İçeriğe atla

Krishnadevaraya

Krishnadevaraya (17 Ocak 1471 - 17 Ekim 1529), 1509'dan 1529'a kadar hüküm süren Vijayanagara İmparatorluğu'nun bir imparatorudur. Tuluva hanedanının üçüncü hükümdarıydı. Hint tarihinin en büyük hükümdarlarından biri olarak kabul edilir.[1] İslami Delhi Sultanlığı'nın düşüşünden sonra Hindistan'daki en büyük imparatorluğu yönetti.[2] İmparatorluğun zirvesindeyken, birçok Hint tarafından bir ikon olarak görülüyordu. Andhra Telugu Vallabha (" Telugu Lordu ") Karnatakaratna Simhasanadeeshwara (l"Karnataka'nın Mücevherli Tahtının Efendisi"), Yavana Rajya Pratistapanacharya (l"Kralın Bahmani Tahtına Kurulması"), Kannada Rajya Rama Ramana (l" Kannada İmparatorluğunun Efendisi), Gaubrahmana Pratipalaka (l"Brahminlerin ve İneklerin Koruyucusu") ve Mooru Rayara Ganda (l"Üç Kralın Efendisi") gibi farklı ünvanlara sahiptir. Bijapur, Golconda, Bahmani Sultanlığı ve Odisha Gajapatis sultanlarını yenerek yarımadanın hakim hükümdarı oldu ve Hindistan'ın en güçlü Hindu hükümdarlarından biriydi.

Kaynakça

  1. ^ https://ijcrt.org/papers/IJCRT1133330.pdf 20 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  2. ^ Keay, John, India: A History, New York: Harper Collins, 2000, p.302

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hindistan</span> Güney Asyada bir ülke

Hindistan, resmî adıyla Hindistan Cumhuriyeti, Güney Asya'da bulunan bir ülkedir. Dünyanın en büyük yedinci coğrafi alanı ve en büyük nüfusuna sahip olan ülkenin ulusal marşı Jana Gana Mana'dır. Ülkede resmî dilleri İngilizce ve Hintçe oluşturur, ancak 22 adet tanınmış bölgesel dil de bulunur. Hindistan'da baskın din Hinduizm olup, ülke Endonezya ve Pakistan'dan sonra sayıca en kalabalık Müslüman nüfusa sahiptir. Hindistan nominal fiyatlarla dünyanın en büyük on ikinci ekonomisine ve satın alma gücü paritesine göre dünyanın en büyük dördüncü ekonomisine sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Dravid dilleri</span> yoğunlukla Güney Hindistanda ve Sri Lankada konuşulan 73 dil

Dravid dil ailesi, yoğunlukla Güney Hindistan'da ve Sri Lanka'da konuşulan 73 dili içerir. Pakistan, Nepal ve Bangladeş'teki bölgelerde, bunlardan daha az olarak da Afganistan ve İran'da konuşulur. Ayrıca, ABD, Birleşik Krallık, Kanada, Malezya ve Singapur'da Dravid'li göçmenler tarafından konuşulur.

Kannada ya da Kannadaca; Dravid dil ailesine bağlı, Hindistan'ın güneybatısında konuşulan, Karnataka eyaletinin resmî dillerinden bir tanesidir. Halkın Kannadias diye adlandırdıkları, kabaca 50 milyon kişinin konuştuğu bir dil olup dünyada en çok konuşulan 30 dilden biridir. Kannada dili, Kannada alfabesi kullanılarak yazılmıştır. Bu alfabe ise Kadamba alfabesinin geliştirilmiş bir şeklidir. Kannada dilinde yazılmış ilk yazılı belgeler millattan sonraki ilk milenyumda yazılmış, bu bilginin doğruluğu bulunan yazıtlarla kanıtlanmıştır. Dilin edebî gelişimi, 6. yüzyılda Gangalar ve 9. yüzyılda Raştrakutalar döneminde olmuştur. Dilbilim Uzmanları Heyeti'nin Hindistan Kültür Bakanlığına verdiği tavsiyeye ithafen Kannadaca, Hindistan hükûmetince klasik dillerden biri olarak kabul görmüştür. Haziran 2011'de, Mysore'daki Hint Dilleri Merkez Enstitüsü (CIIL) bünyesinde klasik Kannada dili çalışmaları merkezi kurulmuştur. Günümüzde Kannada edebiyatı eserleri Jnanpith ödülleri ve Sahitya Akademi ödülleriyle taçlandırılmaktadır.

İmadşahlar, 15. yüzyıl sonlarından 16. yüzyılın sonlarına kadar Hindistan'da hüküm süren hanedandır. Behmeniler devletinin bölünmesinden doğan devletlerden biriydi ve Berar Sultanlığı olarak bilinirdi.

<span class="mw-page-title-main">Çalukya Hanedanı</span>

Çalukya Hanedanı 6. ve 12. yüzyıllar arasında orta ve güney Hindistan'ın büyük bir bölümünde hüküm sürmüş olan bir kraliyet hanedanıdır. Bu dönem boyunca birbiriyle yakından bağlantılı ama bağımsız üç hanedan olarak hüküm sürdüler. İlk hanedan 6. yüzyılın ortasından itibaren başkentleri Badami'den hüküm süren Badami Çalukyaları dır. Banavasi'de Kadamba krallığının gücünün azaldığı dönemde bağımsızlığını kazanan Badami Çalukyaları, II. Pulakeşi zamanında kontrolü ellerine aldı. II. Pulakeşi'nin ölümünden sonra Doğu Çalukyalar Deccan Yaylasının doğusunda bağımsız bir krallık oldular. 11. yüzyıla kadar başkentleri Vengi'de topraklarını yönettiler. Deccan Yaylasının batısında 8. yüzyılda ortaya çıkan Raştrakutalar, Badami Çalukyalarının yerini almış ancak 10. yüzyıldan itibaren ise Badami Çalukyalarının soyundan gelen Batı Çalukyalara yönetimi kaptırmışlardır. Batı Çalukyalar başkentleri Basavakalyan'da 12. yüzyılın sonuna kadar hüküm sürmüşlerdir.

<span class="mw-page-title-main">I. Seleukos</span>

I. Seleukos Nikatōr Büyük İskender'in Makedon kumandanı. İskender'in ölümünden sonra başlayan Diadoki Savaşları'nda Seleukos, Seleukos hanedanını ve Seleukos İmparatorluğu'nu kurmuştur. Krallığı İskender'den sonra kurulan devletler arasında Roma yayılmasına karşı en uzun süre direnen ülkelerden biridir. Mısır'daki Ptolemaios Krallığı Seleukosların çöküşünden sonra 34 yıl daha dayanabilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kutbşahlar</span> Gülkonda Sultanlığını 1518-1687 arasında yöneten hanedan

Kutub Şah Hanedanı, soyu Türk kökenli Karakoyunlu hükümdarı Kara İskender'e dayanan ve 1512-1687 yılları arasında Hindistan'ın güneyine hakim olmuş hanedan. Behmeni Sultanlığı'nın yıkılmasından sonra Kutbşahlar hanedanı 1512'de iktidara geldi. Bu hanedanın ilk hükümdarı Sultankulu Kutbü'l-Mülk'tür. İngilizce kaynaklarda bu hükümdara genellikle Guli Kutubşah adı verilir.

<span class="mw-page-title-main">Vijayanagar İmparatorluğu</span>

Vijayanagar İmparatorluğu, Hint Yarımadası’nın güneyinde, Dekkan platosunda konuşlanmış bir imparatorluktur. 1336 yılında I. Harihara ve kardeşi I. Bukka Raya tarafından kurulmuştur. İmparatorluk, 1565 yılında Dekkan sultanlıkları karşısında aldığı büyük yenilgiden sonra yıkıldığı tarih olan 1646 yılına kadar yavaş bir çöküş içine girmiştir. Başkenti, imparatorluğun da ismini aldığı Vijayanagar idi.

<span class="mw-page-title-main">I. Bukka Raya</span>

Bukka ಬುಕ್ಕ್ ya da I. Bukka Raya, 1356-1377 yılları arasında Vijayanagar İmparatorluğu'nu yöneten, Sangama Hanedanı'ndan ikinci hükümdar.

<span class="mw-page-title-main">I. Harihara</span>

I. Harihara ya da Hakka ಹಕ್ಕ veya I. Vira Harihara, 1336-1356 yılları arası hükümdarlık yapmış olup Vijayanagar İmparatorluğu'nun kurucusudur. Kuruba kabilesinden Sangama Hanedanı'nın kurucusu Bhavana Sangama'nın en büyük oğlu olarak günümüz Karnataka'sının batı sahillerinde dünyaya geldi. Kayıtlardaki bilgilere göre 1339 yılında Karnataka'nın kuzey bölgelerini Gutti'nin Ananthpur yöresinden yönetmekteydi. Başlangıçtaki askeri başarıları ile, Tungabhadra nehri ovasındaki yönetimi ele aldı ve aşama aşama Konkan ve Malabar sahillerini ele geçirdi. Bu sıralarda son Hoysala hükümdarı III. Veera Ballala, Madurai sultanıyla yaptığı savaşta ölmüş, Harihara'nın hükümdar olması kolaylaşmıştı. Bu olaydan sonra Hoysala vilayetleri doğrudan onun egemenliğine girdi. Kannada kitabeleri onu bu dönemde Karnataka Vidya Vilas, Bhashegetappuvarayaraganda, Arirayavibhada gibi unvanlarla adlandırır.

<span class="mw-page-title-main">Hampi</span>

Hampi, Hindistan'ın Karnataka eyaletinin kuzeyinde bulunan köy. Vijayanagar İmparatorluğu'nun başkenti olan Vijayanagar şehrinin kalıntıları üzerine kurulmuştur. Vijayanagar şehri, içerisinde Virupaksha Tapınağı gibi birçok tapınağı barındıran önemli bir dini merkezdi. Hampi, Hampi'deki Anıtlar Grubu adı altında listelenmiş UNESCO Dünya Mirası alanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hintler</span> Hindistan vatandaşları veya sakinleri

Hintler veya Hindistanlılar, geniş anlamda etnik vurgu yapmayan Hindistan vatandaşları, dar anlamda ise anadili Hintçe olan etnik grup. Türkçede Hint kelimesi esas olarak hem Hintler hem de Hint toprakları (Hindistan) için kullanılır. İngilizcede Hintler için kullanılan Indian kelimesi Yeni Dünya'nın keşfinden sonra Kızılderililer için de kullanılmaya başlanmış, son dönemlerde ise bu ikili karışık anlamı bertaraf etmek için Kızılderililer American Indian tamlamasından kısaltma Amerindian adıyla da anılmaktadır. 1 milyar 250 milyonluk nüfuslarıyla dünya nüfusunun %17,31 kadarını oluştururlar.

I. Deva Raya, 1406-1377 yılları arasında Vijayanagar İmparatorluğu’nu yöneten, Sangama Hanedanı’ndan hükümdar. II. Harihara’nın ölümünden sonra onun oğulları arasında Vijayanagar tahtı için gerçekleşen mücadeleden Deva Raya galip çıktı. I. Deva Raya oldukça güçlü ve becerikli bir liderdi. Yaptırdığı sulama çalışmalarıyla meşhur olmuştu. Vijayanagar ordusunu süvarilere verdiği önem ve istihdam ettiği Türki okçularla geliştirmiştir. İtalyan gezgin Niccolo de Conti tarafından Hindistan’ın en güçlü kralı olarak tanımlanmıştır.

Kriti Kharbanda Hint sinema oyuncusu ve model. Kariyerine Kannada ve Telugu filmleriyle başladı . Onu üne kavuşturan Telugu sinemasının Boni (2009) filmi olmuştur. Daha sonra kariyerine Kannada sinemasında devam etti. Halen daha Tamil ve Hint sinemasında oyunculuk kariyerini sürdürmektedir .

<span class="mw-page-title-main">Pushyabhuti Hanedanı</span> Kuzey Hindistanda hüküm sürmüş eski bir İmparatorluk.

Pushyabhuti hanedanı, 6 ve 7. yüzyıl boyunca Hindistan'ın kuzeyinde hüküm süren bir Vaishya Hanedanı. Hanedanlık Kuzey ve Kuzeybatı Hindistan'ın çoğunu kaplayan, Doğuda Kamarupa'ya ve Güneyde Narmada Nehri'ne kadar geniş bir sınıra ulaştı. Hanedan başlangıçta Sthanvishvara'dan yönetildi, ancak Harşa Kanyakubja'yı 647'de başkenti yaptı. Ayrıca hanedan, Harşa döneminde altın çağını yaşamıştır.

Prabhakara Vardhana, Gupta İmparatorluğu'nun çöküşü sırasında kuzey Hindistan'da hüküm süren Pushyabhuti Hanedanlığı'nın kralıydı. Tarihçi R. C. Majumdar'a göre, Pushyabhuti Hanedanlığı'nın ilk önemli kralı ve aynı zamanda Pushyabhuti Hanedanlığı'nın 4. hükümdarıdır. Öncesinde hükümdarlar sırasıyla babası Aditya Vardhana, büyükbabası Rajya Vardhana ve büyük büyükbabası Naravardhana idi, ancak, Pushyabhuti Hanedanlığı'nın 7. yüzyıl ozan ve tarihçisi Banabhatta'nın bu eski hükümdarları kral olarak adlandırmasının yanlış ve kral yerine feodal yöneticiler olarak adlandırmanın doğru olabileceğini belirten yazıtlar var.

<span class="mw-page-title-main">Behmeni Sultanlığı</span>

Behmeni Sultanlığı, Güney Hindistan'daki Dekan yaylası bölgesinde kurulan Farslaşmış Türk Sünni Müslüman imparatorluğudur. Deccan'daki ilk bağımsız Müslüman krallığıydı ve Hindu rakipleri Vijayanagara ile var olan daimi savaşlarıyla biliniyordu.

<span class="mw-page-title-main">Tâceddin Fîrûz Şah</span>

Tâceddin Fîrûz Şah, 16 Kasım 1397'den öldüğü 22 Eylül 1422 tarihine kadar Behmani Sultanlığı'nın hükümdarlığını yapmış devlet adamı. Firuz Şah, Behmani Sultanlığı'nın önemli hükümdarlarından biri olarak kabul edilmektedir. Hüküm sürdüğü dönemde krallığın sınırlarını genişletti.

<span class="mw-page-title-main">II. Deva Raya</span>

II. Deva Raya Vijayanagar İmparatorluğu'nun hükümdarıydı. Kaynaklarda yetenekli bir yönetici, savaşçı ve bilgin olduğu yazmaktadır. Kannada ve Sanskritçe dillerinde eserler vermiştir. Kannada dilinde eserler vermiş Chamarasa ve Kumara Vyasa, Sanskrit dilinde eserler vermiş Gunda Dimdima ve kralın Kavisarvabhauma unvanıyla onurlandırdığı Telugu şairi Srinatha'nın müdavimiydi. İmparatorluğu döneminde Kerala astronomi ve matematik okulunda eğitim görmüş matematikçi Parameşvara'nın ve seküler edebiyatın gelişmesine destek oldu.