Krikor Balyan - Turkipedia

Krikor Amira Balyan
Kişisel bilgiler
Doğum	1764 İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm	1831 İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu
Vatandaşlık	Osmanlı
Çalışma ve başarıları
Mimarlık tarzı	Osmanlı mimarisi
Ünlü yapıtları	Beşiktaş Sarayı, Birinci Beylerbeyi Sarayı; Nusretiye Camii

Krikor Amira Balyan (Ermenice: Գրիգոր Պալեան - Krikor Balean, d. 1764 - ö. 1831), Osmanlı döneminde birçok mimari eserlere imzasını atmış Balyan ailesinden gelen mimardır.

Yaşamı

Krikor Balyan, Osmanlı saray mimarlarından Kayseri kökenli Bali Kalfa'nın oğludur. Babasının adı ile ilintili olarak Baliyan veya Balyan olarak adlandırılmıştır. Daha sonraları Balyan ismini kendisine soyadı olarak benimsemiştir. Saray mimarlarından Minas Kalfa'nın damadı ve Ohannes Amira Severyan'ın kayınpederidir.

1790'da Minas Kalfa'nın kızı Soğome ile evlenir. Bülbüldere'nin üstünde ilk tepede otururlar. Semtin Bülbüldere adını almasını sağlamıştır. Bülbüllere meraklıdır ve evinin yakınında bülbül yetiştirir, yaşlanınca oraya gidip sürekli onların sesini dinlermiş. Pazar günleri Bağlarbaşı'ndaki geniş bağında, yanında çalışan işçiler ve ustaları ziyaret sofrasında toplar, onlarla sohbet edermiş. Birçok kimsenin hayatını kurtarmıştır, yoksullara ve yetimlere yardımla bulunmuş, hayırseverdir. Krikor Balyan'ın 6 çocuğu olur. Garabed, Sofia, Hovhannes, Lusia, adı bilinmeyen bir kız ve Haçadur.

Hassa Mimarlık görevine II. Mahmud'un hükümdarlığı altında devam eder. II. Mahmud Krikor'un şahsi dostudur ve en verimli dönemini bu padişah altında geçirir. Padişahın itimadını kazanarak Saray'da büyük nüfuza sahip olur. Ecnebi sefirler bazı meselelerin halli için onun tavassutuna başvurur. 1809'da II. Mahmud tarafından verilen beratla vergi muafiyeti, dilediği biçimde giyinmek, ata binmek vb. imtiyazlar elde eder. Maiyetinde iki kişi bulundurmak, sakal bırakmak, çift kürekli bir kayığa malik olmak, bazı vergi ve masraflardan muaf tutulmak bu muafiyetlerin diğerleridir. Bu yıl Kirkor Balyan'a Beşiktaş Sarayı'nın onarım görevi verilir. Bu onarıma Londra sefiri Yusuf Agah Efendi de katılır. Onarım, Hassa mimarbaşısı Mustafa Ağa, mimar Hafız Mehmed Efendi, Feti Komyanos, Yorgi ve Todori kalfaların işbirliğiyle yapıldı. Birçok bölüm yıkılarak baştan yapıldı. Onarımda elden geçen yerlerin arasında yazıcı efendi, kahveicbaşı, kuşhane, sülüflü baltacılar daireleri, hasekiler koğuşu, helvahane, kiler bunların arasında. Krikor Balyan 1825'te Selimiye Kışlası'nın kâgir olarak tadilatını üstlenir. Krikor'un yardımcısı resimcibaşı Mıgırdıç Kalfa Çarkyan'dır.^[1]

Başlıca yapıtları

Sarayburnu'ndaki Saray
Beşiktaş Sarayı
Birinci Beylerbeyi Sarayı (1832)^[2]
Valide Sultan Sarayı
Defterdar Sarayı
Aynalıkavak Kasrı
Nusretiye Camii
Selimiye Kışlası ve çevre yapıları
Davutpaşa Kışlası
Beyoğlu Kışlası
Darphane-i Amire
Valide Bendi
Topuzlu Bendi
Yangın Köşkü

Kaynakça

^ Pars Tuğlacı'ya göre 25'teki tadilat Krikor'un planlarına göre yapılmıştır ve bunu belgeler. Saray başmimarı Abdülhalim Efendi ise kışlanın cam, çerçeve, halka, kilit, zenberekleriyle su yollarının onarımını yaptırdı.
^ Batur, Afife (1994). "Beylerbeyi Sarayı". Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi. 2. Türkiye Cumhuriyeti Kültür Bakanlığı-Tarih Vakfı. s. 206. ISBN 9757306029.

İlgili Araştırma Makaleleri

Dolmabahçe Sarayı, İstanbul, Beşiktaş'ta, Kabataş'tan Beşiktaş'a uzanan Dolmabahçe Caddesi'yle İstanbul Boğazı arasında, 250.000 m²'lik bir alan üzerinde bulunan Osmanlı sarayı. Marmara Denizi'nden Boğaziçi'ne deniz yoluyla girişte sol kıyıda, Üsküdar ve Kuzguncuk'un karşısında yer alır. Sultan Abdülmecid tarafından inşa ettirilen sarayın yapımı 1843 yılında başlayıp 1856 yılında bitirilmiştir. Günümüzde müze olarak kullanılmaktadır.

II. Mahmud, 30. Osmanlı padişahı ve 109. İslam halifesidir. Osman Gazi ve Sultan İbrahim'den sonra Osmanlı Hanedanı'nın üçüncü ve son soy atasıdır. Son altı Osmanlı padişahından ikisi onun oğlu dördü ise torunudur.

Beylerbeyi Sarayı, İstanbul'un Üsküdar ilçesinde bulunan yazlık bir Osmanlı sarayıydı. Günümüzde müze olarak kullanılan Beylerbeyi Sarayı, kendisine bağlı çeşitli yapı ve diğer unsurlardan oluşan bir kompleksin parçasıdır. Adını, bulunduğu Beylerbeyi semtinden alır. Osmanlı Padişahı Abdülaziz'in talimatıyla, 1863-1865 yıllarında, Sarkis Balyan'ın mimarlığında inşa edilmiştir.

Nusretiye Camii, İstanbul'un Tophane semtinde bulunan 19. yüzyılda inşa edilmiş selatin camidir. Halk arasında daha çok “Tophane Camii” olarak anılır.

Çırağan Sarayı, İstanbul'un Beşiktaş ilçesinde, Çırağan Caddesi üzerinde bulunan tarihi saray.

Küçüksu Kasrı veya Göksu Kasrı, İstanbul'un Küçüksu semtinde, Göksu Deresi ile Küçüksu Deresi arasında, Boğaziçi'nde Üsküdar-Beykoz sahilyolu üzerinde yer alan kasır. Sultan Abdülmecid tarafından Nigoğos Balyan'a yaptırılmış, inşaatı 1856 yılında tamamlanmıştır. Eski adı "Göksu Kasrı" olan bu yapı, padişahların, Boğaziçi kıyılarındaki biniş kasırlarından biridir. Kasırlar sadece hünkârların malı sayılan ve sarayların haricinde inşa edilen, köşkten büyük binalardır. Devamlı ikamet için kullanılmayan kasırlar, padişahların dinlenmeleri için vakit geçirdikleri yerdir.

Davutpaşa Kışlası veya Davutpaşa Sahrası Rumeliye sefere çıkan Kapıkulu birliklerinin ilk menzili ve ordugahıdır. İstanbul'un II. Mehmed tarafından fethinden sonra Yeniçeri Ocağının ilgasına kadar olan süreçte Avrupa'ya sefere çıkan Osmanlı ordusunun toplanma merkezi olarak kullanılmıştır. Ordunun uğurlandığı sahra olan ve bütün dönemlerde askeri amaçlarla kullanılmış bulunan bu mevkinin yerleşim planları II. Beyazıt'ın veziriazamı Koca Davut Paşa tarafından yaptırılmış olduğu için burası Davutpaşa Sahrası olarak anılagelmiştir.

Bezmiâlem Valide Sultan, Osmanlı Padişahı II. Mahmud'un ikinci eşi ve padişah Abdülmecid'in annesi. Bezm-i-Âlem "Dünya meclisi" anlamına gelir. Osmanlı tarihinin en tanınmış valide sultanlarından biridir. Hayırseverlik için yaptığı çalışmalardan dolayı sevilen ve saygı duyulan bir Valide sultan olarak tarihe geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Sarkis Balyan</span> Ermeni asıllı Osmanlı mimar (1835-1899)

Sarkis Balyan, Osmanlı döneminde yaşamış Ermeni Balyan mimarlar ailesinden bir mimardır. Yine bir mimar olan Garabet Amira Balyan'ın oğludur.

Balyan ailesi, 18. ve 19. yüzyıllarda hassa mimarı olarak Osmanlı padişahları ve hanedanı tarafından yaptırılan birçok mimari esere imza atan ve birçok mimar yetiştiren Ermeni bir ailedir. Tarihçi İlber Ortaylı, bu ailenin her ne kadar Kayserili olduğu bilinse de aslen Maraş kökenli olduklarını iddia eder.

Yahya Efendi Türbesi, İstanbul'un Beşiktaş ilçesinde, Çırağan Sarayı karşısında, Yahya Efendi Tekkesi'nin bitişiğinde bulunan 1571 tarihli Mimar Sinan eseri kâgir türbedir.

Osmanlı saray mutfağı ya da matbah-ı âmire, Osmanlı İmparatorluğu'nda saray mutfağına verilen isimdir.

Abdülaziz Av Köşkü ya da başka bir adıyla Kasr-ı Hümayun, İzmit'te bulunan barok ve ampir üslupta bir köşktür. Son şeklini Abdülaziz devrinde alan yapı, Osmanlı Devleti'nde İstanbul dışında yapılan tek küçük saray olarak bilinir. Mimarı Garabet Amira Balyan'dır. Günümüzde müze olarak kullanılmaktadır.

Küçük Mecidiye Camii ya da Teşrifiye Camii, İstanbul'un Beşiktaş ilçesinde yer alan, Osmanlı döneminden kalma tarihî bir ibadethanedir. Osmanlı padişahı Sultan Abdülmecid tarafından, 1848 yılında saray mimarlarından Garabet Amira Balyan ve Nigoğos Balyan'a yaptırılmıştır. Çırağan Sarayı'nın arkasında, Çırağan Caddesi ile Yıldız Parkı'nı bağlayan kısa yol üzerinde bulunan cami, mimari olarak barok üslubunda yapılmış olup, tek minarelidir. Caminin genel mimarisi gibi, minaresi de geleneksel Osmanlı mimarisinden farkılıklar göstermektedir.

İkinci Sadabad Sarayı, İstanbul'da Kağıthane Deresi kenarında bulunan Lale Devri'nin ünlü sarayının yerine 1809-1816 arasında inşa edilen ve 1862'de yıktırılan saraydır.

Serfiraz Hanım, Osmanlı padişahı Abdülmecid'in ikbali, Bediha Sultan, Safdeddin Osman Efendi ve Süleyman Selim Efendi'nin annesi.

Surp Yerrortutyun Ermeni Kilisesi ya da Beyoğlu Üç Horan Ermeni Kilisesi, Türkiye'de İstanbul iline bağlı Beyoğlu ilçesi Galatasaray semtinde bulunan Ermeni kilisesi.

Surp Krikor Lusavoriç Kilisesi, İstanbul'un Beyoğlu ilçesi Karaköy semtinde bulunan Ermeni kilisesi. İstanbul'un fethinden önce İstanbul'a yerleşmiş olan Ermeniler ve Cenevizliler arasındaki iyi ilişkilerin bir sonucu olarak Cenevizliler kendilerine ait bir kutsal alanı Ermenilere satar. Kırım-Kefe kentinden İstanbul'a gelen Goms veya Gozma adlı bir hayırsever Ermeni tüccar, Cenevizlilerden alınmış olan bu arsa üzerine bir kilise inşa ettirir. Aved adlı bir demirci ustasının da kilisenin mihrabını tamamlayıp yanına Surp Haç Mabedi'ni inşa ettiği bilinmektedir.

Büyük Selimiye Camii, Osmanlı Padişahı III. Selim tarafından Barok ve Osmanlı mimarisi tarzlarında yaptırılmış, İstanbul'un Üsküdar semtinde bulunan tarihi cami.

Birinci Beylerbeyi Sarayı ya da Sarı Saray, Türkiye'nin İstanbul şehrinin Üsküdar ilçesinde bulunan eski bir saray kompleksidir. Adını, bulunduğu Beylerbeyi semtinden alan yapının yerine günümüzde aynı ada sahip başka bir saray vardır. Krikor Balyan'ın mimarında 1829'da başlayan inşası 1832'de tamamlanan ahşap saray, Osmanlı padişahları tarafından yaz aylarında kullanılmaktaydı. 1851'de çıkan yangın sonrası onarılarak kullanılmaya devam etti. Abdülaziz'in tahta geçmesinin ardından kendisinin talimatıyla, 1861-1863 yılları arasındaki bir tarihte yıkılarak günümüzde varlığını sürdüren sarayın inşasına başlandı.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.