İçeriğe atla

Kromik asit

Kromik asit terimi genellikle, katı krom trioksit de dahil olmak üzere çeşitli bileşikler içerebilen bir dikromata konsantre sülfürik asit eklenerek yapılan bir karışım için kullanılır. Bu tür kromik asit, cam için bir temizleme karışımı olarak kullanılabilir. Kromik asit ayrıca trioksitin anhidrit olduğu H2CrO4 moleküler türlerine de atıfta bulunabilir. Kromik asit, +6 (veya VI) oksidasyon durumunda krom içerir. Güçlü ve aşındırıcı bir oksitleyici ajandır.

Dikromik asit (solda) ve kromik asit (sağda) bileşiklerinin yapısal formülleri

Kullanım alanları

Kromik asit, krom kaplamada bir ara maddedir ve ayrıca seramik sırlarda ve renkli camlarda kullanılır. Sülfürik asit içindeki bir kromik asit çözeltisi (sülfokromik karışım veya kromosülfürik asit olarak da bilinir) güçlü bir oksitleyici ajan olduğundan, laboratuvar cam eşyalarını, özellikle de çözünmeyen organik kalıntıları temizlemek için kullanılabilir. Bu uygulama çevresel kaygılar nedeniyle bırakılmıştır.[1]

Kromik asit, ham pirinci "parlatma" yeteneğinden dolayı müzik aleti tamir endüstrisinde yaygın olarak kullanılmıştır. Bir kromik asit daldırma, pirinç üzerinde parlak sarı bir patina bırakır. Artan sağlık ve çevresel kaygılar nedeniyle, çoğu bu kimyasalı tamir atölyelerinde kullanmayı bırakmıştır.

1940'larda saç boyasında Melereon adı altında kullanılmıştır.[2]

Siyah beyaz fotoğrafik ters işlemede ağartıcı olarak kullanılır.[3]

Güvenlik

Altı değerli krom bileşikleri (krom trioksit, kromik asitler, kromatlar, klorokromatlar dahil) toksik ve kanserojendir. Bu nedenle kromik asit oksidasyonu, havacılık endüstrisi dışında endüstriyel ölçekte kullanılmaz.

Krom trioksit ve kromik asitler güçlü oksitleyicilerdir ve kolayca oksitlenebilir organik maddelerle karıştırıldığında şiddetli reaksiyona girebilir. Yangınlar veya patlamalar meydana gelebilir.

Kromik asit yanıkları, seyreltik bir sodyum tiyosülfat çözeltisi ile tedavi edilir.[4]

Kaynakça

  1. ^ J. M. McCormick (30 Haziran 2006). "Cleaning Glassware". Truman State University. 7 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2010. 
  2. ^ "Watson v Buckley, Osborne, Garrett & Co Ltd and Wyrovoys Products Ltd [1940] 1 All ER 174". 20 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2021. 
  3. ^ "Fomapan R" (PDF). Fomapan R. Foma. 18 Nisan 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2016. 
  4. ^ Hettiaratchy, Shehan; Dziewulski, Peter (12 Haziran 2004). "Pathophysiology and types of burns". BMJ: British Medical Journal. 328 (7453): 1427-1429. doi:10.1136/bmj.328.7453.1427. ISSN 0959-8138. PMC 421790 $2. PMID 15191982. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sodyum</span> atom numarası 11 olan kimyasal element

Sodyum, periyodik cetvelde Na simgesi ile gösterilen ve atom numarası 11 olan element. Sodyum yumuşak ve kaygan bir metal olup alkali metaller grubuna aittir. Doğal bileşiklerin içinde bol miktarda bulunur. Yüksek oranda reaktiftir, sarı bir alevle yanar, su ile şiddetli reaksiyon verir ve havada hızla oksitlenir. Dolayısıyla, vazelin, gazyağı gibi hava ve su ile temasını kesecek bir ortamda saklanması gerekir.

<span class="mw-page-title-main">Azot</span> simgesi N ve atom numarası 7 olan element

Azot ya da nitrojen, simgesi N olan bir element olup atom numarası 7'dir. Renksiz, kokusuz, tatsız ve inert bir gazdır. Azot, dünya atmosferinin yaklaşık %78'ini oluşturur ve tüm canlı dokularında bulunur. Azot ayrıca, amino asit, amonyak, nitrik asit ve siyanür gibi önemli bileşikler de oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Redoks</span> Atomların oksidasyon durumlarının değiştiği kimyasal reaksiyon

Redoks atomların oksidasyon durumlarının değiştiği bir tür kimyasal reaksiyondur. Redoks reaksiyonları, kimyasal türler arasında elektronların fiili veya biçimsel aktarımı ile karakterize edilir, çoğunlukla bir tür oksidasyona, diğer türler indirgemeye uğrar. Elektronun çıkarıldığı kimyasal türlerin indirgenmiş olduğu söyleniyor. Başka bir deyişle:

<span class="mw-page-title-main">Sülfürik asit</span> Kimyasal Madde

Sülfürik(VI) asit ya da halk arasında bilinen ismi ile zaç yağı, H2SO4, güçlü bir mineral asididir. Olası kâşifi 8. yüzyıl simyacısı Cabir bin Hayyan tarafından yenime uğratıcı, renksiz ve yoğunluğu yüksek sıvı olarak tanımlanmıştır. Suda her konsantrasyonda çözünebilir. Büyük ölçüde korozif oluşu, güçlü asidik yapısından ve dehidrasyon özelliğinden kaynaklanmaktadır.

Nitrik asit, HNO3 kimyasal formülüne sahip oldukça aşındırıcı bir inorganik asittir. Kezzap olarak da bilinir. Saf hâldeki bileşik renksizdir. Ancak uzun süre bekleyen eski asitler azot oksitleri ve suya ayrışması nedeniyle sarı renge dönebilme özelliğindedirler. Piyasada bulunan nitrik asitlerin çoğu % 68'lik bir konsantrasyona sahiptir. Çözelti, %86'dan fazla HNO3 içerdiğinde, dumanlı nitrik asit olarak adlandırılır. Mevcut azot dioksit miktarına bağlı olarak, dumanlı nitrik asit ayrıca %86’nın üzerindeki konsantrasyonlarda kırmızı dumanlı nitrik asit veya %95’in üzerindeki konsantrasyonlarda beyaz dumanlı nitrik asit olarak tanımlanır.

<span class="mw-page-title-main">Kalsiyum karbonat</span> En az % 38 kalsiyum içeren bir bazik ürün

Kalsiyum karbonat, halk arasında kireç taşı olarak bilinen bir tür kimyasal bileşiktir. Bileşik formülü CaCO3 şeklindedir. Bu bileşik doğada en fazla eski kayaçlarda ve deniz kabuklarında bulunur. Kalsiyum karbonat, antiasitlerin bir üyesi olsa da, fazlası biyolojik olarak zararlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Yükseltgen madde</span>

Yükseltgen madde bir yükseltgenme-indirgenme (redoks) reaksiyonunda başka bir türden bir elektron alan element ya da bileşiktir. Yükseltgen maddelerin elektron kazandıklarından dolayı indirgendikleri söylenebilir.

<span class="mw-page-title-main">Avrin</span> Kimyasal bileşik

Avrin, rozolik asit veya koralin olarak da adlandırılan organik bileşik. Neredeyse hiç suda çözünmez ama alkolde rahatça çözünür. Güçlü asitlerde sarı çözeltiyi oluşturmak için veya sulu alkalilerde kırmızı çözeltiyi oluşturmak için çözünür.

<span class="mw-page-title-main">İyodik asit</span>

İyodik asit, HIO3, beyaz veya kirli beyaz bir katı madde olarak elde edilebilir. Suda çok iyi çözünür, ancak klorik asit veya bromik asidin aksine saf halde bulunur. İyodik asit +5 oksidasyon durumunda iyot içerir ve halojenlerin saf halde en stabil okso-asitlerinden biridir. İyot asidi dikkatle ısıtıldığında pentoksit iyice dehidre olur. Daha sonraki ısıtmada, iyot pentoksit ayrıca iyot, oksijen ve düşük iyot oksitleri karışımı vererek ayrışır.

Florosülfürik asit (IUPAC adı: sülfürofloridik asit), HSO3F kimyasal formüllü bir inorganik bileşiktir. Ticarî olarak temin edilebilen en güçlü asitlerden biridir. HSO3F formülü sülfürik asit (H2SO4) ile ilişkisini vurgulamaktadır. HSO3F tetrahedral bir moleküldür. Ticari numuneler genellikle sarı olmasına rağmen renksiz bir sıvıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kloröz asit</span> Kimyasal bileşik

Kloröz asit, HClO2 formülüne sahip bir inorganik bileşiktir. Zayıf bir asittir. Klor, bu asitte +3 oksidasyon durumuna sahiptir. Saf madde dengesiz, hipokloröz aside (Cl oksidasyon hali + 1) ve klorik aside (Cl oksidasyon hali + 5) orantısızdır:

<span class="mw-page-title-main">Nitrozilsülfürik asit</span> Kimyasal bileşik

Nitrozilsülfürik asit, NOHSO4 formülüne sahip bir kimyasal bileşiktir. Endüstriyel olarak kaprolaktam üretiminde kullanılan renksiz bir katıdır. Daha önce sülfürik asit üretmek için öncü oda işleminin bir parçasıydı. Bileşik, sülfürik asit ve nitröz asidin karışık anhidritidir.

<span class="mw-page-title-main">Tellürik asit</span>

Tellürik asit, Te(OH)6 formülüne sahip kimyasal bir bileşiktir. Sulu çözelti içinde devam eden oktahedral Te(OH)6 moleküllerinden oluşan beyaz bir katıdır. Rombohedral ve monoklinik olmak üzere iki formu vardır ve her ikisi de oktahedral Te(OH)6 molekülleri içerir. Tellürik asit, güçlü bazlara sahip tellürat tuzları ve zayıf bazlara sahip hidrojen tellürat tuzları veya sudaki tellüratların hidrolizi üzerine dibazik olan zayıf bir asittir.

<span class="mw-page-title-main">Sodyum kromat</span>

Sodyum kromat Na2CrO4 formülüne sahip bir inorganik bileşiktir. Tetra-, hekza- ve dekahidratlar oluşturabilen sarı higroskopik bir katı olarak bulunur. Cevherlerinden krom özütlemesinde bir ara maddedir.

<span class="mw-page-title-main">Sodyum bikromat</span>

Sodyum bikromat Na2Cr2O7 formülüne sahip bir inorganik bileşiktir. Ancak, genellikle tuz dihidrat Na2Cr2O7•2H2O olarak kullanılır. Neredeyse tüm krom cevheri, sodyum bikromata dönüştürülerek işlenir ve neredeyse krom bazlı bütün bileşikler ve maddeler bu tuzdan hazırlanır. Reaktivite ve görünüm açısından, sodyum bikromat ve potasyum bikromat çok benzerdir. Bununla birlikte sodyum tuzu, suda potasyum tuzundan yaklaşık yirmi kat daha fazla çözünür(0 °C’de 49 g/L) ve eşdeğer ağırlığı da daha düşüktür ki bu da genellikle istenen bir durumdur.

Dibütil eter, kimyasal formülü C8H18O olan ve eter ailesine mensup bir bileşiktir. Renksiz olup sıvı hâlde bulunur. Sıvı dibütil eter sudan daha hafiftir. Öte yandan, buhar havadan daha ağırdır. Suda çözünmez, ancak asetonda ve diğer birçok organik çözücüde çözünür. Bu özelliği nedeniyle dibütil eter, çeşitli kimyasal reaksiyonlarda ve işlemlerde çözücü olarak kullanılır.

Demir (III) klorür FeCl
3
formüllü inorganik bir bileşiktir. Kristal bir katı olmasının yanı sıra görüş açısına bağlı olarak farklı renklerle gözlemlenebilir; koyu yeşil, mor-kırmızı. Sulu formu da katı formu da fiziksel görünüm olarak koyu kahverengi rengindedir.

<span class="mw-page-title-main">İzoamil asetat</span> kimyasal bileşik

İzoamil asetat veya izopentil asetat, izoamil alkol ve asetik asit esteri olan organik bileşik. Bu renksiz, yağımsı sıvı muz veya armuda benzeyen bir kokuya sahiptir parfümlerde koku, gıdalarda muz tadı vermek için kullanılır ayrıca sanayide çözücü olarak kullanılır. Bu madde doğal muzda az miktardada olsa oluşur muzların esans yağının bir parçasıdır. Toksititesi az ve az miktarlarda bile hissedildiğinden gaz maskelerini test etmek için kullanılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Pirana çözeltisi</span> sülfürik asit ve hidrojen peroksitten oluşan çözelti

Pirana çözeltisi, sülfürik asit ve hidrojen peroksitten oluşan çözeltidir, organik maddeleri yüzeylerden temizlemek için kullanılır.

Potasyum dikromat, K
2
Cr
2
O
7
, çeşitli laboratuvar ve endüstriyel uygulamalarda en yaygın olarak oksitleyici madde olarak kullanılan yaygın bir inorganik kimyasal reaktiftir. Tüm altı değerlikli krom bileşiklerinde olduğu gibi sağlığa akut ve kronik olarak zararlıdır. Çok parlak, kırmızı-turuncu renge sahip kristal iyonik bir katıdır. Bu tuz, endüstriyel açıdan daha uygun olan sodyum dikromat tuzunun aksine, nemden arındırılmadığı için laboratuvarlarda popülerdir.