İçeriğe atla

Kripto para birimleri listesi

Kripto para (veya kripto varlık), işlemleri güvenceye almak için kriptografi yani şifreleme kullanan, çalışma şekli nakite alternatif bir değişim aracı olarak tasarlanmış bir dijital varlık, bir sanal unsurdur.[1] Kripto paralar bir nevi dijital döviz, alternatif döviz ve sanal döviz’dir.[2] Kripto varlıklar, merkezi elektronik para ve merkezi bankacılık sistemlerin aksine tümüyle merkeziyetsizlerdir.[3] Her bir kripto para biriminin merkeziyetsizliği, umumi işlem veri tabanı olan dağıtık muhasebe defteri (ledger) olarak işlev gören bir blok zincirinden (Blockchain) gelmektedir.[4] Kripto para birimleri geleneksel anlamda para birimi olarak kabul edilmez ve bunlara emtia, menkul kıymetler ve para birimleri olarak sınıflandırma da dahil olmak üzere çeşitli işlemler uygulanmış olsa da, kripto para birimleri genellikle ayrı bir varlık sınıfı olarak görülür.[5] Ancak, geleneksel para birimlerine kıyasla, kripto paralar, altın veya gümüş gibi fiziksel bir mal tarafından desteklenmez ve değerleri, kullanıcı ve yatırımcıların kabul ve kullanım seviyelerine ve piyasa koşullarına göre belirlenir.[6]

İlk merkezi olmayan kripto para birimi, 2009'da açık kaynaklı yazılım olarak piyasaya sürülen Bitcoin'dir. Mart 2023 itibariyla, piyasada 22 binden fazla kripto para birimi bulunmaktadır ve kripto paraların toplam piyasa değeri 1 trilyon dolardan fazladır.[7]

En çok kullanılan kripto para birimleri şunlardır:[8]

Bitcoin
Ethereum
No. İsim Sembol Çıkış yılı Kurucu(lar)
1-BitcoinBTC 2009 Satoshi Nakamoto
2-EthereumETH 2015 Vitalik Buterin
3-Binance Coin BNB 2017 Binance
4-Tether USDT 2014 Jan Ludovicus van der Velde
5-CardanoADA 2017 Charles Hoskinson
6-SolanaSOL 2020 Anatoly Yakovenko
7-XRP XRP 2013 Chris Larsen ve Jed McCaleb
8-PolkadotDOT 2020 Gavin Wood
9-SHIBA INUSHIB 2020 Ryoshi
10-DogecoinDOGE 2013 Jackson Palmer ve Billy Markus
11-USD CoinUSDC 2018 Circle
12-TerraLUNA 2019 Daniel Shin ve Do Kwon
13-UniswapUNI 2018 Hayden Adams
14-Avalanche AVAX 2020 Emin Gün Sirer, Kevin Sekniqi

ve Maofan "Ted" Yin

15-ChainlinkLINK 2017 Sergey Nazarov, Steve Ellis

ve Dr. Ari Juels

16-Wrapped BitcoinWBTC 2019 BitGo, Kyber Network ve Ren
17-Binance USD BUSD 2019 Binance
18-LitecoinLTC 2011 Charlie Lee
19-Polygon MATIC 2017 Jaynti Kanani, Sandeep Nailwa,

Anurag Arjun ve Mihailo Bjelic

20-AlgorandALGO 2017 Silvio Micali
21-Bitcoin CashBCH 2017
22-StellarXLM 2014 Jed McCaleb
23-VeChain VET 2015 Sunny Lu
24-CosmosATOM 2014 Ethan Buchman
25-Axie InfinityAXS 2018 Sky Mavis
26-Internet Computer ICP 2016 Dominic Williams
27-FilecoinFIL 2014 Protocol Labs and Juan Benet
28-THETA THETA 2017 Mitch Liu ve Jieyi Long
29-TRONTRX 2017 Justin Sun
30-FTX Token FTT 2019 Sam Bankman-Fried ve Gary Wang
31-Ethereum ClassicETC 2015
32-Fantom FTM 2018 Dr. Ahn Byung Ik ve Michael Kong
33-Dai DAI 2017 Maker Foundation
35-HederaHBAR 2017 Leemon Baird
36-DecentralandMANA 2020 Ariel Meilich ve Esteban Ordano
37-NEAR Protocol NEAR 2017 Illia Polosukhin ve Alexander Skidanov
39-Tezos XTZ 2014 Arthur Breitman ve Kathleen Breitman
40-MultiversX EGLD 2017 Beniamin Muci, Lucian Micu ve

Lucian Todea

41-Monero XMR 2014 Monero Core Team
42-The Graph GRT 2018 Yaniv Tal, Jannis Pohlmann ve

Brandon Ramirez

43-EOS EOS 2017 Dan Larimer
44-Pancake Swap CAKE 2020 Anonim Geliştiriciler
45-Flow FLOW 2019 Roham Gharegozlou, Dieter Shirley ve

Mikhael Naayem

46-Aave AAVE 2017 Stani Kulechov
47-Klaytn KLAY 2019 Jaesun Han
48-THORChain RUNE 2018 Eric Voorhees
49-IOTA MIOTA 2015 Sergey Ivancheglo, Serguei Popov,

David Sønstebø ve Dominik Schiener

50-LoopringLRC 2017 Daniel Wang, Jay Zhou ve

Johnston Chen

51-Bitcoin GoldBTG 2017
52-VergeXVG 2014 Justin Sunerok
53-NEONEO 2014 Da Hongfei ve Erik Zhang
54-WorldcoinWLD 2023 Sam Altman
55-Retoken RET 2022 Lucas Willam

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Greenberg, Andy. "Crypto Currency". Forbes (İngilizce). 24 Nisan 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2021. 
  2. ^ Chohan, Usman W. (4 Ağustos 2017). "Cryptocurrencies: A Brief Thematic Review" (İngilizce). Rochester, NY. 
  3. ^ "Events :: Event viewer". web.archive.org. 24 Ekim 2017. 24 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2021. 
  4. ^ "What Is The Difference Between Bitcoin, FOREX & Gold? 'A Tripod Theory' [Revised] - NEWSBTC". web.archive.org. 16 Eylül 2015. 16 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2021. 
  5. ^ "Are Cryptocurrencies an Asset Class? Yes and No". bloomberg.com. 7 Kasım 2017. 1 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2023. 
  6. ^ "Kripto Para Nedir? Türkiye'de Kripto Satın Almak Yasal mı? Tüm Detaylarıyla…". coinotag.com. 11 Aralık 2022. 15 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2023. 
  7. ^ "Global Cryptocurrency Charts". coinmarketcap.com. 18 Mart 2023. 25 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2023. 
  8. ^ "Cryptocurrency Prices, Charts And Market Capitalizations". CoinMarketCap (İngilizce). 9 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Blok zinciri</span> sanal para aktarımlarının dağıtık olarak depolandığı veritabanı

Blok zinciri, blokzincir ya da özgün İngilizce tabiriyle blockchain, kriptografi kullanılarak bağlanan ve güvenli hale getirilen, bloklar adı verilen, sürekli büyüyen bir kayıt listesidir.

<span class="mw-page-title-main">Ethereum</span> Programlanabilir işlem fonksiyoneli ile halka açık blok zinciri platformu.

Ethereum, ERC-20 kod sistemi sayesinde birçok kripto para biriminin altyapısını oluşturan merkeziyetsiz ve açık kaynak kodlu bir blok zinciridir. Ethereum blok zincirinin kurumsal kripto para birimi ise Ether'dir. Ether, Bitcoin'den sonra en büyük piyasa değerine sahip sanal paradır.

Hisse ispatı, (PoS) bir kripto para blok zinciri ağının dağıtık fikir birliğine ulaşmayı amaçladığı bir algoritma türüdür. PoS tabanlı kripto para birimlerinde, bir sonraki bloğu oluşturan, rassal seçim ve zenginliğin ya da yaşın çeşitli kombinasyonları yoluyla seçilir. Aksine, bitcoin gibi emek ispatınadayanan kripto paraların algoritması, madencilik kullanır. Yani, kayıtları (transaction) doğrulamak ve yeni bloklar oluşturmak için yoğun hesaplamalı bulmacaların çözümünü gerektirir.

<span class="mw-page-title-main">Kripto para</span> İşlemleri güvence altına almak ve mülkiyet transferini doğrulamak için defter üzerinde kriptografi kullanan dijital değişim aracı

Kripto para veya kısaca kripto, bir değişim aracı olarak çalışmak üzere, işlemleri güvence altına almak için matematiğin bir dalı olan kriptografi kullanılarak tasarlanmış bir dijital unsurdur. Kripto paralar bir nevi dijital döviz, alternatif döviz ve sanal dövizdir. Kripto varlıklar, merkezi elektronik para ve merkezi bankacılık sistemlerin aksine tümüyle merkeziyetsizlerdir. Her bir kripto para biriminin merkeziyetsizliği, umumi işlem veri tabanı olan dağıtık muhasebe defteri (ledger) olarak işlev gören bir blok zincirinden (Blockchain) gelmektedir.

Litecoin, 2011 yılında bir Google çalışanı Charlie Lee tarafından üretilen kripto para birimidir. İlk olarak 84 milyon adet üretilmiştir. Herhangi bir merkeze bağlı değildir. Litecoin Blok Zinciri, Bitcoin Blok Zincirine göre daha hızlı blok üretmektedir. Bitcoin ile Litecoin arasındaki en büyük fark bu olarak kabul edilir ve bu nedenle piyasa & transfer işlemleri daha süratli yapılabilir. İlk çıktığı dönemlerde büyük bir başarı yakalayarak diğer kripto para değerleri arasında kendisine önemli bir yer edindi. İlk alt coin olma özelliğini taşıyan Litecoin şu anda 1 milyar dolar üzerinde bir pazar değerine sahiptir. Diğer kripto para değerlerinden daha fazla depolama imkanı sunmaktadır.

Airdrop, bir kripto para belirteci veya paranın, genellikle ücretsiz olarak çok sayıda dijital cüzdana dağıtılmasıdır. Airdrop'lar öncelikle dikkat çekmenin ve yeni takipçiler kazanmanın bir yolu olarak uygulanmakta, bu da daha büyük bir kullanıcı tabanı ve daha geniş bir para kullanımı ile sonuçlanmaktadır.

Diem, Amerikan sosyal medya şirketi Meta, Inc. tarafından önerilen izinli bir blok zinciritabanlı ödeme sistemidir. Plan ayrıca bir kripto para birimi olarak uygulanan özel bir para birimini de içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Dash (kripto para birimi)</span> Altcoin

Dash, açık kaynaklı bir kripto para birimidir. Bitcoin protokolünden çatallanan bir altcoindir. Aynı zamanda, "ana düğümler" adı verilen, kullanıcılarının bir alt kümesi tarafından yönetilen, merkezi olmayan bir özerk organizasyondur (DAO). Para birimi, izlenemeyen işlemlere izin verir.

<i>Ledger</i> (dergi)

Ledger, kripto para birimi ve blok zinciri teknolojisi araştırmalarına adanmış ilk hakem denetimli akademik dergidir. Dergi, bitcoin gibi kripto para birimleriyle ilgili konuları kapsamaktadır. Bu; matematik, bilgisayar bilimi, mühendislik, hukuk, ekonomi ve felsefe yönlerini içermektedir. Wilmer'e göre odak noktası "blok zinciri teknolojisi araştırması" dır. Kâr amacı gütmeyen Coin Center tarafından finanse edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">TRON (kripto para birimi)</span>

TRON, TRX olarak bilinen, sisteme özgü bir kripto para birimine dayalı, Blockchain tabanlı merkezi olmayan bir işletim sistemidir.

Titcoin, aynı anda işlem yaparken farkı para birimlerinin çevrilmesi işlemleri için merkezi olmayan bir eşzamanlı ağda pornografi kullanan, kripto para cinsindeki dijital para birimidir. Titcoin, bitcoin kaynak kodunun, işlem hızlarını ve ağ karmaşıklığını büyük ölçüde artıran önemli yazılım değişiklikleriyle oluşturulmuş bir türevidir. Titcoin, para biriminin sahiplerinin kredi kartlarında görünen ödeme geçmişlerini suçlama korkusu olmadan yetişkinlere yönelik ürün ve hizmetler için ödeme yapmalarına izin vermek için özel olarak yetişkin eğlence endüstrisi için tasarlandı ve pazarlandı.

<span class="mw-page-title-main">Nxt</span>

Nxt, anonim yazılım geliştiricisi BCNext tarafından 2013 yılında başlatılan açık kaynaklı bir kripto para birimi ve ödeme sistemidir. İşlemler için fikir birliğine varmak için hisse ispatı kullanılır çünkü sabit bir para tedariki vardır ve Bitcoin'in aksine madencilik yoktur. Nxt, özellikle uygulama ve finansal hizmetlerin oluşturulabileceği değişken bir platform olarak tasarlandı.

İlk para arzı teklifi - kripto para birimleri kullanan bir finansman türüdür. Bu yöntem genellikle bir toplu finansman biçimi olarak nitelendirilir ancak kamu yatırımına meyilli olmayan özel bir ICO da mümkündür. Bir ICO'da, yatırımcılara yasal ödeme aracı veya Bitcoin veya Ethereum gibi diğer kripto para birimleri karşılığında spekülatif veya "belirteçler" ("paralar") şeklinde belirli bir miktarda kripto para satışı gerçekleşir. ICO'nun finansman hedefi karşılandığında ve proje başarıyla başlatıldığında, gelecekteki işlevsel para birimi olarak muhtelif belirteçler oluşturulur.

<span class="mw-page-title-main">Bitcoin Gold</span>

Bitcoin Gold, 2017 yılında orijinal Bitcoin blok zincirinin bir çatalı olarak oluşturulan bir kripto para birimidir. Bitcoin Gold, ASIC'ler yerine GPU aracılığıyla madencilik yapılabilmesi için tasarlanmıştır. Bitcoin Gold'un ana amacı Bitcoin'i yeniden merkeziyetsiz hale getirmektir. Borsa simgesi BTG'dir ve maksimum arzı 21 milyondur.

USD Coin (USDC), ABD dolarına sabitlenmiş; Ethereum, Stellar, Algorand, Solana, Tron ve Hedera Hashgarph sisteminde çalışan sabit kripto para birimidir. USD Coin, Circle tarafından kurulan ve kripto para borsası Coinbase ve Bitcoin madencilik şirketi Bitmain'den üyeleri içeren Centre adlı konsorsiyum tarafından yönetilmektedir.

Namecoin orijinal olarak bitcoin yazılımından çatallanan bir kripto para birimidir. Bitcoin kodunu temel alır ve aynı çalışma kanıtı algoritmasını kullanır. Bitcoin gibi, 21 milyon jetonla sınırlıdır.

Blok zincirinde çatal kavramı çeşitli şekillerde tanımlanır:

Primecoin, Emek ispatı sistemini uygulayan asal sayı zincirlerini aramaya dayalı bir kripto para birimidir.

Avrupa Birliği'nde kripto para birimleriyle ilgili hala ortak düzenleyici bir yasa bulunmamaktadır. Bununla birlikte, Avrupa Birliği içindeki çeşitli yetkililer, kripto para birimlerinin yasal olması için gerekli temel konularında fikir birliği oluşturmak için bir dizi girişimde bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Wrapped Bitcoin</span> Kripto para birimi

Wrapped Bitcoin veya WBTC, BitGo, Kyber Network, Ren şirketleri tarafından geliştirilen, Ethereum'un blockchain ağı ERC-20'de çalışan, Bitcoin'in değerine sabitlenmiş olarak 26 Ekim 2018'de duyurulan ve 31 Ocak 2019'da piyasaya sürülen bir kripto para birimidir.