Kromat ve dikromat, sırasıyla kromat (CrO2-4) ile dikromat (Cr2O2-7) anyonları içeren tuzlardır. Kromun +6 yükseltgenme durumundaki oksianyonları olup her ikisi de yükseltgen maddelerdir.[1]
Krom bileşikleri | |||
|---|---|---|---|
| Krom(0) |
| ||
| Krom(I) |
| ||
| Krom(II) |
| ||
| Krom(II, III) |
| ||
| Krom(III) |
| ||
| Krom(IV) |
| ||
| Krom(V) |
| ||
| Krom(VI) |
| ||
| Çok atomlu iyon | |||
Kromozom, ; DNA'nın "histon" proteinleri etrafına sarılmasıyla, yoğunlaşarak oluşturduğu, canlılarda kalıtımı sağlayan genetik birimlerdir. Kromozomlar mikrometre boyutunda olup hücre bölünmesinin metafaz aşamasında ışık mikroskobu ile görüntülenebilmektedirler.
Potasyum, bir kimyasal elementtir. Simgesi K ve atom numarası 19 dur. Potasyum adını izole edildiği Potas olarak da bilinen potasyum karbonattan almıştır. Potasyum yumuşak, gümüş-beyaz renkli alkali bir metaldir. Doğada deniz suyunda ve pek çok mineralde diğer elementlere bağlı olarak bulunur. Havada hızla oksitlenir ve suya karşı da çok aktiftir. Potasyum, pek çok açıdan sodyuma kimyasal olarak benzese de yaşayan organizmalarda, özellikle de hayvan hücrelerinde, sodyumdan farklı muamele görür. Kandaki seviyesinin düşük olmasına hipokalemi, yüksek olmasına hiperkalemi denir.
Histonlar, çoğunlukla ökaryotik hücrelerde bulunan, küçük molekül ağırlıklı, bazik proteinlerdir. Lizin ve arginin içeriklerine göre, H1, H2A, H2B, H3, H4 ve arkeal histonlar olmak üzere 6 tiptir.
Plazma hücreleri, plazma B hücreleri ya da plazmositler, organizmanın sıvısal dirençliliğinde çok önemli rol oynayan, antikorları salgılayan immün sistem hücreleri
Kromatin, hücre çekirdeğindeki DNA'nın, histon denilen küçük molekül ağırlıklı bazik proteinler ile beraber oluşturduğu yapı.
Bölünmeyen hücrelerde, çekirdek, kromatin olarak bilinen, kaba ve şekilsiz bir granüler materyal içerir. Kromatin, elektron mikroskobu altında incelendiğinde, 0.3-0.5 mp çapında boncuk dizisi gibi belirli bir yapıya sahip olduğu görülür. Bu kromatin ipliğine çok defa "kromonema" denir.
Nükleozomun yapısının anlaşılması Roger Kornberg 1974
Profaz, mitoz hücre bölünmesinin karyokinez bölümünün ilk evresidir. Bir önceki evre olan interfazda eşlenen kromatin iplikler kısalıp kalınlaşarak kromozomları oluşturur. Kromozomlar ışık mikroskobunda görülebilir haldedir. Hayvanlarda sentrozomlar, interfazda çoğalarak çiftler halinde karşılıklı kutuplara göç ederler ve iğ ipliklerini kromozomların sentromerlerine uzatırlar. Bitkilerde sentrozom ve sentriyol bulunmadığı hâlde iğ iplikleri görülebilir. Çekirdek zarı ve çekirdekçik kaybolur. Profazın sonuna doğru, interfazda sitoplazma iskeletini oluşturan mikrotübüller dağılır ve nükleus dışında mitoz iğciği oluşmaya başlar. Bu iğcik sentriyoller arasında uzanan mikrotübül ve onlara bağlı proteinlerden ibaret çift kutuplu bir yapıdır.
Telofaz, ökaryotik hücrelerde mitoz ve mayozun son evresi. Anafazdan sonra görülür. Bu evrede kromozomlar görülmezler. İğ iplikleriyle hücrenin alt ve üst kutbuna taşınan kromatitler önce kromozomlara, sonra kromatin ipliklere dönüşürler. İğ iplikleri kaybolur. Sentrozom oluşur. Çekirdek zarı materyalleri hapsederek yeniden oluşur. Çekirdek zarları ve çekirdekçikler ortaya çıkar. Telofaz sonucunda bir çekirdekli diploit hücreden iki çekirdekli diploit hücre oluşur.
Dikromasi gözde koni hücre adı verilen renk reseptörlerinden yalnızca iki çeşit bulunması durumuna denir. Dikromasisi olan organizmalara dikromat denir. Dikromatlar, gördükleri herhangi bir rengi yalnızca iki saf tayf ışıklarının karışımı olarak görürler.
Dikromat ile şu maddeler kastedilmiş olabilir:
Yükseltgen madde bir yükseltgenme-indirgenme (redoks) reaksiyonunda başka bir türden bir elektron alan element ya da bileşiktir. Yükseltgen maddelerin elektron kazandıklarından dolayı indirgendikleri söylenebilir.
Kalsiyum kromat (CaCrO4) parlak sarı renkli bir katıdır. Genellikle dihidrat halinde olur. Ancak kromatit olarak bilinen çok nadir bulunan doğal (mineral) formu, susuzdur. Çok zehirlidir.
Stronsiyum kromat formülü SrCrO4 olan kimyasal bir bileşiktir.
Potasyum kromat, kimyasal formülü K2CrO4 olan inorganik bir bileşiktir. Bu sarı katı madde, kromat anyonunun potasyum tuzudur. Sodyum kromat endüstriyel öneme sahip iken potasyum kromat daha çok laboratuvarlarda kullanılır. Potasyum kromat, kanserojen sınıfında bir madde olup kategori 2 kapsamında değerlendirilmektedir.
Hekzavalent krom (krom (VI), Cr (VI), krom 6, altı değerlikli krom), +6 oksidasyon durumunda (yani hekzavalent) krom elementini içeren herhangi bir kimyasal bileşik. Neredeyse tüm krom cevheri, özellikle de sodyum dikromat tuzu altı değerlikli krom ile işlenir. 1985 yılında yaklaşık 136.000 ton (300.000.000 lb) hekzavalent krom bileşiği üretildi. Diğer hekzavalent krom bileşikleri arasında krom trioksit ve çeşitli kromat ve dikromat tuzları vardır. Hekzavalent kromdan, tekstil boyalarında, ahşabın korunmasında, korozyon önleyici ürünlerde, kromat dönüşüm kaplamalarında ve çeşitli niş kullanımlarında faydalanılınır. Hekzavalent krom bileşiklerinin endüstriyel kullanımları, mürekkepler, plastikler ve boyalardaki kromat pigmentlerini, astarlara ve diğer yüzey kaplamalarına antikorozif maddeler olarak eklenen kromatları; ve dekoratif veya koruyucu bir kaplama sağlamak için metal parçalar üzerine elektrolizle kaplanmış kromik asiti içerir. Paslanmaz çelik üretiminde ve kromun eritilmesinde olduğu gibi "sıcak işler" yapılırken krom normalde 6 değerlikli halde bulunmamasına karşın yüksek sıcaklıktan dolayı altı değerli kroma dönüşüm gerçekleşir. Hekzavalent krom ayrıca içme suyunda ve kamu su sistemlerinde bulunabilir.
Sodyum kromat Na2CrO4 formülüne sahip bir inorganik bileşiktir. Tetra-, hekza- ve dekahidratlar oluşturabilen sarı higroskopik bir katı olarak bulunur. Cevherlerinden krom özütlemesinde bir ara maddedir.
Baryum kromat, BaCrO4 formülüne sahip sarı renkli, kum gibi toz bir maddedir. Bilinen bir oksitleyici maddedir ve baryum iyonlarının bir sonucu olarak ısıtıldığında yeşil bir alev üretir.
Amonyum dikromat, (NH4)2Cr2O7 formülüne sahip inorganik bir bileşiktir. Bu bileşikte, tüm kromatlar ve dikromatlarda olduğu gibi, krom, genellikle altı değerlikli krom olarak bilinen +6 oksidasyon durumundadır. Amonyum iyonları ve dikromat iyonlarından oluşan bir tuzdur.
Potasyum dikromat, K
2Cr
2O
7, çeşitli laboratuvar ve endüstriyel uygulamalarda en yaygın olarak oksitleyici madde olarak kullanılan yaygın bir inorganik kimyasal reaktiftir. Tüm altı değerlikli krom bileşiklerinde olduğu gibi sağlığa akut ve kronik olarak zararlıdır. Çok parlak, kırmızı-turuncu renge sahip kristal iyonik bir katıdır. Bu tuz, endüstriyel açıdan daha uygun olan sodyum dikromat tuzunun aksine, nemden arındırılmadığı için laboratuvarlarda popülerdir.