Deniz mağarası, kıyı mağarası veya diğer adıyla dalga oyukluğu, deniz ya da göllerdeki dalga hareketleri sonucunda sarp kayalıklarda oluşan mağaralar. Deniz mağaraları, dalgaların doğrudan kayalara çarparak kırıldığı kayalık uçlarında ya da kıyılarda görülürler. Yeraltı suyu, akışı sırasında daha az dirençle karşılaşacağı rotaları, kırık ve çatlaklı bölümleri tercih eder. Karbonik asit içeren yeraltı suyunun bu rotalardaki akışı sırasında devam eden çözünme, milimetre boyutunda başlayıp, zamanla kilometrelerce uzunluğa sahip yeraltı akım kanallarının ve mağaraların oluşmasına neden olur.
Abhazya Güney Kafkasya bölgesinde yer almaktadır. De facto olarak bağımsız bir cumhuriyettir ama çoğunlukla uluslararası tanımlamalarda Gürcistan içinde bir özerk cumhuriyet olarak kabul edilmektedir. Abhazya Cumhuriyeti adını taşıyan bu yönetim bazı ülkeler tarafından tanınmıştır.
Ballıca Mağarası, bilinen diğer adıyla İndere, Karadeniz Bölgesi'nde, Tokat'ın ismini de verdiği Ballıca köyünde bulunan mağaradır.
Pınargözü Mağarası, Isparta ilinin Yenişarbademli ilçesinin 18 kilometre batısında yer alan bir mağaradır. Türkiye'nin en uzun mağarası olarak kabul edilir, ancak henüz tamamen keşfedilmemiş olup, keşfedilen kısmın kesin uzunluğu tartışmalıdır.
Areni-1 Mağara Kompleksi, Ermenistan'ın güneyindeki Areni Köyü yakınlarında, Arpaçay boyunca sıralanmış, çok bileşenli bir site. ve Geç Kalkolitik/Erken Bronz Çağı ibadet ve yerleşim yeri. 2010 yılında bilinen en eski ayakkabının mağaralarda bulunduğu bildirildi. Ocak 2011'de, 6100 öncesine tarihlenen dünyadaki bilinen en eski şaraphane bulunmuştur. Ayrıca 2011 yılında, M.Ö. 3.900 yılına tarihlenen bir saman etek bulunmuştur. 2009'da bilinen en eski humanoid beyni keşfedildi.
Guitarrero Mağarası, Peru'nun Áncash Bölgesi'ndeki Yungay ilindeki Callejón de Huaylas vadisinde yer almaktadır. Mağara, Santa Nehri'nden 50 metre, deniz seviyesinden 2,580 m yukarıda bulunmaktadır.
Abrakurrie Mağarası, Batı Avustralya'daki Nullarbor Düzlüğü'nde bulunan bir mağaradır. Eucla'nın yaklaşık 48 kilometre (30 mi) kuzey batısında yer alır ve Güney Yarımküre'deki en büyük tek mağara odasına sahip olduğu ve mağaradaki modellerin Avustralya'daki herhangi bir mağara sistemi içindeki Aborijin sanatının en derin etkiye sahip olduğu bildirilmektedir.
Bu liste, önce kıtalara daha sonra ülkelere göre sıralanmış, dünyanın mağaralarının bir listesidir. Bir ülkenin kendisinin bulunduğu kıtadan farklı bir kıtada yer alan mağaralar, bölgenin kıtası ve adına göre sıralanmıştır.
Bu liste en derin mağaralar listesi, erişilen azami derinliğine göre bilinen en derin doğal mağaraları içerir. Derinlik değeri en yüksek girişten en düşük erişilebilir noktaya kadar ölçülerek elde edilir.
Postojna Mağarası, Slovenya'nın güneydoğusundaki Postojna kasabası yakınlarında yer alan 24.340 m uzunluğundaki karst mağara sistemidir. Ülkedeki ikinci en uzun mağara sistemi olan Postojna, aynı zamanda Slovenya'nın en önemli turistik mekanlarındandır. Mağaralar Pivka Nehri tarafından oluşturulmuştur.
Veryovkina Mağarası 2.223 metrelik derinliğiyle dünyanın bilinen en derin mağarasıdır. Abhazya'da yer alan mağaranın girişinin deniz seviyesinden yüksekliği 2.285 metredir. Mağaranın girişi 3x4 metre genişliğindedir.
Yerel turistik otoriteleri tarafından kabul edilen İngilizce adı ile Hranice Uçurumu, dünyanın en derin sular altındaki çukur mağarasıdır. Hranice kasabası yakınlarında bulunan bir karstik düdendir. Doğrulanan en yüksek derinliği 473 m'dir, bu da onu dünyadaki bilinen en derin su altı mağarası haline getirmektedir. Ayrıca, tahmini derinliği 800–1200 m'dir. Ağustos 2020'de mağaraya yapılan bilimsel bir araştırma, mağaranın 1 kilometre derinliğinde olduğunu ortaya çıkardı.
Cathole Mağarası, Cat Hole Mağarası veya Cathole Kaya Mağarası, Galler'deki Gower Yarımadası'ndaki Parc le Breos'ta Parc Cwm long cairn yakınında yer alan bir mağaradır. Parc le Breos Cwm Vadisi yakınlarındaki cromlechin yaklaşık 200 metre kuzeyinde ve vadinin tepesine yakın, vadinin tabanından yaklaşık 50 metre uzaklıkta dik bir kireç taşı mostrasıdır. Mağara, yamaçtan yukarı doğru daralan üçgen şeklinde derin bir yarıktır. İki girişten daha büyük olanın dışında doğal bir platform vardır.
Plutomurus ortobalaganensis, Plutomurus cinsine bağlı Gürcistan'daki Krubera Mağarası'na endemik bir hayvan türüdür. 2010 yılındaki CAVEX ekibinin düzenlediği keşif gezisinde, deniz seviyesinin 1.980 m (6.500 ft) altında mağara ağzında keşfedildi. Dünya'da şimdiye kadar bulunan hayvanlar arasında en derinde yaşayan karasal hayvandır. Mağarada yetişen mantarlar ve çürüyen organik maddelerle beslenir.
Motena Mağarası Tabiat Parkı Gürcistan'ın Samegrelo-Zemo Svaneti bölgesindeki Pirveli Baldi köyünün 0.7 km güneyinde konumlanmış bir karstik mağaradır. Deniz seviyesinden 437 metre yüksekliktedir. Abaşa Nehri'nin sol kıyısında yer almakta olan mağara, Orta Çağ'da günümüzde yıkılmış olan bir kalenin parçasıydı.
Magura Mağarası, Bulgaristan'ın Vidin ilinde yer alan bir mağaradır. Magura'nın tarih öncesi duvar resimleri, olağanüstü ifade ve sanatsal derinliğe sahip olan ve Avrupa Post-Paleolitik dönemin en önemli sanat eserleri olarak kabul edilen İtalya'daki Grotta dei Cervi resimleriyle büyük benzerlik göstermektedir.
Rahim Mağarası olarak da bilinen Utroba Mağarası, Bulgaristan'un Kırcaali ilinde yer alan bir tarih öncesi mağara tapınağıdır. İnsan vulvasını andıran mağara, Trak dönemine tarihlenmektedir. Tarihçiler, mağaranın bir dönem doğurganlık tapınağı olarak kullanıldığına inanmaktadır.
Coliboaia Mağarası, Romanya'nın Bihor ilindeki Câmpani'de yer alan Apuseni Tabiat Parkı içinde yer alan bir mağaradır. Radyokarbon tarihleme yöntemi ne göre günümüzden 32.000 - 35.000 yıl öncesine tarihlenen ve Paleolitik dönemin Orinyasiyen ve Gravettiyen kültürlerine karşılık gelen dönemlere tarihlenen resimlere ev sahipliği yapan mağara Orta Avrupa'nın bilinen en eski mağara resimlerini içermektedir.
İgnatyevka Mağarası, Rusya'nın güneyinde, Ural Dağları'ndaki Belaya nehrinin bir kolu olan Sim Nehri kıyısındaki büyük bir kireçtaşı mağarasıdır. Mağarada 1980 yılında bir kadın figürünün parietal duvar resmi keşfedildi. Mağara resmindeki kadının bacakları arasındaki yirmi sekiz kırmızı noktanın kadın adet döngüsünü temsil ettiğine inanılmaktadır.
Risovača Mağarası, Sırbistan'ın merkezindeki Aranđelovac kasabasının tam girişinde, Kubršnica nehri vadisinin 17 metre (56 ft) yukarısında yer alan bir mağaradır. Kragujevac yakınlarındaki Gradac Mağarası'nın yanı sıra Sırbistan'daki Paleolitik döneme tarihlenen en önemli arkeolojik alanlarından biridir. Keşfi, Sava - Tuna hattının güneyindeki Paleolitik kültürün varlığını doğruladı ve Avrupa'daki tarih öncesi insanların yaşamı hakkında yeni bilgiler sağladı.
