istilası döneminde Moğol boyunduruğuna başkaldıran VI. Davit Narin’in batıya çekilerek burada İlhanlı egemenliğinden bağımsız şekilde ilan ettiği krallık olarak 1258-1330 yılları arasında varolmuştur. İmereti Krallığının başkenti Kutaisi olmuştur. Bu dönemde başkent Tiflis Moğol işgali altında olmuş ve Gürcü kralları Moğollar tarafından onaylanarak atanmıştır. Moğollara karşı Gürcü halkının isyanlarına bölgeden destek verilmiştir. Krallık, V. Giorgi döneminde Moğolların ülkeden atılmasıyla yeniden Gürcü Krallığıyla birleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kol Kalesi</span> Posofda bir kale

Kol Kalesi bugün Türkiye sınırları içinde bulunan Yalnızçam Dağları'nın zirvesinde, Kolköy köyünde bulunan Orta Çağ Gürcü kalesidir. Kveli Kalesi (Kvelistsihe) veya Kuveli Kalesi (Kuelistsihe) olarak da bilinir. Türkçe "Kol" adı "Kveli" ya da "Kueli"den gelir. İlk kez 10. yüzyılın başlarındaki Gürcü kaynaklarında ortaya çıkan Kol Kalesi, 16. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu tarafından ele geçirilene kadar Samtshe eyaletinin temel tahkimatıydı.

<span class="mw-page-title-main">Okros Kalesi</span>

Okros Kalesi Gürcistan'ın güneyindeki Samtshe-Cavaheti bölgesine bağlı Adigeni Belediyesi'ne bağlı Bolacuri köyünün kuzeyinde, Şoka köyünün yakınlarında yer alan bir Orta Çağ kalesidir. Tarihi Kvabliani vadisinde, erişilemez bir kayalık dağın üzerinde yer almaktadır. Kale, 16. yüzyılda yaşanan Gürcü-Osmanlı çatışmalarında belirgin bir şekilde kullanılmıştır. Osmanlılar, ele geçirdikten sonra Gürcüce adını çevirerek kaleyi Altunkala olarak adlandırmıştır. 2007'de, Okros Kalesi, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültürel Anıtlar listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Largvisi Manastırı</span>

Largvisi Manastırı tartışmalı Güney Osetya bölgesine bağlı Ahalgori Belediyesi'nin Ksani nehri vadisindeki Largvisi köyünde konumlanmış bir Orta Çağ Gürcü Ortodoks manastırıdır. Manastır, 14. yüzyılın başlarından itibaren belgelenmiştir. Kubbeli bir Yunan haçı planı tasarımına sahip olan mevcut kilisenin tarihi 1759 yılına kadar uzanmaktadır. Ksani Dükleri ve Kartli Krallığı'nın önde gelen soylu ailelerinden biri olan Kvenipneveli hanedanının ailesel manastırıydı.

<span class="mw-page-title-main">Atskuri Kalesi</span>

Atskuri Gürcistan'ın Samtshe-Cavaheti bölgesindeki Borcomi kentine 30 km mesafede, Atskuri köyü yakınlarında, Mtkvari (Kura) Nehri'nin sağ kıyısında konumlanmış bir Orta Çağ kalesidir.

<span class="mw-page-title-main">Şaori Kalesi</span> Gürcistanda bir kale

Şaori Kalesi Güney Gürcistan'ın Samtshe-Cavaheti bölgesindeki Ahalkalaki Belediyesinde yer alan bir Tunç Çağı megalit yapısıdır. Kale, taş yapı tekniği kullanılarak inşa edilen bir kiklop duvar örgüsüdür. Sıradışı bir plana ve dairesel boşluklu eşkenar dörtgen şekle sahip olan yapı, denizden 2752 metre yükseklikteki Şaori dağının tepesinde konumlanmıştır. Küçük Kafkasya dağlarında yer alan kale, Paravani Gölünün kuzeybatısındadır. Kale, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Çakvinci Kalesi</span> Gürcistandaki bir kale

Çakvinci Kalesi, Gürcistan'ın Samegrelo-Zemo Svaneti bölgesindeki Zugdidi belediyesinin Cihaskari köyünde konumlanmış bir kaledir. Çanistskali nehrinin kıyısında, yüksek bir dağın üzerine inşa edilmiştir.

Kolagiri Kalesi, Doğu Gürcistan'ın Kvemo Kartli bölgesindeki Bolnisi belediyesine konumlanmış feodal çağdan kalma bir yapıdır.

<span class="mw-page-title-main">Boçorma Kalesi</span>

Boçorma Kalesi, Doğu Gürcistan'ın Kaheti bölgesindeki Tianeti belediyesinde yer alan bir Orta Çağ mimari kompleksidir. İori Nehrinin yanında ve yüksek bir dağın üzerinde konumlanmış olan kompleks, 10. yüzyıla tarihlenmiş bir kale, kubbeli bir onikigen kilise, başka bir küçük salon kilisesi ve diğer ek yapılardan oluşmaktadır. Kompleksin içindeki tüm yapılar yarı harabedir veya önemli derecede hasar görmüştür. Kompleksteki yapıların hepsi, Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ağaiani Azize Nino Kilisesi</span>

Ağaiani Azize Nino Kilisesi, Gürcistan'ın Şida Kartli bölgesine bağlı Kaspi Belediyesindeki Ağaiani köyünün 2 km güneydoğusunda yer alan, Thoti Dağında konumlanmış bir Erken Orta Çağ Gürcü Ortodoks kilisesidir. Tarihsel bir söylentiye göre kilise, Hristiyanlığın Kartli halkı tarafından benimsendiğini göstermesi için Azize Nino'nun emriyle dikilen üç tahta haçtan birinin yanında konumlanmıştır. Mevcut yapı, Yunan haçı planıyla yapılmış eski kilisenin yeniden yapılanmasıyla, 9. ve 10. yüzyıllar arasında yapılmış bir salon kilisesidir. Kilise, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Zanavi Kalesi</span> Gürcistanda bir kale

Zanavi Kalesi, Güney Gürcistan'ın Samtshe-Cavaheti bölgesindeki Adigeni belediyesinde beş kilometre uzaklıkta konumlanmış, küçük Didi Zanavi köyünde yer alan bir kaledir. Yapı, bir Orta Çağ kalesidir. Kale, 2007 yılında Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ruisi Katedrali</span>

Ruisi Meryem Ana Katedrali Doğu Gürcistan'ın Şida Kartli bölgesindeki Ruisi köyünde konumlanmış bir Gürcü Ortodoks kilisesidir. Aslen 8-9. yüzyılda inşa edilen kilise, 11. yüzyılda yeniden modellenmiş ve 15. yüzyılda yeniden inşa edilmiştir. Doğusunda at nalı şekilli apsisi bulunan, uzun kubbeli bir Yunan haçı planlı kilisedir. Katedral, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Zeda Tmogvi</span>

Zeda Tmogvi Güney Gürcistan'ın tarihi Cavaheti bölgesindeki bir Orta Çağ Hristiyan kilisesidir. Mevcut yapı, IV. Bagrat döneminde (1027-1072) daha önceki bir kilisenin yerine yapılmış üç nefli bir bazilikadır. Kilisenin dış cephelerinde, zamanın tarihi insanlarından bahseden birkaç modern Gürcüce yazıt vardır. Kilise, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir. 2007 itibarıyla da içinde bulunduğu bölge UNESCO geçici listesi'ne dahil edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Slesa</span>

Slesa Kalesi, Güney Gürcistan'ın Samtshe-Cavaheti bölgesindeki Ahıska Belediyesinde konumlanmış bir Orta Çağ kalesidir. Tarihi bilinmeyen kale kompleksi, günümüzde harabe durumda olan bir kale ve stratejik olarak iki bitişik tepenin arasında yer alan, daha iyi korunmuş bir kuleden oluşmaktadır. Borcomi vadisi boyunca uzanan kale kompleksi, Gürcistan'ın kalbini güneyden korumaktadır. Kale, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Tao-Klarceti Krallığı</span>

İberlerin Krallığı ya da Tao-Klarceti Krallığı İberya Prensliği'nin ardılı olarak güneyde Gürcü Kapı’dan kuzeyde Küçük Kafkas Dağları’na kadar uzanan modern Türkiye’nin kuzey doğusu ve modern Gürcistan’ın güney batı bölgelerini kapsayan tarihi Tao-Klarceti ya da Zemo Kartli bölgesinde 888 yılında Bagrationi hanedanlığı hükümdarlığında ortaya çıkmış Orta Çağ avrasya monarşisidir.

I. Mamia Gurieli 1512'den öldüğü tarihe kadar Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. Babası I. Giorgi'nin ölümüyle tahta geçen Mamia, Doğu Gürcistan'daki Kartli ve Kaheti krallıklarının çatışmalarında yer almıştır; silah zoruyla, Kartlili X. Davit'i damadı Kahetili Levan ile barıştırmıştır. 1533'te Megrelya prensi olan adaşıyla beraber Çerkes korsanlarının ana üssüne karşı düzenlediği sefer fiyaskoyla sonuçlanmıştır. Rehin alınan Mamia Gurieli, fidye karşılığında serbest bırakılmıştır.

III. Giorgi Gurieli 1669'dan 1684'e kadar Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. Ayrıca 1681-1683 yılları arasında İmereti'nin krallığını yapmıştır. Etkisi altına almaya çalıştığı Batı Gürcistan'daki iç savaşlara dahil olmuştur. Kaybettiği İmereti tahtını geri almaya çalıştığı savaşta öldürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Kaheti-Hereti Krallığı</span>

Kaheti-Hereti Krallığı ya da sadece Birinci Kaheti Krallığı merkezi Kaheti bölgesi ve başkenti Telavi olan Doğu Gürcistan'daki erken Orta Çağ monarşisidir. Kaheti Prensliği'nin güçlü yöneticisi Büyük III. Kvirike'nin liderliğinde 1014 yılında ortaya çıkmıştır. III. Kvirike sonunda Hereti kralını yenilgiye uğratarak kendisini birleşik Kaheti ve Hereti'nin kralı ilan etti. Krallık bu tarihten itibaren 1104 yılına kadar birleşik Gürcistan Krallığı'ndan ayrı bağımsız bir devletti. Krallığın toprakları batıda Ksani Nehri'nden doğuda Alicançay Nehri'ne ve kuzeyde Didoeti'den güneyde Kura Nehri'ne kadar uzanan bölgeyi kapsamaktaydı.

I. Giorgi, Bagrationi Hanedanı'ndan, 1389'dan 1392'ye kadar Batı Gürcü krallığı İmereti'nin kralıdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.