İçeriğe atla

Kruszyniany Camii

Koordinatlar: 53°10′40″K 23°48′50″D / 53.17778°K 23.81389°D / 53.17778; 23.81389
Kruszyniany Camii
Harita
Temel bilgiler
KonumPodlakya Voyvodalığı,Polonya
Koordinatlar53°10′40″K 23°48′50″D / 53.17778°K 23.81389°D / 53.17778; 23.81389
İnançİslam
Mimari
Mimari türCami
Mimari biçimİslami mimari
Caminin mihrap ve minberi

Kruszyniany Camii, Polonya'nın kuzeydoğusundaki Podlakya Voyvodalığına bağlı Kruszyniny köyünde bulunan ahşap bir camidir. Cami, Polonya'daki en eski Lipka Tatar camisidir.[1]

Lipka Tatarları, Lehistan Kralı III. Jan Sobieski tarafından Kruszyniany köyüne yerleştirildikten sonra,[2] ilk kez 1717 tarihli bir belgede adı geçen bir cami inşa ettiler. Bugünkü cami muhtemelen 18. yüzyılın ikinci yarısında veya 19. yüzyılın ilk yarısında eski bir caminin bulunduğu yerde yapıldı. Caminin kadınlar girişinin yanındaki taş levhadan anlaşıldığına göre, cami 1846 yılında tadilattan geçti.[3]

İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra bölgeye, günümüz Belarus'undan geri dönenler ve Müslümanlar yerleşti. 2008 yılı Ağustos ayında Polonya Kültür ve Ulusal Miras Bakanlığı ahşap camiye bir yangından korunma sistemi kurdu.[4] 16 Mart 2010 tarihinde Prens Charles, Kruszyniany'deki camiyi ziyaret etti[5]

Kruszyniany camii 22 Ekim 2012 tarihinde Polonya Cumhurbaşkanı Bronisław Komorowski'nin talimatıyla Polonya'daki ulusal anıtlar listesine girdi ve Bohoniki'deki cami ile birlikte tarihi bir anıt olarak kabul edildi.[6]

28/29 Haziran 2014 gecesi, Kruszyniny cami bir vandalizm ve saygısızlık eyleminin kurbanı oldu. Kimliği belirsiz kişiler, sprey boya kullanarak, Polonya Savaşı'nın sembollerini ve İslam'da yenmesi yasak bir hayvan olan domuz resimlerini caminin tarihi duvarlarına çizdi. Caminin yanındaki mezar taşlarına da benzer şekilde sprey boya ile zarar verildi.[7][8][9] Bu olayla ilgili soruşturma 10 ay sürdü. Savcılık olayın faillerini belirleyemediği için olay dosyası kapatıldı.[10]

Mimari

10 metre genişliğinde ve 13 metre uzunluğunda dikdörtgen planlı caminin kuzey cephesinde dörder pencereli iki kule, çatının ortasında, penceresiz ve diğerlerinden daha küçük olan üçüncü bir kule bulunmaktadır. Kulelerin miğfer şeklindeki tepelerinde hilal bulunmaktadır. . İçi ve dışı koyu yeşil boyalı ahşap lambri kaplı caminin çatısı kiremit örtülüdür. Caminin içi, biri kadınlar diğeri erkekler için olmak üzere iki bölüme ayrılmıştır. Kadın bölümünün giriş kapısı binanın ana cephesinde yer alır. Erkek bölümünün giriş kapısı yan taraftadır. Caminin güneydoğuya bakan ön duvarında mihrap ve ahşaptan yapılmış 6 merdivenli minber bulunmaktadır. Caminin zemininde halılar, duvarlarında ise Kur'an ayeterinin yazılı olduğu levhalar bulunmaktadır.[11]

Camiden yaklaşık 100 metre uzağında, toprak bir yol ile ulaşılan 0,6 hektarlık bir alana sahip mezarlık vardır. Ormanla kaplı bir tepe üzerinde yer alan mezarlığın etrafı taş duvarla çevrilidir. Mezarlık girişinin önünde bilgi plakalı bir kapı ve kapının tepesinde İslam'ın karakteristik bir sembolü olan hilal vardır. Mezarlığın ortasında bulunan eski kısmı, yoğun çalılıklarla kaplıdır. Kitabeleri çözülen en eski mezar taşı 1744'e, sonraki mezar taşları ise 1790'a ve 19. yüzyılın ilk yarısına aittir.[12]

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2022. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2022. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 31 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2022. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2022. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2022. 
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2022. 
  7. ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2022. 
  8. ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2022. 
  9. ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2022. 
  10. ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2022. 
  11. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2022. 
  12. ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Rumeli Hisarı</span> İstanbul Boğazı’nın Rumeli yakasında 15. yüzyılda inşa edilmiş Osmanlı kalesi

Rumeli Hisarı, İstanbul'un Sarıyer ilçesinde, Boğaziçi'nde bulunan ve bulunduğu semte adını veren hisar. Fatih Sultan Mehmet tarafından İstanbul'un Fethi'nden önce, Karadeniz'den gelebilecek saldırıları engellemek amacıyla İstanbul Boğazı'nın en dar yerine, Anadolu yakasındaki Anadolu Hisarı'nın tam karşısına inşa ettirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Zeynep Sultan Camii</span>

Zeynep Sultan Camii 1769 yılında III. Ahmed'in kızı Zeynep Sultan tarafından Ayazma Camii'nin de mîmarı olan Mehmed Tahir Ağa'ya yaptırılmış barok tarzındaki câmidir. Mîmârî tarzına bulunduğu mekân göz önüne alınarak karar verilmiştir. Bu özel tarzı ve yapımında kullanılan malzemeler nedeniyle Bizans kiliselerini anımsatır.

<span class="mw-page-title-main">İskenderpaşa Camii (Beykoz)</span>

İskender Paşa Camii, İstanbul'un Beykoz ilçesinde yer alan bir külliyedir. Kanlıca İskelesi'nin önündeki küçük meydanda bulunmaktadır. I. Süleyman (Kanuni) ve II. Selim dönemlerinin devletin ileri gelenlerinden "Mağusa Fatihi" olarak tanınan Gazi İskender Paşa tarafından yaptırılmıştır. Kanlıca Camii olarak da bilinir. İskender Paşa'nın 967/ 1559 tarihli vakfiyesi ile belirtilen bu mescidi, Mimar Sinan'ın tezkirelerinde "Kanlıca'da merhum İskender Paşa" ve "Camii İskender Paşa der Kanlıca" şeklinde kayıtlıdır. Caminin harim kapısı üzerindeki kitabede görülen 967/ 1559-60 tarihi külliyenin tamamlanma tarihi olarak kabul edilebilir. Yapıların tasarımı Mimar Sinan'a aittir.

<span class="mw-page-title-main">Merkez Efendi Camii</span>

Merkez Efendi Camii, İstanbul'un Zeytinburnu ilinde Merkez Efendi Türbesi'nde bulunan cami.

<span class="mw-page-title-main">Hekimoğlu Ali Paşa Camii</span>

Hekimoğlu Ali Paşa Camii, İstanbul'un Fatih ilçesinde, Cerrahpaşa mahallesinde Kızılelma caddesi ile Hekimoğlu Ali Paşa caddesi kavşağında Osmanlı dönemi, 18. yüzyıla özgü bir camidir. Külliyesi ile birlikte klasik Türk mimarisinin son eseri olarak kabul edilir. 1734-1735 yılları arasında inşa edilmiştir. Üç kere sadrazamlık yapmış olan Hekimoğlu Ali Paşa adına yapılmıştır. Mimarları Çuhadar Ömer Ağa ile Hacı Mustafa Ağa'dır.

<span class="mw-page-title-main">Ramazan Efendi Camii</span>

Ramazan Efendi Camii İstanbul'un Kocamustafapaşa semtinde bir camidir. 1585'te Mimar Sinan tarafından yapılan cami, Kuvayı Milliye caddesinin otobüs duraklarında biten yönündedir. Tek minareli, kırma çatılıdır. Çeşitli tamirler görmüştür. Dede Efendi bu caminin tamirine destek vermiştir. Hüsrev Çelebi Camii, Bezirganbaşı Camii adıyla da bilinir. Ramazan Efendi denmesinin sebebi buradaki tekke şeyhinin adının Ramazan Efendi oluşundandır. Ramazan Efendi, cami giriş kapısının solunda yapıya bitişik türbesinde yatmaktadır.

Kızıl Minare Mescidi veya Kızılminare Camii, İstanbul'da Fatih ilçesinde, Gureba Hüseyin Ağa Mahallesi'nde Horhor Caddesi'ndeki Kızıl Minare Mescidi iki yapıdan oluşan bir bütündür. Vatan Caddesi tarafından Fatih'e çıkan Horhor Caddesi ile Halit Ağa Sokağı köşesindedir. Birinci yapı kubbeli bir camidir ve minaresi kırmızı tuğlalıdır. Sağındaki bitişik ikinci yapı ise mescittir ve kubbeli camiden alçaktadır. Cami yapısı kullanılmayıp, mescit bölümü açıktır.

<span class="mw-page-title-main">Arslanhane Camii</span> Ankaranın Altındağ ilçesinde bulunan bir cami

Ahî Şerafeddin Camii veya halk arasında bilinen adıyla Arslanhane Camii; Ankara'nın Altındağ ilçesinde, Ankara Kalesi'nin güney ucunda bulunan 13. yüzyıla tarihlenen bir camidir.

<span class="mw-page-title-main">Göğceli Camii</span> Samsunun Çarşamba ilçesindeki tarihi bir ahşap camii

Göğceli Camii ya da Gökçeli Camii, Samsun'un Çarşamba ilçesindeki Göğceli Mezarlığı içerisinde yer alan camidir.

<span class="mw-page-title-main">Bohoniki</span> Polonyada köy

Bohoniki, Kuzey Doğu Polonya'da Belarus sınırına yakın bir köydür. Podlaskie Voyvodalığına bağlı Gmina Sokółka sınırlarında bulunan köyün nüfusu 100'dür. Voyvodalığın merkezi Białystok'a 42 km mesafede kurulu olan köy, Türk halklarından Lipka Tatarları'nın yaşadığı bir yerleşim birimidir.

<span class="mw-page-title-main">Mahmut Bey Camii</span> Kastamonu merkez ilçesinde bir cami

Kasabaköy Mahmutbey Camii (halk arasında Çivisiz Cami olarak bilinir) Kastamonu'ya 18 km uzaklıktaki Kasaba Köyü'nde bulunan 1366 tarihli cami.

<span class="mw-page-title-main">Veled-i Yaniç Camii</span> Erken dönem Osmanlı camisi

Veled-i Yaniç Camii ya da Yaniçoğlu Camii, Bursa'nın Osmangazi ilçesi, hisar semtinde bulunan erken dönem Osmanlı camisidir. Kapısı üzerindeki yazıtına göre 844 Hicri Safer ayında Yaniçoğlu Hacı Hayrûddin oğlu Mahmud Çelebi tarafından yaptırılmıştır. Mimarı bilinmeyen caminin kitabe ve vakfiyesi mevcuttur. Plan şeması ve özellikle son cemaat yerinin kullanılışı nedeniyle özel bir düzenlemeye sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Bergama Kurşunlu Cami</span>

Bergama Kurşunlu Cami, 1439 tarihinde yapımı tamamlanmış, İzmir'in Bergama ilçesinde bulunan tarihi cami.

<span class="mw-page-title-main">Hallaç Mahmut Cami</span>

Hallaç Mahmut Cami veya Hallaç Mahmut Mescidi; Ankara'nın Ulus semtinde bulunan bir camidir. Tek kubbeli ve minaresiz bir şekilde inşa edilmiş olan bu Osmanlı İmparatorluğu yapısı, başlarda mescid olarak tasarlanmış ve kullanılmıştır. Yakın bir zamanda geçirdiği onarımdan sonra içine ahşap minber eklenmesiyle birlikte artık cami halini almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Cami (Lefkoşa)</span> Kuzey Lefkoşada yer alan bir cami

Yeni Cami, Lefkoşa'nın kuzey kesiminde yer alan bir camidir. İçinde bulunduğu Yenicami Mahallesi'ne adını verir. Mevcut cami 1898-1899 yılında tamamlanmış olup, yanında bulunan ve günümüze kalıntıları ulaşan eski cami ise kiliseden çevrilmişti.

<span class="mw-page-title-main">Mdzovreti Kalesi</span>

Mdzovreti Kalesi Gürcistan'ın Şida Kartli bölgesindeki Dzama Nehri vadisinde yer alan bir kaledir. Kareli ilinin Ortubani köyünde konumlanmıştır. Kale, Dzama nehrinin sağ kıyısındadır. Kompleks, kilise, çan kulesi, kale, çeşitli evler ve tarımsal yerlerden oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Bahoutdin Mimari Merkezi</span>

Bahoutdin Mimari Merkezi Buhara, Özbekistan'da bulunan bir yapıdır. Şeyh Baha-ud-Din veya Bohoutdin Nakşibendi Tarikatının kurucusudur ve Buhara valilerinin manevi patronu olarak kabul edilirdi; 1389'da öldü. Bu nedenle mezarında sonradan inşa edilen nekropolü her zaman Özbekistan'da en saygın olanı ve ünü diğer İslam ülkelerine ulaşmıştır. Bu yerleşimin antik toponimi Kasri Arifon adı altında bilinir.

Mezarlık Kilisesi (Maşatlık Kilisesi) Tirilye'deki kiliselerden birisidir.Tirilye'nin batısında, Medikion Manastırı'nın karşısında eğimli bir arazi üzerinde Hristiyan mezarlığı bulunmaktadır. Mezarlığın çevresi yaklaşık 1,50 metre yüksekliğindeki taş duvarla örülüdür. Doğusunda Tirilye-Karacabey karayoluna cepheli giriş kapısı vardır. Konut olarak kullanılan kilise, mezarlığın orta bölümünde 400 23' 11.37" K ve 280 47' 22.50" D boylamında yer almaktadır. Batı-doğu doğrultusunda kareye yakın dikdörtgen planlı inşa edilen kilisenin duvar kalınlığı yaklaşık 0,50 metredir. Batıda 5,50 metre, kuzey ve güneyde 5,80 metre, doğuda 5,30 metre uzunluktadır. Boyutlarından da anlaşılacağı üzere tek nefli kilisenin dışta çift yüzlü kırma çatısı, kiremitle kaplıdır.

Astana Ulu Camii, Kazakistan'ın başkenti Astana'da bulunan bir camidir. Yapı, Orta Asya'daki en büyük cami ve dünyanın en büyük camilerinden biridir. Caminin inşaatına 2019 yılında başlanmış olup 2022 yılında tamamlandı.

<span class="mw-page-title-main">Navahrudak Camii</span>

Navahrudak Camii, Belarus'un Navahrudak kentinde bulunan bir camidir. Cami, 1796 yılında inşa edilmiş olup ahşaptan yapılmıştır.