İçeriğe atla

Krupp

Krupp amblemi
17 Ağustos 1911 tarihli Servet-i Fünün dergisinde Osmanlı heyetinin Krupp müessesesi ziyareti

Krupp, Essen bölgesinde yerleşik 400 yıllık geçmişe sahip Alman aile. Aile, sanayici geçmişi, çelik, silah ve mühimmat üretimiyle ünlüdür. Aile şirketi olan Friedrich Krupp AG Hoesch-Krupp 20.yüzyılın önde gelen şirketlerinden olmuştur. 1999 yılında Thyssen AG ile birleşerek ThyssenKrupp AG adını almıştır.

Kuruluş

Krupp firması, 1811'de Friedrich Krupp (1787-1826) tarafından kuruldu. O zaman Krupp, küçük bir çelik döküm fabrikasıydı. Friedrich'in oğlu Alfred Krupp, (1812-1887) bunu genişletti ve dünyanın en büyük çelik döküm fabrikası haline getirdi. Ayrıca, silah imalatına başladı. Kömür ve demir madeninden başlayarak çelik üretimine kadar bütün işlemler tek elde yapılmaya başlandı. Demir cevherine Bessemer metodunun geniş ölçüde uygulanmasının öncülüğü de Alfred Krupp devrinde gerçekleşti.

I. Dünya Savaşı

Alfred'in oğlu Friedrich Alfred Krupp (1854-1902) zamanında ise harp gemileri inşası ve zırhlı levha imalatına başlandı. Krupplar'ın devlet kuruluşları içinde politik ağırlığı arttı. Friedrich Alfred öldüğünde oğlu olmadığı için, damadı Gustav von Bohlen und Halbach (1870-1950), Krupp ismi altında işin idaresini eline aldı. I. Dünya Savaşı'nda Krupp firmasında 100.000 işçi çalışıyordu. Versay Antlaşması, Almanya'yı silahsızlanmaya zorlayınca fabrika silah imali bakımından bir müddet durdu.

II. Dünya Savaşı ve sonrası

Krupp, Hitler devrinde yeniden silah imalatına başladı. II. Dünya Savaşında dev Krupp fabrikalarında yabancı işçi çalıştırıldı.Gustav Krupp 1945'te savaş suçlusu olarak mahkemeye verildi. Fakat çok hasta olduğundan duruşmaya çıkamadı. Oğlu Alfred Krupp (1907-1967), 1948'de hapse mahkûm edildi. 1951'de serbest bırakıldı ve fabrikalarının bir kısmını sattı.Firma'nın bugüne kadar çıkmış birçok savaşta payı olduğu iddia edilmiş, ancak Krupp firması arşivlerini açmayı reddettiğinden[1] bugüne kadar bu iddialar kanıtlanamamıştır. Krupplar II. Dünya Savaşı'ndan sonra kan kaybetmelerine rağmen Alman sanayiinin önemli bir firması olarak kaldılar. Firma bu önemini günümüzde de korumaktadır.

Önemli tarihi olaylarda oynadığı rol

  • Fransa-Prusya Savaşında Alman Ordusuna yaptığı kuyruktan dolma tüfek ile Fransızların ağızdan dolma tüfeğine karşı belirgin bir üstünlük sağlamıştır.
  • 93 Harbi'nde Plevne Müdaafası sırasında Osmanlı ordusunun ellerinde bulunan Krupp topları Gazi Osman Paşa'ya çok büyük bir üstünlük kazandırmış ve savunmanın 145 gün gibi uzun bir süre olmasına önemli bir katkı yapmıştır.
  • Çanakkale Savaşları sırasında boğazı korumak için Krupp topları kullanılmıştır.
  • I. Dünya Savaşı sırasında Alman Ordusu için büyük toplar üretmiştir. Bunlardan en bilinenleri 420mm çapındaki Büyük Bertha, 380mm çapındaki Uzun Max adlı toplardır.
  • II. Dünya Savaşı sırasında Alman Ordusuna çok sayıda silah üretilmiştir. Bunlar arasında Panzerkampfwagen I, Panzerkampfwagen IV, U-Bot ve Schwerer Gustav sayılabilir.

Dipnotlar

  1. ^ İlber Ortaylı, Osmanlı İmparatorluğu'nda Alman Nüfuzu, Alkım Yayınevi, 9.Baskı Mart 2006, ISBN 975-992-045-X Sayf. 103

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Panzer III</span> Savaş Tankı

Panzerkampfwagen III, II. Dünya Savaşı'nda kullanılmış olan Alman savaş tankıdır.

<span class="mw-page-title-main">Panzer II</span> Nazi Almanyası tarafından üretilen hafif sınıf tank

Panzerkampfwagen II, Alman yapımı II. Dünya Savaşı'nda kullanılmış hafif tanktır. Mühimmat envanter tanımı Sd.Kfz. 121'dir.

<span class="mw-page-title-main">Zırhlı personel taşıyıcı</span> Cepheye asker taşımak için kullanılan araç

Zırhlı personel taşıyıcı veya kısaca ZPT, piyadeleri cepheye taşımak için üretilen Zırhlı savaş aracıdır. Genellikle Makineli tüfek ile silahlandırılan araçlarda kimi zaman geri tepmesiz top, güdümlü tanksavar füzesi ya da havan topundan yararlanılmaktadır. Bu araçlar doğrudan cephe savaşları için tasarlanmayıp, taşıdıkları askerleri şarapnel ve düşman pusu ateşlerinden korumak içinde üretilmiştir. Yürüyen aksamlarında genellikle tekerlek ve palet kullanılmıştır. Örneğin Birleşik Devletler Ordusuna ait M113'de (palet), Birleşik Krallık Ordusuna ait FV 432'de (palet), Fransız VAB'da (tekerlek), Alman Ordusu GTK Boxerda (tekerlek) ve Sovyet BTR'de (tekerlek) kullanmaktadır. Bu araçlardan daha zırhlı olan Zırhlı Muharebe Araçları (ZMA) ise doğrudan cephede düşmanla çarpışmak için üretilmiştir.

Ateşli silahlar, barut gazının itici gücüyle mermi atan bütün silahların genel adıdır. Ateşli silah denince, genellikle bir kişi tarafından taşınabilen küçük çaplı silahlar akla gelse de ateşli silahlar kategorisi; büyük toplardan tüfeklere, av tüfeğine ve tabancaya kadar her türde ve boyuttaki silahları kapsar.

<span class="mw-page-title-main">M8 Greyhound</span>

M8 Greyhound Amerikalı Ford Motor Firması tarafından II. Dünya Savaşı sırasında üretilen 6x6 zırhlı arabadır. Avrupa ve Uzak Doğu'da görev yapan Amerikan Ordusu ve Britanya Ordusu birlikleri tarafından savaşın sonuna kadar kullanılmıştır. Çok geniş şekilde ihraç edilen araç 2007 yılında bile birçok Üçüncü Dünya ülkesi tarafından kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Sturmgeschütz IV</span> Nazi Almanyası üretimi taarruz topu

Sturmgeschütz IV, II. Dünya Savaşı'nın geç döneminde kullanılan ve Panzer IV'ün bir varyantı olan Alman taarruz topudur. Mühimmat envanter tanımı Sd.Kfz. 167'dir.

<span class="mw-page-title-main">Panzer I</span> Alman hafif tank

Panzerkampfwagen I, 1930'larda Nazi Almanyası tarafından üretilen hafif tank. Mühimmat envanter tanımı Sd.Kfz. 101 'dir.

<span class="mw-page-title-main">Panzer 38(t)</span> II.Dünya savaşında kullanılmış Çek tankı

Panzerkampfwagen 38(t) (Zırhlı muharebe aracı 38(t)), Çekoslovakya tarafından LT-38 adıyla imal edilen ve Almanların Çekoslovakya'yı ele geçirmesinden sonra Alman ordusu tarafından II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan tanktır. Üreticilerin TNH serileri , TNHPS, LTP ve LTH adlandırmaları vardır. Alman ordusu içerisinde mühimmat envanter tanımı SdKfz.140 (özel amaçlı taşıt 140)'tır.

<span class="mw-page-title-main">8,8 cm FlaK 18/36/37/41</span> Alman Tanksavar Ve Uçaksavar Topu

8,8 cm FlaK ya da bilinen adıyla Alman "Seksensekizlik" topu, Nazi Almanyası ordusu Wehrmacht tarafından II. Dünya Savaşı sırasında hem tanksavar hem de uçaksavar olarak kullanılan meşhur bir silahtı. Aslında bu ad 8,8 sm FlaK 18, 36 ya da 37 ve FlaK 41 ve 43 modellerinin genelinde kullanılmıştır. FlaK kelimesi Almanca Fl(ieger)a(bwehr)k(anone) ya da Fl(ug)a(bwehr)K(anone) kelimelerinin baş harflerinden oluşuyordu ve uçaksavar manasına geliyordu.

<span class="mw-page-title-main">Panzer VII Löwe</span> Krupp firmasınca Wehrmacht için tasarlanan süper ağır tank sınıfı zırhlı savaş aracı

Panzerkampfwagen VII Löwe (Lion) II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası ordusu Wehrmacht için Krupp firması tarafından tasarlanan süper ağır tank sınıfındaki zırhlı savaş aracıydı. Bu proje sadece çizim tahtasında kalmadı. 1942 yılında Panzer VIII Maus olarak üretildi.

Landkreuzer P. 1000 Ratte (Rat), II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası ordusu Wehrmacht tarafından kullanılmak üzere tasarlanan bir tank. 1942 yılında Adolf Hitlerin onayı ile Krupp firması ile tasarlanan tank projesi 1943 yılında Albert Speer tarafından iptal edildi ve bir daha tamamlanamadı. Toplamda 1800 ton olması düşünülen tank Almanlar tarafından üretilen en ağır tank olan Panzer VIII Maus on kez daha ağır bir tanktı. Üretilseydi dünya tarihinin en ağır tankı olacaktı. Renkli çizim-1 Renkli çizim-2

Landkreuzer P. 1500 Monster, II. Dünya Savaşı sırasında Almanya tarafından geliştirilen süper ağır topçu. Alman tank tasarımlarının en aşırı örneğidir.

<span class="mw-page-title-main">Geri tepmesiz tüfek</span> ağır mermileri fırlatmak için kullanılan hafif yapıdaki silahlar

Geri tepmesiz top veya geri tepmesiz tüfek terimleri ağır mermileri fırlatmak için kullanılan hafif yapıdaki silahlara verilen addır. Teknik olarak namlusu yivli olan silahlara tüfek, yivsiz model namluya sahip geri tepmesiz silahlara ise top denir. Geri tepmesiz tüfeklerde bu fark göz önünde bulundurulmaz.

<span class="mw-page-title-main">Makineli tabanca</span>

Hafif makineli silah, tabanca mermisi kullanan, otomatik tüfeklerden daha küçük boyutlarda olan ve genellikle yakın çatışmalar ve baskınlar için tasarlanmış silah türüdür.

Schwerer Gustav Almanların II. Dünya Savaşı sırasında kullandığı 800 mm çapta namluya sahip demiryolu topu.

<span class="mw-page-title-main">Zündapp</span>

Zündapp, 1984 yılına kadar üretime devam etmiş Alman motosiklet üreticisi. Firma 1917 yılında Nürnberg'de Fritz Neumeyer, Friedrich Krupp AG ve makine parça imalatçısı Thiel tarafından "Zünder- und Apparatebau G.m.b.H." adı ile ateşleme düzeneği imalatı amacı ile kurulmuştur. 1919 yılında birinci dünya savaşının sona ermesinden sonra silah ihtiyacı azaldığından Neumeyer firmanın tek sahibi olarak motosiklet imalatına yönelmiştir. Firma 1984 yılına kadar üretime devam etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Gustav von Bohlen und Halbach</span>

Gustav Krupp von Bohlen und Halbach, "Taffi", 1909'dan 1941'e kadar Alman Friedrich Krupp AG ağır sanayi şirketinin tek mirasçısı oldu ve bu şirketi yönetti. 1906'da Bertha Krupp ile evlendi. 1931'den 1934'e kadar Reich Sanayiciler Odası Başkanı oldu. Alman Reich Silahlanma Programına katıldı.

<span class="mw-page-title-main">Krupp (top)</span>

Krupp, 18. yüzyıldan itibaren dünyadaki çoğu ordu tarafından kullanılmış bir savaş topu ailesidir.

<span class="mw-page-title-main">ThyssenKrupp</span> Alman çok uluslu holding şirketi

ThyssenKrupp AG, merkezi Almanya olan çok uluslu holding şirketi. ThyssenKrupp AG dünyanın en büyük Konglomeratlarından biri olup dünya çapında 670 şirketten oluşmaktadır. ThyssenKrupp dünyanın en büyük çelik üreticilerinden biridir. Şirket aynı zamanda bileşenleri ve otomotiv endüstrisi için sistemler, asansörler, yürüyen merdivenler üretmektedir. Ticaret ve sanayi alanlarında hizmet vermektedir. Şirket Thyssen AG ve Krupp şirketlerinin 1999 yılında birleşmesinin sonucudur. Duisburg'da merkez binası ve Essen'de operasyonel merkezi vardır.

<span class="mw-page-title-main">Fritz Thyssen</span>

Friedrich "Fritz" Thyssen, Almanya'nın önde gelen sanayici ailelerinden biri olarak dünyaya gelen bir Alman iş insanıydı.